Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 04/11/2022, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Προϋπολογισμού του 2023 Νόμος του 2022
Η Επιτροπή συνέχισε την εξέταση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2023. Ειδικότερα, εξετάστηκαν οι προϋπολογισμοί του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Προχωρούν οι διαβουλεύσεις με κοινοπραξία και Ισραήλ για ανάπτυξη του «Αφροδίτη»
Σε εντατικές διαβουλεύσεις με την αδειούχα κοινοπραξία, βρίσκεται το Υπουργείο Ενέργειας ώστε να μπορέσει να επιτευχθεί η παραγωγή φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» το 2027 και να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως ανέφερε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του Υπουργείου της ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών.
Την ίδια ώρα, εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη αναφορικά με τη διαφορά για το κοίτασμα «Ισάι» κατά την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Ισραήλ στις 9 Νοεμβρίου, όπως και να μην ανατραπεί η καλή πρόοδος στο θέμα μετά τις εκλογές στη χώρα.
Η κα. Πηλείδου ανέφερε ότι με το Ισραήλ έχουν συμφωνηθεί όλες οι παράμετροι αναφορικά με το κοίτασμα «Ισάι», που γειτνιάζει με το «Αφροδίτη» και για το οποίο υπήρχαν διαφορές. Εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υπάρχει ανταπόκριση από την ισραηλινή πλευρά πολύ σύντομα και είπε ότι θα υπάρχει σχετική συζήτηση κατά την επίσκεψη του Προέδρου στο Ισραήλ στις 9 Νοεμβρίου. Εξέφρασε, επίσης, την ελπίδα να μην αλλάξει η θέση του Ισραήλ μετά τις εκλογές στη χώρα.
Όσον αφορά το «Αφροδίτη», είπε ότι ήδη υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για το πλάνο ανάπτυξης του αδειούχου, ωστόσο η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει να είναι προσεκτική στο τι θα εγκρίνει και γίνονται τεράστιες προσπάθειες κάθε εβδομάδα για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πλάνο ανέφερε, αφορά τη διασύνδεση της υποδομής του τεμαχίου της Κύπρου με τις υφιστάμενες υποδομές και αγωγούς ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τιμές και οι διευθετήσεις που θα γίνουν θα είναι καλές και ότι θα μπορεί να εξυπηρετηθεί και η Κύπρος.
Όσον αφορά την επιβεβαιωτική γεώτρηση στο «Αφροδίτη» το 2023, η κα. Πηλείδου ανέφερε σε δηλώσεις της ότι θα χρησιμοποιηθεί και ως γεώτρηση παραγωγής με επιπρόσθετη επένδυση για τον σκοπό αυτό. Αυτό, πρόσθεσε δείχνει και τις προθέσεις της κοινοπραξίας να προχωρήσει στην ανάπτυξη με ταχείς διαδικασίες. Το πλάνο, πρόσθεσε, που αναμένεται να υποβληθεί στο Υπουργείο μέχρι το τέλος του χρόνου θα δείξει και όλες τις σημαντικές πτυχές που θα περιλαμβάνει η δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια.
Αναφορικά με το πλάνο ανάπτυξης είπε ότι θα πρέπει βρεθεί η χρυσή τομή, ώστε να είναι όσο το δυνατό πιο χαμηλό το κόστος και να υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης του δικού μας φυσικού αερίου. Θέση μας, πρόσθεσε, είναι ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί όλο το φυσικό αέριο που βρίσκεται στο «Αφροδίτη» ώστε να επωφεληθεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Είπε επίσης ότι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο των συζητήσεων που θα ακολουθήσουν είναι το πώς η Κυπριακή Δημοκρατία θα επωφελείται έτσι ώστε να έχει χαμηλές τιμές και η διευθέτηση για το «12» να συμπεριλαμβάνει και την προμήθεια φυσικού αερίου για την Κύπρο.
Η κα. Πηλείδου είπε επίσης ότι είναι πολύ σημαντικός ο διάλογος με την Ευρωπαία Επίτροπο Ενέργειας για να εξεταστεί κατά πόσο υπάρχουν περιθώρια επιτάχυνσης του ενεργειακού προγράμματος και της δημιουργίας κοινών υποδομών από τις εταιρείες ώστε να μπορέσει η Κύπρος να εφοδιάσει και την ΕΕ.
Η Υπουργός είπε ότι χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και μεγάλες επενδύσεις από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κύπρου, οι οποίες χρειάζονται σταθερότητα και μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Ωστόσο, απέρριψε ως «παρεξήγηση» αναφορές σε δημοσιεύματα ότι οι εταιρείες ζητούν εκατομμύρια οικονομικής ενίσχυσης από το κράτος. Σημείωσε ότι η Επίτροπος διαβεβαίωσε τις εταιρείες ότι μπορούν να μπουν σε συμβόλαια μέχρι το 2049 με τις ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που βοηθά στη βιωσιμότητα των επενδύσεων.
Σημείωσε επίσης ότι πρέπει να προωθηθεί η κατασκευή των υποδομών όσο πιο γρήγορα γίνεται και είπε ότι είναι σημαντικό να βρεθούν και οι πελάτες. Χαρακτήρισε το 2027 ως ένα ρεαλιστικό σενάριο για έναρξη παραγωγής από το «Αφροδίτη». Σημείωσε ότι η ευκαιρία για προμήθεια της ΕΕ υπάρχει για τα επόμενα χρόνια αλλά σίγουρα αυτό πρέπει να γίνει μέχρι το 2030 αλλιώς χάνεται η ευκαιρία.
Αναμένεται επίσης η αξιολόγηση των στοιχείων από τις σεισμικές έρευνες στα τεμάχια 5 και 10 από την κοινοπραξία ExxonMobil, αλλά και αξιολόγηση των στοιχείων της νέας γεώτρησης Eni-Total Energies στο τεμάχιο «6».
Απομακρυσμένη η δημιουργία σταθμού φυσικού αερίου λόγω ρύπων
Όσον αφορά τη δημιουργία σταθμού φυσικού αερίου στην Κύπρου, η κα. Πηλείδου είπε ότι αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της περιοχής και θα είχε επιπτώσεις στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Ρύπων, οδηγώντας σε μεγαλύτερο κόστος, κάτι που θα μπορούσε να είναι αποτρεπτικό για τη Δημοκρατία.
«Όσον αφορά τη δημιουργία μεγάλου σταθμού στο Βασιλικού, θεωρώ ότι αυτή η πιθανότητα είναι απομακρυσμένη, δεδομένου ότι οι ποσότητες φυσικού αερίου δεν είναι τέτοιες που να δικαιολογούν ένα τέτοιο μεγάλο σταθμό δεδομένου και του περιβαλλοντικού αντικτύπου που θα είχε και θα δημιουργούσε πολύ μεγαλύτερο κόστος που πρέπει να πληρώνουμε σε ρύπους ως Κυπριακή Δημοκρατία», είπε. Πρόσθεσε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μεταφέρεται φυσικό αέριο στην Κύπρο μέσα από κάποιο αγωγό και αυτό να αξιοποιείται στο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής.
Σημείωσε επίσης ότι τα επικρατέστερα σενάρια είναι η μεταφορά φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο και η πλωτή εγκατάσταση LNG πάνω από τα κοιτάσματα ENI/Total και Exxon Mobil.
Και ο αγωγός της Energean στο πλάνο έλευσης φυσικού αερίου
Όσον αφορά την υποδομή έλευσης φυσικού αερίου στην Κύπρο, η Υπουργός ανέφερε ότι το χρονοδιάγραμμα παράδοσης του πλοίου και της προβλήτας σύμφωνα με τον εργολάβο είναι ο Ιούλιος του 2023, ωστόσο, μπορεί να υπάρξουν και καθυστερήσεις, άρα η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται περί τα τέλη του 2023.
Γίνεται όπως είπε κάθε προσπάθεια να προλάβουν το χρονοδιάγραμμα, ωστόσο, όπως είπε, δεν γνωρίζουν ποιες θα είναι οι τιμές του φυσικού αερίου μέχρι τότε.
Σημείωσε επίσης ότι θα γίνουν και διευθετήσεις, ώστε να μπορεί να έρχεται και μη υγροποιημένο φυσικό αέριο είτε από τα κυπριακά κοιτάσματα, είτε από την Energean και τα κοιτάσματά της στο Ισραήλ, η οποία προτίθεται να φέρει αγωγό στην Κύπρο και να έρχεται το φυσικό αέριο σε πολύ χαμηλότερη τιμή, γύρω στα 7 με 9 σεντ.
Αύξηση 20% στις δαπάνες του Υπουργείου
Η κα. Πηλείδου ανέφερε ότι το Υπουργείο έχει να αντιμετωπίσει μια πρωτόγνωρη κρίση και να διασυνδέσει τους στόχους της πράσινης ανάπτυξης, της συγκράτησης των τιμών και της ενεργειακής επάρκειας.
Ανέφερε ότι στον φετινό προϋπολογισμό οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται στα €151,3 εκατ και είναι αυξημένες κατά €29,9 εκατ ή κατά 20% σε σχέση με το 2022, κυρίως λόγω της ανάγκης δημιουργίας σχεδίων χορηγιών και κινήτρων για την πράσινη ανάπτυξη και τη συγκράτηση των τιμών, αλλά και για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Οι αναπτυξιακές δαπάνες ανέφερε ανέρχονται σε €103,6 εκατ. και είναι αυξημένες κατά 40,5%. Αυτές αφορούν κυρίως την προώθηση των εξαγωγών, τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, τη ψηφιοποίηση, τους υδρογονάνθρακες, τις υποδομές αερίου και την ηλεκτρική διασύνδεση.
Επιπλέον, ανέφερε ότι δεν περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό σχέδια συγχρηματοδοτούμενά από τα ευρωπαϊκά ταμεία ύψους €250 εκατ. για την επταετία 2021-2027. Στον προϋπολογισμό περιλαμβάνονται €340 εκατ. για τα έργα του Εθνικού Σχεδίου «Κύπρος – Το Αύριο» για τα έτη 2021-2026.
Τα σχέδια χορηγιών για το 2023 ανέρχονται στα €120 εκατ., ενώ το συνολικό ποσό σε σχέδια που προκηρύχθηκαν από το 2021 ανέρχεται στα €454 εκατ. Τα σχέδια για το 2023 αφορούν σε μεγάλο βαθμό προώθηση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας για τις ΑΠΕ που ανέρχονται στα €80 εκατ., εφαρμογή κυκλικού μοντέλου λειτουργίας στις βιομηχανίες (13,3 εκατ.), ψηφιακή αναβάθμιση επιχειρήσεων (10 εκατ.) και άλλες παροχές κυρίως για επιχειρήσεις.
Όσον αφορά τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών και ορεινών κοινοτήτων, η Υπουργός σημείωσε ότι αυξήθηκαν οι δικαιούχοι από 30 χιλιάδες σε 80 χιλιάδες, ενώ προωθείται και η αλλαγή του καταλόγου για την ειδική διατίμηση της ΑΗΚ.
Είπε επίσης ότι το σχέδιο χορηγιών για θερμομόνωση και φωτοβολταϊκά στις κατοικίες για το 2022-23 ανέρχεται στα €70 εκατ, και οι δαπάνες αυτές είναι αυξημένες κατά 50%. Σημείωσε επίσης το τεράστιο ενδιαφέρον που υπάρχει από τους πολίτες.
Είπε επίσης η διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή έχει αυξηθεί στο 14,9% το 2021 σε σχέση με 12,6% το 2020, ενώ υπάρχουν 180 εμπορικά ΑΠΕ προς υλοποίηση. Μπορεί όπως είπε μέσα στα επόμενα 5-7 χρόνια να φτάσει στο 50% με την προώθηση έργων αποθήκευσης και ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Σημείωσε επίσης ότι το 2021 αυξήθηκαν οι εξαγωγές κατά 14%, ενώ πρόσφατα προωθήθηκε η εκστρατεία Cyprus Made για κυπριακά προϊόντα και προωθήθηκε σχέδιο δράσης για το χαλλούμι ΠΟΠ και τα κυπριακά κρασιά.
Ανέφερε επίσης ότι χρειάζεται ακόμα πολύ δουλειά για αναβάθμιση των βιομηχανικών περιοχών, παρά τα αρκετά έργα υποδομής που έχουν ήδη γίνει.
Ευκαιρία για βελτιώσεις στην αγορά ηλεκτρισμού
Όσον αφορά το άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού στην Κύπρο η κα. Πηλείδου είπε ότι υπάρχει τώρα μια θετική συγκυρία την οποία η Κύπρος πρέπει να εκμεταλλευτεί ώστε να γίνουν βελτιώσεις και να μην πάθει η Κύπρος ότι έπαθαν άλλες μεσογειακές χώρες.
Πρόκειται όπως είπε για μια πολύ σημαντική ευκαιρία να μην ανοίξει η αγορά με το συγκεκριμένο μοντέλο για να μην αυξηθούν οι τιμές και να ανοίξει σωστά με τρόπο προσαρμοσμένο στα δεδομένα της Κύπρου και αποσυνδέοντας την τιμή των ΑΠΕ από την τιμή του συμβατικού καυσίμου.
Εξέφρασε την ελπίδα οι εισηγήσεις του Υπουργείου να εξεταστούν με θετικό πνεύμα.
Όσον αφορά τις τιμές των καυσίμων αναφέρθηκε ότι υπάρχει νέο λογισμικό για παρακολούθησης των τιμών και σε περίπτωση που διαπιστωθεί οτιδήποτε θα υποβληθεί άμεσα για λήψη περαιτέρω μέτρων.
Η Υπουργός επεσήμανε ότι η Κύπρος είναι ανάμεσα στις 5-7 χώρες με τις χαμηλότερες τιμές βενζίνης, ωστόσο στο πετρέλαιο οι τιμές είναι αισθητά αυξημένες.
Οι δηλώσεις των Βουλευτών/Βουλευτριών
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Χρύσης Παντελίδης ανέφερε ότι έθεσαν ερωτήματα για τρία ιδιαιτέρως σημαντικά ζητήματα στην Υπουργό. Το πρώτο, όπως είπε είναι η έλευση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή που άρχισε από το 2007 και ακόμα να ολοκληρωθεί και σύμφωνα με την ενημέρωση η ολοκλήρωση μετατίθεται για το τέλος του 2023. Είπε ότι η μεγάλη καθυστέρηση κρατά υψηλά το κόστος ηλεκτροπαραγωγής, ενώ εξέφρασε και την ανησυχία του για την αύξηση του κόστους κατασκευής των υποδομών, τη βιωσιμότητα του έργου και την προστασία της επένδυσης των φορολογουμένων.
Ως δεύτερο θέμα ανέφερε την καθυστέρηση που υπάρχει στο άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και τα προβλήματα που εντοπίζονται στη δοκιμαστική λειτουργία της αγοράς για τα οποία χρειάζονται εισηγήσεις και λύσεις από την ΡΑΕΚ και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ως τρίτο θέμα είπε ότι έθεσαν το θέμα του ελέγχου της ποιότητας των καυσίμων και ιδιαίτερα αυτών που αγοράζονται από τα κατεχόμενα και ζήτησαν αναλυτική ενημέρωση από το Υπουργείο για τους αριθμούς των ελέγχων που πραγματοποιεί και τα ευρήματά τους.
Σε δηλώσεις του ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλά σημείωσε ότι το συγκεκριμένο Υπουργείο έτρεξε πάρα πολλά σχέδια και συνεχάρη την Υπουργό για τα αντανακλαστικά που έχει επιδείξει τα τελευταία χρόνια. Σημείωσε ότι με την ενεργειακή κρίση προκηρύχθηκαν πολλά σχέδια που έχουν να κάνουν με την πράσινη μετάβαση ώστε να επιτευχθεί εμπροσθοβαρής επιτάχυνση των στόχων για το 2030.
Σημείωσε επίσης τη σημασία των σχεδίων για ουσιαστική στήριξη των νοικοκυριών ώστε να μειώσουν τους λογαριασμούς τους μέχρι 90% σε μακροπρόθεσμη βάση. Σημείωσε επίσης ότι αυξήθηκαν οι ευάλωτες ομάδες που μπορούν να λάβουν μέχρι και 80% επιχορήγηση της επένδυσης. Με αυτό τον τρόπο, είπε, μπορούμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά και τον τόπο αλλά και τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να αναπροσαρμοστούν, σε ένα περιβάλλον υψηλών τιμών ενέργειας που δεν φαίνεται να είναι προσωρινές.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα δήλωσε ότι τόνισαν στην Υπουργό την ανησυχία του κόμματος για την περαιτέρω εξέλιξη του ερευνητικού προγράμματος στην ΑΟΖ της Κύπρου, εκφράζοντας ανησυχίες για τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης για δημιουργία ή όχι του τερματικού σταθμού υγροποίησης, για το τέλμα στις διαπραγματεύσεις Κύπρου και Ισραήλ για την ανάπτυξη του κοιτάσματος ‘Αφροδίτη’, για το γεγονός ότι το κοίτασμα ‘Αφροδίτη’, παρόλες τις εξαγγελίες και συμφωνίες, παραμένει αναξιοποίητο, για τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, ότι οι εταιρείες που έχουν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, απαιτούν τεράστια ποσά από την κυβέρνηση, για να προχωρήσουν στην αξιοποίηση τους.
Ανέφερε ακόμα ότι τόνισαν στην Υπουργό ότι οι ευθύνες της κυβέρνησης αναφορικά με την πολύ ψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι βαρύτατες, υπενθυμίζοντας την τεράστια καθυστέρηση στην έλευση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή και στο άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού αλλά και στη μη προώθηση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό ισοζύγιο. Για την αισχροκέρδεια στις τιμές των καυσίμων, είπε ότι αυτή συνεχίζεται και η κυβέρνηση συνεχίζει να πιστεύει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Μιχάλης Γιακουμή σημείωσε την ανάγκη να επιλυθούν αρκετά σημαντικά προβλήματα που αφορούν το Υπουργείο όπως τα θέματα ακρίβειας, αύξησης των τιμών των καυσίμων, αύξησης της τιμής του ηλεκτρισμού και υποστήριξης των καταναλωτών. Ζήτησε επίσης επαναφορά του σχεδίου που αφορά τη νεανική επιχειρηματικότητα, αλλά και ενίσχυση του δικτύου για να μπορούν περισσότεροι πολίτες να βάλουν φωτοβολταϊκά στα σπίτια τους. Έκανε λόγο επίσης για ανάγκη περισσότερων κονδυλίων για ενεργειακή αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων δημοσίων κτηρίων.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ:
Stockwatch: Έξτρα €30 εκατ. στον προϋπολογισμό Υπ. Ενέργειας
Stockwatch: Το πλάνο ανάπτυξης για το Αφροδίτη
Αυξημένος κατά 18% ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Γεωργίας για το 2023
Αυξημένος κατά 18% είναι ο προϋπολογισμός για το 2023, δήλωσε ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Καδής κατά τη διάρκεια της παρουσίασης και της συζήτησης στην Επιτροπή, της πρότασης προϋπολογισμού του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για το 2023.
Ο κ. Καδής ανέφερε ότι βλέποντας κανείς τον προϋπολογισμό του Υπουργείου αντιλαμβάνεται αμέσως πόσο σημαντική είναι η δράση του, αφού επικεντρώνεται σε τομεακές πολιτικές που βρίσκονται στον πυρήνα του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που θέλει να υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, της πράσινης συμφωνίας. Διαχειριζόμαστε, συνέχισε, θέματα όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η κυκλική οικονομία, η διαχείριση των αποβλήτων, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η στρατηγική από το αγρόκτημα στο πιάτο που θέλει να φτάνουν στο πιάτο του ευρωπαίου πολίτη προϊόντα και τρόφιμα τα οποία παράγονται με ασφάλεια και μεθοδολογία που σέβεται το περιβάλλον.
Σημείωσε ότι, ενδεικτικό της σημασίας που δίνει η Κυβέρνηση στα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος είναι το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός για το 2023 είναι αυξημένος κατά 18%. «Από τα 298 εκατομμύρια που ήταν ο περσινός εγκεκριμένος προϋπολογισμός, φτάνουμε τα 352 εκατομμύρια, έχουμε δηλαδή μια αύξηση 54 εκατομμυρίων ευρώ», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι, αυτή η αύξηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αναπτυξιακών δαπανών. «Δεν μένουμε απλά στην έγκριση κονδυλίων, αλλά υλοποιούμε έργα και αυτό φαίνεται και από το ποσοστό υλοποίησης του προϋπολογισμού του Υπουργείου μας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια, σταθερά ξεπερνά το 80% και φέτος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 85%», δήλωσε ο κ. Καδής.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προϋπολογισμού ο Υπουργός παρουσίασε, μεταξύ άλλων, τις ιδιαίτερες προκλήσεις και τα βασικά χαρακτηριστικά του προϋπολογισμού, ενώ προκειμένου να διαχειριστούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα εξήγγειλε την δημιουργία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, η οποία θα λειτουργεί κάτω από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Οι πρωτοφανείς κρίσεις δεν άφησαν ανεπηρέαστο τον πρωτογενή τομέα, είπε ο Υπουργός και αποτελεί πρόκληση η διατήρηση της βιωσιμότητας του πρωτογενούς τομέα μέσα στις συνθήκες που δημιουργούν αυτές οι κρίσεις.
Στόχος είπε, είναι η μεγαλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων, των χρηματοδοτικών ευκαιριών που παρέχει το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων τόσο της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, όσο και της περιόδου 2021-2027, καθώς και του νέου Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Πολιτικής 2023-2027, του Προγράμματος που αφορά τη Θάλασσα, την Αλιεία και την Υδατοκαλλιέργεια, αλλά και άλλων προσφερόμενων προγραμμάτων.
Ερωτηθείς εξάλλου από δημοσιογράφους, μετά το πέρας της συνεδρίας, κατά πόσον θα ληφθούν επιπλέον μέτρα για στήριξη του γεωργοκτηνοτροφικού τομέα εξαιτίας της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Υπουργός δήλωσε ότι η κατάσταση παρακολουθείται και είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι τα τελευταία τρία χρόνια για να αντιμετωπιστούν οι κρίσεις και οι επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα έχουν παρθεί δεκάδες μέτρα με ένα προϋπολογισμό που φτάνει τα πενήντα εκατομμύρια ευρώ.
«Εάν δούμε ότι υπάρχει ανάγκη, θα στηρίξουμε και πάλι τον αγροτικό μας κόσμο. Άλλωστε η Κύπρος, ήταν από τις χώρες που έχουν πρωταγωνιστήσει στο να διαμορφωθούν τα εργαλεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για στήριξη του αγροτικού τομέα», δήλωσε. Ανέφερε ακόμη, ότι σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας έχει δοθεί στους αγρότες η δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, τα οποία χρηματοδοτούνται μέσα από το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης.
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, δήλωσε ότι εκείνο που με ασφάλεια μπορεί να λεχθεί για τον προτεινόμενο προϋπολογισμό είναι ότι ετοιμάστηκε και κατατέθηκε «λες και δεν συμβαίνει τίποτε απολύτως στην οικονομία και στην κοινωνία». Ένα προϋπολογισμό, συνέχισε, που αγνοεί την δραματική κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει ο αγροτικός κόσμος τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και το γεγονός ότι οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται στα πρόθυρα της καταστροφής.
Μίλησε ακολούθως για έναν προϋπολογισμός που αγνοεί τις δυσβάσταχτες αυξήσεις του κόστους παραγωγής και δεν περιλαμβάνει οτιδήποτε καινούργιο ως προς τη στήριξή του του αγροτικού κόσμου. Ανέφερε ότι, η τιμή του γεωργικού πετρελαίου βασικού συντελεστή παραγωγής έχει διπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο. Τα ίδια και χειρότερα πρόσθεσε, ισχύουν στα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, τις ζωοτροφές, και στο ηλεκτρικό ρεύμα. Δεν αρκεί μόνο η διαπίστωση των προβλημάτων από την Κυβέρνηση, χρειάζεται στήριξη σήμερα, όχι αύριο, είπε.
«Καλωσορίζουμε έστω και αν έχει έντονο προεκλογικό χρώμα την πρόσφατη απόφαση για έκτακτη στήριξη ύψους 3,4 εκατομμυρίων σε ορισμένους κλάδους, πλην όμως δεν είναι αρκετή», ανέφερε. Εκκρεμεί επίσης, είπε, εδώ και 7 μήνες άλλη απόφαση η οποία ακόμα δεν υλοποιήθηκε από τον περασμένο Μάιο για 9,6 εκατομμύρια. Ανέφερε επίσης, ότι το θέμα της εκμετάλλευσης των αγροτών από τους εμπόρους και τους μεσάζοντες επιδεινώθηκε, επί των ημερών της παρούσας Κυβέρνησης.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χαράλαμπος Πάζαρος ανέφερε ότι παρά τις δυσκολίες των καιρών, ο προϋπολογισμός που παρουσιάστηκε είναι ένας ισορροπημένος αναπτυξιακός προϋπολογισμός που αποσκοπεί στην υλοποίηση του οράματος του για μια πιο πράσινη, καθαρή και αποδοτική οικονομία και σε για μια πιο ανταγωνιστική και βιώσιμη γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία. Στοχεύει, πρόσθεσε, στην αειφόρο διαχείριση των φυσικών μας πόρων, στην ανάπτυξη των αγροτικών και παράκτιων περιοχών της Κύπρου, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα, με κατάληξη την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Δήλωσε επίσης ότι, στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπεται η υλοποίηση 19 μέτρων συνολικής αξίας €200 εκατομμυρίων ευρώ. Τα 2 μέτρα αφορούν, είπε, Σχέδια Χορηγιών, τα 13 αφορούν αναπτυξιακά έργα και 4 μέτρα είναι μεταρρυθμιστικά. Από τις προτεινόμενες αναπτυξιακές δαπάνες για το 2023, το 59% αντανακλά έργα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ανέφερε ότι ο Δημοκρατικός Συναγερμός υποστηρίζει το όραμα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και δηλώνει παρών στην προσπάθεια του.
Αναφερόμενος στην περιβαλλοντική διάσταση του Υπουργείου, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος έκανε λόγο για «σχεδόν ανύπαρκτη» περιβαλλοντική πολιτική του Υπουργείου. Σε ό,τι αφορά στο Ακάμα είπε ότι «μιλάμε για καθαρό ξεπούλημα, όπως το ζητούσε με πρόσφατες ανακοινώσεις του ο κύριος Αναστασιάδης». «Είναι δυνατόν ο Πρόεδρος μιας χώρας να θέτει θέμα εξεύρεσης πιθανών τρόπων παράκαμψης της γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής» διερωτήθηκε. «Ο κύριος Καδής επιχείρησε να ρίξει στα μαλακά τις πληροφορίες. Όλοι, όμως, ξέρουμε ποιος ήταν ο ελέφαντας εκείνη τη μέρα στο δωμάτιο της σύσκεψης» είπε και ανέφερε ότι το ΑΚΕΛ δεν θα επιτρέψει να θυσιαστεί ο μοναδικός αυτός οικότοπος του νησιού μας, για χάρη επιχειρηματικών συμφερόντων και μικροπολιτικών επιδιώξεων.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Ορφανίδης, σε δηλώσεις του ανέφερε ότι τονίστηκε η αναγκαιότητα για περισσότερο έλεγχο από το Κρατικό Χημείο σχετικά με τη γαλακτόσκονη. Πρόσθεσε επίσης, ότι έγινε αναφορά στην ανάγκη της αναδάσωσης μέσω των δεντροφυτεύσεων, ενώ συζητήθηκε και το θέμα των πυρκαγιών. Έχουμε τονίσει είπε, την ανάγκη όσον αφορά το αλιευτικό καταφύγιο στη Λάρνακα ότι δεν χρειάζεται μόνο η εκβάθυνση, αλλά η επέκταση του βραχίονα, αφού όπως είπε, κάθε τρία ή τέσσερα χρόνια το κράτος επωμίζεται το κόστος της επιβάρυνσης.
Εξάλλου, σημείωσε ότι έγινε αναφορά και στους αλιείς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν έναν τεράστιο πρόβλημα, όσον αφορά τους λαγοκέφαλους και τα λεοντόψαρα, τα οποία έχουν αυξηθεί σε τεράστιους αριθμούς στην Κύπρο. Ανέφερε επίσης ότι, τονίστηκε η ανάγκη στήριξης των αμπελουργών και «είχαμε εκδώσει και σχετική ανακοίνωση που ζητούσαμε να γίνει άμεση στήριξη των αμπελουργών, και όχι μόνον των οινοποιείων κάτι που φαίνεται ότι το Υπουργείο έχει ακούσει και οδεύει στην σωστή επίλυση του θέματος, ώστε να έχουν χορηγία και οι αμπελουργοί».
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, ανέφερε ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γεωργοκτηνοτρόφοι της Κύπρου είναι η ακρίβεια στις τροφές, στα λιπάσματα, στον ηλεκτρισμό και στα καύσιμα. Υπάρχουν πάρα πολλές εξαγγελίες, συνέχισε, τους τελευταίους μήνες του Υπουργείου Γεωργίας αναφορικά με επιδοτήσεις και στήριξη του πρωτογενή τομέα παραγωγής, χωρίς όμως σήμερα να έχουν υλοποιηθεί στην ολότητά τους με αποτέλεσμα οι γεωργοκτηνοτρόφοι μας να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.
«Για εμάς η πρωτογενής παραγωγή της οικονομίας μας είναι η σπονδυλική στήλη της κυπριακής οικονομίας και θα πρέπει να στηριχθεί αρκετά από το κράτος, έτσι ώστε να επιβιώσει απέναντι σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες που βιώνει και η Κύπρος αλλά και όλος ο πλανήτης», κατέληξε.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Μιχάλης Γιακουμή, δήλωσε ότι ο Υπουργός Γεωργίας παρουσίασε αναλυτικά το έργο του Υπουργείου και αναμένουμε όπως εξεταστούν οι προτάσεις που κατέθεσε η ΔΗΠΛ – Συνεργασία. Προτείνουμε, συνέχισε, την «κάρτα του αγρότη», καθώς πιστεύουμε ότι αυτή η πολιτική θα βοηθήσει τον αγροτικό κόσμο και θα δώσει δυνατότητα ρευστότητας σε όλους τους αγρότες, έτσι ώστε να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
Πρόσθεσε ότι εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στον αγροτικό κόσμο και στους κτηνοτρόφους, έτσι ώστε να επιλυθούν προβλήματα πολλών ετών µε στόχο τόσο την ανακούφιση του κλάδου, αλλά και την ενίσχυση της οικονομίας διαμέσου των αγροτικών προϊόντων. Επιπρόσθετα, ο κ. Γιακουμή σημείωσε ότι, τέθηκε το ζήτημα της περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών και έγινε πρόταση για την υλοποίηση σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων τόσο στα σχολεία, όσο και σε εργασιακούς χώρους. Αναμένουμε από το Υπουργείο Γεωργίας, όπως εξαγγείλει σχέδια για την επεξεργασία ή και την καύση των αποβλήτων, κατέληξε.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, δήλωσε, μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής ότι πολλές οργανώσεις εκφράζουν παράπονα όσον αφορά την εξεύρεση χώρων για δενδροφυτεύσεις. «Έχουμε τον κόσμο που θέλει να φυτέψει και δεν του το επιτρέπουν, ούτε οι Δήμοι, ούτε η Κυβέρνηση, το Υπουργείο Εσωτερικών δεν δέχεται», είπε.
Έκανε αναφορά στα απόβλητα και είπε ότι υπάρχουν πολλά κυπριακά προϊόντα που συσκευάζονται σε συσκευασίες που δεν ανακυκλώνονται. Το 50% που φτάνουν στους ανακυκλωτές, συνέχισε, δεν ανακυκλώνονται και θα πρέπει να γίνει εκστρατεία για μείωση των αποβλήτων. «Δεν γίνεται η συσκευασία του χαλλουμιού, το οποίο αγοράζει πολύς κόσμος, να μην ανακυκλώνεται», ανέφερε. Δήλωσε ακόμη ότι, η Κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει τα καταφύγια ζώων και όχι να λειτουργούν μόνο με τους εθελοντές.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ:
Stockwatch: Υπ. Γεωργίας: Έσοδα €42 εκατ. από ρύπους και νερό
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω νομοσχέδια μέσω των οποίων:
(α) θεσπίζεται η δημιουργία νέου Επαγγελματικού Σχεδίου Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων για τους υπαλλήλους της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα. Το νέο Επαγγελματικό Σχέδιο Συντάξεων θα διέπεται από τις βασικές πρόνοιες του υφιστάμενου Κυβερνητικού Σχεδίου Συντάξεων που αφορούν στην υπηρεσία των υπαλλήλων από την 1.1.2013 και μετά,
(β) καταργείται το μέτρο που αφορά στη φορολόγηση του εφάπαξ ποσού με αναδρομική ισχύ από 1.1.2021 για τα μέλη του υφιστάμενου Κυβερνητικού Σχεδίου Συντάξεων καθώς και για τα μέλη των Σχεδίων στον Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα που είναι όμοια με αυτό. Επίσης, επανεντάσσονται στο υφιστάμενο Κυβερνητικό Σχέδιο Συντάξεων, οι υπηρετούντες κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου, νεοεισερχόμενοι δικαστές, με αναδρομική ισχύ από 1.10.2011 καθώς και οι νεοεισερχόμενοι δικαστές που θα διοριστούν μελλοντικά.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
