Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 24/01/2024, εξέτασε την ακόλουθη πρόταση νόμου:
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί της Παροχής Ορισμένων Ωφελημάτων σε Καθορισμένους Δικαιούχους του Κρατικού Τομέα και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα (Όροι και Διαδικασία) Νόμου, ώστε μεταξύ άλλων τα ωφελήματα που λαμβάνουν οι πρώην ή τέως Πρόεδροι της Δημοκρατίας ή οι πρώην ή τέως Πρόεδροι της Βουλής των Αντιπροσώπων να μην είναι διά βίου.
Περιορισμός ωφελημάτων πρώην Προέδρων Δημοκρατίας και Βουλής
Τον περιορισμό των ωφελημάτων απόκτησης αυτοκινήτου και επιδόματος απασχόλησης γραμματέα στα πέντε έτη, αντί εφ’ όρου ζωής, για τους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας και τους πρώην Προέδρους της Βουλής των Αντιπροσώπων, εξέτασε η Επιτροπή Θεσμών, μετά από πρόταση νόμου που κατέθεσε η βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου.
Πρόταση για το ίδιο θέμα είχε καταθέσει το 2021 στην Επιτροπή Οικονομικών ο βουλευτής των Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης, η οποία όμως δεν είχε συζητηθεί μέχρι σήμερα.
Με την πρότασή της, η κ. Ατταλίδου εισηγήθηκε τα ωφελήματα που δικαιούνται οι πρώην αξιωματούχοι να μην είναι διά βίου, αλλά για μία περίοδο πέντε ετών. Ειδικότερα, προτείνει να περιοριστεί στα πέντε έτη, το επίδομα απασχόλησης γραμματέα και η περίοδος που δικαιούνται όχημα. Όσον αφορά την απασχόληση γραμματέως, η κ. Ατταλίδου εισηγείται αυτό να πληρώνεται απευθείας από τη Δημοκρατία εκ μέρους του αξιωματούχου, ενώ προτείνει, επίσης, αυτό να γίνεται στη βάση σύναψης σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου και το ύψος να είναι αντίστοιχο της κλίμακας Α2-5-7, αντί κονδυλίου €3.000 μηνιαίως που ισχύει σήμερα.
Επιπλέον, εισηγείται σε περίπτωση που οι αξιωματούχοι αιτούνται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης μέτρων ασφαλείας θα απαιτείται απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου, στην οποία θα καθορίζεται η χρονική διάρκεια, καθώς και η επαναξιολόγηση της αναγκαιότητας, με κοινοποίηση της Βουλής.
Στο πλαίσιο της συζήτησης του θέματος στην Επιτροπή Θεσμών, η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, σε δηλώσεις της, ανέφερε την πρόθεσή της να καταθέσει πρόταση νόμου για το ίδιο θέμα, εκφράζοντας την προσωπική της θέση ότι τα διά βίου ωφελήματα πρέπει να καταργηθούν.
Συγκεκριμένα, η Πρόεδρος της Βουλής είπε ότι προτείνει την κατάργηση της διά βίου παραχώρησης κρατικού οχήματος με τη λήξη της θητείας και προτείνει τον καθορισμό χρόνου τερματισμού, σημειώνοντας ότι η ίδια αποποιείται του ωφελήματος αυτού. Επιπλέον, προτείνει η παραχώρηση μέτρων ασφάλειας στους πρώην αξιωματούχους να εγκρίνεται μόνον κατόπιν σύστασης της Αστυνομίας και να εισαχθεί ρήτρα επαναξιολόγησης κάθε 5 χρόνια.
Για το επίδομα γραμματειακής υποστήριξης ζήτησε να παραχωρείται με όρους διαφάνειας ως προς τις διαδικασίες ανάθεσης εργασίας και καταβολής αμοιβών. «Μεταξύ άλλων, σκοπός πρέπει να είναι η καταγραφή και ταξινόμηση του αρχείου και των πεπραγμένων της θητείας του πρώην αξιωματούχου με παράδοση του αποτελέσματος στο Κρατικό Αρχείο και η διατήρηση των ωφέλιμων για την Κύπρο διεθνών σχέσεων και επαφών», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι οι αναθεωρημένες ρυθμίσεις θα πρέπει να έχουν εφαρμογή για όλες και όλους τους πρώην, νυν και μελλοντικούς ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους.
Εντός της Επιτροπής Θεσμών, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, ανέφερε ότι ζητήθηκε από τις Υπηρεσίες της Βουλής να ετοιμαστεί έρευνα για το τι ισχύει σχετικά σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, σημειώνοντας ότι η συζήτηση για το θέμα θα συνεχιστεί αφού ετοιμαστεί η εν λόγω έρευνα.
Για το ζήτημα της παροχής αστυνομικής φρουράς, ο κ. Δημητρίου είπε ότι αν συντρέχουν λόγοι ασφάλειας η Αστυνομία εισηγείται την παροχή ή όχι φρουρών. Αναφορικά με το επίδομα γραμματέα, είπε ότι οι πρώην αξιωματούχοι πρέπει να έχουν στήριξη. Αν η Βουλή έχει τη δυνατότητα να παρέχει αυτή τη στήριξη, καλώς, είπε. Διαφορετικά, «να μην πάμε σε λογική αφορισμού και εξευτελισμού και να τα μηδενίσουμε όλα».
Η Υφυπουργός παρά των Προέδρω, Ειρήνη Πική, είπε ότι συμφωνεί ότι πρέπει να εξεταστεί το τι γίνεται σε άλλες χώρες, καθώς και με την εισήγηση να εξεταστούν συνολικά τα θέματα των ωφελημάτων. Τόνισε ότι η λογοδοσία είναι πολύ σημαντική, όπως και η ανάγκη εκσυγχρονισμού. Εξέφρασε επιφύλαξη για το ζήτημα να πληρώνονται από το Γενικό Λογιστήριο οι μισθοί των γραμματέων, ενώ, για το θέμα των μέτρων ασφάλειας, είπε ότι από τη στιγμή που δεν προνοείται σήμερα στον νόμο δεν είναι σωστό να συμπεριληφθεί.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, σημείωσε ότι δεν μπορεί να εισαχθεί σε νομοθεσία ότι οι πρώην αξιωματούχοι θα αιτούνται προστασίας από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, καθώς αυτό είναι θέμα απόφασης της Αστυνομίας. Επιπλέον, σημείωσε ότι σε προηγούμενη παρέμβαση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η Αστυνομία είπε ότι όταν κρίνει ότι κάποιος χρήζει ασφάλειας, μπορεί να του παραχωρήσει και αυτοκίνητο αποκλειστικής χρήσεως, κάνοντας λόγο για «τρύπα», καθώς και να αποφασίσει διακοπή του ωφελήματος του αυτοκινήτου η Βουλή, αυτό μπορεί να συνεχίσει να δίνεται από την Αστυνομία.
Πρόσθεσε ότι η σύνταξη ενός πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας ανέρχεται σε €8.000 μηνιαίως, και επομένως «δεν είναι πρόσωπο χωρίς ευχέρεια να αγοράζει με ίδια μέσα» όχημα.
Αναφορικά με το επίδομα για απασχόληση γραμματέα, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι, κατ’ αντιστοιχία γνωμάτευσης για το κονδύλι των κομμάτων για σκοπούς εκλογών, αν το κονδύλι δεν χρησιμοποιείται για τον σκοπό που προνοείται, πρέπει να επιστρέφεται. Είπε ότι θα ζητήσει από το Υπουργείο Οικονομικών ονομαστικό κατάλογο των ατόμων που απασχολούνται από τους πρώην αξιωματούχους ως γραμματείς, για να ελεγχθεί η ορθή χρήση του κονδυλίου.
Ενδεικτικά, ανέφερε ότι το κονδύλι το 2023 ανερχόταν σε €39.089 στον κάθε αξιωματούχο για απασχόληση γραμματέα. Από το 2004 που έχει στοιχεία, είπε ότι το κονδύλι που πήρε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γιώργος Βασιλείου μέχρι σήμερα ανέρχεται σε €709.000, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής, από το 2011 μέχρι σήμερα Μάριος Καρογιάν πήρε €364.000, από το 2016 ο Γιαννάκης Ομήρου €279.000, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης €64.000 από το 2021 και ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης €20.000 από το 2021 μέχρι σήμερα.
Επιπλέον, είπε ότι το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών διατηρεί στοιχεία αναφορικά με τα οχήματα των αξιωματούχων, το κόστος αγοράς και συντήρησής τους. Διευκρίνισε ότι τα οχήματα είναι αποκλειστικής χρήσεως, ενώ και τα καύσιμα πληρώνονται από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι είναι καιρός η κυπριακή κοινωνία να αρχίσει να συμβαδίζει με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σημείωσε ότι έχουμε αξιωματούχους που ντρόπιασαν τη Δημοκρατία, που είναι υπόδικοι. Τόνισε το ζήτημα της λογοδοσίας και της διαφάνειας, σημειώνοντας ότι αν οι αξιωματούχοι δικαιούνται γραμματέα πρέπει να παρουσιάζουν απόδειξη ότι πληρώνουν για τη θέση. Σημείωσε ότι το κράτος έχει θεσμοθετήσει καταχρήσεις εις βάρος του πολίτη. Απευθυνόμενη στην Υφυπουργό παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική, είπε ότι «αν βάλετε το χέρι σας εκεί όπου απαιτείται για να διορθωθούν κακώς έχοντα, κεκτημένα που δεν έπρεπε να έχουν δοθεί, θα είμαι δίπλα σας».
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου είπε ότι ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πρώην Πρόεδρος της Βουλής είναι ψηλά στο πρωτόκολλο, πάνω από τον Γενικό Εισαγγελέα. Είπε ότι είναι θέμα σεβασμού στον πολιτικό κόσμο. Σημείωσε ότι χρειάζεται εξορθολογισμός, αλλά όχι ισοπέδωση.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας είπε ότι η κοινοβουλευτική ομάδα του ΔΗΚΟ δεν θα εγκρίνει τέτοιου είδους προτάσεις, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι η γραμματέας ενός πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας ή Προέδρου της Βουλής.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας πρότεινε τη σύσταση μιας κοινής επιτροπής εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας που να εξετάσει όλα τα ωφελήματα αξιωματούχων, είτε αυτά είναι οι πολλαπλές συντάξεις ή τα αεροπορικά εισιτήρια πρώτης θέσης ή τα ωφελήματα που συζητιούνται στην Επιτροπή.
Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης, σε δηλώσεις του μετά τη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή, είπε ότι η δική του πρόταση λέει ότι δεν δικαιολογείται να έχουν τα ωφελήματα που έχουν οι πρώην αξιωματούχοι και προτείνει την κατάργησή τους. Ένας πρώην Πρόεδρος Δημοκρατίας, είπε, απολαμβάνει «μία πολύ σοβαρή» σύνταξη και αν χρειαστεί σε μεμονωμένες περιπτώσεις τις υπηρεσίες γραμματέα, μπορεί να προχωρήσει ο ίδιος σε πρόσληψη. Όσον αφορά την πρόταση της κ. Ατταλίδου, σημείωσε ότι στην προσπάθεια να περιοριστούν τα ωφελήματα, για πρώτη φορά αναφέρεται σε νομοθεσία η ευχέρεια να αιτηθεί πρώην αξιωματούχος να του παρέχουν φρουρούς ασφαλείας, κάτι που δεν υπάρχει στη βασική νομοθεσία.
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε ότι το θέμα επανήλθε πολλές φορές. Σημείωσε ότι ο πρώην Πρόεδρος πρέπει να έχει ένα αξιοπρεπές αυτοκίνητο και φρουρά, ενώ σημείωσε ότι οι πρώην αξιωματούχοι έχουν μεγάλο φόρτο γραμματειακής εργασίας και δικαιολογείται η παραχώρηση γραμματέα. Είπε ότι είναι θέμα γοήτρου, ουσίας, και ότι «δεν είμαστε όλοι όσοι και όμοιοι».
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: «Κόβουν» λιμουζίνες και γραμματείς πρώην ΠτΔ και ΠτΒ
Stockwatch: Κατάργηση ωφελημάτων πρώην ΠτΔ και ΠτΒ προτείνει η Αννίτα
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Καταγγελίες για σύγκρουση συμφέροντος κατά μέλους της ΑΑΔΙΠΑ
Οι καταγγελίες του Προέδρου του Κλάδου Αστυνομικού Σώματος της συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ, Νίκου Λοϊζίδη, για σύγκρουση συμφέροντος μέλους της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας (ΑΑΔΙΠΑ) εξετάστηκαν από την Επιτροπή Θεσμών, σε μια συνεδρίαση που από τη μέση και μετά έγινε κεκλεισμένων των θυρών.
Ο κ. Λοϊζίδης είχε δηλώσει σε προηγούμενη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής, ότι μέλος της ΑΑΔΙΠΑ έχει σύγκρουση συμφέροντος, υποστηρίζοντας ότι συγγενείς του μέλους εμπλέκονται με το οργανωμένο έγκλημα και καλείται να εξετάσει υποθέσεις εναντίον αστυνομικών που ασκούσαν δίωξη σε αυτούς.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, αναφέρθηκε στο ιστορικό της υπόθεσης, αναφέροντας ότι μετά τις καταγγελίες του κ. Λοϊζίδη στην Επιτροπή Θεσμών στις 18 Οκτωβρίου, κατά τη συζήτηση για το κράτος δικαίου της έκθεσης GRECO, ο ίδιος απέστειλε δύο επιστολές προς τη Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, ζητώντας να μάθει τι προτίθεται να κάνει η Προεδρία που διορίζει τα μέλη της ΑΑΔΙΠΑ για το θέμα. Αφού δεν έλαβε απάντηση, το θέμα ενεγράφη προς συζήτηση στην Επιτροπή, με πρωτοβουλία της ανεξάρτητης Βουλευτού Αλεξάνδρας Ατταλίδου.
Στο μεταξύ, σημείωσε ότι ένα μέλος της ΑΑΔΙΠΑ έχει παραιτηθεί και την προηγούμενη βδομάδα έχει διοριστεί αντικαταστάτης του. Σημείωσε, ωστόσο, ότι το ζήτημα παραμένει πολύ σημαντικό, προκειμένου «να γνωρίζει ο πολίτης ότι μπορεί να προσφύγει σε μια αρχή ανεξάρτητη για παράπονα εναντίον της Αστυνομίας και βρει το δίκιο του».
Η Γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου Πηνελόπη Παπαβασιλείου απολογήθηκε για την καθυστέρηση στην αποστολή απάντησης, σημειώνοντας ότι αυτή θα σταλεί σήμερα, αφότου λήφθηκε νομική γνωμάτευση για το θέμα. Σύμφωνα με αυτή, από τη στιγμή που το ζήτημα δεν προωθήθηκε στον Γενικό Εισαγγελέα ή σε άλλη αρχή «δεν δικαιολογείται κάποια ενέργεια από το Υπουργικό Συμβούλιο», είπε, καθώς η διεξαγωγή έρευνας δικαιολογείται όταν υπάρχει το αναγκαίο υπόβαθρο και όχι με «γενικούς ισχυρισμούς».
Πρόσθεσε ότι στο μεταξύ έχει λάβει επιστολή και από τον Πρόεδρο της ΑΑΔΙΠΑ, Ανδρέα Πασχαλίδη, ενώ στις 26 Οκτωβρίου έλαβε και επιστολή παραίτησης από μέλος της ΑΑΔΙΠΑ για σοβαρούς λόγους υγείας.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης είπε ότι το Υπουργείο ενημερώθηκε για την παραίτηση μέλους της ΑΑΔΙΠΑ και την ανάγκη αντικατάστασης του τον Ιανουάριο και άμεσα απευθύνθηκαν στον Γενικό Εισαγγελέα για εισήγηση αντικαταστάτη.
Ο Πρόεδρος της ΑΑΔΙΠΑ, Ανδρέας Πασχαλίδης, είπε ότι κάλεσε επανειλημμένως δημοσίως τη συντεχνία να δώσει στοιχεία για τα όσα ανέφερε και να υποδείξει σε ποιον αναφέρεται, χωρίς ανταπόκριση, σημειώνοντας ότι με αυτό τον τρόπο αφήνονται υπονοούμενα για όλα τα μέλη. Γι’ αυτό, όπως είπε, απευθύνθηκε στο Υπουργικό. Σημείωσε ότι το μέλος που παραιτήθηκε είχε αποχωρήσει από τη λειτουργία της Αρχής από τον Ιούνιο για λόγους υγείας και παραιτήθηκε επίσημα τον Οκτώβριο.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Πρόεδρος του Κλάδου Αστυνομικού Σώματος της συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ, Νίκος Λοϊζίδης, μίλησε ξανά για σύγκρουση συμφέροντος, αναφέροντας ότι «υπάρχουν πάνω από 200 καταχωρήσεις που αφορούν τζόγο και ναρκωτικά στο σύστημα της Αστυνομίας για τα συγγενικά πρόσωπα μέλους της ΑΑΔΙΠΑ», χωρίς, όπως πρόσθεσε, το μέλος να ενημερώνει τον Γενικό Εισαγγελέα για τη σύγκρουση συμφέροντος.
Αναφέρθηκε στις επισημάνσεις της έκθεσης GRECO που υπογράμμισαν τη σημασία οι ποινικοί ανακριτές να μην είναι πρώην αστυνομικοί, σημειώνοντας ότι τέσσερις πρώην αστυνομικοί εξακολουθούν να απασχολούνται από την ΑΑΔΙΠΑ. Είπε, ακόμα, ότι το συγκεκριμένο άτομο, ως μέλος της ΑΑΔΙΠΑ είχε καθήκον να επιβλέπει και «να διατάζει» όλους τους ποινικούς ανακριτές, ενώ σημείωσε ότι η ΑΑΔΙΠΑ είναι σε θέση να αλλάζει τα πορίσματα των ποινικών ανακριτών πριν τα αποστείλει στον Γενικό Εισαγγελέα.
Ερωτηθείς για τον λόγο που δεν έδωσε τα στοιχεία όταν του ζητήθηκαν από τον Πρόεδρο της ΑΑΔΙΠΑ, ο κ. Λοϊζίδης είπε ότι δεν έλαβε ποτέ επίσημη πρόσκληση για να το κάνει, ενώ έθεσε και ζήτημα έλλειψης εμπιστοσύνης προς την Αρχή.
Ο κ. Λοϊζίδης συνέχισε την τοποθέτησή του κεκλεισμένων των θυρών, παρουσία των Βουλευτών και των υπόλοιπων προσκεκλημένων.
Συναφείς παρεμβάσεις στα ΜΕ:
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
