Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων-Εγκλωβισμένων-Αγνοουμένων και Παθόντων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 16/02/2022, συζήτησε τα ακόλουθα θέματα:
1. Η εν γένει διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου
Η Επιτροπή, στην παρουσία εκπροσώπων των αρμόδιων κρατικών αρχών και των εμπλεκόμενων φορέων, εξέτασε το θέμα της παραχώρησης εμπορικών καταστημάτων από την Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Τ/Κ) στην επαρχία της Πάφου και έτυχε ενημέρωσης αφενός για τη νενομισμένη διαδικασία και τα κριτήρια που καθορίζονται για τον σκοπό αυτό στη σχετική νομοθεσία [Νόμος Αρ. 139/1991 έως 68(Ι)/2012 και Κ.Δ.Π. 68/1992] και αφετέρου για τη γενική διαχείριση των εν λόγω περιουσιών με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων.
Αναφορικά με τις καταγγελίες που αφορούν την εκτός σχετικών κριτηρίων παραχώρηση αριθμού καταστημάτων που είναι υπό τη διαχείριση του Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών και βρίσκονται σε κεντρικές/προνομιακές περιοχές/τμήματα του εμπορικού κέντρου της Πάφου, η εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ενημέρωσε την Επιτροπή ότι οι αποφάσεις και οι δράσεις της διοίκησης αναμένεται να λαμβάνονται στο πλαίσιο της σχετικής νομοθεσίας και των κανονισμών και, εκεί και όπου κρίνεται απαραίτητη οποιαδήποτε απόκλιση, είτε θα εκσυγχρονίζεται το νομοθετικό πλαίσιο είτε θα εξασφαλίζεται νομική γνωμάτευση. Ανέφερε επίσης ότι είναι ήδη σε εξέλιξη από την Ελεγκτική Υπηρεσία δειγματοληπτικός έλεγχος που αφορά στην αποτελεσματική, αποδοτική και οικονομική διαχείριση Τ/Κ περιουσιών που κατηγοριοποιούνται ως επιχειρηματικά υποστατικά στις διάφορες επαρχίες.
Στο πλαίσιο της συζήτησης τα μέλη της Επιτροπής τόνισαν την ανάγκη εξορθολογισμού της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων παραχώρησης Τ/Κ περιουσιών στη βάση διαφανών και αντικειμενικών κριτηρίων και ζήτησαν την άμεση κατάθεση Στρατηγικού Σχεδίου Διαχείρισής τους, στο οποίο να περιληφθούν πρόνοιες τόσο για ανάκτηση Τ/Κ περιουσιών τις οποίες κατέχουν μη δικαιούχοι (θέσμιοι ενοικιαστές) όσο και για άρση προηγούμενων τυχόν παρατυπιών.
Όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της αρμόδιας Επιτροπής ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, Γιώργος Ματθαιόπουλος, «σε λίγες εβδομάδες θα κατατεθεί πρόταση από τον Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιουσιών», σημειώνοντας ότι τα κριτήρια τυγχάνουν επεξεργασίας και θα κατατεθούν σύντομα.
Κατά την έναρξη της συνεδρίας, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων, Χρίστος Χριστοφίδης έκανε λόγο για «ρουσφετολογικές παραχωρήσεις» τουρκοκυπριακών υποστατικών και σημείωσε ότι έχει δεχθεί καταγγελίες για παραχώρηση υποστατικών σε ανθρώπους που έχουν τεράστια περιουσία ή που έχουν δύο δουλειές. Πρόσθεσε, επίσης, ότι ζητήθηκε έρευνα από τον Γενικό Ελεγκτή, λέγοντας ότι αναμένεται ενημέρωση.
Ο κ. Χριστοφίδης είπε ακόμα ότι «σε αυτή την παραχώρηση των υποστατικών, μερικά εκ των οποίων είναι πολύ μεγάλης αξίας, έγινε αναξιοκρατική, ρουσφετολογική διαχείριση από το Υπουργείο Εσωτερικών και τους εντεταλμένους». «Αυτή η ρουσφετολογική διαχείριση έρχεται να προστεθεί σε μια αλυσίδα γεγονότων τα οποία βλέπουμε τα τελευταία χρόνια», πρόσθεσε.
Συμπλήρωσε ότι αυτή η διαχείριση γίνεται στη βάση κομματικών κριτηρίων και στη βάση της εξυπηρέτησης οικονομικών συμφερόντων, σημειώνοντας ότι ενώ από το 2016 υπήρχε στρατηγικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των τ/κ περιουσιών και των εμπορικών υποστατικών, αυτός ο σχεδιασμός καταχωνιάστηκε στα συρτάρια για να γίνεται ρουσφέτι και να εξυπηρετούνται μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Επιπλέον, σημείωσε ότι μέσω επιστολής του έχει καλέσει την Ελεγκτική Υπηρεσία να κάνει έλεγχο, ο οποίος έχει ξεκινήσει. «Αυτό το θέμα θα το πάρουμε μέχρι τέλους. Δεν είναι δυνατόν χιλιάδες πρόσφυγες να αδικούνται και να εξυπηρετούνται λεφτάδες και κομματικοί παρατρεχάμενοι. Θα περιμένουμε και τα αποτελέσματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και θα δούμε πώς θα δράσουμε», τόνισε.
Στην τοποθέτησή του, ο Δήμαρχος Πάφου, Φαίδωνας Φαίδωνος, δήλωσε ότι συμμετέχει σε τετραμελή επιτροπή που μελετά και παρέχει συμβουλές στον Κηδεμόνα των Τ/Κ Περιουσιών, προτού αποφασίσει σχετικά με οποιοδήποτε θέμα αφορά στη διαχείρισή τους. «Η διαδικασία που ακολουθείται δεν είναι σωστή», τόνισε ο κ. Φαίδωνος.
Ο Δήμαρχος Πάφου κατέθεσε τις εισηγήσεις του για αλλαγή του καταμερισμού των τουρκοκυπριακών περιουσιών. Συγκεκριμένα, πρότεινε να γίνεται κλήρωση ανάμεσα σε δικαιούχους ή πλειοδοτικός διαγωνισμός μεταξύ προσφύγων. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε ονομαστικά σε περιπτώσεις παραχώρησης υποστατικών σε πρόσωπα, τα οποία διαθέτουν μεγάλη περιουσία ή και συγγενική σχέση με πολιτικά πρόσωπα, με αποτέλεσμα να αποκλείονται άτομα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. «Οικογένειες που ανήκουν στον ΔΗΣΥ, στο ΑΚΕΛ, στο ΔΗΚΟ και στην ΕΔΕΚ διεκδικούν τα υποστατικά», είπε, προσθέτοντας ότι πολλές αποφάσεις διαρρέουν πριν ληφθούν.
Ο Δήμαρχος Πάφου διερωτήθηκε γιατί δεν μπαίνουν κριτήρια και γιατί επί δεκαετίες δεν γίνεται κλήρωση σε περιπτώσεις ισάξιων δικαιούχων. Είπε συγκεκριμένα ότι «έτσι βολεύεται το διεφθαρμένο σύστημα που εξασφαλίζει πελατολόγιο και χτίζει καριέρες». Εξάλλου, ανέφερε ότι οι τ/κ περιουσίες αξίζουν 15 δισ. ευρώ με βάση πρόχειρους υπολογισμούς του Κτηματολογίου, προσθέτοντας ότι «οι κανονισμοί διαχείρισής τους είναι εντελώς ασαφείς». Ζήτησε να μπουν κριτήρια εδώ και τώρα και να γίνεται κλήρωση μπροστά σε κάμερες και να δημιουργηθεί κατάλογος, ο οποίος θα αναρτάται επίσημα για περίοδο 7 ημερών προς υποβολή ενστάσεων και κατόπιν να γίνεται δημόσια κλήρωση. «Έχει οικοδομηθεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο με τις τ/κ περιουσίες», υποστήριξε.
Όπως είπε ο Δήμαρχος Πάφου, με τον Υπουργό Εσωτερικών, Νίκο Νουρή, «δεν υπάρχει συνεργασία», σημειώνοντας ότι με τους προκατόχους του, Σωκράτη Χάσικο και Κωνσταντίνο Πετρίδη, συνέβαινε το αντίθετο. Κάλεσε τον Υπουργό Εσωτερικών να προχωρήσει χωρίς άλλη χρονοτριβή, τονίζοντας ότι πρέπει να μπει τάξη τώρα.
Ο εκπρόσωπος της ΠΟΒΕΚ, Κυριάκος Μουστάκας, ανέφερε ότι συμμετέχει στις συμβουλευτικές επιτροπές για όλες τις επαρχίες, προσθέτοντας ότι παίρνει έκθεση για τα υποστατικά και λαμβάνει αποφάσεις για το ποιος είναι ο κατάλληλος δικαιούχος. «Ποτέ δεν μετείχαμε σε σκοπιμότητες και ασυδοσίες. Για μας οι δικαιούχοι είναι οι πρόσφυγες», είπε.
Από την πλευρά της, εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, σημείωσε ότι η Υπηρεσία της έλαβε καταγγελία από τον κ. Χριστοφίδη, για να συμπληρώσει ότι οι αποφάσεις και οι δράσεις της διοίκησης αναμένεται να λαμβάνονται στο πλαίσιο της σχετικής νομοθεσίας και των κανονισμών και, εκεί και όπου κρίνεται απαραίτητη οποιαδήποτε απόκλιση, είτε θα εκσυγχρονίζεται το νομοθετικό πλαίσιο είτε θα εξασφαλίζεται νομική γνωμάτευση. «Είναι αναγκαία η επαρκής αιτιολόγηση των περιπτώσεων, οι οποίες θα μελετηθούν», πρόσθεσε.
Ο εκπρόσωπος της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων (ΠΕΠ), Χρίστος Νικολάου, δήλωσε ότι πρέπει να υπάρχει ισονομία για τον καταμερισμό των τ/κ περιουσιών και εισηγήθηκε τη διεξαγωγή έρευνας από τον Γενικό Ελεγκτή.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Βαλεντίνος Φακοντής, έκανε λόγο για «πολιτικές παρεμβάσεις και απειλές» και για «αναχρονιστικό νομικό πλαίσιο» που χρειάζεται αναθεώρηση.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, τόνισε ότι το κρίσιμο είναι να διορθωθεί η διαδικασία και διερωτήθηκε αν θα γίνει έλεγχος για τα παρανόμως παραχωρημένα υποστατικά. Ανέφερε ότι γίνεται «πάρτι» στη διαδικασία παραχώρησης τ/κ περιουσιών.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, κάλεσε τον κ. Φαίδωνος να προχωρήσει σε καταγγελίες στην Αστυνομία, κάτι με το οποίο διαφώνησε ο Δήμαρχος Πάφου, με αποτέλεσμα να προκληθεί στιγμιαία ένταση.
Η Βουλεύτρια των Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι παραχωρούνται τ/κ περιουσίες με τρόπους που δημιουργούν μεγάλα ερωτήματα. Οι τ/κ περιουσίες που αξίζουν δισεκατομμύρια θα πρέπει να τύχουν της προστασίας και της διαχείρισης προς όφελος εκείνων που είναι τα θύματα της τουρκικής εισβολής και κατοχής, δηλαδή των προσφύγων, ή και των ιδιοκτητών περιουσίας στα Κατεχόμενα, πρόσθεσε.
Η κ. Ατταλίδου τόνισε ότι χρειαζόμαστε μια μελέτη καταγραφής όλων των περιουσιών, ένα σύστημα κριτηρίων για το ποιος δικαιούται να κάνει αίτηση. Ανέφερε επίσης ότι χρειαζόμαστε διαφάνεια στην εξέταση των αιτήσεων αλλά και δημοσιότητα ούτως ώστε όσοι επιθυμούν να υποβάλουν ένσταση να το κάνουν. «Η Βουλή θα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο της προστασίας αυτών των περιουσιών από όσους τις νέμονται εδώ και χρόνια», κατέληξε η κ. Ατταλίδου.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
