Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 15/06/2022, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί της Εικοστής Δεύτερης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2019
Ο περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019
Ο περί Δικαστηρίων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019
Η Επιτροπή συνέχισε την εξέταση των πιο πάνω νομοσχεδίων μέσω των οποίων:
(α) Τροποποιείται το Άρθρο 144 του Συντάγματος ώστε τα κατώτερα Δικαστήρια (πρωτόδικα και Εφετεία) να έχουν τη δυνατότητα παραπομπής ζητημάτων συνταγματικότητας, που εγείρονται και τα οποία είναι ουσιώδη για την έκβαση της υπόθεσης ενώπιόν τους, στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο.
(β) Συστήνεται το Εφετείο, και διαχωρίζεται το υφιστάμενο Ανώτατο Δικαστήριο στο νέο Ανώτατο Δικαστήριο και το νέο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο.
(γ) Προστίθενται και αντικαθίστανται ορισμοί ως επακόλουθο της δημιουργίας των 3 νέων Δικαστηρίων και τροποποιείται το άρθρο που ρυθμίζει τη διαδικασία έφεσης ώστε να καλύπτεται η διαδικασία έφεσης ενώπιον και των 3 νέων δικαστηρίων.
Στις δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης ανέφερε ότι συζητήθηκαν οι προτιθέμενες τροπολογίες που θα καταθέσει το κάθε κόμμα ξεχωριστά σε σχέση με τη μεταρρύθμιση στη δικαιοσύνη.
«Παρότι η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης είναι μια συνεχόμενη διαδικασία, η δημιουργία Συνταγματικού και Ανώτατου Δικαστηρίου, η δημιουργία Εφετείου, είναι μια καθόλα πρωτοποριακή εκσυγχρονιστική πράξη που θα έχει σημαντική συμβολή στην επεξεργασία των εκκρεμών υποθέσεων και στη λογοδοσία και τον έλεγχο στις ανώτατες βαθμίδες της δικαιοσύνης», είπε ο κ. Τορναρίτης, προσθέτοντας πως λόγω της σημασίας του θέματος συμφωνήθηκε να δοθεί περιθώριο δέκα ημερών προκειμένου τα κόμματα να καταθέσουν γραπτώς τις τροπολογίες τους. Ανακοίνωσε επίσης πως το Σάββατο 25 Ιουνίου θα συνέλθει εκ νέου η Επιτροπή Νομικών για να διεξέλθει όλες τις τροπολογίες ώστε «να παραμείνει σταθερή στη δέσμευση που η ίδια ανέλαβε να οδηγήσει τα νομοσχέδια στην Ολομέλεια της Βουλής στις 30 Ιουνίου». (Σημ. Η συνεδρία καθορίστηκε για τις 27/06/2022)
Ερωτηθείς σχετικά με τη διάσταση της λογοδοσίας, ο κ. Τορναρίτης ανέφερε ότι στη Δημοκρατία όλοι έχουν το δικαίωμα του λόγου και της άποψης, αλλά και ο πολίτης έχει το δικαίωμα της κρίσης και της κριτικής, ενώ προσέθεσε ότι με τη δημιουργία των νέων δικαστηρίων θα υπάρχει αλληλοέλεγχος μεταξύ των δύο ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας.
Παίρνοντας θέση επί του ζητήματος, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανός σημείωσε πως «εδώ και 10 σχεδόν χρόνια το ίδιο το Ανώτατο Δικαστήριο με επαναλαμβανόμενες εκθέσεις του καταγράφει ότι το σύστημα απονομής δικαιοσύνης στην Κύπρο βρίσκεται υπό κατάρρευση, επομένως η όποια προσπάθεια να μετακυλιστεί στο Κοινοβούλιο, την Επιτροπή Νομικών ή τα κόμματα η προβληματική αυτή κατάσταση είναι και προκλητική και ατυχής». «Οι νομοθέτες δεν δικάζουν, αλλά μπορούν να κρίνουν και την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια και να συμφωνήσουν και να ενώσουν τη φωνή τους με όλους εκείνους που πρέπει να αλλάξουν άμεσα πράγματα στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης», πρόσθεσε.
«Λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη την προσπάθεια για μεταρρύθμιση, έχουμε πει κατ’ επανάληψη ότι αυτό που αποπειράται να κάνει η Κυβέρνηση δεν είναι ολική μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, ιδιαίτερα λόγω του γεγονότος ότι δεν αγγίζει τη βάση της δικαιοσύνης, την πρωτοβάθμια δικαιοσύνη, στον βαθμό που εμείς θα θέλαμε, αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο και τη δημιουργία ενός νέου εφετείου», σημείωσε ο κ. Δαμιανού, συμπληρώνοντας πως το ΑΚΕΛ έχει αναλάβει μια πρωτοβουλία συνομιλώντας σε ανώτατο επίπεδο με την εκτελεστική εξουσία, με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σε μια προσπάθεια να βρεθεί ελάχιστος κοινός παρονομαστής για να υπερψηφιστούν πτυχές της μεταρρύθμισης από την Ολομέλεια της Βουλής.
«Δεν σας κρύβω ότι μας απασχολεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι την ώρα που η μεταρρύθμιση οδεύει προς την Ολομέλεια υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από μερίδα του νομικού κόσμου που αμφισβητεί το περιεχόμενο, την αποτελεσματικότητα, ακόμα και τη νομιμότητα της μεταρρύθμισης, αλλά και κόμματα στο κοινοβούλιο που τοποθετούνται εναντίον της», είπε. Επειδή, πρόσθεσε, «θεωρούμε ότι τέτοιας εμβέλειας εγχειρήματα πρέπει να τυγχάνουν ευρύτατης δυνατής αποδοχής, θα συνεχίσουμε την προσπάθεια ούτως ώστε να βρεθεί η αναγκαία σύγκλιση».
Ο περί Ποινικής Δικονομίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 4) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, ώστε να προβλέπεται ότι στο τέλος της δίκης ο κατήγορος ή ο δικηγόρος της κατηγορίας αγορεύει πρώτος και ο κατηγορούμενος ή ο δικηγόρος του αγορεύει πάντοτε τελευταίος σε απάντηση.
Ο κ. Τορναρίτης είπε πως με βάση σχετικές μελέτες το παραπάνω δικαίωμα συναντάται στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο υφίσταται ήδη από το 1964. «Θεωρούμε ότι είναι μία πρόταση που κινείται στη λογική και θα την υπερψηφίσουμε», προσέθεσε.
Ο περί Ποινικής Δικονομίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, ώστε οι διατάξεις του άρθρου 88 να μην απαιτείται να εφαρμόζονται σωρευτικώς επί των προβλεπόμενων ποινών του αδικήματος αλλά διαζευκτικώς για σκοπούς παραγραφής κατηγοριών σε συνοπτικές δίκες.
Ο περί Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η παροχή δυνατότητας άσκησης των αρμοδιοτήτων του Αρχιπυράρχου, σε περίπτωση κένωσης της θέσης αυτού, από τον αμέσως κατώτερο κατά σειρά ιεραρχίας Αξιωματικό μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας προαγωγής του νέου Αρχιπυράρχου και να καθορίζεται η διαδικασία πρώτης πλήρωσης της θέσης μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Νόμου του 2021, σε περίπτωση που δεν υπάρχουν υποψήφιοι που κατέχουν τα προσόντα για τη θέση κατά την πρώτη πλήρωση αυτής.
Ο περί Εθελοντών Πυροσβεστών Νόμος του 2019
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου η θέσπιση νομοθεσίας για την καθιέρωση νομικού πλαισίου για τους εθελοντές πυροσβέστες και η ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που τους αφορούν.
Ο κ. Τορναρίτης ανέφερε πως το νομοσχέδιο θα βρεθεί στην Ολομέλεια την ερχόμενη Πέμπτη 23/06/2022.
Πρόσληψη ειδικών αστυνομικών
Ο κ. Τορναρίτης, σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας αναφέρθηκε στο ζήτημα των 300 συμβασιούχων συνοριοφυλάκων, «αρμόδιων για το πρόβλημα της παράτυπης μετανάστευσης και την εργαλειοποίησή του από την Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς».
«Είναι αλήθεια ότι το πρόβλημα είναι πάρα πολύ μεγάλο. Σεβόμενοι απόλυτα και τον ανθρώπινο πόνο και την ανθρώπινη δυστυχία οφείλουμε να πάρουμε μέτρα συντεταγμένα και εναρμονισμένα με τα ισχύοντα στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ», είπε.
«Απαιτούμε την πλήρη στήριξη της Ένωσης γιατί η Κύπρος είναι το πρώτο κράτος υποδοχής», υπογράμμισε, συμπληρώνοντας πως παρότι αυτό το μέτρο δεν αναμένεται να λύσει πλήρως το πρόβλημα, θα πρέπει από κάπου να γίνει η αρχή, ενώ ερωτηθείς για το κατά πόσο αναμένεται να συγκεντρωθεί πλειοψηφία στην ολομέλεια, ο κ. Τορναρίτης απάντησε καταφατικά, παρά τις ενστάσεις που έχουν εκφράσει κόμματα, όπως το ΑΚΕΛ.
Από την πλευρά του, ο κ. Δαμιανού είπε πως «όταν κυβερνάς για σχεδόν 10 χρόνια και ουσιαστικά δηλώνεις αποτυχία διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, οι λύσεις δεν δίνονται με πρόχειρα ημίμετρα, τα οποία ενδέχεται να εκθέσουν και την Κυπριακή Δημοκρατία και να δυσκολέψουν και τη διαχείριση ακόμα και του εθνικού μας προβλήματος, θέτοντάς μας σε μετωπική σύγκρουση ακόμα και με τον ΟΗΕ και την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες».
«Πολλά πράγματα θα έπρεπε να έχουν γίνει στο παρελθόν, αντί τούτου η Κυβέρνηση έκλεινε θετικά το μάτι στην ΕΕ την ώρα που η τελευταία αρνείτο την αλληλεγγύη προς την Κυπριακή Δημοκρατία», προσέθεσε, συμπληρώνοντας πως το ΑΚΕΛ θα αξιολογήσει τα δεδομένα και αναλόγως θα τοποθετηθεί για το νομοσχέδιο για τους «ατυχώς λεγόμενους συνοριοφύλακες», σημειώνοντας παράλληλα πως σε επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις του κόμματος προς το Υπουργείο και τη Νομική Υπηρεσία να γνωματεύσουν για τη νομιμότητα του μέτρου δεν έχει ληφθεί καμία απάντηση.
Ζήτημα με 46 αστυνομικούς
Αναφορικά με το ζήτημα των 46 αστυνομικών που έμειναν εκτός διαδικασιών πρόσληψης, ο κ. Τορναρίτης είπε η Επιτροπή είναι έτοιμη να ψηφίσει το όποιο νομοσχέδιο, πρόταση νόμου ή κανονισμό στείλει η Κυβέρνηση προκειμένου να απαλειφθεί το πρόβλημα.
Τοποθετούμενος επί του θέματος, ο κ. Δαμιανού δήλωσε ότι οι διαδικασίες πρόσληψης στην Αστυνομία έχουν επανειλημμένα κριθεί προβληματικές, με αποτέλεσμα την αδικία εις βάρος αυτών των 46 ατόμων, ενώ επανέλαβε έκκληση προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης, την ηγεσία της Αστυνομίας και την Νομική Υπηρεσία να εγκύψουν στο πρόβλημα και να προτείνουν βιώσιμες και σύννομες λύσεις.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
