Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 21/02/2022, συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
1. Τα ποσοστά συμμετοχής γυναικών στη δομή του κράτους σε σχέση με τις βαθμίδες ιεραρχίας
Σημαντική παραβίαση της αρχής της ισότητας αναφορικά με τα δικαιώματα 199 γυναικών μόνιμων υπαξιωματικών στον στρατό διαπιστώνουν τόσο η Επίτροπος Διοικήσεως όσο και η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, καλώντας το Υπουργείο Άμυνας να λάβει διορθωτικά μέτρα, όπως αναφέρθηκε κατά τη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Συγκεκριμένα εκ μέρους της Επιτρόπου Διοικήσεως, η Νάσια Διονυσίου ανέφερε ότι διαπιστώνεται παραβίαση στην αρχή της ισότητας, αφού οι συγκεκριμένες γυναίκες είχαν αποκλειστεί εξαιτίας του κανονιστικού πλαισίου που ίσχυε κατά την πρόσληψή τους για διεκδίκηση θέσης προαγωγής. Ανέφερε ότι η Επίτροπος εισηγήθηκε να ληφθούν μέτρα που θα αφορούν την ισότητα των ευκαιριών, ώστε να έχουν τη δυνατότητα διεκδίκησης θέσης προαγωγής κατά ισότιμο τρόπου με τους άντρες συναδέλφους τους. Εισηγήθηκε επίσης αναβάθμιση των υφιστάμενων μισθολογικών τους κλιμάκων και άλλα διαρθρωτικά μέτρα. Ανέφερε επίσης ότι στην προηγούμενη σχετική έκθεση της Επιτρόπου υπήρξε αρνητική απάντηση από το Υπουργείο Άμυνας.
Η Επίτροπος Ισότητας Φύλων Ιωσηφίνα Αντωνίου ανέφερε ότι βρίθει από δυσμενείς διακρίσεις και άνιση μεταχείριση αντρών και γυναικών το στράτευμα της Κύπρου. Όπως είπε, κάποιες διατάξεις που παρατείνουν την ανισότητα συνεχίζουν να ισχύουν παρόλο που καταργήθηκαν οι σχετικοί κανονισμοί το 2017. Πρόσθεσε πως όταν παίρνεις μια νέα απόφαση, η παλαιότερη απόφαση δεν ισχύει, ενώ σημείωσε ότι όσο περνά ο χρόνος και δεν επιλύεται το πρόβλημα δημιουργούνται νέα τετελεσμένα. Είπε επίσης ότι δεν νοείται να προάγονται άντρες 13 χρόνια πριν από τις γυναίκες. Ανέφερε ότι εκκρεμούν δύο αποφάσεις από το Διοικητικό Δικαστήριο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όταν εκδοθούν θα πρέπει άμεσα το Υπουργείο και Εθνική Φρουρά να βρουν τρόπους για να επιλύσουν το πρόβλημα.
Εκ μέρους του Υπουργείου Άμυνας η Χριστίνα Πετρούδη είπε ότι το Υπουργείο έχει όλη την καλή διάθεση να λάβει όσα μέτρα χρειάζονται. Όπως είπε το ΥΠΑΜ το 2016 ενοποίησε τις επετηρίδες αντρών και γυναικών και το 2017 δημιούργησε κοινούς κανονισμούς με κοινά κριτήρια ανεξαρτήτως φύλου και εξασφάλισε επιπλέον θέσεις προαγωγής υπαξιωματικών για να διορθωθούν οι ανισότητες. Ωστόσο ανέφερε ότι το Υπουργείο αναμένει την εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπή και του Διοικητικού Δικαστηρίου, ώστε να συμμορφωθούν άμεσα με οποιαδήποτε απόφαση ή υπόδειξη. Ανέφερε ακόμα πως το γεγονός ότι υπάρχει μια διαφορά στα ωφελήματα οφείλεται στις πράξεις που έγιναν πριν 30 χρόνια.
Εκ μέρους του Νομικού Τμήματος του ΥΠΑΜ, ο Υπολοχαγός Μίλτος Θεοδώρου ανέφερε ότι θα πρέπει να αναμένονται οι αποφάσεις του Διοικητικού Δικαστηρίου και την Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να επιλυθούν συνολικά τα παράπονα και των 8 σειρών για να μην δημιουργηθούν κι άλλες αδικίες σε άλλες σειρές. Ανέφερε ότι το 1993 δημιουργήθηκαν κάποιοι καινούριοι κανονισμοί οι οποίοι απευθύνονταν αποκλειστικά και μόνο στις γυναίκες και ίσχυαν παράλληλα με τους γενικούς κανονισμούς με σκοπό να λάβει θετικά μέτρα για να ενθαρρύνει τον διορισμό γυναικών, ωστόσο τελικά καθυστέρησαν οι προαγωγές.
Ο δικηγόρος των 199 γυναικών Γιώργος Καραπατάκης ανέφερε ότι οι 199 γυναίκες υπήρξαν θύματα απαγορευμένης διάκρισης με βάση το φύλο στην εργασία. Εξέφρασε παράλληλα αγανάκτηση για τη θέση του ΥΠΑΜ ότι θα αναμένει την απόφαση του διοικητικού δικαστηρίου, για να λάβει μέτρα αναφέροντας ότι η υπόθεση που εκκρεμεί στο δικαστήριο αφορά την άρνηση του ΥΠΑΜ να σεβαστεί την απόφαση της Επιτρόπου Διοικήσεως και ότι μέχρι να βγουν οι σχετικές αποφάσεις τόσο από το δικαστήριο όσο και από την Επιτροπή πολλές γυναίκες θα έχουν ήδη αφυπηρετήσει.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλεύτρια του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου, σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίας, ανέφερε ότι 199 γυναίκες εθελόντριες είναι θύματα διάκρισης στη βάση του φύλου, με βάση Έκθεσης της Επιτρόπου Διοικήσεως. Πρόσθεσε ότι υπάρχει πρόβλημα στον στρατό, είναι μια αδικία που κρατά χρόνια και «αλλοίμονο να περιμένουμε να αφυπηρετήσουν αυτές οι γυναίκες που διεκδικούν το δίκαιό τους» για να λυθεί το πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε. Πρόσθεσε ότι παρόλο που το Υπουργείο Άμυνας παραδέχτηκε ότι υπάρχει πρόβλημα το ζητούμενο είναι να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες για να το λύσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ανέφερε επίσης ότι αν αναμένουν να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες στο διοικητικό δικαστήριο πολλές από αυτές θα έχουν αφυπηρετήσει, συνεπώς η δικαίωσή τους πρέπει να γίνει άμεσα.
Την ίδια ώρα εξέφρασε ικανοποίηση που στην Αστυνομία έχει προαχθεί ικανοποιητικός αριθμός γυναικών και για τα βήματα που γίνονται μπροστά, ωστόσο ανέφερε ότι θα παρακολουθούν στενά το θέμα ώστε να μην επαναληφθούν κακές πρακτικές και νοοτροπίες του παρελθόντος.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν ανέφερε ότι το πρόβλημα στον στρατό αφορούσε εθελόντριες που προσλήφθηκαν από το 1990 μέχρι το 1998 και με διαφορετικό κανονιστικό πλαίσιο από αυτό των ανδρών. Αρχικά η περίοδος μονιμοποίησης τους τέθηκε στα δύο χρόνια ενώ το 1996 αυτή η περίοδος αυξήθηκε στα έξι χρόνια. Οι εθελόντριες, πρόσθεσε προσλαμβάνονταν με υπουργική απόφαση και υπήρχε διαφορετική επετηρίδα. Το 2008, ανέφερε, προσέφυγαν στην Επίτροπο Διοικήσεως για την αποκατάσταση της αδικίας. Μέχρι σήμερα, σημείωσε, υπήρχαν τρεις εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως όπου εντοπίστηκαν διακρίσεις λόγω φύλου σε βάρος γυναικών υπαξιωματικών στον τομέα της εργασίας.
Όπως είπε, το Υπουργείο Άμυνας προσπάθησε να άρει την αδικία το 2016 και 2017 με καινούργιους κανονισμούς. Σήμερα, συνέχισε, δεν φαίνεται να υπάρχει θέμα διάκρισης φύλου στην Εθνική Φρουρά ωστόσο η αδικία για τη συγκεκριμένη ομάδα ατόμων παραμένει.
Ανέφερε ακόμα ότι η Επιτροπή έδωσε συγχαρητήρια στην Αστυνομία γιατί στις πρόσφατες προαγωγές προάχθηκε ικανοποιητικός αριθμός γυναικών. Ωστόσο, πρόσθεσε, στον βαθμό του Αστυνόμου Β’ που αποτελεί και το πρώτο σκαλοπάτι των ανώτερων αξιωματικών δεν έχει προαχθεί η μοναδική υποψήφια γυναίκα που υπήρχε. Συνεπώς, ανέφερε, παραμένει το ερώτημα κατά πόσο οργανισμοί όπως την Αστυνομία καθηλώνουν τις γυναίκας όταν φτάσουν κοντά στην ανώτερη ιεραρχία.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Η Επιτροπή, στην παρουσία εκπροσώπων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, διεξήλθε τις διατάξεις της πιο πάνω πρότασης νόμου, η οποία κατατέθηκε στην Ολομέλεια του σώματος στις 20 Ιανουαρίου 2022.
Όπως αναφέρθηκε από την Προέδρο της Βουλής, εισηγήτρια της εν λόγω πρότασης νόμου, σκοπός της προτεινόμενης τροποποίησης είναι ο ορισμός του όρου «γυναίκα» να διαμορφωθεί κατά τρόπο που να περιλαμβάνει αναφορά σε κορίτσι κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών, αντί σε πρόσωπο κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών.
Η προτεινόμενη τροποποίηση κρίνεται αναγκαία, ώστε ο υπό αναφορά ορισμός να συνάδει με τον ορισμό του όρου «γυναίκα» στον περί της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Κυρωτικό) Νόμο του 2017, με τον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κυρώσει τη σχετική σύμβαση, που είναι γνωστή ως η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Εκ μέρους του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ο Προϊστάμενος στον Τομέα Ισότητας, Σταύρος Χριστοφή ανέφερε ότι η υφιστάμενη διατύπωση καλύπτει επαρκώς τα κορίτσια και εναρμονίζεται με τις υποχρεώσεις της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης αφού καλύπτει όχι μόνο γυναίκες κάτω των 18 με θηλυκό βιολογικό φύλο αλλά και με θηλυκή ταυτότητα φύλου. Σημείωσε επίσης ότι σε περίπτωση αλλαγής πιθανόν αυτό να είναι πιο περιοριστικό. Ο νόμος αυτός, ανέφερε, που πέρασε η Βουλή έχει πολύ πιο ευρύ ορισμό από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου εξέφρασε επιφυλάξεις για το κατά πόσο η προτεινόμενη αλλαγή του ορισμού θα καλύπτει περιπτώσεις αλλαγής φύλου κάτω των 18 ετών.
Η Επιτροπή, αφού άκουσε τις απόψεις των αρμοδίων, αποφάσισε να συνεχίσει τη συζήτηση του θέματος σε επόμενη της συνεδρία.
Εξηγήσεις για το νομοσχέδιο για αναγνώριση της ταυτότητας φύλου θα ζητήσει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Επιστολή με την οποία ζητά να μάθει που βρίσκεται το νομοσχέδιο για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου και γιατί ύστερα από συζήτηση έξι ετών δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή, προτίθεται να αποστείλει η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ενημέρωσε ότι για το ζήτημα του νομοσχεδίου για την ταυτότητα φύλου, η Υπουργός Δικαιοσύνης της είπε να της δώσει 15 μέρες για να δει πού βρίσκεται, ενώ ξεκαθάρισε ότι σε περίπτωση που δεν υπάρξει απάντηση στους επόμενους δύο μήνες θα καταθέσει η ίδια πρόταση νόμου για νομοθετική προστασία της ταυτότητας φύλου.
Η Βουλεύτρια του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι γνωρίζει πως έχει γίνει αρκετή δουλειά για το θέμα και δεν καταλαβαίνει γιατί δεν καταθέτουν το νομοσχέδιο, ενώ εισηγήθηκε η Επιτροπή με επιστολή της να ρωτήσει που βρίσκεται, κάτι με το οποίο συμφώνησε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Κουκουμάς ανέφερε ότι επειδή υπήρχε θέμα με τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης από συντηρητικές Κυβερνήσεις που έλεγαν ότι θα ανοίξει «η συζήτηση για τα τρανς άτομα» μπήκε ένας διαφορετικός ορισμός, ωστόσο στην Κύπρο δεν υπήρχε τέτοιο πρόβλημα και υιοθετήθηκε ένας ευρύτερος όρος στη νομοθεσία. Με αυτό τον τρόπο, όπως είπε, ακόμα κι αν δεν ψηφιστεί η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου θα είναι προστατευμένα αυτά τα άτομα από τη βία στην οικογένεια.
Η συζήτηση θα συνεχιστεί και η Επιτροπή συμφώνησε να κληθούν για το θέμα άτομα και οργανώσεις που ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα για να πουν και αυτά την άποψή τους.
Η Επιτροπή αποφάσισε να προωθήσει το πιο πάνω σχέδιο νόμου, σε σχέση με το οποίο δεν υποβλήθηκαν τροπολογίες, στην Ολομέλεια του σώματος.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
