Η Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 14/03/2024, υπερψήφισε τον προϋπολογισμό της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου και Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, ύψους €2.397.248.000 και €501.002.280 αντίστοιχα, ενώ ενέκρινε το σχέδιο ψηφίσματος για συμμετοχή των γυναικών στην ειρήνη και την ασφάλεια.
Αναλυτικά τα σχέδια νόμου που υπερψηφίστηκαν:
Ο περί Προϋπολογισμού της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση κονδυλίων ποσού ύψους €2.397.248.000 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Ζητώντας ολοκληρωμένη ενεργειακή πολιτική, η Βουλή ενέκρινε τον προϋπολογισμό ΑΗΚ
Με εκκλήσεις για ολοκληρωμένη ενεργειακή πολιτική και αναζήτηση ευθυνών για τα διαχρονικά λάθη που οδηγήσαν στις σημερινές υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ). Υπέρ ψήφισαν 35 βουλευτές και εναντίον 1.
Ο προϋπολογισμός της AHK για το 2024 είναι ελλειμματικός και προβλέπει δαπάνες ύψους €2.397.248.000 και έσοδα ύψους €2.103.062.000, τα οποία θα προέλθουν κυρίως από πώληση ηλεκτρικής ενέργειας (€1.303.842.000), χρεώσεις προς Λειτουργό Αγοράς (€750.298.000), πώληση νερού από αφαλάτωση (€20.910.000), παραχώρηση τηλεπικοινωνιακής υποδομής (€1.508.000), έσοδα από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (€4.213.000), έσοδα από μη ρυθμιζόμενες δραστηριότητες (€7.600.000), καθώς και από διάφορα άλλα έσοδα (€8.100.000).
Οι συνολικές δαπάνες της ΑΗΚ για το έτος 2024 είναι μειωμένες κατά €346.213.000 σε σύγκριση με τις αντίστοιχες δαπάνες για το έτος 2023.
Στην τοποθέτησή του ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου επέκρινε το γεγονός ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε ολοκληρωμένη μελέτη για την ασφάλεια παροχής ηλεκτρισμού, ούτε ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός. Επεσήμανε το γεγονός ότι το δίκτυο της ΑΗΚ δεν σηκώνει περισσότερες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και επέκρινε το κόστος που καταβάλλεται κάθε χρόνο σε ρύπους που ανέρχεται περίπου σε 230 εκ τον χρόνο και κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να βρει λύση. Έκανε λόγο για αλαλούμ που έφτασε τη χώρα σε εξαιρετικά επικίνδυνα επίπεδα, με κόστος για τους πολίτες. Κάλεσε επίσης τη Βουλή να κάνει νόμο για το ποιος έχει τη νομική ευθύνη για την ενεργειακή πολιτική της χώρας.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς σημείωσε τον κοινωνικό ρόλο τόσο της ΑΗΚ όσο και της ΑΤΗΚ, ενώ είπε ότι το χάος που υπάρχει δεν είναι τυχαίο. Είπε επίσης ότι βλέπει τα συμπτώματα της Ελλάδας που ιδιωτικοποίησε τα πάντα και ανησυχεί.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου σημείωσε την ανάγκη για συνολικότερο σχεδιασμό για θέματα ενέργειας και αναφέρθηκε στην εκστρατεία που τρέχει αυτή τη στιγμή του ΑΚΕΛ για το θέμα. Πρόσθεσε ότι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει μια συντονισμένη προσπάθεια και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Πρόσθεσε ότι το ΑΚΕΛ κτυπά τον κώδωνα του κινδύνου για ζητήματα ενεργειακής ασφάλεια και επάρκειας. Επέκρινε την μη έλευση φυσικού αερίου (ΦΑ) στην Κύπρο για τόσα χρόνια, ενώ είπε ότι πρέπει να υπάρξει εκσυγχρονισμός στις εγκαταστάσεις στη Δεκέλεια από την ΑΗΚ και όχι από ιδιώτες. Πρόσθεσε ότι η ΑΗΚ πρέπει να στηριχθεί ως ο βασικός άξονας της ενεργειακής πολιτικής του κράτους.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης σημείωσε την αναγκαιότητα ανάπτυξης της ΑΗΚ και είπε ότι στο παρελθόν εμποδίστηκε να αναπτύξει το δίκτυό της ενώ έγινε ματαίωση εργασιών για έλευση Φυσικού Αερίου (ΦΑ). Χαιρέτισε την αποφασιστικότητα της παρούσας Κυβέρνησης και του Υπουργού Ενέργειας να προχωρήσει με τις διαβουλεύσεις για το Βασιλικό και να υπάρξει σύντομα μια λύση για το ΦΑ.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης είπε ότι απέστειλε επιστολή ζητώντας η Κυβέρνηση να ετοιμάσει χωροθετική πολιτική για τις ΑΠΕ. Είπε επίσης ότι απουσιάζει ο συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός και δεν υπάρχει στρατηγικός προγραμματισμός παραγωγής ηλεκτρισμού. Σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή η προτεραιότητα δεν είναι περισσότερες ΑΠΕ αλλά το δίκτυο ηλεκτρισμού, η δυνατότητα αποθήκευσης και το υδρογόνο. Τάχθηκε επίσης εναντίον της πρόθεσης της ΑΗΚ για αύξηση 6% και μίλησε για υπερβολική κερδοφορία, ενώ κάλεσε το ΔΣ της ΑΗΚ να δώσει στη Βουλή το εμπιστευτικό έγγραφο με το οποίο δικαιολογεί την προσπάθειά της για αύξηση 6%.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Μιχάλης Γιακουμή είπε ότι είναι διαχρονικό πρόβλημα η απουσία εθνικής στρατηγικής για την ενέργειας από όλες τις Κυβερνήσεις. Σημείωσε την ανάγκη για ελεύθερη αγορά ηλεκτρισμού και να προχωρήσει η πράσινη μετάβαση.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου, είπε ότι δεν αποδέχονται σε μια περίοδο ακρίβειας αύξηση της τιμή του ηλεκτρισμού από την ΑΗΚ. Ανέφερε ακόμα ότι χάρη στις ενέργειες της προηγούμενης Κυβέρνησης περιλήφθηκαν 400 εκ. στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για πράσινη μετάβαση. Είπε ότι ο ΔΗΣΥ επιμένει να ολοκληρωθεί το τερματικό στο Βασιλικό για μείωση του κόστους και τους ρύπους αλλά και για σκοπούς ενεργειακής ασφάλειας.
Η Βουλευτής Λευκωσίας Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι η ΑΗΚ και οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν απογοητεύσει τον κυπριακό λαό και η Κύπρος πληρώνει από το πιο ακριβό ρεύμα στην Ευρώπη. Ανέφερε ότι το κόστος μετακυλίεται στο πολίτες και εξέφρασε την ελπίδα να έρθει επιτέλους εκσυγχρονισμός.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης, διερωτήθηκε αν τόσα χρόνια που υπήρχαν αυτά τα προβλήματα δεν τα έβλεπαν και τώρα ο κ. Χατζηγιάννης αναφέρεται στη Δεκέλεια και στο κόστος των ρύπων. Ανέφερε ότι το κόστος των ρύπων ήταν γύρω στα δύο δισεκατομμύρια τα τελευταία χρόνια επειδή τα τελευταία 10 χρόνια δεν έγινε σωστός προγραμματισμός.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος διερωτήθηκε ποιοι έχουν την ευθύνη που από το 2005 γίνεται προσπάθεια έλευσης ΦΑ στην Κύπρο και στο τέλος της ημέρας πληρώνουν το κόστος οι πολίτες. Ανέφερε ότι το κόστος των ρύπων που είναι πρόστιμο προστίθεται στους λογαριασμούς της ΑΗΚ και φορολογούνται με 19% ΦΠΑ, ενώ το ΦΠΑ θα πρέπει να μπαίνει μόνο στην αρχική κατανάλωση από τον πολίτη.
Χαιρέτισε το πρόγραμμα της Κυβέρνησης για τα φωτοβολταϊκά και είπε ότι ήταν και πρόταση της ΕΔΕΚ.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος είπε ότι θα πρέπει να απολογηθούν στους καταναλωτές που αυτή η πολιτεία έκανε ότι λάθος μπορούσε στο θέμα του ρεύματος. Μίλησε για δεκαετίες λαθών και είπε ότι το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός της παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος κάτι που οδηγεί στα ύψη το κόστος ενέργειας. Σημείωσε ότι η όλη πολιτική του κράτους είναι κτισμένη στην προστασία μονοπωλίων και ολιγοπωλίων που κρατούν ψηλά την τιμή. Χαιρέτισε επίσης την πολιτική για ενεργειακή αυτονομία που εξήγγειλε η Κυβέρνηση.
Ο μεμονωμένος σοσιαλιστής Βουλευτής Κωστής Ευσταθίου είπε ότι δεν μπορεί να ψηφίσει τον προϋπολογισμό ημικρατικού οργανισμού που επιβαρύνει τα νοικοκυριά κατά εκατοντάδες εκατομμύρια. Είπε ότι θα καταψηφίσει για να δοθεί το μήνυμα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα ανέφερε ότι παρά τις ευθύνες και λάθη της ΑΗΚ, ζητά εδώ και χρόνια να φέρει ΦΑ, να εκσυγχρονίσει την Δεκέλεια, να αναπτύξει ΑΠΕ και δεν τις επέτρεπαν. Είπε επίσης ότι η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού έπρεπε να ανοίξει από το 2014 και πλέον το μοντέλο αγοράς είναι απαρχαιωμένο και θα οδηγήσει σε πιο ψηλές τιμές ενέργειας όταν ανοίξει η αγορά. Σημείωσε επίσης τις βαριές ευθύνες που υπάρχει για την έλλειψη αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ, το θέμα των έξυπνων μετρητών και τους ρύπους. Ανέφερε επίσης ότι δεν φαίνεται να υπάρξει σύντομα μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού.
Ο Βουλευτής των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης επέκρινε τις καθυστερήσεις που υπάρχουν σε ΦΑ, ΑΠΕ, δίκτυο, ηλεκτροκίνησης και ανανέωση Δεκέλειας και είπε ότι την αμέλεια της εκάστοτε Κυβέρνησης την πληρώνουν οι πολίτες.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας υπενθύμισε στο σώμα ότι το 2007-08 ήταν έτοιμη η Κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου να προχωρήσει με την πλωτή μονάδα αλλά ενόψει εκλογών τα δύο μεγάλα κόμματα μιλούσαν για σκάνδαλο και δεν το επέτρεψαν. Τελικά ανέφερε πλήρωσε τη μη έλευση ΦΑ ο κυπριακός λαός με πέραν του 1 δισ. ευρώ για ρύπους. Ανέφερε ότι μεσολάβησαν τρεις Κυβερνήσεις και δεν ήρθε το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Ευτυχώς είπε, άλλαξε η διακυβέρνηση και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έβαλε έναν πολύ καλό Υπουργό Ενέργειας.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου είπε ότι το 2010 η Κυβέρνηση Χριστόφια έκανε μια καταρχήν συμφωνία για μεταβατική λύση ΦΑ και τότε ΔΗΚΟ και ΔΗΣΥ «βγήκαν στα τραπέζια» για να αποσυρθεί η πρόταση. Ανέφερε επίσης ότι τα κόμματα που στηρίζουν την Κυβέρνηση σήμερα δεν πρέπει να την επαινούν για την ενεργειακή της πολιτικής αφού ακόμα δεν είδαν «ούτε τα αυγά ούτε τα πουλιά».
Ο περί Προϋπολογισμού της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση κονδυλίων της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου ύψους €501.002.280 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Εν μέσω αντεγκλήσεων στην Ολομέλεια εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός της ΑΤΗΚ
Εν μέσω αντεγκλήσεων εγκρίθηκε ομόφωνα το απόγευμα από την Ολομέλεια της Βουλής ο προϋπολογισμός της ΑΤΗΚ για το 2024.
Σημείο προστριβής η αναφορά από τον αναπληρωτή Πρόεδρο του ΔΗΣΥ Ευθύμιο Δίπλαρο ότι ο οργανισμός είναι σήμερα υγιής, μας κάνει περήφανους και ότι «άλλοι οδήγησαν την ΑΤΗΚ σε πτώχευση και τα ΔΣ τα τελευταία χρόνια προέβησαν σε ενέργειες και αν δεν ήταν αυτές, δεν θα μιλούσαμε με αυτά τα λόγια σήμερα». Ο κ. Δίπλαρος είπε επίσης ότι το κόμμα του υποστηρίζει την πρόσφατη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι συντεχνίες με την διοίκηση.
Στις αναφορές του κ. Δίπλαρου απάντησε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου και άλλοι βουλευτές του κόμματος. «Ντρέπεται και η ντροπή» ήταν η αναφορά του Στέφανου Στεφάνου, ο οποίος ανέφερε ότι είναι ο τέως Πρόεδρος του ΔΗΣΥ που έλεγε ότι η ΑΤΗΚ έχει ζωή πέντε ετών και ότι είναι η Κυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ που έφερε ν/σ για ιδιωτικοποίηση, το οποίο «ευτυχώς μπλόκαρε η Βουλή». Αναφέρθηκε στην πάγια θέση του κόμματός του ότι οργανισμοί στρατηγικής σημασίας όπως η ΑΤΗΚ πρέπει να παραμένουν στο κράτος. «Άρα τοις φρονίμοις ολίγα», ανέφερε.
Συνέχεια και απαντήσεις έδωσε ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης ο οποίος ανέγνωσε δήλωση του ΥΠΟΙΚ επί Κυβέρνησης Χριστόφια το 2013, ότι «ουδείς από την παρούσα Κυβέρνηση μπορεί να ξεφύγει από τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν με την Τρόικα και περιλαμβάνουν αναφορά σε ιδιωτικοποιήσεις». Αναφέρθηκε και σε τοποθέτηση του τότε Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ότι «τις ιδιωτικοποιήσεις τις έχουμε ήδη αποδεχτεί».
Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι το γεγονός ότι η ΑΤΗΚ κατάφερε να ορθοποδήσει οφείλεται και στις συντεχνίες και στην ΠΕΟ «που έχει άλλη στάση από την ηγεσία του ΑΚΕΛ» και που έδειξαν συναινετική στάση.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ πήρε εκ νέου τον λόγο για δευτερολογία λέγοντας ότι το μνημόνιο το ολοκλήρωσε η δική τους Κυβέρνηση. Υπενθύμισε επίσης αναφορά του Αβέρωφ Νεοφύτου ότι θα αντιδρούσαν οι εργαζόμενοι γιατί θα έχαναν τα προνομιακά τους κεκτημένα και ότι η άρνηση αλλαγών δεν θα άφηνε την Κύπρο να πάει μπροστά.
Σήμερα, τόνισε, αν περνούσε το ν/σ για ιδιωτικοποιήσεις δεν θα μιλούσαμε για τα εκατομμύρια κέρδος τα οποία επιστρέφονται στην κοινωνία με διάφορους τρόπους και με επενδύσεις.
Εξάλλου ο Άντρος Κυπριανού του ΑΚΕΛ είπε ότι ο κ. Δίπλαρος δεν πρέπει να υποτιμά την νοημοσύνη μας, υπενθυμίζοντας ότι είναι ο ΔΗΣΥ που έλεγε ότι η ΑΤΗΚ είναι καταδικασμένη σε κλείσιμο και απέρριψε τις αναφορές ότι τα δικά τους ΔΣ που αυτοί διόρισαν, είναι αυτά που οδήγησαν στην ανάκαμψη.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς είπε ότι υπάρχει ανάγκη η συμφωνία στην οποία κατέληξαν εργαζόμενοι-διοίκηση αλλά και άλλες αποφάσεις να κινούνται στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της επιχειρηματικής ικανότητας της ΑΤΗΚ , διασφάλισης των δικαιωμάτων των εργαζομένων και διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα του οργανισμού.
Επίσης από το ΑΚΕΛ ο βουλευτής Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι σήμερα συζητάμε για τον προϋπολογισμό της ΑΤΗΚ γιατί ευτυχώς παρέμεινε ημικρατικός οργανισμός και η πλειοψηφία της Βουλής ματαίωσε τα σχέδια για ιδιωτικοποίηση, όταν κάποιοι, όπως είπε, κτυπούσαν τα χέρια τους στο τραπέζι και έλεγαν ότι σίγουρα θα χρεωκοπήσει.
Ο Αλέκος Τρυφωνίδης της ΔΗΠΑ εξήρε το έργο της ΑΤΗΚ και το ρόλο της και τόνισε ότι αναμένει την συνάντηση με τον ΥΠΟΙΚ για να συζητήσουν την πρόσφατη συμφωνία που είναι υπό την αίρεσή του, γιατί υπάρχει αγωνία να μην εισαχθεί δια της πλαγίας η ιδιωτικοποίηση.
Ο προϋπολογισμός
Ο προϋπολογισμός προβλέπει συνολικές δαπάνες ύψους €501.002.280 και συνολικά έσοδα ύψους €412.504.370, τα οποία θα προέλθουν κυρίως από την παροχή υπηρεσιών και προϊόντων.
Σε ότι αφορά τις προϋπολογιζόμενες δαπάνες οι αποδοχές προσωπικού και άλλες παροχές ανέρχονται στα €148.763.140. Ο προϋπολογισμός προβλέπει επενδύσεις ύψους €22.640.000 και υποχρέωση Ταμείου Συντάξεως που ανέρχεται στα €23.000.000.
Επιπλέον, με βάση την κατάσταση αποτελεσμάτων για το έτος 2024, προβλέπεται πλεόνασμα πριν από τη φορολογία ύψους €23,1 εκατομ. και μετά τη φορολογία ύψους €17,7 εκατομ. σε σχέση με €12,8 εκατομ. και €10,5 εκατομ. για το έτος 2023, αντίστοιχα.
Οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες για το έτος 2024 που αφορούν αποδοχές προσωπικού και άλλες παροχές, καθώς και άλλες τακτικές δαπάνες παρουσιάζουν αύξηση κατά 4,1% σε σχέση με τις εγκεκριμένες δαπάνες για το έτος 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν κατά την συζήτηση του προϋπολογισμού στην επιτροπή οικονομικών, η εν λόγω αύξηση οφείλεται κυρίως στην αυξημένη πρόνοια για εξοπλισμό προς μεταπώληση και υπηρεσίες προς τρίτους, στο αυξημένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, στο κόστος συντήρησης της υποδομής και των πληροφοριακών συστημάτων, καθώς και στην αύξηση του εταιρικού φόρου.
Επίσης το Σχέδιο Συντάξεων Υπαλλήλων της ΑΤΗΚ, σύμφωνα με νεότερη αναλογιστική μελέτη, παρουσιάζει αναλογιστικό έλλειμμα χρηματοδότησης κατά την 31η Δεκεμβρίου 2022 ύψους €75,7 εκατομ. έναντι €133 εκατομ. κατά την 31η Δεκεμβρίου 2021.
Το διοικητικό συμβούλιο της ΑΤΗΚ αποφάσισε την κάλυψη του εν λόγω ελλείμματος και συνεπώς περιλήφθηκε στον προϋπολογισμό του 2024 πρόνοια για καταβολή ποσού ύψους €23 εκατομ. προς το ταμείο. Παράλληλα, αποφάσισε την προσαρμογή της εισφοράς εργοδότη στο 2,3% των μισθών αντί στο 2,8% με περίοδο αποπληρωμής τα 3,6 χρόνια αντί τα 6,3 χρόνια που είχε αποφασιστεί βάσει προηγούμενης αναλογιστικής μελέτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΑΤΗΚ καταβάλλει κατ’ έτος ποσό ύψους €15 εκατομ. περίπου για την κάλυψη του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας και για να απαλλαγεί από αυτό, προωθεί την υλοποίηση του έργου για την ενεργειακή της αυτονομία μέχρι το έτος 2027, η οποία θα επιτευχθεί μέσω της αυτοπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά.
Η Cyta Power Ltd, ως θυγατρική εταιρεία της ΑΤΗΚ, θα έχει κατά κύριο λόγο ως σκοπό τη διαχείριση της ενέργειας του οργανισμού. Η ΑΤΗΚ δεν έχει λάβει οποιαδήποτε σχετική απόφαση στο παρόν στάδιο.
Ο περί Προϋπολογισμού του Οργανισμού Νεολαίας του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο του Οργανισμού Νεολαίας ποσού ύψους €5.099.590 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Αιχμές Βουλευτών για ΟΝΕΚ
Με αιχμές για τον θεσμικές παρεμβάσεις για τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ), η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε ομόφωνα τον προϋπολογισμό του Οργανισμού.
Κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του ΟΝΕΚ ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης αναφέρθηκε σε πρόθεση του Προέδρου Χριστοδουλίδη να υποκαταστήσει τον ΟΝΕΚ με μια «άτυπη ομάδα συμβούλων-υποστηρικτών» του. Είπε επίσης ότι η αναπληρούσα εκτελεστική Διευθύντρια του Οργανισμού αποσπάστηκε εν μέρει στο Προεδρικό για να κάνει τη δουλειά που έπρεπε να κάνει στον ΟΝΕΚ. Εξέφρασε την ελπίδα ότι δεν θα προχωρήσουν οι «στοχεύσεις του Προεδρικού» που αποτελούν «ευθεία υπόσκαψη» του ΟΝΕΚ. Σημείωσε επίσης ότι ο Γιάννης Γιαννάκης συνεχίζει να είναι υπάλληλος του ΟΝΕΚ και να παίρνει μισθό.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Γιώργος Κάρουλας ανέφερε ότι στηρίζουν τον ΟΝΕΚ και παρακολουθούν ώστε να μην υπάρχει οποιαδήποτε εξωθεσμική προσπάθεια από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Μιχάλης Γιακουμή ανέφερε ότι η πολιτεία μέσω του Οργανισμού θα πρέπει να βάλει την νεολαία στο επίκεντρο και να επενδύσει στο μέλλον της Κύπρου με έμφαση στην προετοιμασία των νέων για τις προκλήσεις και ευκαιρίες της νέας δεκαετίας. Είπε ότι υπάρχει ανάγκη για προγράμματα για την εκπαίδευση στην τεχνική νοημοσύνη και τις ψηφιακές δεξιότητες.
Ο προϋπολογισμός του ΟΝΕΚ είναι ισοσκελισμένος και προβλέπει δαπάνες ύψους €5.099.590 και ισόποσα έσοδα. Ειδικότερα, οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες του ΟΝΕΚ για το έτος 2024 αφορούν μεταξύ άλλων δαπάνες προσωπικού (€1.839.231), άλλες δαπάνες (€3.160.359) και μη προβλεπόμενες δαπάνες και αποθεματικό (€100.000).
Περαιτέρω, τα προϋπολογιζόμενα έσοδα του Οργανισμού Νεολαίας για το έτος 2024 προέρχονται κυρίως από την κρατική χορηγία (€4.800.000), τα τέλη και τα δικαιώματα εγγραφής (€50.000), τα έσοδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «YouthWiki» (€18.526), τα έσοδα από μη προβλέψιμα ευρωπαϊκά προγράμματα (€200.000) και από τα διάφορα άλλα έσοδα (€31.064).
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο του Ειδικού Ταμείου του Κέντρου Επαγγελματικής Αποκατάστασης Ατόμων με Αναπηρία ποσού ύψους €98.900 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Ο περί Προϋπολογισμού της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων ποσού ύψους €53.001.991 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Ο περί Προϋπολογισμού της Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνου Κύπρου του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο της Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνου Κύπρου ποσού ύψους €2.688.500 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Ο περί Προϋπολογισμού του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου ποσού ύψους €16.225.000 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός τους οποίου είναι η τροποποίηση του περί της Ρύθμισης της Ίδρυσης και Λειτουργίας Ξενοδοχείων και Τουριστικών Καταλυμάτων Νόμου, ώστε να παραταθεί η μεταβατική περίοδος για εξασφάλιση άδειας λειτουργίας για τα μη αδειούχα ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα από το Υφυπουργείο Τουρισμού.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί της Ρύθμισης της Ίδρυσης και Λειτουργίας Ξενοδοχείων και Τουριστικών Καταλυμάτων Νόμου, ώστε να εισαχθεί σε αυτόν ο όρος «ξενοδοχείο υπαίθρου» και ο ορισμός αυτού.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός τους οποίου είναι η τροποποίηση του περί Κυπριακού Οργανισμού Σήμανσης Αντικειμένων από Πολύτιμα Μέταλλα Νόμου, ώστε να περιληφθούν πρόνοιες αναφορικά με τον τρόπο επίδοσης της εξώδικης ειδοποίησης που εκδίδεται από εξουσιοδοτημένο λειτουργό αναφορικά με τη διάπραξη αδικημάτων για την πώληση αντικειμένων από πολύτιμα μέταλλα.
Οι περί Μέτρων και Σταθμών (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2023
Η Ολομέλεια υπερψήφισε τους πιο πάνω κανονισμούς σκοπός των οποίων είναι η αναθεώρηση των τελών που χρεώνει η Υπηρεσία Μέτρων και Σταθμών για τις διάφορες υπηρεσίες που παρέχει.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε τους πιο πάνω κανονισμούς σκοπός των οποίων είναι η υιοθέτηση της πράξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο: «Κοινή Θέση 2003/468/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 23ης Ιουνίου 2023 για τον έλεγχο της διαμεσολάβησης με αντικείμενο όπλα».
Σχέδιο ψηφίσματος για τη συμμετοχή των γυναικών στην ειρήνη και την ασφάλεια
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω σχέδιο ψηφίσματος για τη συμμετοχή των γυναικών στην ειρήνη και την ασφάλεια.
Με τροπολογία ΕΔΕΚ εγκρίθηκε ψήφισμα Βουλής για συμμετοχή γυναικών σε ειρήνη
Με προφορική τροπολογία που κατέθεσε ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος εγκρίθηκε σχέδιο ψηφίσματος της Βουλής για συμμετοχή των γυναικών στην ειρήνη και την ασφάλεια, το οποίο υποβλήθηκε από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών.
Την σημερινή ολομέλεια παρακολούθησαν γυναίκες μέλη του διπλωματικού Σώματος, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι του ΥΠΕΞ.
Για το συγκεκριμένο θέμα και πριν την ψηφοφορία προηγήθηκαν θυελλώδεις συζητήσεις και παρατηρήθηκε εμπλοκή κυρίως επί διαδικαστικών ζητημάτων και για την κατάθεση τροπολογιών, και τελικώς αποφασίστηκε απόσυρση της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την αίθουσα της Ολομέλειας για να διαβουλευθεί και να καταλήξει σε συναίνεση, ώστε να τεθεί ενώπιον του Σώματος ένα συναινετικό ψήφισμα.
Το ψήφισμα εγκρίθηκε τελικώς με 32 ψήφους υπέρ και μια εναντίον, αυτή του βουλευτή του ΔΗΣΥ Ονούφριου Κουλλά ο οποίος δικαιολόγησε την ψήφο του λέγοντας ότι η θυελλώδης συζήτηση που προηγήθηκε δεν περιποιεί τιμή σε κανένα. Ο κ. Κουλλά είχε ζητήσει αναβολή μια βδομάδας για να εξεταστούν οι τροπολογίες αναλυτικά, ψύχραιμα και ήρεμα, όπως είχε πει. Πάντως τόνισε την καλή δουλειά που έγινε από την επιτροπή με την ετοιμασία του ψηφίσματος.
Το ΑΚΕΛ ζήτησε να καταγραφεί η διαφωνία του με την τροπολογία.
Η τροπολογία αφορά την αλλαγή της αναφοράς «διακοινοτικές ταραχές» σε «τουρκανταρσία του 1963-64».
Ο κ. Σιζόπουλος είπε ότι εφόσον γίνεται αναφορά σε σημαντικά ιστορικά γεγονότα από το ‘50 ως σήμερα, πρέπει να έχουν τον ορθό χαρακτηρισμό και έκανε αναφορά και στο ψήφισμα 186 του ΣΑ.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου διαφώνησε με την αναφορά και εξήγησε ότι έγινε αρχική αναφορά σε διακοινοτικές ταραχές γιατί αφορούν ολόκληρο το ‘60, όχι μόνο το ‘63-’64 και πρόσθεσε ότι ταραχές είχαμε και το ‘67-’68. Η τροπολογία, είπε, δεν αποδίδει αυτό που θέλαμε να τονίσουμε για όλη τη δεκαετία του ‘60 και για Τ/κ γυναίκες-θύματα.
Επίσης εξέφρασε την απαρέσκειά του για τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκαν τα πράγματα που στο τέλος, όπως είπε, δεν εξυπηρετούν τον στόχο και κάλεσε όλους να προβληματιστούν. Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ είπε ότι κάνουμε πάντα προσπάθεια για ομόφωνο ψήφισμα και πάντα καταλήγουμε σε καβγάδες.
Ξεκαθαρίζοντας ότι δεν αναφέρεται στο παρόν ψήφισμα, είπε ότι «παραξηλώσαμε το θέμα με τα ψηφίσματα» και ότι κάποτε ήταν λίγα και σημαντικά, για να κάνουν τη διαφορά.
Για τις αναφορές σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες που ακούστηκαν, διερωτήθηκε αν η αναφορά στο πραξικόπημα είναι μικροπολιτική και αν υπάρχει άλλη ιστορική προσέγγιση ότι δεν είναι η χούντα που προκάλεσε το πραξικόπημα.
Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Πρόεδρος της επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών αναφέρθηκε στη σημαντική δουλειά που έγινε με το ψήφισμα και εξήρε τη συμβολή όλων των βουλευτών και συνεργατών τους και άλλων μελών του προσωπικού της Βουλής.
Ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η ίση συμμετοχή είναι θέμα εξουσίας και πρόσθεσε ότι με το ψήφισμα στέλνεται ισχυρό μήνυμα ότι οι γυναίκες της Κύπρου είναι δυνατές, ενωμένες και αποφασισμένες και ότι η γυναικεία εκπροσώπηση στις ειρηνευτικές διαδικασίες και στον τομέα της ασφάλειας είναι η καλύτερη τιμή για τη διεθνή μέρα της γυναίκας.
Τα κόκκινα γαρύφαλλα και τριαντάφυλλα μας περισσεύουν και δεν τα θέλουμε, είπε χαρακτηριστικά.
Η Ρίτα Σούπερμαν του ΔΗΣΥ είπε ότι αναγνωρίζονται οι αγώνες των γυναικών διαχρονικά και παγκοσμίως και οι αγώνες των γυναικών της Κύπρου. Είπε ότι η γυναίκα της Κύπρου υπέφερε και υποφέρει από το πραξικόπημα και την εισβολή, από τις διακοινοτικές ταραχές και από τα όσα έγιναν κατά τον αγώνα του ‘55-‘59. Είπε ότι θλίβεται γιατί το θέμα έτυχε εκμετάλλευσης από κάποιους άνδρες συναδέλφους. Ανέφερε ότι το κόμμα της δεν έχει πρόβλημα να γίνει αναφορά στο πραξικόπημα, αλλά διαμαρτύρεται για την προώθηση μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων από άνδρες.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος αναφερόμενος στο τι προηγήθηκε είπε ότι επιβάλλεται η επικέντρωση στην ουσία κα έδωσε συγχαρητήρια στην επιτροπή λέγοντας ότι έγινε μια σημαντική εργασία.
Ο Παύλος Μυλωνάς μίλησε για ένα εξαιρετικό ψήφισμα, αλλά εξέφρασε την άποψη ότι είναι ρατσιστικό να λέγεται ότι μόνο με τις γυναίκες επιτυγχάνεται η ειρήνη. Ανέφερε επίσης ότι από το ψήφισμα είναι έντονη η απουσία της πολύτεκνης μάνας, της αγρότισσας, της μάνας που παλεύει καθημερινά.
Ο Μιχάλης Γιακουμή της ΔΗΠΑ αναφέρθηκε σε σημαντικό ψήφισμα λέγοντας ότι η ιστορία μία είναι. Είπε ακόμη ότι δεν πρέπει να γίνονται τέτοιες συζητήσεις για διαδικαστικά ζητήματα γιατί βγαίνει ένα κακό πρόσωπο της Βουλής προς τα έξω.
Ο Σταύρος Παπαδούρης των Οικολόγων μίλησε για ανορθόδοξες συζητήσεις και διαφώνησε ότι όλοι οι άνδρες παριστάμενοι εκμεταλλεύτηκαν το ζήτημα. Για τα ιστορικά γεγονότα είπε ότι είναι εκεί και δεν αλλάζουν.
H Βουλευτής του VOLT Aλεξάνδρα Ατταλίδου εξέφρασε την έκπληξή της για το γεγονός ότι κάποιοι είχαν πρόβλημα να ενσωματωθούν στο ψήφισμα κάποια πράγματα που είναι απαραίτητα, υποδεικνύοντας ότι πρόκειται περί νομοθετικού κειμένου και άρα πρέπει να βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα και στην αλήθεια. Ανέφερε ότι η ίδια είναι μέλος της Κίνησης «Οι Γυναίκες Επιστρέφουν» και τιμά όλες τις γυναίκες για όσα υπέφεραν και για τους αγώνες τους.
Τι λέει το ψήφισμα
Μεταξύ άλλων το ψήφισμα καταδικάζει τη σεξουαλική και έμφυλη βία, καθώς και το δυσανάλογο βάρος για τις γυναίκες της Κύπρου «κατά τη διάρκεια της ταραγμένης σύγχρονης ιστορίας της Κύπρου, και δη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ και ευρύτερα του αντι-αποικιακού αγώνα, της τουρκο-ανταρσίας του 1963-64 και της τραγωδίας του πραξικοπήματος της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β’ και της τουρκικής εισβολής του 1974». Αναφέρει ότι η Βουλή αφουγκράζεται την απόγνωση και συναισθάνεται τον πόνο της Κύπριας γυναίκας ως μάνας, συζύγου, θυγατέρας, αδερφής πεσόντα, αγνοούμενου, παθόντα, εκφράζοντας σεβασμό για τη συμβολή των γυναικών της Κύπρου στην οικονομική ανάκαμψη και την κοινωνική ανασυγκρότηση μετά την τραγωδία του 1974.
Υπενθυμίζει ακόμη ότι μετά το πέρας των εχθροπραξιών της τουρκικής εισβολής του 1974 ομάδες γυναικών ήταν οι πρώτες που διοργάνωσαν αντικατοχικές πορείες, κάνοντας ειδική μνεία στην κίνηση «Οι Γυναίκες Επιστρέφουν», που οργάνωσαν τη μεγαλειώδη πορεία προς την Αμμόχωστο απαιτώντας την επιστροφή στην πόλη και έσπασαν τη διαχωριστική γραμμή στον Άρωνα (1987), στον Άγιο Παύλο (1987), στα Λύμπια (1988) και στην Άχνα (1988), και επισημαίνει ότι οι Κύπριες γυναίκες πρωτοστάτησαν επίσης στις διακοινοτικές συναντήσεις, στις συζητήσεις και στις δραστηριότητες με στόχο την επίτευξη της ειρήνης, της συμφιλίωσης και της επανένωσης, δημιουργώντας fora για συζήτηση επί κοινών ενεργειών και επί σημαντικών ιστορικών ζητημάτων και πιέζοντας για την επίτευξη προόδου.
Το ψήφισμα υπενθυμίζει εξάλλου τη θετική συνεισφορά γυναικών στις Τεχνικές Επιτροπές και επισημαίνει ότι στην ουσία οι διαπραγματεύσεις στο ανώτατο επίπεδο διεξάγονταν κυρίως από άνδρες, αναγνωρίζει την ανάγκη περαιτέρω ανάδειξης του ρόλου των γυναικών στην πρόληψη και στην επίλυση των συγκρούσεων, αλλά και στην οικοδόμηση της ειρήνης και εκφράζει απογοήτευση για τo γεγονός ότι, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων που αποτελεί αυτόνομο οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η Κύπρος κατέχει την 21η θέση στην ΕΕ στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων.
Επιπλέον με το ψήφισμα εκφράζεται ανησυχία για τον μικρό αριθμό γυναικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, για το γεγονός ότι η γυναικεία εκπροσώπηση εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά της πλήρους ισότητας σε επίπεδο εκτελεστικής εξουσίας και υπογραμμίζεται ο εξέχων ρόλος της κατάργησης πατριαρχικών στερεοτύπων στον τομέα της διεθνούς ασφάλειας.
Η Βουλή με το ψήφισμα εκφράζει αγανάκτηση για τη βία στην οποία υπόκεινται γυναίκες στο πλαίσιο των τρεχουσών συγκρούσεων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, τον μαζικό εκτοπισμό τους και τους εγγενείς κινδύνους που προκύπτουν από αυτόν, τονίζει ότι η ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών ενισχύει παράλληλα την προσπάθεια για πλήρη και ουσιαστική ισότητα, η οποία αναμφίβολα συνεισφέρει στην ευημερία των κοινωνιών και στην οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας τη βάση και τις προοπτικές για αειφόρο ανάπτυξη και καλωσορίζει την υιοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης 2021-2025 για την εφαρμογή του Ψηφίσματος 1325, την έκδοση Οδηγού Συμπεριφοράς για το Προσωπικό που Υπηρετεί σε Στρατιωτικές και Πολιτικές Αποστολές αναφορικά με τις υποχρεώσεις τους για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών που υπηρετούν στον στρατό κατά τη διάρκεια διενέξεων, διαδικασιών επίλυσης συγκρούσεων και ανοικοδόμησης της ειρήνης.
Μεταξύ άλλων σημειώνει την ανάγκη διαβούλευσης με την αρμόδια επιτροπή της Βουλής κατά την ετοιμασία του νέου εθνικού σχεδίου δράσης για το Ψήφισμα 1325 και προτρέπει για τη διευκόλυνση της πλήρους, ισότιμης και ουσιαστικής συμμετοχής των γυναικών ως συνομιλητών στις διαπραγματευτικές ομάδες για το Κυπριακό κατά τη σύστασή τους, στις Τεχνικές Επιτροπές και στον χειρισμό θεμάτων Κυπριακού σε όλα τα επίπεδα.
Επίσης το ψήφισμα υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης υποστήριξης των γυναικών προς ενίσχυση της συμμετοχής τους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η άνιση εκπροσώπηση και συμμετοχή τους στην ατζέντα για την ειρήνη και την ασφάλεια και εισηγείται τη διεξαγωγή ελέγχου έμφυλης ισότητας (gender audit) στη Βουλή των Αντιπροσώπων, από το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.
Εξάλλου καλεί την Κυβέρνηση να ενισχύσει την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στον κρατικό προϋπολογισμό και να υποβάλει έμφυλο προϋπολογισμό και να ενισχύσει την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλες τις κρατικές πολιτικές.
Αναλυτικά τα σχέδια νόμου που αναβλήθηκαν:
Ο περί Προϋπολογισμού του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού του 2024 Νόμος του 2024
Η Ολομέλεια ανέβαλε τη ψήφιση για το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού ποσού ύψους €60.625.634 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Αναλυτικά τα σχέδια νόμου που αποσύρθηκαν:
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
