Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 20/11/2023, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Προϋπολογισμού του 2024 Νόμος του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2024 και ειδικότερα η έγκριση πληρωμής από το Πάγιο Ταμείο ποσού ύψους €8.699.935.388.
Ειδικότερα, εξετάστηκε ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του Υπουργείου Υγείας, του Επιτρόπου Εποπτείας ΓεΣΥ, του Υφυπουργείου Ναυτιλίας και του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.
Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού μέχρι το 2025 προτεραιότητα του Υπ. Εργασίας
Με κύρια προτεραιότητα τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού μέχρι το 2025 με στόχο να ενισχυθούν, μεταξύ άλλων, οι συντάξεις των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιάννης Παναγιώτου παρουσίασε τον προϋπολογισμό του Υπουργείου του για το 2024 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.
Ο Υπουργός χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2025, αφού όπως είπε, μετά το καθολικό σύστημα του 1964 και το αναλογικό του 1980, «θα μπορούμε από το 2025 να μιλούμε για το ενισχυτικό στοιχείο του συνταξιοδοτικού μας συστήματος».
Σε δηλώσεις του ο Υπουργός ανέφερε ότι και επενδυτική πολιτική του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ) θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς πυλώνες στους οποίους θα επικεντρωθούν. Σε αυτό το πλαίσιο θα γίνει όπως είπε, αποτελεσματικότερος χειρισμός από την πρακτική που εφαρμόζεται εδώ και πολλές δεκαετίες, όπου το πλεόνασμα του ΤΚΑ μετατρέπεται σε εσωτερικό δανεισμό, με το κράτος να αναλαμβάνει την υποχρέωση της ανταπόκρισης σε μελλοντικές ανάγκες του Ταμείου.
Όσον αφορά τον τρίτο πυλώνα του συνταξιοδοτικού που αφορά τις ενισχυτικές εισφορές σε ιδιωτικά ταμεία, ανέφερε ότι η Κυβέρνηση λειτουργεί στη βάση των εισηγήσεων του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ΔΟΕ) και του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας τόσο για τον δεύτερο όσο και για τον τρίτο ασφαλιστικό πυλώνα, ο οποίος επίσης πλαίσιο της μεταρρύθμισης θα αναδειχθεί και θα ενισχυθεί.
Ο Προϋπολογισμός του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για το έτος 2024 ανέρχεται σε €800εκ. παρουσιάζοντας αύξηση €176εκ. σε σχέση με τον αντίστοιχο προϋπολογισμό του 2023 ο οποίος ανήλθε στα €624εκ. Μαζί με τις δαπάνες για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ύψους €20εκ. ανέρχεται σε €821εκ. σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Προϋπολογισμό ύψους €660εκ. το 2023.
Η αύξηση του 2024 οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της δαπάνης της Γενικής Κυβερνητικής Συνεισφοράς κατά €164εκ., στην αύξηση των δαπανών για Παροχές, Χορηγίες, Σχέδια και Έργα κατά €2εκ., και στην αύξηση των δαπανών προσωπικού κατά €3εκ.
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στα σημαντικά ζητήματα που κατάφερε να διαχειριστεί η Κυβέρνηση μετά τις εκλογές όπως η καταβολή ανεργιακού σε εργαζόμενους που επέλεξαν σχέδια εθελούσιας αποχώρησης, η ρύθμισης της εργασίας στα απογευματινά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας, η συμφωνία για την ΑΤΑ, η αύξηση κατώτατων μισθών στη ξενοδοχειακή βιομηχανία, η καταβολής της πρώτης σύνταξης από τον πρώτο μήνα συνταξιοδότησης στο 65ο έτος της ηλικίας και σύντομα από το 63ο, η έγκριση του νομοσχεδίου για την τηλεργασία κ.α.
Αναφέρθηκε στις πέντε βασικές πολιτικές προτεραιότητες του Υπουργείου το 2024 με πρώτη τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού. Στόχος όπως είπε, είναι να ολοκληρωθεί η σχετική μελέτη του ΔΟΕ 2024 και να αναπτυχθεί λεπτομερέστερα ο δημόσιος, ο κοινωνικός και πολιτικός διάλογος. Είπε επίσης ότι προωθείται η αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών της Κοινωνικής Ασφάλισης αλλά και στοχευμένες διορθωτικές παρεμβάσεις που θα προηγηθούν της μεταρρύθμισης στη βάση των δυνατοτήτων του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Δεύτερος στόχος είπε, είναι η εφαρμογή ολοκληρωμένης πολιτικής απασχόλησης, ώστε να αξιοποιηθούν τα εργαλεία που διαθέτει το Υπουργείο για την αποτελεσματική παρακολούθηση της απασχόλησης, για να ενισχυθεί η απασχόληση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας και να βελτιωθεί η ανταπόκριση στις ανάγκες στελέχωσης της αγοράς εργασίας.
Τρίτος στόχος η καλύτερη ρύθμιση των όρων και των συνθηκών εργασίας, ώστε να βελτιωθεί το θεσμικό πλαίσιο της εργασίας, να διαμορφωθεί σχέδιο δράσης για την επέκταση της κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις αλλά και να προωθηθεί η θεσμοθέτηση βασικής εκπαίδευσης ασφάλειας και υγείας.
Τέταρτος στόχος η προώθηση σύγχρονης επαγγελματικής ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού της χώρας, μέσω της ανάπτυξης σύγχρονης επαγγελματικής κουλτούρας, της παροχής κοινωνικά στοχευμένης επαγγελματικής μάθησης και της προώθησης επαγγελματικής εξειδίκευσης και πιστοποίησης.
Πέμπτος στόχος η βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών, με την επιτάχυνση της εξέτασης και της ανταπόκρισης στα αιτήματα των πολιτών, με την έγκαιρη καταβολή παροχών και επιδομάτων. Περισσότερα αποτελέσματα, όπως είπε, σε σχέση με τον στόχο αυτό θα διαφανούν εντός του 2024.
Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών αναφέρθηκε στην επέκταση του νομοθετικού πλαισίου για την τηλεργασία στη δημόσια υπηρεσία και είπε ότι εγκρίθηκε στο σχετικό πλαίσιο από το Υπουργικό Συμβούλιο και στόχος είναι να υπάρξει σημαντική πρόοδος εντός του 2024.
Όσον αφορά την παροχή σύνταξης χηρείας και σε άντρες που χήρευσαν πριν από το 2018, είπε ότι ήδη ζητήθηκε να υπολογιστούν οι αναλογιστικές υπηρεσίες το κόστος και αναμένουν να το δουν, ώστε να προχωρήσουν τα επόμενα βήματα.
Όσον αφορά την απόσυρση του νομοσχεδίου για εποπτική αρχή για τα ταμεία προνοίας, ανέφερε ότι η Κυβέρνηση θα επανέλθει στο πλαίσιο της ευρύτερης συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης.
Ολοκληρωμένη συμφωνία για το μέλλον της ΑΤΑ μέχρι το 2025
Αναφερόμενος στην ΑΤΑ τόνισε τη σημασία του θεσμού τόσο για περιορισμό αιτημάτων για γενικότερες αυξήσεις όσο και για αναπλήρωση της απώλειας εισοδημάτων των εργαζομένων. Αναφέρθηκε στην σημαντικότητα της συμφωνίας που επιτεύχθηκε με τους κοινωνικούς εταίρους για διασφάλισης της εργατικής ειρήνης, ενώ είπε ότι παρά την κριτική που έγινε για τις επιπτώσεις της συμφωνίας στην οικονομία, ο οίκος Moody’s προχώρησε στη συνέχεια σε αναβάθμιση της κυπριακής οικονομίας.
Ωστόσο είπε ότι ο θεσμός χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί και ανέφερε ότι μέχρι τα μέσα του 2025 αναμένεται να υπάρξει κατάληξη σε ολοκληρωμένη συμφωνία για το μέλλον του θεσμού, μέσα από κοινωνικό διάλογο.
Όσον αφορά την αναλογιστική μελέτη για την αποκοπή 12% στις πρόωρες συντάξεις ανέφερε ότι στόχος είναι να υπάρξουν κάποιες ελαφρύνσεις ύστερα από σχετική μελέτη, ωστόσο όπως είπε δεν μπορεί να καταργηθεί.
Όσον αφορά το ύψος του κατώτατου μισθού ανέφερε ότι αξιολογείται από μια Επιτροπή που συστάθηκε και θα υπάρξουν σύντομα αποτελέσματα.
Σε σχέση με την επέκταση της άδειας μητρότητας, ανέφερε ότι το πρόγραμμα διακυβέρνησης προνοεί την αύξηση στις 22 εβδομάδες, και θα εξεταστεί ανάλογα με τις δυνατότητες.
Όσον αφορά την ανελικτική δομή του Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων είπε ότι δεν υπάρχει συμφωνία για να μπουν 30-40 ώστε να πάρουν όλοι οι εργαζόμενοι προαγωγή, κάτι που όπως είπε δεν το θεωρεί λογικό.
Σε σχέση με την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης ανέφερε ότι από τα ευρήματα της αναλογιστικής μελέτης διαφάνηκε ότι αυτό δεν αυξάνεται αλλά ούτε μπορεί να μειωθεί.
Απαραίτητο το εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες, χρειάζεται σωστή αξιολόγηση
Ο Υπουργός αναφέρθηκε σε στοιχεία για το 2022 που καταδεικνύουν ότι οι συνεισφορείς στο ΤΚΑ ήταν 550.000 από τους οποίους 345.000 Κύπριοι, 100.000 κοινοτικοί εργαζόμενοι και 110.000 από τρίτες χώρες. Το 40% των εργαζομένων όπως είπε δεν είναι Κύπριοι. Πρόσθεσε ότι το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας χρειάζεται περισσότερους εργαζόμενους απ’ ό,τι η κυπριακή κοινωνία μπορεί δημογραφική να παρέχει. Πρόσθεσε ότι τουλάχιστον για τα επόμενα είκοσι χρόνια, είναι απαραίτητη η αξιοποίηση δυναμικού από τρίτες χώρες, ωστόσο όπως είπε, η έλευσή του πρέπει να γίνει με τρόπο προγραμματισμένο που να μην είναι σε βάρος του ντόπιου δυναμικού.
Ανέφερε ακόμα ότι δεδομένου ότι οι περισσότεροι αιτητές ασύλου λαμβάνουν τελικά απορριπτική απάντηση είναι πολύ σημαντικό να μην τους δίνεται εύκολα πρόσβαση στην αγορά εργασίας και από την 1η Οκτωβρίου πρέπει να μεσολαβήσουν εννέα μήνες διαμονής για να μπορούν να εργαστούν. Παράλληλα ανέφερε ότι αυξάνονται οι επιθεωρήσεις για την αδήλωτη εργασία.
Πρόσθεσε ότι πριν από το τέλος του μήνα θα γίνει και η διασύνδεση μεταξύ υπηρεσίας ασύλου και Υπουργείου Εργασίας, έτσι ώστε όταν αλλάζει το εργασιακό καθεστώς εργαζόμενου από τρίτη χώρα να ενημερώνεται αυτόματα ο εργοδότης του.
Δηλώσεις βουλευτών
Σε δηλώσεις του ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά επεσήμανε το κρίσιμο ζήτημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού, αναφέροντας ότι χρειάζεται επίσπευση των διαδικασιών και σωστή, ορθολογική και νόμιμη πολιτική εργοδότησης για κάλυψη αποδεδειγμένων αναγκών της αγοράς εργασίας. Είπε επίσης ότι στόχος της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού πρέπει να είναι η παροχή δίκαιων και ασφαλιστικών συντάξεων με ένα σύστημα που θα ενθαρρύνει την απασχόληση. Σε σχέση με την αναλογιστική μείωση του 12% ανέφερε ότι αν όντως υπάρχει η δυνατότητα από το ΤΚΑ, η όποια επαναφορά θα πρέπει να γίνει αναλογικά και κατά τρόπο δίκαιο ώστε να επωφεληθούν όλοι
Η βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου είπε ότι ο ΔΗΣΥ επανέφερε την πρότασή του για επέκταση της άδειας μητρότητας στις 26 εβδομάδες από το πρώτο παιδί, κάτι που αφορά μια μεγάλη μερίδα των γυναικών και ιδιαίτερα τις νεαρές μητέρες που αντιμετωπίζουν πρόωρο τοκετό. Εξέφρασε την άποψη ότι το θέμα πρέπει να εξεταστεί άμεσα από το Υπουργείο Εργασίας κάνοντας αναλογιστική μελέτη για βιωσμότητα του ΤΚΑ και συνδέοντας το θέμα με ενίσχυση υποδομών.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς δήλωσε ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εργασίας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες στη χώρα όπως η εξασθένιση της αγοραστικής δύναμης των μισθών, η αναδιανομή υπέρ του κεφαλαίου, η απορρύθμιση εργασίας και το ωράριο των καταστημάτων τις Κυριακές. Πρόσθεσε ότι ενώ αυξάνεται η απασχόληση, επιδεινώνεται η θέση των εργαζομένων, συνεχίζεται η αύξηση της υποαπασχόλησης/ετεροαπασχόλησης και η φυγή και η εγκατάσταση νέων στο εξωτερικό.
Ανέφερε ότι επιβάλλεται σχεδιασμός προς διασφάλιση, ενίσχυση και επέκταση της εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων, επαναρρύθμιση της εργασίας και καθορισμός της σχέσης εργοδότη-εργοδοτούμενου, αναθεώρηση του διατάγματος για τον κατώτατο μισθό, αναθεώρηση του διατάγματος για τη Στρατηγική Απασχόλησης των εργαζομένων από τρίτες χώρες, αποκατάσταση του πέναλτι 12% στις συντάξεις, παροχή σύνταξης χηρείας σε όλους τους άνδρες, διασφάλιση του δικαιώματος για παροχή ανεργιακού επιδόματος σε όλους τους εργαζόμενους μετά το 63ο έτος της ηλικίας, επέκταση της άδειας μητρότητας στις 26 εβδομάδες από το πρώτο παιδί και αναθεώρηση της γονικής άδειας. Η ανάγκη να υπάρξει αλλαγή φιλοσοφίας, πολιτικών και προτεραιοτήτων είναι το ζητούμενο, ανέφερε, ωστόσο είπε ότι δεν απαντάται στον προϋπολογισμό.
Μιλώντας στην Επιτροπή οι βουλευτές του ΔΗΚΟ χαιρέτησαν το μέχρι τώρα έργο του Υπουργού από την ανάληψη των καθηκόντων του. Η Πρόεδρος της Επιτροπής Χριστιάνα Ερωτοκρίτου επεσήμανε τη σημασία να ενισχυθεί στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και ο τρίτος ασφαλιστικός πυλώνας μαζί με τον δεύτερο. Ο βουλευτής Χρύσης Παντελίδης σημείωσε τη σημασία του νομοσχεδίου για την τηλεργασία και τόνισε την ανάγκη ενημέρωσης για τις πρόνοιές του.
Μιλώντας στην Επιτροπή ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου εξέφρασε ανησυχία για την αύξηση των εργατών από τρίτες χώρες και ζήτησε μελέτη για τον ανώτατο αριθμό ξένων που χρειάζεται η κυπριακή οικονομία. Ανέφερε ακόμα ότι πολλά άτομα έρχονται με άδεια εργασίας και καταλήγουν αιτητές ασύλου.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ανδρέας Αποστόλου ΕΔΕΚ ανέφερε ότι στους πρώτους μήνες παρουσίας του Υπουργού έχουν τροχιοδρομηθεί αρκετά θέματα που χρόνιζαν. Πρόσθεσε ότι πολλές θέσεις της ΕΔΕΚ στο πρόγραμμα διακυβέρνηση του Προέδρου, όπως η ανάγκη αύξησης αδειών μητρότητα και πατρότητας θα τροχιοδρομηθούν άμεσα, όπως και θέσεις για στήριξη νέων οικογενειών όπως η γονική άδεια που όπως είπε έχει αξιοποιηθεί ήδη από 3500 χιλιάδες νέους γονείς. Όσον αφορά το νομοσχέδιο για την τηλεργασία ανέφερε ότι εργάστηκαν για τη συμπερίληψη και των δικαιωμάτων των χρόνια ασθενών.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι αρκετά θέματα όπως η ΑΤΑ, η τηλεργασία, ο κατώτατος μισθός και άλλα είτε έχουν επιλυθεί είτε βρίσκονται στο σωστό δρόμο, ενώ πρόσθεσε ότι πάντα υπάρχει το περιθώριο βελτίωσης.
Αναφέρθηκε επίσης σε άλλα θέματα όπως το θέμα των ξένων εργατών, οι διορθωτικές παρεμβάσεις για παροχές οι οποίες θα πρέπει να συζητηθούν ολιστικά στη βάση της βιωσιμότητας του ΤΚΑ και ύστερα από μελέτη. Σε σχέση με την αναλογιστική μείωση του 12% είπε ότι γίνεται προσπάθεια ώστε να αμβλυνθεί το πρόβλημα και η πρόταση του υπουργού συζητείται από τους κοινωνικούς εταίρους.
Μιλώντας στην Επιτροπή ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης αναφέρθηκε στο συνταξιοδοτικό και είπε ότι θα πρέπει να διασφαλίζει δίκαιες και ικανοποιητικές απολαβές, να λαμβάνει υπόψη το κόστος ζωής και να μειώνει το χάσμα μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Πρόσθεσε ακόμα ότι είναι λογικά να αξιοποιείται πρώτα το ντόπιο ανθρώπινο δυναμικό και μετά να πηγαίνουμε σε ξένους.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Ανοίγει η κάνουλα για συντάξεις και επιδόματα
Stockwatch: «Όχι» από ΥΠΕΡΓ σε αλλαγή ωραρίου καταστημάτων
Αυξημένος κατά 11,6% ο προϋπολογισμός του Υπ.Υγείας για το 2024, είπε η Κανάρη
Αυξημένος κατά 11,6% σε σχέση με το 2023 είναι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Υγείας για το 2024, ο οποίος σύμφωνα με την αρμόδια Υπουργό Υγείας, Δρ. Πόπη Κανάρη αποτελεί το 10% του συνολικού κρατικού προϋπολογισμού του κράτους.
Παρουσιάζοντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών τον προϋπολογισμό του Υπουργείου της για το 2024, η Δρ. Κανάρη είπε ότι οι τακτικές δαπάνες του προϋπολογισμού ανέρχονται σε €1.272.844.490, ενώ οι αναπτυξιακές δαπάνες, που αφορούν κυρίως στα έργα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στην ανέγερση των νέων κτιρίων για το Γενικό Χημείο του Κράτους και του Κέντρου Αίματος, ανέρχονται στα €18.439.841.
Σύμφωνα με την αρμόδια Υπουργό η μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2023 αφορά στην Γενική Κυβερνητική Εισφορά του κράτους στο ΓεΣΥ, η οποία υπολογίζεται ότι το 2024 θα φθάσει τα 687 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, σημείωσε πως το συνολικό κόστος για το 2024 που αφορά μισθούς αξιωματούχων και προσωπικού ανέρχεται στα 354.908.708 εκατομμύρια, ενώ η κρατική χορηγία προς τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών (ΟΚΥπΥ) ανέρχεται για το έτος 2024 στα 95 εκατομμύρια.
Δράσεις Υπουργείου Υγείας για την περίοδο 2023/2024
Εξάλλου, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού, η Δρ. Κανάρη αναφέρθηκε επίσης στις δράσεις του Υπουργείου της για την περίοδο 2023/2024.
Όπως είπε οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, μέσα από τη δημιουργία Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης και Ποιοτικής Αναβάθμισης, εισαγωγή πληθυσμιακού Ανιχνευτικού Προγράμματος για τον καρκίνο του προστάτη, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας, καθώς επίσης ενίσχυση πρόσβασης των δικαιούχων του ΓεΣΥ στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας (ένταξη νέων καινοτόμων φαρμάκων, δυνατότητα έκδοσης επειγόντος παραπεμπτικού, δυνατότητα συνταγογράφησης εξειδικευμένων φαρμάκων από προσωπικό ιατρό με στόχο τη μείωση των λιστών αναμονής).
Επιπλέον, είπε πως οι δράσεις περιλαμβάνουν ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του νέου Κέντρου Ψυχικής Υγείας και προώθηση νομοθεσίας για την ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Αποθεραπείας και Αποκατάστασης, καθώς και για την Ανακουφιστική Φροντίδα.
Στο μεταξύ, η Δρ. Πόπη Κανάρη αναφέρθηκε στους τέσσερις στρατηγικούς πυλώνες του προϋπολογισμού, που αφορούν όπως είπε στην αναδιάρθρωση του Συστήματος Υγείας της Κύπρου, στην αναβάθμιση της Ηλεκτρονικής Υγείας και Προώθηση Σύγχρονων Τεχνολογιών, στην προώθηση της προαγωγής της υγείας και πρόληψης ασθενειών καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής των πολιτών και στην αναβάθμιση των υποδομών υγείας.
Αναδιοργάνωση του Υπουργείου Υγείας με σύγχρονες δομές
Αναφερόμενη στην Αναδιοργάνωση του Υπουργείου Υγείας, είπε πως θα συσταθεί και θα λειτουργήσει Εθνικό Κέντρο Κλινικής Τεκμηρίωσης, για να σημειώσει ότι εντός του 2024 θα ετοιμαστούν 50 πρωτόκολλα και στη συνέχεια έλεγχος εφαρμογής τους και άλλα 40 το 2025.
Επιπλέον, ανέφερε ότι έχει αρχίσει η λειτουργία του Γραφείου χώρας ΠΟΥ με συγκεκριμένες δράσεις, ενώ προγραμματίζεται η σύναψη συμφωνίας συνεργασίας με βρετανικά νοσηλευτήρια στον τομέα της Ηπατολογίας και την πρόσληψη δύο Ηπατολόγων.
Σε σχέση με το νομοθετικό πλαίσιο του τομέα της υγείας, η αρμόδια Υπουργός είπε ότι δέκα νομοσχέδια είναι υπό ετοιμασία, ενώ εφτά έχουν προωθηθεί στην Νομική Υπηρεσία.
Δέκα ν/σ υπό ετοιμασία, εφτά έχουν προωθηθεί στη ΝΥ
Όπως είπε έχουν ολοκληρωθεί, ετοιμάζονται ή τροποποιούνται νομοσχέδια που αφορούν στην αδειοδότηση της ίδρυσης και λειτουργίας υποδομών και στην αναδιοργάνωση του Συστήματος Υγείας, όπως το νομοσχέδιο για τα Κέντρα Αποκατάστασης, το οποίο επανακατατέθηκε στη Βουλή τον Ιούνιο του 2023, ενώ για την παροχή Υπηρεσιών Ασθενοφόρων είπε πως εκκρεμεί πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Για την ανακουφιστική φροντίδα, είπε ότι είναι σε διαβούλευση και το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή τον Φεβρουάριο του 2024, ενώ τον Απρίλιο του ίδιου έτους θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για τα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια.
Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2024 θα κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για τα Ακτινοδιαγνωστικά Κέντρα.
Επιπροσθέτως, είπε ότι αρχές του 2024 θα κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για τη Λειτουργία των Πανεπιστημιακών Κλινικών, ενώ το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο του Συνηγόρου του Ασθενή βρίσκεται υπό ετοιμασία.
Εξάλλου, σύμφωνα με την Υπουργό Υγείας τα νομοσχέδια για την Ποιότητα Νερού Ανθρώπινης Κατανάλωσης, Παροχής Ποιοτικών Υπηρεσιών Υγείας και ο Ιατρών Νόμος έχουν ήδη σταλεί στη Νομική Υπηρεσία.
Ερωτήματα βουλευτών προς την Υπουργό
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας της Βουλής και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ευθύμιος Δίπλαρος, αναφέρθηκε στα όσα έχει πει η κ. Κανάρη για το πρόγραμμα και τις δράσεις του Υπουργείο Υγείας, για να σημειώσει ότι την δεν την έχει ακούσει να παραδέχεται πως αυτά που σήμερα σχεδιάζει «είναι αυτά τα οποία είχαν σχεδιάσει οι προκάτοχοι της».
Σύμφωνα με τον κ. Δίπλαρο «η Υπουργός μίλησε για αλλαγές, για νομοθεσίες, για υλικοτεχνική υποδομή, για εξοπλισμό στα νοσοκομεία», για να προσθέσει πως «παρέλειψε μετά λύπης μας να πει ότι ο εξοπλισμός σε όλα τα νοσοκομεία αποτελεί προαπαιτούμενο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
«Όλα αυτά τα εκατομμύρια, που αφορούν στον εξοπλισμό με σύγχρονά μηχανήματα στα δημόσια νοσηλευτήρια, είναι το κληροδότημα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη. Θα έπρεπε η Υπουργός τουλάχιστον αυτό να το αναγνώριζε», είπε.
Απαντώντας στον κ. Δίπλαρο η Υπουργός Υγείας ανέφερε πως οι ευχαριστίες δόθηκαν από τις πρώτες εμφανίσεις της ως Υπουργού. Σημείωσε ότι σήμερα λόγω του περιορισμένου χρόνου που είχε να παρουσιάσει τον προϋπολογισμό του Υπουργείου της, θεώρησε ότι ήταν ανέφικτο να προβεί σε ευχαριστίες.
«Οι ευχαριστίες μας είναι εκεί σε ό,τι μας έχει αφήσει ως κληρονομιά η προηγούμενη Κυβέρνηση», είπε.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, κάλεσε την Υπουργό Υγείας να τοποθετηθεί επί των δηλώσεων του Υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, ο οποίος το προηγούμενο διάστημα χαρακτήρισε το ΓεΣΥ ως τη δεύτερη μεγαλύτερη απειλή για τα δημόσια οικονομικά.
Διερωτήθηκε «πως είναι αυτό δυνατό, τη στιγμή που η Κύπρος βρίσκεται πολύ πίσω σε ό,τι αφορά τις κρατικές δαπάνες υγείας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ» με την Υπουργό Υγείας να απαντά στον Γιώργο Λουκαΐδη ότι απάντηση στο ερώτημά του πρέπει να δώσει το Υπουργείο Οικονομικών.
Σε δηλώσεις του, στο περιθώριο της συνεδρία, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης, είπε ότι «το ΓεΣΥ ήρθε για να μείνει», προσθέτοντας πως «το παραλάβαμε με πολλά προβλήματα τόσο στα θέματα οικονομικής διαχείριση, όσο και στα θέματα της εφαρμογής του».
«Είμαστε εδώ για να τα βελτιώσουμε. Ο ΔΗΣΥ κατηγορεί την Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη ότι πολλά νομοσχέδια έμειναν στα συρτάρια. Μα ξέχασαν ότι αυτοί για δέκα χρόνια κυβερνούσαν. Εμείς είμαστε εδώ για να βάλουμε τις δικές μας ψηφίδες, έτσι ώστε το ΓεΣΥ να βελτιωθεί», είπε.
Ανέφερε πως το ΔΗΚΟ θέλει τα δημόσια νοσηλευτήρια να αποτελούν τη βάση του ΓεΣΥ, προειδοποιώντας ότι «όποιος δοκιμάσει να βάλει χέρι στα δημόσια νοσηλευτήρια θα μας βρει απέναντι του».
Από την πλευρά του ο βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, τόνισε την απουσία πρόνοιας από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας για το 2024, που να αφορά την ίδρυση του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, με την Δρ. Κανάρη να του απαντά για το θέμα ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαβούλευση με το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε να γίνει από τώρα τροποποίηση του προϋπολογισμού και να περιληφθεί και το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου.
«Έχει γίνει ήδη μια απίστευτη δουλειά και γνωρίζω πως είναι όλα έτοιμα, αλλά αν δεν μπει στον προϋπολογισμό του 2024 χάνεται ουσιαστικά ακόμα ένας χρόνος», είπε ο κ. Αποστόλου.
Προϋπολογισμός του Γραφείου Επιτρόπου Εποπτείας (ΓεΣΥ)
Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής Οικονομικών εξετάστηκε και ο Προϋπολογισμός του Γραφείου Επιτρόπου Εποπτείας (ΓεΣΥ), με τον αρμόδιο Επίτροπο Χριστόδουλο Καϊσή, να αναφέρεται εκ νέου στην στελέχωση του Γραφείου του.
Όπως είπε κ. Καϊσής ο προϋπολογισμός, για τον οποίο ζητείται έγκριση, είναι «μηδαμινός» μιας και όλοι οι εργαζόμενοι στο γραφείο του, αμείβονται ήδη από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Όσον αφορά τον προϋπολογισμό υποδεικνύει ότι αφορά τα απολύτως απαραίτητα και είναι ενδεικτικός, καθώς αφορά μια νέα υπηρεσία, η οποία δεν έχει στελεχωθεί πλήρως.
Σε σημείωμά, που κατέθεσε στη βουλή με αφορμή τη συζήτηση του προϋπολογισμού του γραφείου του, ο κ. Καϊσής σημειώνει ότι σήμερα στο γραφείο του Επιτρόπου εργάζονται ήδη 9 λειτουργοί, 3 βοηθοί γραμματειακοί λειτουργοί, ένας κλητήρας και μια καθαρίστρια.
Στο σημείωμα ο Επίτροπος ζητά από το Υπουργείο Υγείας την παραχώρηση ακόμη 9 θέσεων λειτουργών. «Γνωρίζουμε ότι υπήρξε ενδιαφέρον και αναμένουμε και την παραχώρηση κι άλλων λειτουργών», σημείωσε ο κ. Καϊσής.
Το Υφ. Ναυτιλίας το πρώτο που θα ψηφιοποιηθεί είπε η Υφυπουργός
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας είναι το πρώτο από τα Υπουργεία που θα ψηφιοποιηθεί πλήρως μέχρι το 2024, ανέφερε η Υφυπουργός Ναυτιλίας, Μαρίνα Χατζημανώλη, μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών, στο πλαίσιο της παρουσίασης του προϋπολογισμού του Υφυπουργείου.
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό για το 2024, η κ. Χατζημανώλη ανέφερε ότι τα έσοδα ανέρχονται σε €15.955.040 και οι δαπάνες σε €19.005.110. Το μεγαλύτερο έξοδο του Υφυπουργείου είναι η ακτοπλοϊκή επιβατική σύνδεση Κύπρου-Ελλάδας, με προϋπολογισμό €5.475.000 ετησίως, καθώς για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας της επιδοτείται από το κράτος, με πρόνοια για ανανέωση για ακόμα τρία.
Όπως ανέφερε η Υφυπουργός, ο προϋπολογισμός αντικατοπτρίζει το όραμα και τους στρατηγικούς στόχους και προτεραιότητες για το 2024. «Όραμά μας είναι να καταστεί η Κύπρος ένας σημαντικός, ισχυρός πρωταγωνιστής στη διαμόρφωση ναυτιλιακής πολιτικής και ένα ελκυστικό ναυτιλιακό κέντρο», ανέφερε.
Σύμφωνα με την Υφυπουργό, οι στρατηγικοί στόχοι περιλαμβάνουν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας, την εξέλιξη και ανάπτυξη του κυπριακού νηολογίου, την ανάπτυξη του ναυτιλιακού οικοσυστήματος στην Κύπρο και την αποδοτική και αποτελεσματική λειτουργία του Υφυπουργείου.
Στις προτεραιότητες του Υφυπουργείου είναι η ολοκλήρωση του προγράμματος ψηφιοποίησης όλων των υπηρεσιών του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, με ορίζοντα το 2024. «Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας θα είναι το πρώτο Υπουργείο/Υφυπουργείο το οποίο θα έχει ψηφιοποιηθεί», ανέφερε.
Επιπλέον, είπε ότι τη Δευτέρα λειτούργησε το One-Stop-Shipping-Centre, το μονοθυριδικό ναυτιλιακό κέντρο εξυπηρέτησης. «Άμεσα και χωρίς χρονοτριβή θα διεκπεραιώνει τις υποθέσεις των ναυτιλιακών εταιρειών», σημείωσε.
Η κ. Χατζημανώλη είπε ακόμα ότι στις προτεραιότητες του Υφυπουργείου περιλαμβάνονται η ενίσχυση ασφάλειας των πλοίων και η πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης, η προώθηση σπουδών και επαγγελμάτων της γαλάζιας οικονομίας στην Κύπρο, με έμφαση στις ναυτιλιακές σπουδές και στην ενίσχυση της συνεργασίας με εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα με το Υπουργείο Παιδείας, η ολοκλήρωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδίου και η έναρξη της εφαρμογής υλοποίησης του καθώς και η ανέγερση και μεταστέγαση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας σε νέο κτίριο.
Αναφορικά με τις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει σήμερα η κυπριακή ναυτιλία, η Υφυπουργός αναφέρθηκε στο τουρκικό εμπάργκο που τέθηκε σε εφαρμογή από το 1987, στην πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, και στον πόλεμο στο Ισραήλ, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι το κυπριακό νηολόγιο δεν έχει επηρεαστεί σημαντικά από αυτόν.
Ερωτηθείσα αναφορικά με τις συνέπειες των κυρώσεων της ΕΕ προς τη Ρωσία για την κυπριακή ναυτιλία, η Υφυπουργός είπε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει στείλει σχετική επιστολή στην ΕΕ, ζητώντας αντισταθμιστικά μέτρα, ενώ είναι ένα ζήτημα το οποίο συζητήθηκε και στην τριμερή Κύπρου-Ελλάδας-Μάλτας. «Συμφωνούμε ότι είναι κάτι που θα πρέπει να στοχεύσουμε και να διεκδικήσουμε πιο πολύ», ανέφερε.
«Η κυπριακή ναυτιλία επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στις προκλήσεις που παρουσιάστηκαν και συνέχισε να προσφέρει με επιτυχία τις πολύτιμες υπηρεσίες της στον κόσμο της ναυτιλίας. Κλείνουν φέτος 60 χρόνια από την ίδρυση του κυπριακού νηολογίου, το οποίο μετά την τουρκική εισβολή το 1974 ανασυγκροτήθηκε στη Λεμεσό, η οποία καθορίζεται πλέον ως το λιμάνι νηολόγησης των πλοίων υπό κυπριακή σημαία», ανέφερε.
Σημείωσε ότι σήμερα η Κύπρος είναι η τρίτη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στην Ευρώπη και η 11η παγκόσμια. Η συνεισφορά της ναυτιλίας στην εθνική οικονομία ανέρχεται στο 7% του ΑΕΠ. «Παρά τις προκλήσεις, είμαστε βέβαιοι ότι με τις τεράστιες προσπάθειες που καταβάλλουμε ως κυβέρνηση και τη στενή συνεργασία που έχουμε με τον ιδιωτικό τομέα θα μπορέσουμε να κρατήσουμε τη ναυτιλία μας σε ρυθμούς ανάπτυξης και θετικών επιδόσεων».
Δηλώσεις Βουλευτών
Σε δηλώσεις της μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, ανέφερε ότι «η παράταξή μας στήριζε διαχρονικά και συνεχίζει να στηρίζει τη ναυτιλία, καθ’ ότι αποτελεί τομέα με τεράστια δυναμική και συμβολή στην οικονομία του τόπου», σημειώνοντας ότι κατά τη διακυβέρνηση του ΔΗΣΥ, η ναυτιλία προχώρησε σε άλλο επίπεδο με την ίδρυση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας.
«Η εθνική στρατηγική που εφαρμόσαμε ως ΔΗΣΥ, S.E.A. Change 2030, που περιλαμβάνει 35 δράσεις με χρονοδιαγράμματα σχεδιασμού και υλοποίησης, έτσι ώστε η ναυτιλία να καταστεί ανθεκτική στις κρίσεις και ανταγωνιστική, με την Κύπρο πρωταγωνίστρια στη διεθνή ναυτιλιακή σκηνή», αποτελεί εργαλείο προώθησης της κυπριακής ναυτιλίας, αφού «δείχνει ότι η Κύπρος έχει όραμα» για τον τομέα, είπε, τονίζοντας ότι «επιθυμούμε αυτή η πολιτική να συνεχίσει να εφαρμόζεται αλλά και να επικαιροποιείται». Σημείωσε ότι το ίδιο συμβαίνει και με την προώθηση της γαλάζιας οικονομίας στους νέους.
Η κ. Τσιρίδου ανέφερε ότι η Κύπρος δεν πρέπει να προβάλλει ως πλεονέκτημα μόνο το εγκριθέν φορολογικό καθεστώς, γιατί αντίστοιχες ελαφρύνσεις έχουν υιοθετήσει τα περισσότερα κράτη της ΕΕ. «Επιβάλλεται λοιπόν, στρατηγική προσέγγιση έτσι που η ναυτιλία μας να είναι προληπτική στις κρίσεις και να προσαρμόζεται», είπε. Σε σχέση με τις κυρώσεις στη Ρωσία, είπε ότι «αναμένουμε η κυβέρνηση να διεκδικήσει αντισταθμιστικά μέτρα».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Βαλεντίνος Φακοντής, συνοψίζοντας την παρέμβαση του ΑΚΕΛ εντός της συνεδρίας, σε δηλώσεις του ανέφερε ότι η Λεμεσός είναι το τρίτο μεγαλύτερο κέντρο πλοιοδιαχείρισης στον κόσμο και το μεγαλύτερο στην ΕΕ. «Ως ΑΚΕΛ τονίσαμε σήμερα στην Υφυπουργό Ναυτιλίας ότι θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τον τομέα της ναυτιλίας», ανέφερε, σημειώνοντας ότι οι προκλήσεις είναι ενώπιον μας και χρειάζεται όραμα και έγκαιρος προγραμματισμός για να αντιμετωπιστούν.
Σημείωσε ότι η ομάδα του ΑΚΕΛ ζήτησε ενημέρωση για τη συνεχιζόμενη επιβολή περιοριστικών μέτρων στα κυπριακά πλοία από την Τουρκία, που αποτελεί το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυπριακή ναυτιλία. Επιπλέον, ζητήθηκε ενημέρωση για τις επιπτώσεις από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία από την ΕΕ, για την πορεία υλοποίησης των 35 δράσεων της μακροχρόνιας εθνικής στρατηγικής S.E.A. Change 2030, και ειδικά για την παροχή πράσινων φορολογικών κινήτρων για μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ναυτιλίας και ενθάρρυνση της χρήσης βιοκαυσίμων.
Ο κ. Φακοντής επισήμανε ακόμα την ανάγκη εφαρμογής ολοκληρωμένης πολιτικής για περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής ναυτιλίας, «τονίζοντας ότι μας ανησυχεί ιδιαίτερα η μείωση του αριθμού των πλοίων του κυπριακού στόλου».
Τέλος, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ έθεσε το ζήτημα της μεταστέγασης του Υφυπουργείου, που σήμερα στεγάζεται σε τρία διαφορετικά κτίρια, ενώ ανέφερε ότι εισηγήθηκαν τη δημιουργία κλάδων για αξιωματικούς εμπορικού ναυτικού στα ΜΙΕΕΚ.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης, είπε ότι στη διακυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη είναι σε ψηλή προτεραιότητα η ανάπτυξη των υπηρεσιών ναυτιλίας και η ενίσχυση της βιομηχανίας της ναυτιλίας στο ΑΕΠ. «Έχουμε στόχο να ξεπεράσουμε το 7%», είπε.
Επιπλέον, χαιρέτισε την εφαρμογή του One-Stop-Shipping-Centre, το οποίο, όπως είπε, θα διευκολύνει τις ενδιαφερόμενες εταιρείες. Ο κ. Σαββίδης χαιρέτισε επίσης την ανάπτυξη σχέσεων του Υφυπουργείου Ναυτιλίας με το Υπουργείο Παιδείας για να αναπτυχθούν περισσότερο τα θέματα ανάπτυξης της εκπαίδευσης στη ναυτιλία. «Χαιρετίζουμε επίσης τις προσπάθειες για δημιουργία σχολής θαλάσσιων επιστημών στη Λάρνακα», που, όπως είπε, βρίσκονται σε καλό σημείο.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Μαρίνος Μουσιούττας, ανέφερε ότι το Υφυπουργείο προσφέρει πολλά στην οικονομία. «Είναι κάτι που πρέπει να διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού και η Επιτροπή Μεταφορών της οποίας προεδρεύω και η οποία ασχολείται με τα θέματα του Υφυπουργείου, είναι σε αγαστή συνεργασία με τον εκάστοτε Υφυπουργό Ναυτιλίας για προώθηση των όποιων θεμάτων».
Ο κ. Μουσιούττας χαιρέτισε την έναρξη του One-Stop-Shop που θα βοηθήσει στο να διεκπεραιώνονται άμεσα και στον ίδιο χώρο οι διάφορες εργασίες που χρειάζεται να διεκπεραιωθούν μεταξύ του κράτους, των ναυτιλιακών πρακτόρων, των ναυτιλιακών εταιρειών.
Εντός της Επιτροπής, ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Σταύρος Παπαδούρης, ρώτησε αν αναμένεται ότι το 12ο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας θα επηρεάσει την κυπριακή ναυτιλία και αν είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό. Επίσης, αναφερόμενος στις δαπάνες σχετικά με τη θαλάσσια ρύπανση ρώτησε αν πέρσι είχαν σημειωθεί σχετικά περιστατικά.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Στο 7% του ΑΕΠ η συνεισφορά της ναυτιλίας
Stockwatch: Αλώβητη η κυπριακή ναυτιλία από πόλεμο Ισραήλ
Σύντομα ολοκληρώνεται ο εκσυγχρονισμός του ΕΕΕ, λέει η Υφ. Κοινωνικής Πρόνοιας
Στα 614,5 εκ. ευρώ, επιπλέον των ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων κονδυλίων (περιλαμβανομένων αυτών ύψους 650,5 εκ. ευρώ για το 2024), ανέρχεται ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, τον οποίο η Υφυπουργός, Μαριλένα Ευαγγέλου παρουσίασε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών. Θέτοντας παράλληλα τις προτεραιότητές της, η Υφυπουργός αναφέρθηκε στην κατάρτιση εθνικών στρατηγικών για την τρίτη ηλικία και τον αυτισμό, αλλά και στη βελτίωση στην χορήγηση επιδομάτων, κυρίως μέσω εκσυγχρονισμού του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ), μιας διαδικασίας που όπως είπε, σύντομα ολοκληρώνεται.
Σε δηλώσεις μετά την συνεδρία, η κ. Ευαγγέλου είπε ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του Υφυπουργείου παρουσιάζει αύξηση 2,87% σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό του 2023 και οι μεγαλύτερες δαπάνες αφορούν στις κοινωνικές παροχές, που παρουσιάζουν αύξηση 2,9%.
Η μεγαλύτερη δαπάνη αφορά το ΕΕΕ, σημείωσε λέγοντας ότι ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση αυτού του επιδόματος είναι από τους πρώτους στόχους που έθεσε με την ανάληψη των καθηκόντων της, ώστε να καταστεί ταχύτερο, αποτελεσματικότερο και δικαιότερο. «Ήδη τα πρώτα αποτελέσματα είναι ορατά και σύντομα θα είμαστε στην ευχάριστη θέση ν’ ανακοινώσουμε την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας» είπε.
Οι συνολικές δαπάνες για τα άτομα με αναπηρίες για το 2024 παρουσιάζουν αύξηση 6%, δήλωσε η κ. Ευαγγέλου κι αναφερόμενη στα στατικά στοιχεία από το 2018 μέχρι το 2023, είπε ότι διαπιστώνεται αύξηση ετήσιων δαπανών της τάξης του 33%.
Ανέπτυξε, συνέχισε, κι άλλες εκ των προτεραιοτήτων της, όπως το πρόγραμμα του κοινωνικού λειτουργού της γειτονιάς, που ήδη ξεκίνησε μέσω της επιδότησης των πρώτων οκτώ αρχών της ΤΑ και στόχος είναι να επεκταθεί παγκύπρια.
Ενημέρωσε επίσης την Επιτροπή Οικονομικών, ανέφερε, για την απόφαση της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην θέσπιση Εθνικής Στρατηγικής και Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την τρίτη ηλικία και για την ενεργό γήρανση με διυπουργική συμμετοχή και την συμμετοχή όλων των οργανώσεων των ατόμων τρίτης ηλικίας.
Ενημέρωση ακόμη, είπε, για την διαμόρφωση της πρώτης Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για τον αυτισμό, αναγνωρίζοντας την αυξητική τάση των διαγνώσεων στην Κύπρο. Συντονιστής αυτής της στρατηγικής, σημείωσε, είναι το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας με την συμμέτοχή όλων των συναρμόδιων Υπουργείων και των άμεσα ενδιαφερομένων οργανώσεων και συνδέσμων.
Ερωτηθείσα σχετικά με την υπερδιάγνωση τέτοιων περιστατικών, η Υφυπουργός είπε ότι θα το δουν κι αυτό για να δώσουν την στήριξη που χρειάζεται σε αυτά τα άτομα από την ημέρα της διάγνωσης.
Για τις ερωτήσεις που δέχθηκε κι εντός της Επιτροπής για τις κατοικίες ανηλίκων, η Μαριλένα Ευαγγέλου είπε ότι πρόκειται για μικρές κατοικίες, ενταγμένες στην κοινότητα, στο πλαίσιο του προγράμματος Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που αφορούν ένα ευρύ φάσμα κοινωνικής πολιτικής με παιδιά, εφήβους κι έγκυες γυναίκες που βρίσκονται κάτω από την νομική ευθύνη του κράτους. Διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται για δομές ασυνόδευτων ανηλίκων.
Σήμερα, είπε, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού και μιλάμε για την υποχρέωση της πολιτείας ευρύτερα, αλλά και του κράτους, να παρέχει την στήριξη και τα δικαιώματα σε όλα παιδιά, και ιδιαίτερα σε εκείνα που για οποιοδήποτε λόγο δεν έχουν την στήριξη των γονιών τους και πρέπει για ένα χρονικό διάστημα να έχουν την αρωγή, την φροντίδα, την νομική φροντίδα του κράτους.
Υπάρχουν, σημείωσε, και τα κέντρα ημέρας, όπως είναι το Σπίτι του Παιδιού στην Λευκωσία, και υπενθύμισε ότι πρόσφατα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγγειλε την δημιουργία ενός ακόμη τέτοιου Σπιτιού στη Λεμεσό, με εξειδικευμένες πολυθεματικές υπηρεσίες για παιδιά που έχουν δεχθεί σεξουαλική κακοποίηση. Οι υπηρεσίες αυτές, σημείωσε, θα επεκταθούν και σε στήριξη απέναντι σε κάθε μορφή κακοποίησης παιδιών.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Εκ μέρους του ΔΗΣΥ, η Φωτεινή Τσιρίδου είπε ότι το κόμμα της κρίνει ανεπαρκή την αύξηση του επιδόματος τέκνου κατά 5%, ειδικά για τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, καθώς το κόστος ζωής αυξήθηκε κατά 13% την τελευταία διετία «και δυστυχώς θα συνεχίσει ν’ αυξάνεται και τα επόμενα χρόνια».
Επανάφερε δε την πρόταση του ΔΗΣΥ, που έχει ήδη εγγράψει στη Βουλή, για την στήριξη των πολιτών που κρίνονται με μέτρια αναπηρία, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά. Ζήτησαν δε, είπε, να εξευρεθούν τρόποι για επίσπευση των διαδικασιών, γρηγορότερη καταβολή των επιδομάτων και απάντηση στους πολίτες ώστε να εξυπηρετούνται όσοι πρέπει να στηριχθούν από το κράτος.
Εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο Άντρος Καυκαλιάς ανέφερε ότι είναι επιτακτική ανάγκη ο επανασχεδιασμός της κοινωνικής πολιτικής, σημειώνοντας ότι 24.000 πολίτες ζουν σε συνθήκες σοβαρής υλικής και κοινωνικής στέρησης, 4 στους 10 αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες για κάλυψη έκτακτων αλλά αναγκαίων εξόδων, 1 στους 5 αδυνατεί να καλύψει το κόστος για θέρμανση ενώ σχεδόν ανάλογο ποσοστό δυσκολεύεται να καλύψει έγκαιρα υποχρεώσεις που αφορούν ενοίκιο, δόσεις και πάγιους λογαριασμούς. Επιπλέον, 31.000 παιδιά στην Κύπρο είναι αντιμέτωπα με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, πρόσθεσε.
Σημείωσε την απουσία μιας σύγχρονης και προοδευτικής κοινωνικής πολιτικής για το παιδί και την οικογένεια, την ανεπάρκεια δομών παιδικής προστασίας, την μείωση του κονδυλίου για παροχή ΕΕΕ, την αδυναμία αποτελεσματικής αναδιάρθρωσης των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, την απουσία μιας ολοκληρωμένης πολιτικής στήριξης των ΑμεΑ και την καθυστέρηση στη δημιουργία ειδικής νομοθεσίας, η οποία να συνάδει με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.
Χρειάζεται, κατέληξε, ο επανασχεδιασμός της κοινωνικής πολιτικής, ώστε αυτή να μην περιορίζεται απλώς στην παροχή ενός επιδόματος, αλλά να εφαρμόζει πολιτικές που να προστατεύουν ουσιαστικά την κοινωνία.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης μίλησε εντός της Επιτροπής για στρέβλωση που επικρατεί στο θέμα των κατοικιών που θα φιλοξενήσουν παιδιά και εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις διευκρινίσεις που δόθηκαν από την Υφυπουργό για το θέμα.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου είπε ότι καταγράφεται διεύρυνση του κοινωνικού κράτους και μίλησε για την πρότασή του όπως αυτός που λαμβάνει επίδομα αναπηρίας όταν συζήσει με άλλο άτομο αυτό να μην αποκόπτεται λόγω οικογενειακού εισοδήματος και γίνεται εξαρτώμενο από τρίτο άτομα. Ο κ. Αποστόλου χαιρέτισε την δέσμευση της Υφυπουργού να δει το θέμα και να στηρίξει την πρότασή του.
Κατέθεσε επίσης, είπε, την εισήγηση όπως το αναπηρικό επίδομα διαχωριστεί από το ΕΕΕ και μίλησε για την ανάγκη επέκτασης του επιδόματος φροντίδας και να επεκταθεί σε άλλες ομάδες πληθυσμού.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι στο υφυπουργείο επιτελείται ένα σημαντικό έργο και πρόσθεσε ότι το κόμμα του εισηγείται αναδιοργάνωση των υπηρεσιών ώστε οι πολίτες να νιώθουν ότι είναι κοντά σε όλες τις υπηρεσίες του Υφυπουργείου και την ριζική αναθεώρηση της νομοθεσίας του ΕΕΕ, ώστε ν’ αλλάξουν κάποιες στρεβλώσεις, να απεγκλωβιστούν οι ανάπηροι, οι μονογονιοί κι άλλες ομάδες.
Εξέφρασε ικανοποίηση γιατί μετά από ένα χρόνο ψηφίστηκε από το Υπουργικό Συμβουλίου και θα κατατεθεί στη Βουλή η πρότασή όπως η παραχώρηση σπιτιού ή οικιστικής μονάδας με επικαρπία, να μην περιλαμβάνεται στο συλλογικό εισόδημα και ν’ αποκόπτεται από το ΕΕΕ ή το αναπηρικό επίδομα.
Ικανοποίηση γι’ αυτά που άκουσαν από την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας με την επισήμανση ότι «πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης», εξέφρασε και ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας λέγοντας ότι αναμένει γραπτώς τις απαντήσεις για θέματα που έθιξε, όπως την παροχή επιπρόσθετου επιδόματος σε χαμηλοσυνταξιούχους που χρειάζονται φροντίδα. Έθιξε, είπε, και το κατά πόσο οι αρχές της ΤΑ θα είναι έτοιμες τον Ιούνιο να αντεπεξέλθουν στις υπηρεσίες που θα πρέπει να προσφέρουν και οι οποίες μεταφέρθηκαν σε αυτές από το Υφυπουργείο Πρόνοιας.
Κατά την συζήτηση εντός της Επιτροπής Οικονομικών που διήρκησε μιάμιση ώρα, στην παρουσία 12 Βουλευτών, η Υφυπουργός ρωτήθηκε για όλα σχεδόν τα επιδόματα που άπτονται των υπηρεσιών του Υφυπουργείου, το τηλεφωνική κέντρο, την ταχύτητα εξυπηρέτησης κι απαντήσεων αιτήσεων και αιτητών και την εφαρμογή των εθνικών στρατηγικών και σχεδίων δράσης στα οποία αναφέρθηκε.
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών και Άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου, ώστε οι ασφαλιστικές εταιρείες να μην λαμβάνουν υπόψη το ιατρικό ιστορικό καρκίνου, εάν έχουν περάσει δέκα χρόνια από τη διάγνωση και εφόσον επήλθε πλήρης θεραπεία.
Η Επιτροπή αποφάσισε την προώθηση της πρότασης νόμου στην Ολομέλεια του σώματος προς ψήφιση.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
