Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 07/11/2023, πραγματοποίησε συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνο Κόμπο για ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων σε θέματα της αρμοδιότητας της επιτροπής.
Έντονη ανησυχία για επέκταση κρίσης στη Μέση Ανατολή, εκφράζει ο ΥΠΕΞ στη Βουλή
Την έντονη ανησυχία για το ενδεχόμενο επέκτασης της κρίσης στην Μέση Ανατολή και εξάπλωσης του πολέμου, εξέφρασε ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος, κατά την παρουσία ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών της Βουλής.
Ο κ. Κόμπος παρευρέθηκε στην Επιτροπή, αναλύοντας τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε σχέση με τις εξελίξεις στην Λωρίδα της Γάζας, εξηγώντας την στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ψήφισμα των ΗΕ, ενώ ανέλυσε την πρόταση της Κυβέρνησης για την παροχή ανθρωπιστικού διαδρόμου προς τη Γάζα. Παράλληλα, ο κ. Κόμπος ενημέρωσε την Επιτροπή για την κατάσταση με τη συμφωνία για την Πύλα υπό το φως και των τελευταίων εξελίξεων και την ένταση που δημιουργήθηκε από την τ/κ πλευρά, όπως και για το νομοσχέδιο για τη δημιουργία Υφυπουργείου για Ευρωπαϊκά Θέματα.
Κατάσταση στη Γάζα
Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών ο κ. Κόμπος είπε πως η κατάσταση στη Γάζα είναι πολύ σοβαρή και υπάρχει το ενδεχόμενο επέκτασης της κρίσης, σημειώνοντας πως «στόχος του Υπουργείου Εξωτερικών είναι να θωρακίσει την Κυπριακή Δημοκρατία».
Όπως είπε ο Υπουργός, για την απομάκρυνση πολιτών από την εμπόλεμη περιοχή ανέφερε πως ήδη απομακρύνθηκαν 1.088 πολίτες από 35 χώρες, σημειώνοντας πως σε περίπτωση επέκτασης της κρίσης ενδεχομένως να χρειαστεί η απομάκρυνση μέχρι και 100 χιλιάδων ανθρώπων.
Ο κ. Κόμπος σημείωσε πως με άτυπο έγγραφο (non paper) η Κυβέρνηση ενημέρωσε τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις χώρες της ΕΕ καθώς και άλλες χώρες για τους σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας για την παροχή ανθρωπιστικού διαδρόμου στη Λωρίδα της Γάζας. Είπε πως υπάρχουν σοβαρά πλεονεκτήματα για την πρόταση της χώρας μας για τη δημιουργία θαλάσσιου διαδρόμου, τονίζοντας παράλληλα, πως θα πρέπει να διασφαλιστεί η ασφάλεια της ανθρωπιστικής βοήθειας, τόσο κατά την έναρξης της από την Κύπρο, κατά τη μεταφορά της, την άφιξη και τη διανομή της στους πολίτες.
Ο Υπουργός, είπε πως η πρόταση για δημιουργία ανθρωπιστικού θαλάσσιου διαδρόμου θα τεθεί αύριο σε σύνοδο στο Παρίσι στην οποία θα λάβουν μέρος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο ίδιος. Ανέφερε πως σήμερα υπάρχει μεγάλη πίεση διεθνώς προς το Ισραήλ για τη δημιουργία αυτού του ανθρωπιστικού διαδρόμου, και πως η Κύπρος βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση για να διαδραματίσει αυτό τον ρόλο και λόγω της γεωγραφικής της θέσης.
Στάση Κυπριακής Δημοκρατίας-ψήφισμα ΟΗΕ
Σε σχέση με τη στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην κρίση, ο κ. Κόμπος τόνισε πως η χώρα μας τηρεί θέσεις αρχών και πως αυτή αφορά τη δημιουργία δύο κρατών στην περιοχή. Τόνισε πως η Χαμάς δεν εκπροσωπεί τους Παλαιστινίους και αποτελεί τρομοκρατική οργάνωση.
Είπε στη συνέχεια πως εντός της ΕΕ υπήρξε μια κακοφωνία, θέτοντας ως παράδειγμα αυτής της αρνητικής εικόνας τη στάσης ευρωπαίου Επιτρόπου, ο οποίος ζήτησε ακόμη και τον τερματισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Παλαιστίνη.
Για το ψήφισμα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, όπου η Κύπρος τήρησε αποχή, ο κ. Κόμπος είπε πως τη στάση αυτή τηρήθηκε από άλλα 14 κράτη μέλη της ΕΕ. Σημείωσε πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαφωνούσε καθόλου με το περιεχόμενο του κειμένου, αλλά με την απουσία στο ψήφισμα αναφοράς στην Χαμάς.
Συμφωνία στην Πύλα
Για την συμφωνία στην Πύλα, ο κ. Κόμπος ανέφερε πως ο ειδικός αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα Κόλιν Στιούαρτ υπέγραψε δύο ξεχωριστές συμφωνίες με τις δυο πλευρές, σημειώνοντας πως η δική μας πλευρά δεν γνωρίζει επισήμως το τελικό κείμενο της συμφωνίας με την τουρκοκυπριακή πλευρά. Ωστόσο, είπε, «θεωρούμε ότι θα κινείται στο πλαίσιο των αρχών των Ηνωμένων Εθνών». Τόνισε πως αν δεν εφαρμοστεί η συμφωνία, η Κυπριακή Δημοκρατία θα πιέζει για να εφαρμοστεί, δεδομένου ότι ήδη υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Εξέφρασε, παράλληλα, την ανησυχία του για το ενδεχόμενο να προκύψει έλλειψη καλής βούλησης από την άλλη πλευρά στην υλοποίηση της συμφωνίας, ενώ ανέφερε πως η ένταση η οποία προέκυψε χθες, αφορά διαφωνίες για την οριοθέτηση ορισμένων τεμαχίων και τις διαμαρτυρίες κατόχων διπλανών οικοπέδων.
Δηλώσεις Βουλευτών
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών και Βουλευτής ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης εξέφρασε εντός της συνεδρίας την ικανοποίηση του για τη στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας απέναντι στη δύσκολη κατάσταση στη Μέση Ανατολή σημειώνοντας πως η προσέγγιση είναι σωστή και πως η χώρα μας έχει πάρει την ορθή στάση. Έθεσε, επίσης, το ερώτημα για το πώς σχολιάζεται η στάση της Τουρκίας απέναντι στην κρίση, όπως αυτή καταγράφεται από το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων αλλά και των πολιτών.
Ο Βουλευτής ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου από την πλευρά του έθεσε το ερώτημα κατά πόσον η θέση του πολιτικού συστήματος στην Τουρκία θα έχει αντίκτυπο στα Ευρωτουρκικά, στα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επενδύσει πολλά σε σχέση με το Κυπριακό. Για το θέμα της Πύλας, ο κ. Νεοφύτου έθεσε το ερώτημα κατά πόσον γνωρίζει η κυβέρνηση τη συμφωνία, την οποία υπέγραψε ο Κόλιν Στιούαρτ με την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης, στην δική του παρέμβαση εντός της επιτροπής επέκρινε την Κυβέρνηση για τη διαφορετική ευαισθησία που δείχνει στον πόλεμο της Ρωσίας σε σχέση με την εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα.
Διερωτήθηκε αν σε οποιαδήποτε στιγμή η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως είναι υπέρ της κατάπαυσης του πυρός ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει ο ανθρωπιστικός διάδρομος που προτείνει η Κυβέρνηση.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο κ. Λουκαΐδης είπε αρχικά πως το κόμμα του θα στηρίξει το νομοσχέδιο της Κυβέρνησης για τη δημιουργία Υφυπουργείου Παρά τω Προέδρω για Ευρωπαϊκά Θέματα. Για το ζήτημα της Πύλας, είπε πως ορθώς η Κυβέρνηση έπραξε με τη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών και του ΟΗΕ, καθώς και με τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις και τις αντιδράσεις της τ/κ πλευράς, πως η όποια επίλυση των προβλημάτων θα πρέπει να αναζητηθεί εντός των συμφωνηθέντων και του πλαισίου της συναντίληψης.
Όσον αφορά την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, ο κ. Λουκαΐδης εξέφρασε τη διαφωνία του κόμματος του στην προσέγγιση της Κυβέρνησης στην τεράστια, όπως είπε, προσπάθεια εθνοκάθαρσης που επιχειρεί το Ισραήλ εις βάρος των Παλαιστινίων. «Δυστυχώς η Κυβέρνηση μέχρι και αυτή τη στιγμή δεν είπε λέξη κριτικής για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται όπως τα καταδεικνύει ο ΟΗΕ», είπε.
Ανέφερε πως η Κυβέρνηση τοποθετείται με τις πιο ακραίες δυνάμεις εντός της ΕΕ και της Δύσης και «ταυτίζεται πλήρως με τις απαράδεκτες ακροδεξιές πρακτικές της ακροδεξιάς Κυβέρνησης Νετανιάχου», χαρακτηρίζοντας λυπηρό το γεγονός ότι η Κυβέρνηση δεν ζήτησε καν ούτε και σήμερα δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών την κατάπαυση του πυρός για να μπορέσει να υπάρξει ο ανθρωπιστικός διάδρομος. Προφανώς αυτό οδήγησε την Κυβέρνηση στην ντροπιαστική, όπως τη χαρακτήρισε, στάση μη υπερψήφισης του ψηφίσματος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το οποίο στήριξαν 120 κράτη, 8 εκ των οποίων κράτη-μέλη της ΕΕ.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Μαρίνα Νικολάου είπε πως η Κύπρος είναι χώρα θύμα εισβολής και ως τέτοια έπρεπε να είχε διαφορετική στάση απέναντι στις επιχειρήσεις του Ισραήλ και πρόσθεσε πως η στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών μπορεί να φέρει τη χώρα σε νέες περιπέτειες.
Η Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ανέφερε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία πως το κόμμα της χαιρέτισε τις ενέργειες και τις πρωτοβουλίες που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αναλάβει καθώς και την πολύ σωστή στάση που η Κυπριακή Δημοκρατία τήρησε στα Ηνωμένα Έθνη αναφορικά με το ψήφισμα για την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.
Η προσπάθεια και της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανέφερε, ήταν όπως στο ψήφισμα περιληφθεί αναφορά και για την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου καθώς και την καταδίκη της τρομοκρατικής οργάνωσης της Χαμάς, η οποία δεν έχει καμία σχέση με τους καλώς νοούμενους αγώνες του λαού της Παλαιστίνης. «Δυστυχώς αυτό δεν επιτεύχθηκε και πολύ σωστά η Κυπριακή Δημοκρατία συντάχθηκε με την συντριπτική πλειοψηφία των χωρών μελών της ΕΕ».
Όσον αφορά το ανθρωπιστικό δράμα, η Κυπριακή Δημοκρατία έμπρακτα, είπε η κ. Ερωτοκρίτου, και όχι απλώς διακηρυκτικά έχει αναλάβει πρωτοβουλίες που θα μπορούν να έχουν απτά αποτελέσματα στην απάμβλυνση των ανθρωπιστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο λαός των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας. «Το αποτέλεσμα και οι ενέργειες της ΚΔ είναι πολλαπλάσιες του μεγέθους της χώρας μας και αποδεικνύουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως ένας ειλικρινής και αξιόπιστος εταίρος μπορεί να αποτελεί γέφυρα ειρήνης», είπε.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης, στην παρέμβαση του εντός της Επιτροπής εξέφρασε τη στήριξη του προς τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας στο θέμα της Λωρίδας της Γάζας για την πρόταση της για παροχή ανθρωπιστικό διαδρόμου και ευχήθηκε πως αυτή η πρωτοβουλία πετύχει. Πρόσθεσε πως η κατάπαυση του πυρός θα πρέπει να είναι δεδομένη όπως δεδομένη είναι και η καταδίκη της Χαμάς.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε το ακόλουθο νομοσχέδιο:
Ο περί Υφυπουργού παρά τω Προέδρω για Ευρωπαϊκά Θέματα (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμος του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η θέσπιση νομοθεσίας για τη ρύθμιση του διορισμού και των καθήκοντων του Υφυπουργού παρά τω Προέδρω για Ευρωπαϊκά Θέματα, ο οποίος θα έχει τη συνολική πολιτική εποπτεία και θα ασχολείται αποκλειστικά τόσο με την προετοιμασία όσο και με τη διεκπεραίωση των εργασιών σχετικά με την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης την οποία αναλαμβάνει η Δημοκρατία κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους 2026 ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνεχίσει την εξέταση σε επόμενη συνεδρία.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
