Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 19/02/2024, συζήτησε τα ακόλουθα θέματα:
Κατοχύρωση σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων της γυναίκας
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η κατοχύρωση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων της γυναίκας στο πλαίσιο του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓΕΣΥ).
Πειθαρχική έρευνα για αναισθησιολόγους Μακάρειου, ζητά η Επ. Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Πειθαρχική έρευνα για το θέμα της άρνησης αναισθησιολόγων του Μακάρειου Νοσοκομείου να χορηγούν αναισθησία σε γυναίκες οι οποίες προσέρχονται στο νοσοκομείο για να κάνουν άμβλωση, με τους αναισθησιολόγους να επικαλούνται θρησκευτικές ή/και προσωπικές πεποιθήσεις (για το θέμα των αμβλώσεων) ζήτησε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τον ΟΚΥΠΥ και την Γυναικολογική και Μαιευτική Κλινική του Νοσοκομείου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ.
Το όλο θέμα προέκυψε μετά από επιστολή ασθενούς, η οποία προσήλθε στο Μακάρειο Νοσοκομείο για άμβλωση λόγω του ότι το έμβρυο είχε διαγνωσθεί με σύνδρομο down, με την ασθενή να καταγγέλλει ότι ταλαιπωρήθηκε για 5 μέρες λόγω του ότι κάποιοι αναισθησιολόγοι επικαλούμενοι θρησκευτικές ή προσωπικές πεποιθήσεις δεν της χορήγησαν αναισθησία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η ασθενής προσήλθε στο Νοσοκομείο και άρχισε τη διαδικασία άμβλωσης η οποία ωστόσο διακόπηκε όταν άλλαξαν βάρδια οι αναισθησιολόγοι, καθώς ο δεύτερος αναισθησιολόγος αρνήθηκε να χορηγήσει αναισθησία επικαλούμενος θρησκευτικές/προσωπικές πεποιθήσεις. Αυτό, όπως εξήγησε, είχε σαν αποτέλεσμα η ασθενής να περάσει ένα κολαστήριο, κατά την έκφραση της, που διήρκησε πέντε συνολικά μέρες.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι όλα αυτά είναι θλιβερά να συμβαίνουν στην ευρωπαϊκή Κύπρο και πως ο ΟΚΥπΥ έχει υποχρέωση να λαμβάνει έγκαιρα τα μέτρα του για να μην υπόκεινται οι ασθενείς σε όλη αυτή την ταλαιπωρία.
Ανέφερε ακόμη ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υποβάλλει επίσημα καταγγελία προς τον ΟΚΥπΥ και το Μακάρειο Νοσοκομείο, ζητώντας γραπτή έκθεση σε ό,τι αφορά τις ευθύνες των εμπλεκόμενων αναισθησιολόγων και πώς θα τιμωρηθούν. «Θέλουμε γραπτή έκθεση, την οποία θα κοινοποιήσουμε και στον Υπουργό Υγείας και στην Επίτροπο Διοικήσεως για να χειριστεί το θέμα», είπε η κ. Χαραλαμπίδου, προσθέτοντας πως η ίδια θα συμβουλεύσει την ασθενή να προσφύγει στη δικαιοσύνη κατά του Μακάρειου Νοσοκομείου και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής ζήτησε επίσης από τον ΟΚΥπΥ όπως ετοιμάσει και εκτυπώσει έντυπο σε σχέση με την καταγεγραμμένη διαδικασία και πρωτόκολλο που ακολουθείται για τις αμβλώσεις και το οποίο θα βρίσκεται σε όλα τα νοσηλευτήρια στη διάθεση κάθε γυναίκας, η οποία θέλει να προβεί σε άμβλωση εντός των 12 πρώτων εβδομάδων της κύησης.
Η Εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας Ιωάννα Γρηγορίου ανέφερε ότι το Υπουργείο δεν είχε υπόψη του τις επιστολές. Τόνισε ωστόσο πως η ουσία είναι ότι το δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση πρέπει οπωσδήποτε να διασφαλίζεται και πως ο ΟΚΥπΥ θα πρέπει να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να το διασφαλίζει. Ανέφερε ακόμη ότι σε διάφορες στρατηγικές του Υπουργείου Υγείας έχουν μπει θέματα που αφορούν την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών.
Η Αναπληρώτρια Διευθύντρια Γυναικολογικής και Μαιευτικής Κλινικής του Μακάρειου Νοσοκομείου, Ναυσικά Λέπουρα, είπε ότι δεν έχει επίσημα υποβληθεί παράπονο ή καταγγελία, παραδέχτηκε ωστόσο ότι υπήρξε περιστατικό κατά το οποίο κάποιοι αναισθησιολόγοι αρνήθηκαν να χορηγήσουν αναισθησία. Είπε ακόμη ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία, μια γυναίκα δικαιούται να ζητήσει τερματισμό της εγκυμοσύνης σε περίπτωση που δεν έχουν περάσει 12 εβδομάδες εγκυμοσύνης ή όταν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης ή αιμομιξίας, εφόσον δεν έχουν συμπληρωθεί 19 εβδομάδες εγκυμοσύνης ή κατόπιν γνωμοδότησης αρμόδιου γιατρού, σύμφωνα με την οποία παρουσιάζονται ενδείξεις ανωμαλίας του εμβρύου.
Σημείωσε επίσης ότι στη νομοθεσία που διέπει το ιατρικό επάγγελμα/λειτούργημα, το άρθρο 8 προνοεί ότι «κάθε γιατρός μπορεί να αρνηθεί υπηρεσία σε ασθενή εξαιρουμένων περιπτώσεων επείγουσας ανάγκης ή ανθρωπιστικού καθήκοντος», αναφέροντας πως αυτό είναι το άρθρο που χρησιμοποιούν κάποιοι γιατροί αρνούμενοι να παρέχουν/χορηγήσουν ιατρική υπηρεσία.
Ο Εκπρόσωπος του ΟΚΥπΥ Κωνσταντίνος Κουρίδης είπε ότι δεν υπήρξε οποιαδήποτε ενημέρωση του Οργανισμού, προσθέτοντας ότι ο ΟΚΥπΥ θα ζητήσει διερεύνηση του όλου περιστατικού. Τόνισε παράλληλα πως δεν είναι αποδεκτό από τον ΟΚΥπΥ οι θρησκευτικές πεποιθήσεις να αποτελούν αιτιολόγηση αρνητικής στάσης σε ό,τι αφορά την παροχή υπηρεσίας.
Ο Εκτελεστικός Γενικός Διευθυντής Διεύθυνσης Λευκωσίας του ΟΚΥπΥ Χρίστος Χρίστου, Διευθυντής ΟΚΥπΥ Λευκωσίας, εξέφρασε εκ μέρους της Διεύθυνσης Λευκωσίας απολογίες προς τη συγκεκριμένη ασθενή, αναφέροντας ωστόσο πως η Διεύθυνση δεν έχει λάβει οποιαδήποτε μέτρα λόγω του η διαδικασία προβλέπει ότι θα πρέπει να προηγηθεί καταγγελία είτε προς το αρμόδιο Τμήμα είτε προς τη Διεύθυνση.
Πρόσθεσε πως εφόσον η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζητά επίσημα κάτι τέτοιο, τότε ο ΟΚΥπΥ θα προχωρήσει άμεσα με την αρχική έρευνα και θα κάνει ό,τι προβλέπεται από τους κανονισμούς.
Η Εκπρόσωπος του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου δήλωσε «συγκλονισμένη» από τα όσα άκουσε στη σημερινή συνεδρία και ανέφερε ότι το Ινστιτούτο θα καταγγείλει την Κυπριακή Δημοκρατία για παραβίαση της Σύμβασης για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών στο πλαίσιο της σχετικής αξιολόγηση της Κύπρου που πρόκειται να λάβει χώρα στη Γενεύη αρχές Μαρτίου. «Μιλάμε για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών», είπε αναφέροντας πως «το θέμα δεν άπτεται μόνο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Γυναικών αλλά και της Σύμβασης που αφορά τα βασανιστήρια και θα το αναφέρω και αυτό στους εκπροσώπους των επιτροπών αξιολόγησης» είπε.
Σε δηλώσεις της μετά το πέρας της συνεδρίας η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι τα όσα ακούστηκαν σήμερα στην Επιτροπή δεν περιποιούν τιμή σε κανέναν. Έκανε λόγο για δύο διαφορετικές περιπτώσεις με κοινό παρονομαστή που είναι η άρνηση μεγάλης μερίδας αναισθησιολόγων (του Μακάρειου Νοσοκομείου), συγκεκριμένα 6 στους 8, να χορηγούν αναισθησία στο πλαίσιο της διαδικασίας άμβλωσης.
Είπε ότι η Επιτροπή θεωρούσε ότι το όλο θέμα είχε κλείσει μετά και τη συζήτηση του σε προηγούμενες συνεδρίες παρουσία και του Υπουργού Υγείας και πως δεν υπήρχε περίπτωση να δοθεί συνέχεια. «Σήμερα ανακαλύψαμε ότι ο ΟΚΥπΥ δεν είχε ιδέα για όλα αυτά που διαδραματίστηκαν και θα μπορούσαν να καταστήσουν στόχο το Μακάρειο Νοσοκομείο, την Κυβέρνηση, το Υπουργείο Υγείας σε πιθανές αγωγές, το ίδιο το Μακάρειο Νοσοκομείο δεν προχώρησε σε πειθαρχική έρευνα αυτεπάγγελτα, περίμεναν από μια τραυματισμένη ψυχολογικά γυναίκα να υποβάλει καταγγελία, ενώ είχαν υποχρέωση αυτεπάγγελτα να κινηθούν με πειθαρχική έρευνα και να ενημερώσουν και τον ΟΚΥπΥ» σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι με βάση τον νόμο οι αναισθησιολόγοι δεν είχαν δικαίωμα να διακόψουν τη διαδικασία τερματισμού κύησης και πως και οι δύο οι οποίοι εμπλέκονται «θα έπρεπε να έχουν ήδη απολυθεί».
Είπε ακόμη ότι και ο ΟΚΥπΥ και οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι έχουν αναλάβει δέσμευση να προχωρήσουν, εξαντλώντας όλες τις διαδικασίες, επαναλαμβάνοντας ότι δεν υπάρχει πρόνοια στον νόμο που να επιτρέπει στους δύο αναισθησιολόγους «να περάσουν μια γυναίκα από τέτοιο μαρτύριο».
«Εμείς ως Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όλοι οι συνάδελφοι, έχουμε δεσμευτεί ότι αυτή την υπόθεση θα τη φτάσουμε μέχρι τέλους, οι συμβάσεις και των δύο αναισθησιολόγων που αρνήθηκαν έπρεπε να είχαν διακοπεί κατά γενική παραδοχή όλων εντός της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» τόνισε.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν σε δήλωση της σημείωσε ότι η πλειοψηφία των αναισθησιολόγων του Μακάρειου Νοσοκομείου αρνούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στις περιπτώσεις όπου η κύηση είναι μικρότερη από δώδεκα εβδομάδες, υποδεικνύοντας ότι «το δικαίωμα στην άμβλωση έχει κατοχυρωθεί μεν, ωστόσο, βάσει του περί Ιατρών Νόμου, υπάρχει και το δικαίωμα των ιατρών να αρνηθούν».
Πρόσθεσε πως με βάση τα πιο πάνω, επιβάλλεται η δημιουργία μηχανισμού από τον ΟΚΥπΥ που θα καθορίζει τη διαδικασία που θα ακολουθείται σε τέτοιες περιπτώσεις τόσο προς αποφυγή αχρείαστης ταλαιπωρίας αλλά και για τη διασφάλιση του ανθρώπινου αυτού δικαιώματος της κάθε γυναίκας.
Η Ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου υπενθύμισε ότι η Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών την οποία έχει επικυρώσει η Κύπρος, αναγνωρίζει την εγγενή σύνδεση της ισότητας των φύλων με την υγεία των γυναικών συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και πως η Σύμβαση αποτελεί πηγή Διεθνούς Δικαίου και θεωρείται ως εκ τούτου νομικά δεσμευτική.
Αναφέρθηκε στην καταγγελία με την ασθενή, η οποία ταλαιπωρήθηκε για πέντε μέρες στο Μακάρειο Νοσοκομείο, λέγοντας ότι πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πως το όλο περιστατικό συνιστά παραβίαση και των νόμων του κράτους και των διεθνών συμβάσεων.
Είπε ακόμη ότι το μεγάλο θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει ως κοινωνία είναι ότι υπάρχουν άτομα, τα οποία επικαλούνται προσωπικές απόψεις για να μην εφαρμόζουν τον νόμο και κάλεσε στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Υγείας και το κράτος αλλά και τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να αντιληφθούν ότι δεν μπορεί να αίρονται τα δικαιώματα του κάθε πολίτη ανάλογα με τις προσωπικές απόψεις κάποιου, ο οποίος εργοδοτείται από το κράτος.
«Αυτοί οι άνθρωποι πληρώνονται από τους φόρους του κυπριακού λαού και αν δεν μπορούν να εξασκήσουν το συγκεκριμένο επάγγελμα λόγω των πεποιθήσεων τους, θα πρέπει να ιδιωτεύσουν», είπε.
Τη σημασία σωστής νοσηλείας ατόμων με ψυχικά προβλήματα τονίζουν Βουλευτές
Τις συνθήκες νοσηλείας των ατόμων με ψυχικά προβλήματα που νοσηλεύονται στην Ψυχιατρική Κλινική Λευκωσίας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του ΟΚΥπΥ καθώς και τα προγράμματα στη θεραπεία τους εξέτασε αυτεπάγγελτα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με Βουλευτές να σημειώνουν πως τα άτομα με ψυχικές διαταραχές δεν πρέπει να θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας και πρέπει να τυγχάνουν σωστής νοσηλείας.
Όπως δήλωσε μετά το πέρας της συνεδρία η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου υπάρχουν ζητήματα που θα πρέπει να τύχουν αντιμετώπισης. Παράλληλα, σημείωσε ότι υπάρχει θετική προσέγγιση από τη Διεύθυνση της Ψυχιατρικής Κλινικής και πως πρέπει να γίνει πρόσληψη μεγαλύτερου αριθμού εξειδικευμένου προσωπικού, ιδιαίτερα ψυχίατρων και ψυχολόγων.
Είπε ακόμη ότι δεν θα πρέπει επ’ ουδενί οι συνάνθρωποι μας οι οποίοι έχουν προβλήματα ψυχικών διαταραχών να θεωρούνται δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας πολίτες.
«Έχουν δικαίωμα στη νοσηλεία και στην καλύτερη δυνατή φροντίδα και θέλω να πιστεύω ότι εφόσον υπήρξαν παραδοχές σε ό,τι αφορά τις αδυναμίες βρισκόμαστε σε έναν καλό δρόμο για την αντιμετώπιση και βελτίωσης των αδυναμιών», σημείωσε.
Σε δήλωσή της η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν ανέφερε ότι κατά τη συζήτηση του θέματος ακούστηκαν διάφορα παράπονα από συγγενείς ασθενών, όπως για μη κατάλληλες κτιριακές εγκαταστάσεις και μειωμένο αριθμό δραστηριοτήτων των ασθενών κατά τη διάρκεια των απογευματινών ωρών και των Σαββατοκύριακων.
Εξέφρασε ικανοποίηση για τα όσα ακούστηκαν από τον εκπρόσωπο του ΟΚΥπΥ ο οποίος, όπως ανέφερε, συμφώνησε ότι υπάρχουν ζητήματα που χρήζουν βελτίωσης, τόσο για τις κτιριακές υποδομές, όσο και για τα εξειδικευμένα προγράμματα απασχόλησης των ασθενών και διαβεβαίωσε ότι αυτό σκοπεύουν να πράξουν.
«Οι ασθενείς με ψυχικά προβλήματα δεν πρέπει να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οφείλει το κράτος να διασφαλίζει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τα δικαιώματά τους και να προχωρεί σε βελτιωτικές ενέργειες εκεί και όπου χρειάζεται», πρόσθεσε.
Υπέδειξε πως επιβάλλεται η εξατομικευμένη προσέγγιση του κάθε ασθενή για να διασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια τους, αναφέροντας ότι η Επιτροπή θα παρακολουθεί το θέμα και σε περίπτωση που χρειαστεί θα επανέλθει.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου δήλωσε ότι η Ψυχιατρική Κλινική έχει να κάνει με πολύ ευάλωτα άτομα και πως τα όσα καταγράφηκαν σε επιστολή συγγενούς ατόμου το οποίο εισήχθη στην κλινική θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
«Φτάνουμε στα όρια της κακομεταχείρισης όταν δεν υπάρχει ψυχολογική στήριξη σε ένα άτομο που βρίσκεται εκεί επειδή δεν μπορεί το ίδιο το άτομο να χειριστεί θέματα που το αφορούν καθώς βρίσκεται σε κατάσταση επικίνδυνη για τον ίδιο τον εαυτό του» σημείωσε.
Ανέφερε πως θα πρέπει το κράτος να επανεξετάσει τα σχετικά πρωτόκολλα αλλά και τη στελέχωση της Κλινικής, έτσι ώστε τα άτομα που νοσηλεύονται εκεί να έχουν τη δέουσα φροντίδα που αρμόζει σε όλους τους πολίτες αυτού του τόπου.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
