Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας την 01/11/2023, συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Εφαρμογή διατάξεων του περί Παιδιών σε Σύγκρουση με τον Νόμο Νόμου του 2021
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκαν τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην εφαρμογή των διατάξεων του περί Παιδιών σε Σύγκρουση με τον Νόμο Νόμου του 2021, σκοπός του οποίου είναι η εγκαθίδρυση συστήματος δικαιοσύνης φιλικού προς τα παιδιά σε σύγκρουση με τον νόμο, η ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν στην σύγκρουση παιδιών με τον νόμο, και ειδικότερα στην πρόληψη, αντιμετώπιση και καταστολή της, στην εγκαθίδρυση των απαραίτητων δομών και μηχανισμών πρόληψης και αντιμετώπισης της σύγκρουσης παιδιών με τον νόμο, καθώς και η ρύθμιση της μεταχείρισης παιδιών στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης σύμφωνα με τις αρχές και διατάξεις της Σύμβασης και άλλων διεθνών προτύπων κανόνων αναφορικά με τη μεταχείριση παιδιών στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.
Ανεφάρμοστος ο νόμος για ανήλικους παραβάτες λόγω απουσίας δομών
Ανεφάρμοστος παραμένει από το 2021 ο νόμος που αφορά σε ανήλικους παραβάτες, όπως διαπιστώθηκε κατά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, καθώς φάνηκε ότι δεν υπάρχουν οι υποδομές για κράτηση των ανηλίκων. Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε σε δηλώσεις Bουλευτών μετά τη συνεδρίαση, έχει ανατεθεί η φύλαξη των ανηλίκων σε αστυνομικούς που καλούνται να εκπληρώσουν τον ρόλο των επιμελητών που δεν υπάρχουν.
Το θέμα τέθηκε ενώπιον της Επιτροπής σε σχέση και με πρόσφατη απόφαση δικαστηρίου, που δεν μπόρεσε να επιδικάσει την προβλεπόμενη από τον νόμο ποινή σε άτομο που καταδικάστηκε για σεξουαλική κακοποίηση τριών ανηλίκων κάτω των 13 ετών, όταν και ο ίδιος ήταν ανήλικος. Λόγω της έλλειψης υποδομών για την κράτησή του, στον ανήλικο επιδικάστηκαν εναλλακτικές ποινές, όπως κοινοτική επιτήρηση, παραπομπή στην αρχή εποπτείας καταδικασθέντων για αδικήματα σεξουαλικής φύσης και απαγόρευση μετάβασης και συναναστροφής σε οποιοδήποτε χώρο με παιδιά κάτω των 13 ετών.
Τα μέλη της Επιτροπής, όπως ανέφερε ο Πρόεδρός της, Νίκος Τορναρίτης, ζήτησαν να ενημερωθούν για ποιο λόγο μέχρι σήμερα, αφού το 2021 ψηφίστηκε νόμος ο οποίος προνοεί και τη δημιουργία χώρου κράτησης ανηλίκων, δεν εφαρμόστηκαν στην πράξη οι διατάξεις του, ενώ είχαν αποσταλεί στη Βουλή και κανονισμοί που ρυθμίζουν διαφόρων ειδών θέματα για την εφαρμογή του νόμου. Ο κ. Τορναρίτης σημείωσε, ακόμα, ότι ο νόμος ψηφίστηκε μετά από συγκεκριμένη οδηγία της ΕΕ.
«Θα πω ότι δυστυχώς παρουσιάζεται ακόμη ανέτοιμη η πολιτεία είναι υποδείξει και τον ακριβή χώρο ανέγερσης του συγκεκριμένου χώρου κράτησης ανηλίκων», είπε, προσθέτοντας ότι έχει εισηγηθεί στην Επιτροπή να καταθέσουν πρόταση νόμου μέσα από την οποία θα παρατείνουν τη διάρκεια κράτησης των ανηλίκων σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις Κεντρικές Φυλακές, σημειώνοντας ότι ανήλικος βάσει της νομοθεσίας είναι το άτομο πέραν των 14 ετών.
Η πρόταση αυτή έρχεται, όπως είπε ο κ. Τορναρίτης, για να δώσουν την ευκαιρία στις υπηρεσίες να αποκτήσουν αντανακλαστικά που έπρεπε να είχαν για να λειτουργήσουν άμεσα, ώστε να εφαρμοστεί στην πράξη και στην ολότητά της η συγκεκριμένη νομοθεσία.
Για «ανεπάρκεια και κωλυσιεργία» αυτών που κλήθηκαν να εφαρμόσουν τον νόμο έκανε λόγο ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού στις δηλώσεις του. «Δυστυχώς επαληθεύτηκαν όλα όσα λέγαμε και όλα για τα οποία προειδοποιούσαμε εδώ και πολλά χρόνια αναφορικά με την δρομολογούμενη ψήφιση της νομοθεσίας για τα παιδιά σε σύγκρουση με τον νόμο, τους ανήλικους παραβάτες, δηλαδή», σημείωσε.
Ανέφερε ότι το ΑΚΕΛ είχε προειδοποιήσει από το 2019, 2020, 2021 και στην Ολομέλεια της Βουλής ότι η προς ψήφιση νομοθεσία, αν και πολύ σημαντική, δεν υποστηριζόταν από δομές, αφού δεν υπήρχαν υποδομές και οριζόντιες πολιτικές για να μπορέσει να εφαρμοστεί.
«Ως αποτέλεσμα πρόσφατων γεγονότων που έλαβαν χώρο στα Δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο η ανεπάρκεια, η κωλυσιεργία και η σκοπιμότητα εκείνων που κλήθηκαν να εφαρμόσουν τον νόμο», είπε, προσθέτοντας ότι «αν υπήρχαν δυνατότητες για αναδρομική ανάληψη πολιτικής ευθύνης από Υπουργούς Δικαιοσύνης που χειρίστηκαν την εφαρμογή του νόμου, έπρεπε να αναλαμβάνονταν».
Έκανε, επίσης, λόγο για «γύμνια του κράτους» και για «πολιτικές και διοικητικές και άλλες ευθύνες», παραθέτοντας υπόμνημα της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού, σύμφωνα με το οποίο η ίδια στις 13/10/21 εξέφρασε σύμφωνη γνώμη για την αγορά υπηρεσιών επιμελητών, καθώς η ουδέτερη και αντικειμενική στάση που οι επιμελητές οφείλουν να τηρούν δε συμβαδίζει με την συγκέντρωση στο πρόσωπο των μελών της Αστυνομίας δύο ιδιοτήτων, δηλαδή της ιδιότητας της διωκτικής αρχής και της ιδιότητας του επιμελητή.
«Μέχρι σήμερα υποχρεώνουν αστυνομικούς παράνομα, παράτυπα, έξω από το γράμμα του νόμου, έξω από το πνεύμα των καθηκόντων της Αστυνομίας, ουσιαστικά να κάνουν κάτι εντελώς αντίθετο με το πνεύμα της νομοθεσίας για τους ανήλικους παραβάτες», κατέληξε ο κ. Δαμιανού, κακίζοντας «την κωλυσιεργία» και «την σκοπιμότητα».
Για κενά και έλλειψη στοιχειωδών υποδομών για να εφαρμοστεί ο συγκεκριμένος νόμος, έκανε λόγο ο Νίκος Λοϊζίδης του κλάδου αστυνομικού σώματος της Συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ σε δηλώσεις του για το θέμα στη Βουλή.
«Τοποθέτησαν αστυνομικούς ως επιμελητές ανηλίκων παραβατών, χωρίς να καλύπτονται από καμία ευρωπαϊκή νομοθεσία, εδώ και δυόμιση χρόνια και εκμεταλλεύονται τους αστυνομικούς για να μην πληρώνει η πολιτεία τους επαγγελματίες του είδους», είπε.
«Θα ζητήσουμε με επιστολή, εάν υπάρχει αμέλεια καθήκοντος από οποιοδήποτε λειτουργό Υπουργείου για το ότι ο συγκεκριμένος νόμος δεν εφαρμόστηκε όπως πρέπει με υποδομές, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να έχει ο καθένας την ευθύνη που του αναλογεί, γιατί κατέστρεψαν τις ζωές αυτών των μωρών», είπε.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Ποινικής Δικονομίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2020
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, ώστε να καταστεί υποχρεωτική η οπτικογράφηση και μαγνητοσκόπηση από ανακριτή διενεργούμενης ανάκρισης, συνέντευξης και εξέτασης προσώπου και/ή η λήψη κατάθεσης από πρόσωπο σε σχέση με τη διερεύνηση οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος.
Πρόταση νόμου για οπτικοακουστικές ανακρίσεις στη Βουλή
Αντιδράσεις από συνδικαλιστικές οργανώσεις αστυνομικών προκάλεσε η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών της πρότασης νόμου που κατέθεσαν οι Βουλευτές Άριστου Δαμιανού εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ, Πανίκος Λεωνίδου εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΚΟ και o ανεξάρτητος σοσιαλιστής Βουλευτής Κωστής Ευσταθίου, για υποχρεωτική οπτικογράφηση και μαγνητοσκόπηση της ανακριτικής διαδικασίας για τη διερεύνηση οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος.
Θετικά στην πρόταση τοποθετήθηκαν κατά τη συνεδρίαση Υπουργείο Δικαιοσύνης και Αστυνομία, ενώ ο εκπρόσωπος του Δικηγορικού Συλλόγου ανέφερε ότι μία τέτοια ρύθμιση θα είναι ωφέλιμη και για την αστυνομία, καθώς οι πολίτες θα μπορούν να την εμπιστευθούν. Προβληματισμοί διατυπώθηκαν εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας, ιδίως σε ότι αφορά το κόστος ενός τέτοιου μηχανισμού, λόγω των αναγκών σε υποδομές και προσωπικό.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση εξέφρασε δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι μετά από πολλά χρόνια αφότου παρουσιάστηκε η πρόταση, δεν υπήρχε η οποιαδήποτε σημαντική αντίδραση.
«Πρέπει να προχωρήσει η κυπριακή ανακριτική διαδικασία βήματα μπροστά και θα πω ότι από τις συζητήσεις που έγιναν βλέπω λογικό να υπάρξει μαγνητοσκόπηση για υπόπτους οι οποίοι κατηγορούνται για εγκλήματα φυλάκισης από 10 ετών και πάνω και σίγουρα πρέπει να υπάρξει μεταβατική ρύθμιση, γιατί είναι αλήθεια ότι πρέπει να αγοραστούν τα μηχανήματα, πρέπει να εκπαιδευτούν οι χειριστές των μηχανημάτων, πρέπει να ενημερωθούν οι δικηγόροι», είπε.
«Αυτό το βήμα πρέπει να γίνει και για να γίνει πρέπει οι αρμόδιες αρχές του Κράτους να λειτουργήσουν πιο ευέλικτα και με μεγαλύτερη αμεσότητα», σημείωσε.
Ερωτηθείς για τις αντιδράσεις από εκπροσώπους αστυνομικών, είπε ότι «μερικές φορές, όταν ορισμένες ομάδες του πληθυσμού επιμερίζονται περισσότερο φόρτο εργασίας, η πρώτη αντίδραση είναι όχι». Πρόσθεσε, όμως, ότι υπήρξαν και εκπρόσωποι των αστυνομικών που κατέθεσαν προτάσεις, μέσα από τις οποίες συμφωνούν, απλά αυξάνουν το πεδίο δράσης στο επίπεδο φυλάκισης και οριοθετούν τέσσερα αδικήματα.
Ο Κυριάκος Χαραλάμπους, Πρόεδρος του Συνδέσμου Αστυνομίας Κύπρου, δήλωσε μετά τη συνεδρίαση ότι «πρέπει να γίνουν ακόμα τρεις αστυνομίες για να μπορέσει να λειτουργήσει» η πρόταση νόμου εκφράζοντας προβληματισμούς όσον αφορά την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό που υπάρχει στην αστυνομία.
Έθεσε, επίσης, τον προβληματισμό, πως στα δικαστήρια θα μπορέσουν να χειριστούν αυτές τις καταθέσεις μαρτυρικού υλικού. «Θεωρούμε ότι είναι ουτοπικό και δεν μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η πρόταση νόμου και διαφωνούμε κάθετα και συγκεκριμένα λέμε ότι με αυτόν τον τρόπο θα κλείσουν τους ανακριτές σε ένα καλούπι και δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν για κανένα λόγο σε σοβαρές ποινικές υποθέσεις που διερευνώνται, κατέληξε.
«Χαιρετίζουμε την οποιαδήποτε προσπάθεια εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των διαδικασιών στην αστυνομία, όμως ταυτόχρονα καταθέσαμε υπόμνημα με κάποια πρακτικά προβλήματα τα οποία συναντούμε, όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας», δήλωσε ο Λεύκος Χρίστου, Πρόεδρος Κλάδου Αστυνομικού Σώματος ΑΣΔΥΚ.
«Έχουμε μιλήσει με ανακριτές που ήδη εφαρμόζουν οπτικογραφημένες καταθέσεις», σημείωσε και εξέφρασε την άποψη ότι έχουν ήδη ληφθεί υπόψη οι ανησυχίες τους, που αφορούν, όπως είπε, το αν υπάρχουν αρκετές αίθουσες και αστυνομικοί, σημειώνοντας ότι «είναι βούληση της πολιτείας να υπάρξουν περισσότερες προσλήψεις, να υπάρξουν κονδύλια για εξοπλισμό και αίθουσες».
«Τότε ναι, με ένα μεταβατικό στάδιο που θα χρειαστεί για εκπαίδευση ή για τον εξοπλισμό, τότε θα μπορέσουν να εφαρμοστούν και επιτέλους να γίνει εκσυγχρονισμός και στην αστυνομία», κατέληξε.
Εκ μέρους του κλάδου αστυνομικού σώματος της συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ, ο Νίκος Λοϊζίδης, δήλωσε ότι «άλλο σχέδιο κρατούσαν οι Βουλευτές, άλλο σχέδιο έφερνε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και άλλο σχέδιο είχαμε μπροστά μας» και πρόσθεσε ότι η Αστυνομία δέχτηκε την πρόταση χωρίς να επιχειρηματολογήσει. «Το «εμείς συμφωνούμε» πρέπει να επιχειρηματολογείται πώς, γιατί, τι θα μπει, τι δεν θα μπει», είπε.
Σημείωσε ότι επηρεάζονται 5.000 αστυνομικοί και ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί όπως είναι «γιατί δώσαμε στον προϋπολογισμό του 2024 6,5 εκατομμύρια για τις κάμερες φωτοεπισήμανσης και δώσαμε για τους ανακριτές στα ΤΑΕ μισό εκατομμύριο», όπως ανέφερε.
«Για να γίνει αυτός ο νόμος ο οποίος εκσυγχρονίζει, χρειάζονται κονδύλια, χρειάζονται να αλλάξουν πάρα πολλά, τα οποία σήμερα κανένας στηναστυνομία δεν έχει τη βούληση ούτε και το όραμα να το πράξει», κατέληξε.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Διαφωνίες για οπτικοακουστικές ανακρίσεις
Ο περί Διεθνούς Εμπορικής Διαιτησίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι ο εκσυγχρονισμός του περί Διεθνούς Εμπορικής Διαιτησίας Νόμου μέσω του καθορισμού της διαδικασίας και των κανόνων έκδοσης ασφαλιστικών μέτρων και προσωρινών διαταγών.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνεχίσει την εξέταση σε επόμενη συνεδρία.
Ο περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Θρησκευτικές Ομάδες) (Καταργητικός) Νόμος του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η κατάργηση των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Θρησκευτικές Ομάδες) Νόμων, εφόσον μέσω της σκοπούμενης μεταρρύθμισης του οικογενειακού δικαίου προωθείται ο εκσυγχρονισμός της ισχύουσας νομοθεσίας.
Η Επιτροπή αποφάσισε την προώθηση του νομοσχεδίου ενώπιον της Ολομέλειας για ψήφιση.
Οι περί Τελωνείων – Θέση Βοηθού Τελωνείων 1ης Τάξεως (Σχέδια Υπηρεσίας) Κανονισμοί του 2023
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνεχίσει την εξέταση των πιο πάνω σχεδίων υπηρεσίας σε επόμενη συνεδρία.
Σε κεκλεισμένων των θυρών συνεδρία θα εξετάσει έξαρση εγκληματικότητας η Επ. Νομικών
Σε συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών θα εξετάσει η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών την έξαρση της εγκληματικότητας και τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποτροπή εγκληματικών ενεργειών, όπως αυτές που καταγράφηκαν τα τελευταία 24ωρα στην Κύπρο. Τα μέλη της Επιτροπής έθεσαν τους προβληματισμούς τους στη συνεδρίαση και το θέμα θα εξεταστεί σε δύο εβδομάδες.
«Τα τελευταία γεγονότα, με τις δύο εν ψυχρώ δολοφονίες, μας ανησυχούν βαθύτατα», ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, σημειώνοντας ότι «έχει ήδη προκληθεί μεγάλη ανησυχία και ανασφάλεια ανάμεσα στους πολίτες και αυτή η ανησυχία και ανασφάλεια είναι απόλυτα δικαιολογημένες».
«Καλούμε τις αρχές ασφαλείας του Κράτους να λειτουργήσουν έξυπνα και με ευελιξία και να προστατεύσουν τη δημόσια τάξη τη δημόσια ασφάλεια και κυρίως τη δημόσια ηρεμία που πρέπει να αισθάνονται οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας», πρόσθεσε ο κ. Τορναρίτης.
Όσον αφορά τη συνεδρίαση της Επιτροπής για το θέμα, είπε ότι «θα το εξετάσουμε μάλλον κεκλεισμένων των θυρών, γιατί θα θέλουμε απαντήσεις σε σοβαρά ερωτήματα και θα θέλουμε βεβαίως και απαντήσεις στο τι μέτρα παίρνει αυτό ακριβώς το κράτος, προληπτικά μέτρα, για να μην επισυμβούν παρόμοιες καταστάσεις στο άμεσο μέλλον».
Εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο Βουλευτής Άριστος Δαμιανού εξέφρασε έντονη ανησυχία για νέα έξαρση σοβαρών εγκλημάτων με εν ψυχρώ δολοφονίες μέσα σε κατοικημένες περιοχές και σε μία περίπτωση μπροστά στα μάτια πολιτών.
«Είναι προφανές ότι υπάρχει ζήτημα δημόσιας τάξης και ασφάλειας και αναμένουμε τις αναγκαίες εξηγήσεις από το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης και ασφαλώς από την ηγεσία της αστυνομίας, για τα μέτρα στα οποία προβαίνουν, τα οποία προφανώς ως εκ του αποτελέσματος, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα που ήταν γνωστές, δεν έχουν επιτύχει», είπε.
«Η ασφάλεια των πολιτών πρέπει να είναι υπεράνω κάθε άλλης προτεραιότητας γι’ αυτό θα αναζητήσουμε εξηγήσεις για τα πρόσφατα γεγονότα και βεβαίως έχουμε αποφασίσει ομόφωνα στην Επιτροπή Νομικών να επαναφέρουμε μία παλιά συζήτηση αναφορικά με την έξαρση του εγκλήματος στην Κύπρο», κατέληξε.
Εξάλλου, ο κ. Τορναρίτης, σχολίασε και το περιεχόμενο ανακοινώσεων της αστυνομίας σχετικά με εμπορία ναρκωτικών, όπου αναφέρεται η ποσότητα που κατασχέθηκε και η αξία της σε ύψος εκατομμυρίων. «Ένα μήνυμα που θέλω να στείλω δημόσια αλλά ειδικότερα και στην αστυνομία, είναι να σταματήσουν να αναφέρονται σε ποσότητες σε σχέση με την αξία, με το χρήμα», είπε.
Προέτρεψε όπως «αναφέρονται στην ανεύρεση ποσοτήτων και να προσθέτουν πόσους ανθρώπους θα μπορούσαν να σκοτώσουν αυτές οι ποσότητες των ναρκωτικών και όχι στην αξία, γιατί ακριβώς η συνεχιζόμενη αναφορά στην αξία των ποσοτήτων που κατάσχονται, μπορεί να δημιουργηθεί να δημιουργεί και ένα θέλγητρο σε κάποιους να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους για να αποκτήσουν περισσότερα κέρδη».
Υποεπιτροπή Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών
Τέλος, η Υποεπιτροπή της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως για την Εξέταση Κανονισμών που αφορούν Σχέδια Υπηρεσίας, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια υπηρεσίας:
Η Υποεπιτροπή αποφάσισε την προώθηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως για τοποθέτηση.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
