Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 18/10/2022, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας με τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και η κατάργηση της Οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου.
Το εν λόγω νομοσχέδιο θα αντικαταστήσει τους περί Προστασίας της Πατρότητας Νόμους του 2017-2022 και τον περί Γονικής Άδειας και Άδειας για λόγους Ανωτέρας Βίας Νόμο του 2012.
Οι κυριότερες πρόνοιες του νομοσχεδίου προβλέπουν την παραχώρηση: α) άδειας και επιδόματος πατρότητας δύο (2) εβδομάδων, β) δεκαοκτώ (18) εβδομάδων γονικής άδειας σε γονείς με τέκνα μέχρι 8 ετών, εκ των οποίων θα καταβάλλεται για τις οκτώ (8) εβδομάδες επίδομα γονικής άδειας, γ) πέντε (5) ημερών άδειας φροντίδας, ετησίως, χωρίς απολαβές και δ) επτά (7) ημερών απουσίας, ετησίως, χωρίς απολαβές, για λόγους ανωτέρας βίας που συνδέονται με επείγοντες οικογενειακούς λόγους.
Για σκοπούς εφαρμογής των προνοιών του εν θέματι εναρμονιστικού νομοσχεδίου, κρίθηκε αναγκαία η τροποποίηση άλλων επηρεαζόμενων νομοθεσιών που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων, Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τμήματος Εργασίας και Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Προωθούνται εισηγήσεις με στόχο την ψήφιση εντός Νοεμβρίου
Με εισηγήσεις από τα μέλη της Επιτροπής Εργασίας άρχισε η συζήτηση για τα νομοσχέδια που αφορούν στη θεσμοθέτηση της γονικής άδειας. Τα μέλη της Επιτροπής έχουν θέσει ως στόχο να προωθηθεί το συντομότερο προς ψήφιση το νομοσχέδιο, για να προλάβουν την παύση του κοινοβουλευτικού έργου στο τέλος Νοεμβρίου.
Τη συζήτηση παρακολούθησαν και ο Υπουργός Εργασίας, Κυριάκος Κούσιος, όπως και ο Έλληνας ομόλογός του, ο οποίος επισκέπτεται την Κύπρο έπειτα από πρόσκληση του πρώτου.
Καλεσμένοι στη συνεδρίαση ήταν φορείς και οργανώσεις που σχετίζονται με τα δικαιώματα του παιδιού, της γυναίκας, των πολύτεκνων και πενταμελών οικογενειών, καθώς και εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων, που εξέφρασαν τις παρατηρήσεις και εισηγήσεις τους για τη διαμόρφωση του πλαισίου.
Οι κύριες εισηγήσεις που διατυπώθηκαν, συνοψίζονται, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Ανδρέα Καυκαλιά, στην ανάγκη να είναι δικαιούχοι και όσοι γονείς δεν έχουν τελέσει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης, καθώς και οι εργαζόμενοι γονείς που είναι αυτοεργοδοτούμενοι, στην επέκταση της διάρκειας γονικής άδειας για παιδιά ΑμεΑ, καθώς και στις προϋποθέσεις που προβλέπονται για την παροχή της άδειας.
Συγκεκριμένα, στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο κ. Καυκαλιάς σημείωσε ότι η καταβολή επιδόματος άδειας οχτώ εβδομάδων σε γονείς, είναι βήμα στη σωστή κατεύθυνση, προσθέτοντας όμως, ότι «η κυβέρνηση κινήθηκε με τα ελάχιστα που φέρει μαζί της η σχετική οδηγία». Αφού αναφέρθηκε στις αδυναμίες των νομοσχεδίων που τέθηκαν κατά τη συζήτηση των νομοσχεδίων, υπογράμμισε ότι ο σχεδιασμός της Επιτροπής είναι να οδηγηθεί στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο πριν το τέλος Νοεμβρίου, χωρίς όμως να γίνουν εκπτώσεις στην ουσιαστική επεξεργασία του κειμένου, όπως είπε.
Ερωτηθείς για παράπονα που διατυπώθηκαν κατά τη συνεδρίαση από εκπροσώπους οργανώσεων για την προάσπιση των δικαιωμάτων των κακοποιημένων γυναικών, ο κ. Καυκαλιάς σημείωσε ότι εισακούστηκαν οι παρατηρήσεις και τα παράπονά και η Επιτροπή και το Υπουργείο αναμένουν την υποβολή συγκεκριμένων παρατηρήσεων και προτάσεων, που θα αξιολογηθούν στις επόμενες συνεδριάσεις.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, δήλωσε μετά τη συνεδρίαση ότι με την κατάθεση των νομοσχεδίων αυτών «οι υποσχέσεις γίνονται πράξεις», για πληρωμένη γονική άδεια μέχρι και την ηλικία των οχτώ ετών των παιδιών. Τα νομοσχέδια ενδυναμώνουν τον ρόλο της μητέρας και δίνουν επιπλέον εφόδια για να πετύχει την εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή, αλλά και το δικαίωμα στον πατέρα να έχει την επαφή που χρειάζεται με τα παιδιά και να βοηθά στο σπίτι.
Πρόσθεσε ότι, ο ΔΗΣΥ, μέσα από τις ρυθμίσεις για επέκταση της άδειας μητρότητας, για άδεια πατρότητας και για γονική άδεια, προσπαθεί να λύσει και το πρόβλημα του δημογραφικού, ωθώντας τον κόσμο να φέρει παιδιά στον κόσμο. «Η επέκταση του δικαιώματος πληρωμένης γονικής άδειας μέχρι οχτώ χρονών είναι απόδειξη ότι υπάρχουν κοινωνικές ευαισθησίες», είπε, προσθέτοντας ότι τα νομοσχέδια ετοιμάστηκαν με σεβασμό στη βιωσιμότητα του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων, καλώντας, κατά συνέπεια, τους Βουλευτές να τα στηρίξουν ως έχουν.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, καλωσόρισε την κατάθεση των νομοσχεδίων, τονίζοντας ότι είναι προτεραιότητα η δημιουργία κοινωνικού κράτους, που να στηρίζει οικογένειες και νεαρά ζευγάρια, για την εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Επανέλαβε ότι σκοπός είναι να κατατεθούν προς ψήφιση από την ολομέλεια το συντομότερο, ώστε να μπορούν άμεσα να επωφεληθούν οι δικαιούχοι.
Αναφέρθηκε στις εισηγήσεις για βελτιώσεις που κατέθεσε κατά τη συνεδρίαση, λέγοντας ότι δε θα πρέπει να εξαιρούνται οι αυτοτελώς εργαζόμενοι από το δικαίωμα στη γονική άδεια, αφού δεν εξαιρούνται από τις άδειες μητρότητας/πατρότητας. Πρόσθεσε ότι η πρόνοια για οικογένειες με παιδιά με αναπηρίες, θα πρέπει να επεκταθεί, καθώς συνεπάγεται αυξημένη γονική άδεια επί πληρωμή. Ως τρίτο σημείο ανέφερε ότι θα πρέπει και η άδεια φροντίδας πέντε ημερών για οικογένειες με χρόνιους ασθενείς, η οποία δεν πληρώνεται, να καλύπτεται από το ταμείο των Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Σημείωσε ότι η θέση του Υπουργείου κατά τη συνεδρίαση ήταν ότι υπάρχουν περιθώρια συζήτησης κάποιων από των επισημάνσεων για βελτίωση του νομοσχεδίου και κατέληξε ότι πρόθεση δεν είναι να μπουν εμπόδια, αλλά να προσχωρήσει άμεσα η ψήφιση των νομοσχεδίων.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, αναγνωρίζοντας ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση τα εναρμονιστικά νομοσχέδια και βελτιώνουν την υφιστάμενη κατάσταση, θεώρησε λογικές τις εισηγήσεις που ακούστηκε και από συναδέλφους και από οργανώσεις που συμμετείχαν. «Να δούμε το δάσος και όχι το δέντρο», είπε στη συνέχεια, υπενθυμίζοντας ότι κλείνει το νομοθετικό έργο της Βουλής στα τέλη Νοεμβρίου και θα αρχίσει και πάλι τον Μάρτιο.
«Εφόσον βάλαμε τις εισηγήσεις μας στο αρμόδιο Υπουργείο και ζητήσαμε να έχουμε απαντήσεις το συντομότερο σε μία εβδομάδα ή 15 μέρες το πολύ, ώστε να ολοκληρωθεί η συζήτηση μέχρι τότε και να ψηφιστεί από την Ολομέλεια μέχρι τέλος Νοεμβρίου, θεωρώ ότι, ανεξαρτήτως του τι θα πει το Υπουργείο, πρέπει να προχωρήσουμε», ανέφερε. Κατέληξε ότι, αναλόγως και της κυβέρνησης που θα αναλάβει από τον ερχόμενο Φεβρουάριο, θα υπάρχουν περιθώρια να προωθήσει βελτιώσεις του ψηφισμένου νομοσχεδίου.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ:
Stockwatch: Αδυναμίες στο νομοσχέδιο για γονική άδεια
Ο περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Τροποποιητικός) (Αρ. 6) Νόμος του 2022
Ο περί Συντάξεων Κρατικών Αξιωματούχων (Γενικές Αρχές) (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε τις πιο πάνω προτάσεις νόμου σκοπός των οποίων είναι:
(α) η τροποποίηση του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου, ώστε, σε περίπτωση θανάτου προσώπου ο οποίος έχει τελέσει περισσότερους από έναν γάμους με διαφορετικά πρόσωπα, η σύνταξη χηρείας να επιμερίζεται αναλογικά σε όλα τα πρόσωπα με τα οποία συνήψε γάμο, με βάση τη χρονική διάρκεια εκάστου γάμου, εφόσον έκαστος των προηγούμενων γάμων είχε διάρκεια τουλάχιστον πέντε (5) έτη,
(β) η τροποποίηση του περί Συντάξεων Κρατικών Αξιωματούχων (Γενικές Αρχές) Νόμου, ώστε σε περίπτωση θανάτου κρατικού αξιωματούχου ο οποίος έχει τελέσει περισσότερους από έναν γάμους με διαφορετικά πρόσωπα, η σύνταξη χηρείας να επιμερίζεται αναλογικά σε όλα τα πρόσωπα με τα οποία συνήψε γάμο, με βάση τη χρονική διάρκεια εκάστου γάμου, εφόσον έκαστος των προηγούμενων γάμων είχε διάρκεια τουλάχιστον πέντε (5) έτη και
(γ) η τροποποίηση του περί Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων Κρατικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα Περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Διατάξεις Γενικής Εφαρμογής) Νόμου, ώστε σε περίπτωση θανάτου κρατικού υπαλλήλου ή υπαλλήλου του ευρύτερου δημόσιου τομέα, περιλαμβανομένων και των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, ο οποίος έχει τελέσει περισσότερους από έναν γάμους με διαφορετικά πρόσωπα, η σύνταξη χηρείας να επιμερίζεται αναλογικά σε όλα τα πρόσωπα με τα οποία συνήψε γάμο, με βάση τη χρονική διάρκεια εκάστου γάμου, εφόσον έκαστος των προηγούμενων γάμων είχε διάρκεια τουλάχιστον πέντε (5) έτη.
Ο εισηγητής των προτάσεων νόμου, Πανίκος Λεωνίδου, σε γραπτή του δήλωσε ανέφερε πως στόχος είναι «η κάλυψη των υφιστάμενων κενών της ισχύουσας νομοθεσίας και πρωτίστως στη δημιουργία συνθηκών ισότητας μεταξύ των συζύγων. Αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για θέμα πολυσύνθετο, με πολύπλοκες νομικές προεκτάσεις, που απαιτούν την ενδελεχή εξέτασή του από νομικής αλλά και ανθρωπιστικής διάστασης».
«Η πρωτοβουλία μας, η οποία εδράζεται στην μελέτη και αξιοποίηση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου άλλων ευρωπαϊκών κρατών, φιλοδοξούμε να λειτουργήσει ως βάση κοινού προβληματισμού με στόχο την δικαιότερη απονομή και κατανομή των συντάξεων χηρείας, χωρίς να παραβιάζονται τα δικαιώματα καμίας πλευράς».
Η Επιτροπή θα συνεχίσει την εξέταση των πιο πάνω προτάσεων νόμου σε επόμενη συνεδρία της, ώστε να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος στα αρμόδια τμήματα και τους εμπλεκόμενους φορείς να μελετήσουν επισταμένως τις προτεινόμενες ρυθμίσεις και να καταθέσουν γραπτώς τις θέσεις/εισηγήσεις τους.
Ο περί Ρύθμισης Ληξιπρόθεσμων Κοινωνικών Εισφορών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του άρθρου 12 του βασικού Νόμου, ώστε να μην δύναται να εγερθεί πολιτική αγωγή για οφειλές, ως αυτές καθορίζονται δυνάμει του βασικού Νόμου, εναντίον προσώπου που είναι δικαιούχο, είτε ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος είτε δημόσιου βοηθήματος, μέχρι την 1η Ιουλίου 2023 αντί μέχρι την 1η Ιουλίου 2022.
Η Επιτροπή αποφάσισε να υποβάλει το πιο πάνω νομοσχέδιο στην Ολομέλεια του σώματος σε ημερομηνία που καθορίστηκε στο πλαίσιο της εν λόγω συνεδρίας, αφού προηγηθεί το στάδιο της διαβούλευσης επί τροπολογιών οι οποίες ενδεχομένως να υποβληθούν από Βουλευτές/Βουλεύτριες του σώματος.
Nomoplatform–ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
