Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 03/10/2023, συζήτησε το ακόλουθο θέμα και πρόταση νόμου:
Προβλήματα μικρομεσαίων επιχειρήσεων και Ο περί Δημιουργίας Μητρώου Οικοτεχνίας Νόμος του 2023
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκαν τα προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η δημιουργία μητρώου οικοτεχνιών, για την εγγραφή όλων των εγκαταστάσεων που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων οικοτεχνίας, και ο καθορισμός των προϋποθέσεων για την εγγραφή οικοτεχνικών εγκαταστάσεων στο εν λόγω μητρώο και των προϋποθέσεων άσκησης οικοτεχνικής δραστηριότητας, χωρίς οι εν λόγω προϋποθέσεις να συγκρούονται με τις διατάξεις άλλων οικείων νομοθεσιών.
Ανάγκη προώθησης παραδοσιακών προϊόντων και μητρώου οικοτεχνίας συζητά η Βουλή
Την ανάγκη πολιτικών προώθησης των παραδοσιακών κυπριακών προϊόντων έθεσε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου, ενώ παράλληλα συζητήθηκε και η πρόταση νόμου των Βουλευτών του ΔΗΣΥ για τη δημιουργία του μητρώου οικοτεχνίας.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Κυριάκος Χατζηγιάννη, σημείωσε ότι υπάρχει κενό στην προώθηση παραδοσιακών προϊόντων, ενώ όπως αναφέρθηκε, μέχρι στιγμής έχουν λάβει πιστοποιήσεις μόνο 10 προϊόντα ΠΟΠ και 10 προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης.
Ο κ. Χατζηγιάννη δήλωσε περήφανος για την ικανότητα της χώρας να παρουσιάσει παραδοσιακή παραγωγή και είπε ότι πρέπει «να δημιουργήσουμε εκείνα τα εργαλεία τα οποία να μπορέσουν να τα εμπορευματοποιήσουν για να είναι και βιώσιμες όλες εκείνες οι δραστηριότητες όλων εκείνων των ικανών και δυναμικών ανθρώπων».
Πρόσθεσε ότι διαπιστώθηκε τεράστιο κενό σε σχέση με την προώθηση παραδοσιακών προϊόντων, αναφέροντας ότι γίνονται αποσπασματικές ενέργειες και δράσεις, χωρίς να υπάρχει «συγκροτημένη στρατηγική».
Σημείωσε, δε, ότι μεγάλος αριθμός από τους ανθρώπους που ασχολούνται με τέτοιες δραστηριότητες είναι νεαρά άτομα, τα οποία ενδεχομένως να μετακινούνται και προς τις ορεινές περιοχές.
«Καλέσαμε σήμερα την εκτελεστική εξουσία ακριβώς για να έρθει μία πρόταση ολοκληρωμένη, να ετοιμάσει μηχανισμούς που να επιτρέπουν την αποτελεσματική και μετρήσιμη προώθηση των παραδοσιακών κυπριακών προϊόντων», σημείωσε. Απαντώντας σε ερώτηση αν έχουν τεθεί χρονοδιαγράμματα για το θέμα αυτό, είπε ότι είναι στις προτεραιότητες της Επιτροπής και ότι καλό είναι να σταλεί μία επιστολή για ενημέρωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες πριν το τέλος του χρόνου.
Αναφέρθηκε, ακολούθως, στην πρόταση νόμου που έχει καταθέσει η ομάδα Βουλευτών του ΔΗΣΥ, για τη δημιουργία αρχείου οικοτεχνίας, λέγοντας ότι «είναι αυτό ακριβώς το εργαλείο που, όταν και εφόσον το θεσμοθετήσουμε, θα επιτρέψει στο κράτος να αναπτύξει πολιτική υπέρ της οικοτεχνίας».
Ο κ. Χατζηγιάννη εξήγησε ότι η οικοτεχνία αφορά σε μονάδες ή άτομα που αναπτύσσουν τη διαδικασία παραγωγής, είτε στον χώρο του σπιτιού τους, είτε σε κάποιο εργαστήρι και έκανε λόγο για «αξιοσημείωτες και ικανές δραστηριότητες να ενισχύσουν το ΑΕΠ μας με τρόπο αποφασιστικό και καθοριστικό», σημειώνοντας ότι μπορεί να ανέρχεται σε 2-4% του ΑΕΠ η δυνατότητα της οικοτεχνίας.
«Για την πρόταση νόμου αυτή συνεχίζεται η συζήτηση σε επόμενη συνεδρίαση και σκοπός είναι το συντομότερο δυνατό να καταλήξει στην Ολομέλεια προς ψήφιση ή και καταψήφιση», πρόσθεσε ο κ. Χατζηγιάννη.
«Είμαστε ανοιχτοί στις οποιεσδήποτε εισηγήσεις, σκοπός είναι να εμβαθύνουμε την ουσία του θέματος, γιατί υπάρχουν πάρα πολλές πτυχές στις οποίες πρέπει να υπάρξουν ειδικές ενδεχομένως ρυθμίσεις και κάποιες επιφυλάξεις είναι απαραίτητο να ενσωματωθούν στο κείμενο», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Κώστας Κώστα είπε ότι το κόμμα του χαιρετίζει «την οποιαδήποτε προσπάθεια θα βοηθήσει τους αγρότες μας στο χωριό από το σπίτι τους να πάρουν κάποια προϊόντα και να μπορούν στη συνέχεια να τα διαθέτουν προς πώληση». Υπογράμμισε, όμως, ότι θα πρέπει να τηρηθούν όλοι οι κανόνες ασφαλείας και υγείας. Πρόσθεσε, επίσης, ότι δεν πρέπει το θέμα αυτό να τύχει εκμετάλλευσης για εμπορευματοποίηση.
«Βεβαίως δε θα πρέπει να είναι τόσο αυστηρά τα κριτήρια ώστε να δημιουργήσουμε προβλήματα σε αυτούς που ήδη πωλούν κάποια προϊόντα που παράγουν στο σπίτι τους», είπε, εκφράζοντας την ελπίδα να καταλήξει η Επιτροπή σε ένα συμφωνημένο κείμενο που θα πάει στην Ολομέλεια με σκοπό να προωθήσει την οικοτεχνία.
Όσον αφορά το θέμα της πιστοποίησης και προώθησης παραδοσιακών προϊόντων, ο κ. Κώστα είπε ότι από το 2016 διαπιστώθηκε ότι παραδοσιακά προϊόντα περίμεναν για πάρα πολλά χρόνια για να πιστοποιηθούν.
Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στο παράδειγμα της διαδικασίας πιστοποίησης για το λουκάνικο Πιτσιλιάς, που περίμενε για 13 χρόνια, όπως είπε ο κ. Κώστα, χωρίς καμία ενίσχυση από το κράτος, με τους παραγωγούς να προσπαθούν μόνοι τους να βρουν λεφτά για να μπορέσουν να προωθήσουν τον φάκελο, κόντρα σε «πολύ μεγάλα συμφέροντα» όπως είπε. «Με την πίεση που είχαμε βάλει τότε ως Επιτροπή, αναγκάσαμε τις διάφορες κρατικές υπηρεσίες να προχωρήσουν και καταφέραμε να πιστοποιηθούν ακόμα πέντε παραδοσιακά προϊόντα», πρόσθεσε.
«Σήμερα έχουμε συνολικά 10 προϊόντα ΠΟΠ και 10 προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης, ενώ αναμένονται οι πιστοποιήσεις ακόμα τεσσάρων προϊόντων», ανέφερε ο Βουλευτής, προσθέτοντας ότι «είναι πάρα πολύ λίγα και γι’ αυτό θα πρέπει το κράτος να βοηθήσει τους παραγωγούς, να τους ενισχύσει για να προχωρήσουν να καταθέσουν σχετικούς φακέλους».
Ακολούθως, επεσήμανε ότι τα αρμόδια κρατικά τμήματα θα πρέπει να διευκρινίσουν ποια είναι παραδοσιακά προϊόντα και να τα καταγράψουν σε έναν κατάλογο, όπως επίσης να ενημερώνουν τις μονάδες παραγωγής για το πώς μπορούν να προχωρήσουν για να υποβάλουν αιτήσεις για πιστοποίηση των προϊόντων ή για διάφορα σχέδια και προγράμματα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού.
Πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν κίνητρα για να δημιουργηθούν μικρές μονάδες μεταποίησης στην ύπαιθρο, έτσι ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να καταπολεμηθεί η αστυφιλία, όπως επίσης ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση διαδικασιών πιστοποίησης των προϊόντων που έχουν μείνει. Έθεσε, επίσης, ζήτημα απλοποίησης διαδικασιών και σύντμησης του χρόνου εξέτασης αιτήσεων. Τέλος, ως ανασταλτικό παράγοντα υπέδειξε τα υψηλά τέλη εξαγωγής των προϊόντων από το λιμάνι Λεμεσού.
Ο κ. Κώστα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για εξάλειψη των παραδοσιακών προϊόντων και αναφέρθηκε επί παραδείγματι στο φυτιώτικο κέντημα, για το οποίο τώρα ξεκίνησε η διαδικασία πιστοποίησης, ενώ έχουν μείνει μόνο πέντε αργαλειοί και τέσσερεις ηλικιωμένες άνω των 80 ετών.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, αναφορικά με το θέμα του μητρώου οικοτεχνίας, είπε ότι θα πρέπει να υπάρξουν ειδικές πρόνοιες όσον αφορά την ασφάλεια τροφίμων, ώστε να μην επηρεαστούν αρνητικά οι μικρές παραγωγές.
Εξήγησε ότι αυτή τη στιγμή στην Κύπρο εφαρμόζεται το πρωτόκολλο HACCP, το οποίο έχει πάρα πολύ αυστηρές πρόνοιες, όσον αφορά τις διαδικασίες που θα ακολουθήσει κάποιος στην κουζίνα του για να ετοιμάσει τρόφιμα. «Σε άλλες χώρες για να βοηθήσουν τους μικρούς παραγωγούς και την οικοτεχνία υπάρχουν ξεχωριστά πιο απλοποιημένες διαδικασίες υγιεινής παραγωγής τροφίμων παρά το πλήρες HACCP», πρόσθεσε ο κ. Θεοπεμπτου.
«Επομένως αν θέλουμε πραγματικά να βοηθήσουμε τους μικρούς παραγωγούς και τις κοινότητες να έχουν εισόδημα, θα πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά την εφαρμογή του HACCP, το οποίο επιβάλλουμε χωρίς να έχουμε ειδικές πρόνοιες για τις μικρές παραγωγές», σημείωσε, αναφέροντας ενδεικτικά ότι ο HACCP εφαρμόζεται όταν ξεκινήσει μία οικοτεχνία να πουλά σε υπεραγορές, ενώ όσο πουλά σε μικρές αγορές και μικρά καταστήματα, έχει άλλη, πιο απλοποιημένη διαδικασία υγιεινής παρασκευής τροφίμων.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ηλίας Μυριάνθους, ανέφερε ότι χαιρετίζει την πρόταση νόμου για το μητρώο οικοτεχνίας, σημειώνοντας ότι για καιρό αναμενόταν η ετοιμασία σχετικού νομοσχεδίου, κάτι το οποίο δεν έγινε. «Θεωρούμε ότι θα δημιουργήσει προώθηση στην ανάπτυξη των παραδοσιακών προϊόντων, αλλά την ίδια στιγμή θα δημιουργήσει και αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος, κατά κύριο λόγο στις υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας και με αυτό τον τρόπο θα ανακόψει και την πορεία της αστυφιλίας».
Σημείωσε, ακόμα, ότι οι μικρές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι και ένα ιδιαίτερο τμήμα της οικονομίας, που δημιουργεί προστιθέμενη αξία, και ότι θα πρέπει να βρεθούν τρόποι και πόροι για να στηριχθούν.
Ανέφερε ότι είναι σημαντικός ο ρόλος των αναπτυξιακών εταιρειών, των Υφυπουργείων Πολιτισμού και Τουρισμού, το Υπουργείο Εμπορίου και ότι είναι ανάγκη τα σχέδια επιδοτήσεων για τη δημιουργία ή εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων αυτών να γίνουν πιο γενναιόδωρα.
«Επίσης θα πρέπει να γίνουν σχέδια τα οποία να βοηθούν και να χρηματοδοτούν την προώθηση και την πιστοποίηση των προϊόντων αυτών, ιδίως αυτά που μπορούν να γίνουν προϊόντα ονομαστικής προέλευσης ή προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης», είπε ο κ. Μυριάνθους, επισημαίνοντας ότι τα τελευταία χρόνια η πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων γενικά στη χρηματοδότηση μέσω των τραπεζικών ιδρυμάτων είναι πάρα πολύ δύσκολη έως αδύνατη λόγω ακριβώς των περιορισμένων δεικτών απόδοσης που παρουσιάζουν.
Επεσήμανε ότι σήμερα παράγονται εξαιρετικής ποιότητας παραδοσιακά προϊόντα, αλλά δεν προωθούνται λόγω της αδυναμίας των παραγωγών να συσκευάσουν ή να προωθήσουν ή να εξαγάγουν αυτά τα προϊόντα. «Πρέπει να αναπτυχθούν σχέδια και να γίνουν συνέργειες μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και των κυβερνητικών τμημάτων στο να μπορέσουν να δώσουν αυτήν την τεχνογνωσία στους παραγωγούς και να στηρίξουν αυτές τις επιχειρήσεις, είτε με οποιαδήποτε σχέδια, είτε μέσων προώθησης αυτών των προϊόντων τους σε διεθνείς εκθέσεις», πρόσθεσε.
«Αναμένουμε ότι αυτά που συζητήσαμε σήμερα θα ληφθούν σοβαρά υπόψη» με στόχο τη στήριξη όλων αυτών των επιχειρήσεων παραδοσιακών προϊόντων, κατέληξε.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Απουσία στρατηγικής για παραδοσιακά προϊόντα
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Αναπτύξεως Ηλεκτρισμού (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί Αναπτύξεως Ηλεκτρισμού Νόμου, ώστε να ρυθμιστεί η εξουσία της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) να εκδίδει κανονισμούς αναφορικά με ζητήματα που αφορούν τους λειτουργούς και υπαλλήλους της οι οποίοι επιθυμούν να μεταφερθούν στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) και να καταστούν μέλη του προσωπικού αυτού.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνεχίσει την εξέταση σε επόμενη συνεδρία.
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του περί Ορισμένων Πτυχών που αφορούν τις Συμβάσεις για τις Πωλήσεις Αγαθών Νόμου για τη διόρθωση προνοιών της υφιστάμενης νομοθεσίας.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνεχίσει την εξέταση σε επόμενη συνεδρία.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
