Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 06/09/2022, συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Συνέπειες της τηλεργασίας και της εξ αποστάσεως εργασίας για τους εργαζομένους
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκαν οι συνέπειες της τηλεργασίας και της εξ αποστάσεως εργασίας για τους εργαζομένους.
Όπως αναφέρθηκε στη διάρκεια της συνεδρίας, η Νομική Υπηρεσία αναμένεται να παραδώσει την επόμενη εβδομάδα στο Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων το τελικό κείμενο νομοσχεδίου για το θέμα της τηλεργασίας, το οποίο θα τεθεί στη συνέχεια ενώπιον των κοινωνικών εταίρων, ενώ παράλληλα ιδιωτικός οίκος πραγματοποιεί μελέτη εκ μέρους του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών σε σχέση με τις ευέλικτές μορφές απασχόλησης στην δημόσια υπηρεσία.
Συγκεκριμένα, μιλώντας στη συνεδρία της Επιτροπής, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας ανέφερε ότι στάλθηκε κείμενο νομοθεσίας στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και «αναμένουμε να έρθει την επόμενη εβδομάδα το τελικό κείμενο με τις παρατηρήσεις και τις διορθώσεις από τη Νομική Υπηρεσία», ενώ θα γίνει ακόμη μια προσπάθεια μέσα από σύσκεψη των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, στο πλαίσιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, «για να έρθουμε όσο το δυνατό πιο κοντά», προτού το νομοσχέδιο κατατεθεί στην Επιτροπή Εργασίας.
Ανέφερε ότι αναμένει μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη «να μπορεί να καθοριστεί μια σύσκεψη» και πρόσθεσε ότι είναι θέμα του Υπουργού σε μια επόμενη συνεδρία του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος να θέσει το τελικό κείμενο, προτού αυτό κατατεθεί στη Βουλή.
«Πριν το τέλος του χρόνου θα μπορούμε να έχουμε μια εικόνα για το πού βρισκόμαστε», πρόσθεσε.
«Η φιλοσοφία του νομοσχέδιου, όπως είναι σήμερα, δεν εξαιρεί δημόσιο και ιδιωτικό τομέα από τις πρόνοιες του», τόνισε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, απαντώντας στη θέση της ΠΑΣΥΔΥ ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα αφορά τη τηλεργασία στον ιδιωτικό τομέα και ότι πραγματοποιείται μελέτη από ιδιωτικό οίκο εκ μέρους του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού για ευέλικτες μορφές απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, η οποία θα είναι έτοιμη Φεβρουάριο του 2023.
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου αναφέρθηκε στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να εξουσιοδοτήσει τον Υπουργό Εργασίας να ετοιμάσει νομοσχέδιο για την τηλεργασία τόσο για τον ιδιωτικό όσο και για τον δημόσιο τομέα. «Η απόφαση ήταν αυτή και αυτό κάνουμε», σημείωσε.
Κατά τη συνεδρία, αναφέρθηκε ότι το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του ΥΠΟΙΚ ανάθεσε την ετοιμασία μελέτης σε ιδιωτικό οίκο σε σχέση με τις ευέλικτές μορφές απασχόλησης στην δημόσια υπηρεσία, η οποία θα τεθεί στη συνέχεια στη Μικτή Επιτροπή Προσωπικού για συζήτηση.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αντρέας Καυκαλιάς αναφέρθηκε στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε σχέση με το θέμα της ψυχικής υγείας του εργαζομένου κατά τη τηλεργασία και στο ότι ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εφάρμοσε πλαίσιο που ρυθμίζει την τηλεργασία για τους υπαλλήλους της. Πρόσθεσε ότι σε συνάντηση στις 4 Οκτωβρίου με τον Υπουργό Εργασίας η Επιτροπή θα θέσει το θέμα της τηλεργασίας.
Οι πραγματικότητες δεν μας επιτρέπουν να χάσουμε χρόνο, πρόσθεσε.
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας είπε ότι «παραμένει η θέση του Υπουργείου Εργασίας η ολοκλήρωση και η ψήφιση του νομοσχεδίου για τη τηλεργασία, ανεξάρτητα ποιες είναι οι ενέργειες που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Αντρέα Καυκαλιά αναφέρθηκε ότι άλλες χώρες μέλη της ΕΕ, όπως είναι η Μάλτα, το Λουξεμβούργο, Ελλάδα, Βέλγιο και Ιρλανδία έχουν προχωρήσει με το θέμα της τηλεργασίας, ενώ ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας ανέφερε ότι «ετοιμάστηκε ένα κείμενο το οποίο έλαβε υπόψη νομοθεσίες που εφαρμόστηκαν σε άλλες χώρες, κυρίως στην Ελλάδα».
Πρόσθεσε ότι «στηριχθήκαμε σε πρόνοιες που εφάρμοσαν η Ισπανία και η Μάλτα αλλά κυρίως η Ελλάδα».
«Αρκετές από τις ανησυχίες που τέθηκαν καλύπτονται και θεωρούμε ότι είναι ένα κείμενο όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένο», τόνισε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας, ενώ αναφερόμενος σε τρεις βασικές αρχές του υπό ετοιμασία νομοσχεδίου είπε ότι η εφαρμογή τηλεργασίας «πρέπει να είναι (γραπτή) συμφωνία εργοδότη – εργοδοτούμενου και δεν μπορεί να το εφαρμόσει από μόνος του ο εργοδότης».
«Μπορεί να το εφαρμόσει (μονομερώς) ο εργοδότης μόνο στην περίπτωση που υπάρξει διάταγμα του Υπουργείου Υγείας για λόγους δημοσίας υγείας», ανέφερε και πρόσθεσε ότι τρίτη περίπτωση είναι να το ζητήσει ο ίδιος εργοδοτούμενους για προσωπικά του θέματα, όπως για λόγους υγείας οι οποίοι θα καθορίζονται μετά από κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Εργασίας.
«Σε αυτή την περίπτωση πρέπει όμως να υπάρχει η συναίνεση του εργοδότη», σημείωσε.
Ανέφερε επίσης ότι υπάρχει ειδική πρόνοια στο υπό ετοιμασία νομοσχέδιο για θέματα εξόδων.
Ανέφερε ότι υπάρχουν οι διαφωνίες μεταξύ των κοινωνικών εταίρων σε ορισμένες πρόνοιες, οι οποίες αφορούν διαφορετικούς λόγους τόσο των εργοδοτικών όσο και των συνδικαλιστικών οργανώσεων και πρόσθεσε ότι «εκτός από ένα ή δύο σημεία στα υπόλοιπα μπορούμε να βρούμε κοινά αποδεκτές πρόνοιες».
Είπε ακόμη ότι προηγήθηκε ήδη εντατικός διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους στο πλαίσιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος «και έχουμε τις θέσεις τους» και πρόσθεσε ότι «αγκάθι αποτελεί το θέμα της αποσύνδεσης γιατί υπάρχουν κάποιες θέσεις κυρίως από πλευράς ΚΕΒΕ, ΟΕΒ, που θα πρέπει να δούμε πως προχωρούμε».
Ανέφερε ότι το θέμα της αποσύνδεσης, υπάρχει θέση του Υπουργείου «για το πώς θα πάμε» και εξήγησε ότι και σήμερα πρέπει ο εργαζόμενος να απαντά σε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τηλέφωνα, αλλά αυτή η εργασία γίνεται στον χώρο του εργοδότη.
«Με το νομοσχέδιο θέλουμε να ρυθμίσουμε εργασία που γίνεται εκτός του χώρου εργασίας», ανέφερε.
Η εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ είπε ότι «είναι στα στάδια εκπόνησης μελέτης για διερεύνηση γενικά ευέλικτων μορφών απασχόλησης στη δημόσια υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένου και της τηλεργασίας», προσθέτοντας ότι το θέμα έχει συμπεριληφθεί και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
«Αναμένουμε να τελειώσει η μελέτη γύρω στον Φεβρουάριο του 2023» ώστε να τεθούν οι πρώτες παρατηρήσεις και δυνατότητας και «να δούμε καλές πρακτικές που υιοθετούνται σε άλλες χώρες για να αρχίσει η επίσημη συζήτηση μεταξύ ΠΑΣΥΔΥ και της επίσημης πλευράς για να καταλήξουμε σε νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά τη τηλεργασία στον δημόσιο τομέα», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι το νομοσχέδιο που βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία αφορά τον ιδιωτικό τομέα και πρόσθεσε πως ο δημόσιος τομέας έχει τις ιδιαιτερότητες του αλλά το νομοσχέδιο για τον ιδιωτικό τομέα θα αποτελέσει «καλός οδηγός» και για τον δημόσιο τομέα.
Σημείωσε ότι η ΠΑΣΥΔΥ δεν συμμετέχει στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα για να εκφράσει άποψη επί του κειμένου του νομοσχεδίου.
Επίσης, αναφέρθηκε στις βασικές αρχές που θα προστατεύσουν τους εργαζόμενους και τους εργοδότες όπως είναι το δικαίωμα της αποσύνδεσης και τον οικειοθελή χαρακτήρα της τηλεργασίας και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Όπως ανέφερε στην προηγούμενη συνεδρία της Επιτροπής για το θέμα, στις 12 Οκτωβρίου του 2021, η ειδική ψυχολόγος της Διεύθυνσης Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του ΟΚΥΠΥ Μαίρη Ιωάννου, σύμφωνα με σημείωμα, οι θετικές συνέπειες για τους εργαζομένους σε καθεστώς τηλεργασίας είναι η ένταξη στην αγορά εργασίας ατόμων με ειδικές ανάγκες, σε νέους γονείς, σε άτομα που διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές και σε άτομα με προβλήματα υγείας.
Άλλες θετικές συνέπειες είναι η εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων καθώς τα άτομα δεν χρειάζεται να μετακινούνται από και προς τα γραφεία του οργανισμού, η καλύτερη ποιότητα ζωής καθώς ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να ισορροπήσει την επαγγελματική και ιδιωτική του ζωή και ευέλικτα ωράρια εργασίας.
Αναφορικά με τα μειονεκτήματα, η κ. Ιωάννου είχε αναφέρει ότι είναι ο κίνδυνος εργασιακής απομόνωσης εξαιτίας της ελάχιστης επαφής με συναδέλφους, θέμα, όπως είπε, που εγείρει ερωτήματα ως προς την αναγνώριση και την αξιολόγηση της εργασίας, την επαγγελματική και μισθολογική εξέλιξη, την απώλεια προνομίων και επιδομάτων, τη διαρκή επιμόρφωση, την πρόσβαση στην εσωτερική πληροφόρηση του οργανισμού, τη συνδικαλιστική τους δράση και την απρόσκοπτη επικοινωνία τους με τους συνδικαλιστικούς τους εκπροσώπους.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στο δικαίωμα αποσύνδεσης, δηλαδή στο δικαίωμα του εργαζομένου να μην απαντά σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή επαγγελματικά τηλεφωνήματα εκτός ωραρίου εργασίας και της αποτελεσματικής άσκησης των εργασιακών δικαιωμάτων κατά τη τηλεργασία.
Η κ. Ιωάννου είχε αναφέρει επίσης την απώλεια τεχνικής υποστήριξης για τη διεκπεραίωση της εργασίας και την παροχή και συντήρηση του απαραίτητου εξοπλισμού, ενώ σημείωσε πως η αποδοτικότητα στην τηλεργασία είναι άμεσα συνυφασμένη με την εξοικείωση με τα ψηφιακά μέσα, η οποία εξακολουθεί να μην αποτελεί τον κανόνα για ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού.
Αναφέρθηκε επίσης στη χρήση κάμερας από τον εργοδότη για σκοπούς ελέγχου της απόδοσης του εργαζομένου και στην δυσκολία διαχωρισμού της επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής.
Τέλος, σε σχέση με τις ανησυχίες περί τηλεργασίας, αναφέρθηκε ότι συγκαταλέγεται αφενός η κοινωνική διάσταση της τηλεργασίας η οποία από τη φύση της μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε ορισμένους κλάδους, ενώ σημείωσε τα οφέλη της ύπαρξης της γραμμής ψυχολογικής τηλεφροντίδας που λειτούργησε εν καιρώ πανδημίας.
Σε δήλωση μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι στην πρώτη συνεδρία της Επιτροπής για το θέμα, το αρμόδιο Υπουργείο «μάς είχε ενημερώσει πως είχε αρχίσει ο διάλογος με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη διαμόρφωση νομοθετικού πλαισίου για την εφαρμογή της τηλεργασίας».
«Δυστυχώς, σήμερα ένα χρόνο μετά, έχουμε ενημερωθεί, πως το εν λόγω νομοσχέδιο βρίσκεται ακόμη στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και αναμένεται να κατατεθεί περί τα τέλη του χρόνου», ανέφερε και πρόσθεσε πως «πρόκειται για ένα σημαντικό θέμα, του οποίου η νομοθετική ρύθμιση κρίνεται αναγκαία».
Ο κ. Καυκαλιάς είπε ότι η ολοένα αυξανόμενη τηλεργασία έχει οδηγήσει σε μια επιβαλλόμενη νοοτροπία διαρκούς σύνδεσης και αδιάκοπης λειτουργίας και μπορεί να εντείνει οριζόντια τις αρνητικές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων, στις δίκαιες συνθήκες εργασίας και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής.
Πρόσθεσε ότι «την ίδια ώρα έχει αρνητικές συνέπειες στη σωματική και ψυχική υγεία και την ασφάλεια κατά την εργασία, εισάγει νέα δεδομένα απορρυθμίζοντας τις εργασιακές σχέσεις, αλλά και, δεδομένου του δυσανάλογου αντικτύπου της σε εργαζομένους με ευθύνες φροντίδας που κατά κανόνα είναι γυναίκες, στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών».
«Αναμένουμε από την εκτελεστική εξουσία όπως καταθέσει το συντομότερο νομοσχέδιο, το οποίο θα ρυθμίζει και θα διασφαλίζει τα δικαιώματα των εργαζομένων και εργοδοτών. Πρωτίστως το δικαίωμα της αποσύνδεσης από την εργασία», κατέληξε.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ:
Stockwatch: Αργεί η νομοθετική ρύθμιση της τηλεργασίας
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Τροποποιητικός) (Αρ. 5) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του βασικού νόμου, ώστε να έχουν δικαίωμα σε επίδομα ασθενείας, πρόσωπα πέραν του 63ου έτους της ηλικίας τους που δεν αιτούνται να λάβουν θεσμοθετημένη σύνταξη, συνεχίζουν να εργάζονται και είναι προσωρινά ανίκανα για εργασία.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου σε δηλώσεις της ανέφερε πως «ζητούμε στην πρώτη Ολομέλεια της Βουλής, στις 22 του Σεπτέμβρη να οδηγηθεί επιτέλους αυτό το νομοσχέδιο και να εξασφαλιστεί το θεσμοθετημένο επίδομα ασθενείας για τους πολίτες μεταξύ της ηλικίας 63 και 65 χρονών».
Η Επιτροπή θα συνεχίσει την κατ’ άρθρον συζήτηση σε επόμενη συνεδρία της.
Ο περί Προστασίας των Μισθών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του βασικού νόμου, ώστε να διασφαλίζεται αποτελεσματικά το βασικό δικαίωμα του μισθού των εργαζομένων. Συγκεκριμένα, το τροποποιητικό νομοσχέδιο περιλαμβάνει τις ακόλουθες διατάξεις:
(α) την υποχρέωση καταβολής του μισθού του εργοδοτουμένου σε τραπεζικό λογαριασμό της επιλογής του για σκοπούς διαφάνειας, τήρησης γραπτών στοιχείων και εύκολης τεκμηρίωσης εξαρτημένης σχέσης εργασίας, με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου βάσει συλλογικής σύμβασης, η συχνότητα πληρωμής γίνεται σε εβδομαδιαία βάση στο χώρο εργασίας, στις οποίες περιπτώσεις η πληρωμή μπορεί να γίνεται σε μετρητά ή με επιταγή,
(β) την εισαγωγή της υποχρέωσης όπως συμφωνείται γραπτώς μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών οποιαδήποτε αποκοπή μισθού εργαζομένου,
(γ) την υποχρέωση του εργοδότη για έκδοση και ενημέρωση του εργοδοτούμενου για μηνιαία/εβδομαδιαία κατάσταση μισθοδοσίας (payslip) και
(δ) τη δυνατότητα καταδίκης οποιουδήποτε προσώπου, το οποίο κατά τον χρόνο διάπραξης του αδικήματος κατέχει θέση συμβούλου, προέδρου, διευθυντή, γραμματέα ή άλλη παρόμοια θέση στο νομικό πρόσωπο και για το οποίο αποδεικνύεται ότι το αδίκημα έχει διαπραχθεί με τη συγκατάθεση ή συνενοχή ή αμέλεια του.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως συνεχίσει την εξέταση του νομοσχεδίου σε επόμενη συνεδρία της, ώστε να δοθεί περαιτέρω χρόνος στην εκτελεστική εξουσία να καταθέσει ενώπιον της Επιτροπής τις τελικές της θέσεις σε σχέση με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις.
Nomoplatform–ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
