Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 09/01/2024, έλαβε ενημέρωση για το Πρόγραμμα Εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2024, ειδικότερα σε σχέση με τις δράσεις του Προγράμματος που αφορούν στην Κυπριακή Δημοκρατία και για το Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όλα τα αιτήματα περιλήφθηκαν στο Σχέδιο Δράσης ΕΕ για μετανάστευση
Όλα τα αιτήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στην Ανατολική Μεσόγειο, ανέφεραν ενώπιον των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ανέδειξαν επίσης τη συμβολή των επαφών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας ως προς περιορισμό των παράνομων αφίξεων από τα κατεχόμενα, ενώ σημείωσαν πως η Κύπρος δικαιούται για τη διαχείριση του μεταναστευτικού το ποσό των €254 εκατ. από ευρωπαϊκά κονδύλια για την περίοδο 2021-2027
Κατά την παρουσίασή του ενώπιον την Επιτροπής, ο Διευθυντής του Γραφείου του Υπουργού Εσωτερικών Λοΐζος Χατζηβασιλείου είπε ότι το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ εγκρίθηκε τον Οκτώβριο 2023, ενώ η εφαρμογή του είχε ήδη ξεκινήσει άτυπα από το περασμένο καλοκαίρι, και περιλαμβάνει 29 υπηρεσιακά μέτρα και 4 πυλώνες, την πρόληψη των αναχωρήσεων, τη διαχείριση των ροών, την ενίσχυση της συνεργασίας με χώρες διέλευσης και προέλευσης, την αποτελεσματική επιτήρηση των συνόρων και την αποδοτική διαχείριση της μετανάστευσης και των διαδικασιών ασύλου.
Ανέδειξε επίσης τη σημασία των επαφών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τουρκικών αεροπορικών εταιρειών, καθώς και με τον εκτελεστικό διευθυντή του αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης, οι οποίες, όπως είπε, φαίνεται να απέδωσαν, καθιστώντας δυνατή την εξασφάλιση διεξαγωγής πρωτογενών ελέγχων στα αεροδρόμια για την αποτροπή μεταφοράς υπηκόων τρίτων χωρών στα κατεχόμενα και την μετέπειτα παράνομη είσοδό τους στην ΚΔ.
Προσέθεσε πως έχει συμπεριληφθεί στο Σχέδιο η τοποθέτηση εκπροσώπου της FRONTEX στην Τουρκία και ενίσχυση της επιχειρησιακής συνεργασίας με τον οργανισμό, όπως και πρωτοβουλία για διεξαγωγή ενημέρωσης σε επίπεδο ΕΕ προς τις χώρες προέλευσης, σε συνέχεια εκστρατείας ενημέρωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας προς χώρες από όπου καταγράφονταν αυξημένες ροές, καθώς και η επιτάχυνση της ενεργοποίησης του εθελοντικού μηχανισμού αλληλεγγύης και μετεγκατάστασης ως μια πρόσθετη βαλβίδα αποσυμπίεσης για την ΚΔ αναφορικά με τη διαχείριση των ροών.
Η επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Υπουργείου Εξωτερικών Χάρις Χριστοδουλίδου συμπλήρωσε ότι το εν λόγω Σχέδιο θα πρέπει να ιδωθεί σε συνάρτηση και με τα αντίστοιχα Σχέδια Δράσης της ΕΕ για όλες τις μεταναστευτικές οδούς (Κεντρικά Βαλκάνια, Κεντρική και Δυτική Μεσόγειος), αλλά και με το Σύμφωνο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση.
Σημείωσε επίσης την αναφορά εντός του Σχεδίου της υποχρέωσης της Τουρκίας να εφαρμόσει την Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, η οποία μεταξύ άλλων προνοεί την αποτροπή δημιουργίας μεταναστευτικών ροών και τη συνεργασία με γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ΚΔ.
Είπε επίσης ότι προωθείται η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε δράσεις επιχειρησιακής στήριξης και διαχείρισης των συνόρων με τον Λίβανο, ενώ υπάρχει πρόθεση για συμμετοχή σε δράσεις στήριξης προς την Αίγυπτο.
Ο Αναπληρωτής Επικεφαλής του Γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Νικόλαος Ίσαρης, αφού αναφέρθηκε στη σημερινή επίσκεψη της Ευρωπαίας Επιτρόπου για θέματα μετανάστευσης, Ίλβα Γιόχανσον, στην Κύπρο, επανέλαβε από την πλευρά του ότι το Σχέδιο Δράσης θα πρέπει να ιδωθεί σε συνδυασμό με το Σύμφωνο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι χρειάζεται η εναρμόνιση και η υλοποίηση τόσο του νομοθετικού (Σύμφωνο) και του επιχειρησιακού (Σχέδιο Δράσης) σκέλους.
Σημείωσε ότι το Σχέδιο Δράσης διαμορφώθηκε σε στενή συνεργασία με την ΚΔ, με όλες τις προτάσεις που κατατέθηκαν από το ΥΠΕΣ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βρίσκουν θέση εντός του σχεδίου, ενώ υπογράμμισε παράλληλα την ανάγκη παρακολούθησης της υλοποίησης και της διενέργειας κατάλληλων προσαρμογών μέσω τακτικών αξιολογήσεων των 29 μέτρων του Σχεδίου Δράσης.
Ο Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Ανδρέας Κεττής τόνισε από την πλευρά του ότι το μείζον θέμα για το Κοινοβούλιο είναι το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, ενώ μετέφερε και τη θέση του θεσμού ότι θα πρέπει να επιδεικνύεται αυστηρότητα προς τους διακινητές, αλλά και ότι θα πρέπει να εφαρμόζεται στην πράξη η αρχή της αλληλεγγύης.
Στις ερωτήσεις που ακολούθησαν, οι βουλευτές του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης και Αβέρωφ Νεοφύτου ζήτησαν στοιχεία για το ποσοστό των εγκρίσεων επί του συνολικού αριθμού των αιτήσεων ασύλου, αλλά και πληροφορίες για το πώς επιβιώνουν τα άτομα οι αιτήσεις των οποίων απορρίπτονται. Απαντώντας εκ μέρους του Υπουργείου Εσωτερικών, ο κ. Χατζηβασιλείου είπε ότι οι εγκεκριμένες αιτήσεις ασύλου αφορούν στο 4% του συνολικού αριθμού των αιτήσεων. Σημείωσε επίσης την αναμενόμενη κατασκευή του προαναχωρησιακού κέντρου στη Μενόγεια χωρητικότητας 800 θέσεων, η οποία θα διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τις διαδικασίες απελάσεων και επαναπατρισμών, προσθέτοντας ότι ο αριθμός των παράνομα διαμενόντων στη χώρα φτάνει τις 50.000.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης ανέφερε ότι με βάση στοιχεία μεγάλο ποσοστό αιτητών ασύλου δεν διεκδικεί επιδόματα που δικαιούται και διερωτήθηκε κατά πόσο είναι σε θέση να επιβιώσουν ή καταφεύγουν στην αδήλωτη εργασία, ενώ ζήτησε επίσης διευκρινίσεις για το πώς θα εκφράζεται στην πράξη η πρόνοια της αλληλεγγύης που περιλαμβάνεται στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και σε ποιο βαθμό δημιουργεί υποχρεώσεις ομαλής υποδοχής και συμπερίληψης των προσφύγων.
Σχετικά με τους απορριφθέντες αιτητές, ο κ. Χατζηβασιλείου είπε ότι γίνεται καταγραφή σε συνεννόηση με την Αστυνομία και το Υπουργείο Δικαιοσύνης όλων των διαθέσιμων θέσεων σε κρατητήρια σε εβδομαδιαία βάση, ενώ υπάρχει και συνεννόηση με FRONTEX για επιστροφές μέσω άλλων χωρών.
Τόνισε ακόμα τη σημασία του εργαλείου των εθελουσίων επιστροφών, η χρήση του οποίου έχει επεκταθεί σε όλα τα στάδια της παρουσίας των αλλοδαπών στη Δημοκρατία, ενώ σχετικά με την παράνομη εργασία έκανε λόγο για εντατικοποίηση των ελέγχων στον οικοδομικό τομέα και επιβολή διοικητικών προστίμων.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης ζήτησε επιβεβαίωση ότι τα αιτήματα που είχε διατυπώσει η Κυπριακή Δημοκρατία έχουν συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Δράσης και απηύθυνε ερώτημα αν υπάρχει νομοθετική εκκρεμότητα στη Βουλή για την παροχή εργαλείων για τη διαχείριση της μετανάστευσης και τη δίωξη των διακινητών. Αναφορικά με τις νομοθετικές εκκρεμότητες, ο κ. Χατζηβασιλείου είπε ότι εκκρεμεί η έγκριση από την ολομέλεια της Βουλής της δημιουργίας του Υφυπουργείου Μετανάστευσης, ενώ κλείνοντας, παρέθεσε στοιχεία για τις αφίξεις το περασμένο έτος, αναφέροντας ότι οι αφίξεις δια θαλάσσης παρουσίασαν μεγάλη αύξηση κυρίως το τελευταίο δίμηνο, φτάνοντας τις 4.300 το 2023 έναντι 937 το 2022, ενώ αντίστοιχα μεγάλη μείωση κατέγραψαν οι αφίξεις μέσω πράσινης γραμμής (μείωση 59% σε σχέση με το 2022), χαρακτηρίζοντας στο κομμάτι αυτό καταλυτική την παρέμβαση της ΕΕ προς την Τουρκία.
Η ανεξάρτητη βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου σημείωσε με τη σειρά της ότι ΥΠΕΣ και Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνουν θέση και να απαντούν σε δημόσιες αναφορές που περιλαμβάνουν λανθασμένα στοιχεία για τη μετανάστευση. Επικαλούμενη επίσης σχετική οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ζήτησε να μάθει αν υπάρχει πρόθεση νομοθετικής ρύθμισης για την κατάσχεσης της περιουσίας διακινητών, ενώ ζήτησε απάντηση για το εάν η ΕΕ έχει αποχαρακτηρίσει τη Συρία ή περιοχές της Συρίας ως εμπόλεμη ζώνη.
Ο κ. Χατζηβασιλείου σημείωσε επίσης ότι ο Υπουργός Εσωτερικών έχει ζητήσει επανειλημμένα στις επαφές στο εξωτερικό την επαναξιολόγηση του καθεστώτος της Συρίας και πως για πρώτη φορά έγιναν σεβαστές οι επιθυμίες της ΚΔ με τη συμπερίληψή τους στο Σχέδιο Δράσης.
Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Ίσαρης είπε ότι η πρόνοια της αλληλεγγύης στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση μεταφράζεται είτε σε αναλογική υποδοχή προσφύγων, είτε σε αναλογική παροχή οικονομικής βοήθειας και προσωπικού μεταξύ των κρατών μελών.
Είπε επίσης ότι για την περίοδο 2021-2027 η Κύπρος δικαιούται για τη διαχείριση του μεταναστευτικού το ποσό των €254 εκατ., εκ των οποίων είχαν πληρωθεί €72 εκατ. μέχρι το τέλος του 2023.
Σχετικά με την ενσωμάτωση, είπε ότι υπάρχει από το 2020 το Σχέδιο της ΕΕ για την ενσωμάτωση και τη συμπερίληψη των μεταναστών, ενώ έχει ζητηθεί από κάθε κράτος μέλος να αναπτύξει και εθνικό σχέδιο δράσης, με την ΚΔ να βρίσκεται στο στάδιο προετοιμασίας του αντίστοιχου σχεδίου.
Τέλος, ανέφερε ότι μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει αποχαρακτηρισμός περιοχών της Συρίας που θα επέτρεπε την επιστροφή προσφύγων στις εστίες τους.
Στις δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας, ο κ. Παντελίδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός «ότι η κυβέρνηση πέτυχε με τις αποφάσεις και τις ενέργειές της την αναστροφή του αρνητικού ισοζυγίου των προηγούμενων ετών, καθώς οι αναχωρήσεις παράτυπων μεταναστών από την Κύπρο είναι πλέον περισσότερες από τις αφίξεις», ενώ σημείωσε επίσης πως επετεύχθη η συμπερίληψη όλων των αιτημάτων της ΚΔ στο επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης της ΕΕ.
«Οι πρώτοι δέκα μήνες δράσης της διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό έχουν σαφώς θετικό πρόσημο, δικαιολογημένα επομένως είμαστε αισιόδοξοι για την παραπέρα αντιμετώπιση του προβλήματος», συμπλήρωσε.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΕΛΑΜ Γεάδης Γεάδη είπε στις δικές του δηλώσεις ότι «μετά από χρόνια λάσπης και κατηγοριών» κατά του κόμματος, «όλοι αντιλαμβάνονται πλέον ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα και ότι η Κύπρος κινδυνεύει», προσθέτοντας ότι η Κύπρος πρέπει να σταματήσει να είναι ελκυστικός προορισμός και μέσα από μία αυστηρή μεταναστευτική πολιτική να λάβει μέτρα που θα σταματήσουν αυτό το πρόβλημα.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Η Κύπρος δικαιούται €254 εκατ. για μεταναστευτικό
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
