Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 23/03/2022, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Η Επιτροπή άρχισε την εξέταση του πιο πάνω νομοσχεδίου, σκοπός του οποίου είναι η αντικατάσταση και ο εκσυγχρονισμός της υφιστάμενης νομοθεσίας για τη διεξαγωγή των παγκύπριων εξετάσεων πρόσβασης στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Κύπρου και της Ελλάδας και η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου, ώστε αφενός να επιτευχθεί εναρμόνιση με τους περί Λειτουργίας των Δημόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κανονισμούς και αφετέρου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης και η ομαλή διεξαγωγή των παγκύπριων εξετάσεων πρόσβασης.
Η αναθεώρηση της νομοθεσίας κρίθηκε απαραίτητη, καθώς φέτος διαχωρίζεται η διαδικασία των απολυτήριων εξετάσεων των τελειόφοιτων, από τη διαδικασία των εξετάσεων για εισαγωγή σε Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Κύπρου και Ελλάδας.
Οι Παγκύπριες Εξετάσεις, προτείνεται να ξεκινήσουν κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου, με σκοπό να ολοκληρωθούν στο τέλος του μήνα και να ακολουθήσουν οι εξετάσεις για τους ανεξεταστέους μαθητές. Η πρόταση του Υπουργείου για παράταση των εξετάσεων έως και τις πρώτες μέρες του Ιουλίου, όμως, φαίνεται να σκοντάφτει στο γεγονός ότι η 30η Ιουνίου είναι η τελευταία ημέρα εργασίας των εκπαιδευτικών για το σχολικό έτος.
Ο καθορισμός των ημερομηνιών για την έναρξη της περιόδου εξετάσεων, καθιστά επείγουσα την έγκριση του νομοσχεδίου, αφού το δεύτερο τετράμηνο τελειώνει στις 13 Μαΐου και θα πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία προετοιμασίας των Παγκύπριων Εξετάσεων.
Τόσο η ΟΕΛΜΕΚ, όσο και μέλη της Επιτροπής Παιδείας, φάνηκαν να προκρίνουν την ολοκλήρωση της συζήτησης για το θέμα των χρονοδιαγραμμάτων, ώστε να είναι δυνατή η διεξαγωγή των εξετάσεων, μεταθέτοντας τη συζήτηση για την αναθεώρηση των υπόλοιπων διατάξεων σε μεταγενέστερο στάδιο.
Ενστάσεις από ΟΕΛΜΕΚ και αιχμές για απόσπαση των Παγκύπριων από το Εκπαιδευτικό Σύστημα
Ενστάσεις είχε η ΟΕΛΜΕΚ σε 12 σημεία του νομοσχεδίου που παρουσίασε το Υπουργείο Παιδείας και η Υπηρεσία Εξετάσεων, τονίζοντας ότι για τον καταρτισμό του κειμένου αυτού δεν έγινε καμία διαβούλευση.
Ο Πρόεδρος της Οργάνωσης, Κώστας Χατζησάββας, ανέφερε κατά τη συνεδρίαση ότι οι εκπαιδευτικοί είναι ενάντια στη συμπερίληψη «άλλων δημόσιων λειτουργών», πέρα από εκπαιδευτικούς, στη διαδικασία της επιτήρησης. Μάλιστα, διατύπωσε αιχμές για πρόθεση του Υπουργείου να αποσπάσει τη διεξαγωγή των Παγκυπρίων Εξετάσεων από το Εκπαιδευτικό Σύστημα.
Η ΟΕΛΜΕΚ αντιτίθεται, ακόμα, στην αντικατάσταση της διμελούς Επιτροπής Ελέγχου (για αξιολόγηση της βαθμολόγησης των γραπτών) με ένα μόνο αναθεωρητή. Ο κ. Χατζησάββας είπε, ακόμα, ότι δεν αιτιολογείται η προτεινόμενη αλλαγή για αποστολή των εξεταστικών δοκιμίων σε ψηφιακή μορφή στα εξεταστικά κέντρα, ώστε να γίνεται εκεί ο πολλαπλασιασμός τους, αντί να πολλαπλασιάζονται μέσα στο ξενοδοχείο όπου συνεδριάζει και η επιτροπή των θεματοθετών, προκειμένου να μην υπάρχουν διαρροές των θεμάτων, και να διανέμονται στα εξεταστικά κέντρα με τη συνοδεία ασφαλείας.
Στηρίζοντας τις θέσεις και της ΠΣΕΜ, η ΟΕΛΜΕΚ δήλωσε, επίσης, τη διαφωνία της με την συμπερίληψη πρόνοιας που ορίζει ως υποψήφιους για τις Παγκύπριες Εξετάσεις, μόνο τους μαθητές που έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία τη φοίτησή τους, καθώς αυτό αποκλείει τους ανεξεταστέους μαθητές, που ενδεχομένους να λάβουν το απολυτήριό τους μετά τη διεξαγωγή των Παγκυπρίων. Αναφέρθηκε, δε, ότι αυτό αποτελεί δυσμενή διάκριση εις βάρος των μαθητών της Κύπρου, καθώς οι Κύπριοι υπήκοοι που διαμένουν στο εξωτερικό, μπορούν να παρακαθήσουν στις εξετάσεις, ακόμα κι αν επίκειται η απόκτηση απολυτηρίου.
Σοβαρές ενστάσεις, πάντως, προέβαλαν φορείς και οργανώσεις για άτομα με αναπηρίες, αυτισμό και μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίοι ανέδειξαν ότι στο πλαίσιο της αναθεώρησης, δε γίνεται καμία προσαρμογή για να εξασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση όλων των παιδιών στις εξετάσεις. Με αφορμή την παρατήρηση του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως για δυσμενή διάκριση εις βάρος μαθητή με αναπηρίες, επισημάνθηκε ότι τόσο αυτός, όσο και άλλη μαθητές με δυσκολίες στην ομιλία, γραφή, ανάγνωση ή άλλες δεξιότητες, δεν διευκολύνονται ώστε να στις Παγκύπριες Εξετάσεις.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, τόνισε ότι πρέπει να διευθετηθεί άμεσα το θέμα, για να μη βρεθούν στον αέρα οι Παγκύπριες Εξετάσεις. Όπως είπε, τόσο οι προβληματισμοί που αφορούν το χρονοδιάγραμμα, τη συμμετοχή ή όχι των ανεξεταστέων και ποιοι θα είναι οι επιτηρητές και οι διορθωτές των γραπτών, όσο και το αν θα αξιοποιηθούν δημόσιοι υπάλληλοι για την επιτήρηση των εξετάσεων, πρέπει να συζητηθούν. Διατύπωσε, δε, την πρόταση να αξιοποιηθούν στις επιτηρήσεις αδιόριστοι εκπαιδευτικοί, καθώς και οι ωρομίσθιοι από τα απογευματινά προγράμματα του Υπουργείου.
Υπογράμμισε ότι το ζήτημα πρέπει να λήξει στην επόμενη συνεδρίαση, καθώς από αυτό εξαρτάται η διεξαγωγή των εξετάσεων. «Από αυτή τη συζήτηση υπηρετούμε πρώτα απ’ όλα τα παιδιά, ούτε το Υπουργείο, ούτε τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, ούτε τα κόμματά μας», είπε και πρόσθεσε ότι αν ληφθεί αυτό υπόψη, θα περιοριστούν και τα προβλήματα και οι διαδικασίες που χρειάζονται για να δοθούν λύσεις.
Για το θέμα των ατόμων με αναπηρίες, είπε ότι θα πρέπει να προηγηθεί διαβούλευση μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως, καθώς η Βουλή δεν μπορεί να έχει ρόλο συντονιστή σε μία τέτοια συζήτηση.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, δήλωσε ότι «ορθώς το Υπουργείο έχει παρουσιάσει νομοσχέδιο για αναθεώρηση των κανονισμών των Παγκυπρίων Εξετάσεων, ώστε αυτοί να εναρμονιστούν με τους κανονισμούς λειτουργίας των σχολείων μέσης εκπαίδευσης». Στόχος, όπως είπε, είναι η να διασφαλιστεί η αξιοπιστία και το αδιάβλητο των εξετάσεων, καθώς και τα διακηρυγμένα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Τόνισε ότι η συζήτηση θα πρέπει να μείνει «μακριά από λεκτικές ακρότητες» και να διεξαχθεί «δημιουργικά, πάντα προς όφελος των παιδιών».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστόφιας μετέφερε την πεποίθηση ότι «με αυτό το νομοσχέδιο ολοκληρώνεται το εκπαιδευτικό έγκλημα που έχει ξεκινήσει να συντελείται τα τελευταία χρόνια σε βάρος των μαθητών της μέσης εκπαίδευσης». Όπως είπε, και πάλι θυματοποιούνται οι τελειόφοιτοι μαθητές της φετινής χρονιάς, ενώ καταλόγισε αυταρχισμό και προχειρότητα στο Υπουργείο Παιδείας, που δεν προχώρησε σε διαβούλευση πάνω στο νομοσχέδιο. «Ζητήσαμε να πάει πίσω το νομοσχέδιο και να εξεταστούν μόνο οι διατάξεις που αφορούν στο χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής των φετινών εξετάσεων», πρόσθεσε, και κατέληξε ότι ζητήματα που αφορούν θεματοθέτες και επιτηρητές, διακρίσεις προς ανεξεταστέους μαθητές, διακρίσεις μεταξύ Κυπρίων μαθητών στο εξωτερικό και στην Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς και οι εύλογες προσαρμογές για παιδιά με αναπηρίες, θα πρέπει να συζητηθούν αργότερα, κατόπιν διαβούλευσης.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, ανέφερε στις δηλώσεις του ότι οι προτάσεις του Υπουργείου Παιδείας που αφορά, συγκλίνουν στο να γίνουν διορθώσεις, ώστε να διαφυλάσσεται η εγκυρότητα και αξιοπιστία των εξετάσεων. Πρόσθεσε, όμως, ότι «αυτές οι αλλαγές στη νομοθεσία θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον και την ακαδημαϊκή χρονιά πολλών παιδιών» και ότι θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από το Υπουργείο οι ιδιάζουσες συνθήκες που επικρατούν λόγω της πανδημίας. Τόνισε ότι ο σχεδιασμός των εξετάσεων, τόσο των τετραμήνων, όσο και των Παγκυπρίων, αλλά και ο καταρτισμός της εξεταστέας ύλης, θα πρέπει να είναι μοχλός βοήθειας και στήριξης και όχι πίεσης προς μαθητές και εκπαιδευτικούς.
Όσον αφορά τους μαθητές με αναπηρία, σημείωσε ότι «τόσο με τη Σύμβαση των ΗΕ, όσο και σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως, επιβάλλεται να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση στις Παγκύπριες Εξετάσεις, χωρίς διακρίσεις, με τις κατάλληλες εύλογες προσαρμογές και με διαφοροποίηση του τυποποιημένου δοκιμίου. «Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση και ίσες δυνατότητες με τα υπόλοιπα παιδιά», κατέληξε.
Επιστολή κατά εξετάσεων τετραμήνων προς ΥΠΠΑΝ από ΟΕΛΜΕΚ, οργανωμένους γονείς και ΠΣΕΜ
Κοινή επιστολή κατά των εξετάσεων τετραμήνων απέστειλαν στον Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, Πρόδρομο Προδρόμου, η ΟΕΛΜΕΚ, η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης και η ΠΣΕΜ.
Στην επιστολή τους, οι τρεις οργανώσεις θεωρούν ότι οι εξετάσεις τετραμήνων δεν μπορούν να συνεχίσουν να υφίστανται, αφού, όπως αναφέρουν, εκ των πραγμάτων δεν λειτουργούν προς όφελος του Δημόσιου Σχολείου και κυρίως των μαθητών/-τριών.
Σημειώνουν ότι μετά την ολοκλήρωση των Εξετάσεων Τετραμήνων (Α΄ Τετράμηνο), οι οποίες εφαρμόστηκαν κατά τη φετινή σχολική χρονιά 2021-2022 για πρώτη φορά σε ολόκληρο το φάσμα του Λυκειακού Κύκλου, είναι πλέον πασιφανή τα πολλαπλά προβλήματα που δημιουργούνται από την εφαρμογή των ενδιάμεσων Εξετάσεων Τετραμήνων (συρρίκνωση ωφέλιμου διδακτικού χρόνου, προαγωγή της μηχανιστικής διεκπεραίωσης της διδακτέας/εξεταστέας ύλης, δημιουργία ενός εξαιρετικά πιεστικού σχολικού προγράμματος που έχει αρνητικό αντίκτυπο για τις σχολικές μονάδες, τους εκπαιδευτικούς, την ποιοτική εκπαιδευτική διαδικασία και κυρίως τους/τις μαθητές/-τριες κ.ά.), καθώς επίσης και τα σημαντικά λάθη που έγιναν στη διαδικασία διεξαγωγής τους (Πλαίσια Μάθησης, Εξεταστέα Ύλη, Εξεταστικά Δοκίμια κ.ά.).
Αναφέρουν, επίσης, ότι είναι πλήρως τεκμηριωμένο το γεγονός ότι οι στόχοι που είχαν τεθεί εξαρχής από το ΥΠΠΑΝ για την εφαρμογή των Εξετάσεων Τετραμήνων (π.χ. «διαμορφωτική αξιολόγηση», «βελτίωση μαθησιακών αποτελεσμάτων», «μείωση της παραπαιδείας», «αποφόρτιση της ύλης», «μείωση του άγχους και της πίεσης για τους/τις μαθητές/μαθήτριες», «αύξηση προσωπικού ελεύθερου χρόνου μαθητών/μαθητριών», «ώθηση στην αξιοποίηση των νέων ανατροφοδοτικών μορφών συνεχούς και δημιουργικής αξιολόγησης», «καταξίωση του σχολικού χρόνου στη συνείδηση των μαθητών/-τριών», «μετατροπή του σχολείου σε κοινότητα μάθησης και δημιουργία») δεν έχουν επιτευχθεί.
Παράλληλα, εκφράζουν την θέση ότι είναι ξεκάθαρο ότι οι Εξετάσεις Τετραμήνων «ήταν μία αποτυχημένη διαδικασία που θυματοποίησε τη συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών/τριών, επηρεάζοντας αρνητικά όχι μόνο την εκπαίδευσή τους αλλά και την ψυχική και συναισθηματική τους υγεία».
Σημειώνουν δε, ότι η συγκεκριμένη γενιά μαθητών/τριών ήταν ούτως ή άλλως ευάλωτη, αφού έχει επηρεαστεί αισθητά από τις συνέπειες που επέφερε η διετής πανδημία σε ολόκληρη την κοινωνία αλλά και στην εκπαίδευση.
«Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω δεδομένα, καθώς επίσης και ενόψει της επέκτασης του θεσμού στον Γυμνασιακό Κύκλο από την επόμενη σχολική χρονιά, η ΟΕΛΜΕΚ, η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης και η ΠΣΕΜ θεωρούμε ότι οι Εξετάσεις Τετραμήνων δεν μπορούν να συνεχίσουν να υφίστανται, αφού εκ των πραγμάτων δεν λειτουργούν προς όφελος του Δημόσιου Σχολείου και κυρίως των μαθητών/-τριών», προσθέτουν .
Αναφέρουν, ταυτόχρονα, ότι θεωρούν ότι πρέπει να εξευρεθούν άμεσα τρόποι από το Υπουργείο, ώστε να μην θυματοποιηθούν οι μαθητές/τριες που έχουν υποστεί τις συνέπειες της εφαρμογής αυτού του θεσμού κατά το Α΄ τετράμηνο 2021-2022.
«Συνακόλουθα με τα πιο πάνω, σας καλούμε όπως δρομολογήσετε άμεσα την έναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους στην Παιδεία φορείς, εκπαιδευτικές οργανώσεις, οργανωμένους γονείς, ακαδημαϊκούς, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΠΣΕΜ κοκ, για την διαμόρφωση ενός σχεδίου αξιολόγησης των μαθητών/τριών, που να λειτουργεί πραγματικά προς όφελος του Δημόσιου Σχολείου και πρωτίστως των μαθητών/τριών», σημειώνουν.
Καταλήγοντας, οι τρεις οργανώσεις τονίζουν ότι σε περίπτωση που το ΥΠΠΑΝ αγνοήσει τις θέσεις της ΟΕΛΜΕΚ, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης και της ΠΣΕΜ, δεν θα διστάσουν να προχωρήσουν σε μέτρα αντίδρασης.
2. Οι περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Πειθαρχικός Έλεγχος Ακαδημαϊκού και άλλου Εκπαιδευτικού Προσωπικού) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2021
Η Επιτροπή συνέχισε την κατ’ άρθρον εξέταση των πιο πάνω Κανονισμών, σκοπός των οποίων είναι να παρέχεται η δυνατότητα στην Επιτροπή Πειθαρχικού Ελέγχου του Πανεπιστημίου Κύπρου:
(α) να επιβάλλει σε μέλος του ακαδημαϊκού ή άλλου εκπαιδευτικού προσωπικού πειθαρχικές ποινές, σε περίπτωση καταδίκης του από ποινικό δικαστήριο για συγκεκριμένα αδικήματα,
(β) να θέτει σε διαθεσιμότητα μέλος του ακαδημαϊκού ή άλλου εκπαιδευτικού προσωπικού, αν διαταχθεί έρευνα πειθαρχικού παραπτώματος εναντίον του ή με την έναρξη αστυνομικής έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη εναντίον του,
(γ) να επιβάλλει σε μέλος του ακαδημαϊκού ή άλλου εκπαιδευτικού προσωπικού χρηματική ποινή, αν παραλείπει να εμφανιστεί ενώπιόν της ή αν αρνείται να απαντήσει σε ερώτηση.
Στόχος, όπως είπε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παύλος Μυλωνάς, είναι στην επόμενη συνεδρίαση να ολοκληρωθεί η συζήτηση, ώστε σε 15 ημέρες να κατατεθούν οι κανονισμοί ενώπιον της Ολομέλειας.
«Είναι ανοιχτό το θέμα της επιστροφής ενός καταδικασθέντα ακαδημαϊκού στο ΤΕΠΑΚ και μας απασχολεί έντονα, γιατί είναι ένα κενό που πρέπει να καλύψουμε το συντομότερο δυνατό», είπε ο κ. Μυλωνάς.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, δήλωσε από την πλευρά του ότι το θέμα των πειθαρχικών κανονισμών των δημόσιων πανεπιστημίων της Κύπρου χρειάζεται επιπλέον σχολαστική επεξεργασία και συζήτηση, «ειδικά στην πρόνοια του χειρισμού των αδικημάτων που ενέχουν τιμιότητα ή ηθική αισχρότητα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται τόσο η δικαιοσύνη, αλλά και η προστασία του ακαδημαϊκού προσωπικού, μέσα από έγκυρες, νομικές γνωμοδοτήσεις» και επιβεβαίωσε ότι στόχος είναι η ψήφισή τους στο άμεσο μέλλον.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
