Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 26/06/2023, συζήτησε τα ακόλουθα θέματα:
Εφαρμογή νομοθεσίας για αναγνώριση κυπριακής νοηματικής γλώσσας
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η εφαρμογή της νομοθεσίας για την αναγνώριση της κυπριακής νοηματικής γλώσσας.
Σημειώνεται ότι το ζήτημα τέθηκε αυτεπάγγελτα έπειτα από εισήγηση του Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Γιώργου Κουκουμά, ο οποίος προήδρευε της συνεδρίας.
Κατά την έναρξη της συνεδρίας, ο κ. Κουκουμάς προέβη σε ιστορική αναδρομή του ζητήματος, υπενθυμίζοντας την αναγνώριση της κυπριακής νοηματικής γλώσσας με νόμο της Βουλής το 2006 καθώς και την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2012 για μέτρα προώθησης της κυπριακής νοηματικής γλώσσας.
Ακόμη, αναφέρθηκε στην ανάγκη για δημιουργία σχολών εκμάθησης της κυπριακής νοηματικής γλώσσας, για εκπαίδευση διερμηνέων και για πρόγραμμα σπουδών.
Ο κ. Κουκουμάς διερωτήθηκε τι ακριβώς εφαρμόζεται στην πράξη, αν παρέχονται διευκολύνσεις σε μαθητές, αν έχει εισαχθεί προαιρετικό μάθημα κυπριακής νοηματικής γλώσσας στα σχολεία και αν λειτουργεί επιστημονική επιτροπή.
Κλείνοντας τη συνεδρία, ο κ. Κουκουμάς υπέδειξε ότι πρέπει να τροποποιηθεί το νομικό πλαίσιο για να διορθωθούν τα σχέδια υπηρεσίας των ατόμων που θα διδάξουν τη νοηματική γλώσσα. Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή θα επανέλθει με συνεδρία στις αρχές του 2024.
Από την πλευρά της, η Ρίτα Σούπερμαν, Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, μιλώντας στη συνεδρία, είπε ότι το κράτος οφείλει να στηρίζει τη Σχολή Κωφών με διάφορες δράσεις και ήγειρε το ζήτημα της εκπαίδευση των διερμηνέων της κυπριακής νοηματικής γλώσσας στη Δημόσια Υπηρεσία. Ακόμη, διερωτήθηκε αν υπάρχει νομικό πλαίσιο για την κυπριακή νοηματική γλώσσα και πού σκαλώνει η εφαρμογή του.
Σε δηλώσεις της μετά το τέλος της συνεδρίας, η κ. Σούπερμαν σημείωσε ότι υπάρχει θέμα συντονισμού των υπηρεσιών σε ό,τι αφορά τη δημιουργία πλαισίου εφαρμογής της νομοθεσίας. «Αυτό είναι περισσότερο θέμα της εκτελεστικής εξουσίας και των φορέων», υπέδειξε, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή πρέπει να παρακολουθεί το θέμα και να συνεδριάσει μέσα στο 2024 για να δει «αν έχουν κινηθεί τα πράγματα».
Η Βουλεύτρια του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασίας Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, μιλώντας στη συνεδρία της Επιτροπής, ζήτησε ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των κωφών στην Κύπρο.
Οι τοποθετήσεις των προσκεκλημένων φορέων
Η Ελένη Ματαίου, εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας, ανέφερε ότι το 2022 το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ολοκλήρωσε πρόγραμμα επιμόρφωσης διερμηνέων και δασκάλων της κυπριακής νοηματικής γλώσσας, η οποία, όπως είπε, διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και στα Επιμορφωτικά Κέντρα.
Είναι υποχρέωσή μας η λειτουργία σχολής εκμάθησης της κυπριακής νοηματικής γλώσσας που θα εκδίδει πιστοποιητικά διδασκαλίας, αλλά χρειαζόμαστε αναλυτικά προγράμματα, τόνισε, προσθέτοντας ότι επιδιώκεται η έναρξη της λειτουργίας της μέχρι τις αρχές του 2024. Τα Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης θα αναλάβουν σε πρώτο στάδιο το θέμα της πιστοποίησης, συνέχισε.
Ακόμη, η κ. Ματαίου είπε ότι εργάζονται 4 διερμηνείς, εκ των οποίων οι 2 στη Σχολή Κωφών, 1 στο Δημοτικό και 1 στο Γυμνάσιο. Διευκρίνισε ότι οι 2 τελευταίοι διερμηνείς πληρώνονται από το Υπουργείο Παιδείας. Απαντώντας σε ερώτηση, τόνισε ότι ο συνοδός ενός κωφού ατόμου πρέπει να γνωρίζει τη νοηματική γλώσσα, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι είναι άλλο ο συνοδός και άλλο ο διερμηνέας.
Η Παναγιώτα Θεμιστοκλέους, εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου Κύπρου, είπε ότι η κυπριακή νοηματική γλώσσα είναι οπτική γλώσσα και εξήγησε αδρομερώς τις διαφορές της κυπριακής και της ελληνικής νοηματικής γλώσσας.
Επιπλέον, σημείωσε ότι αγνοήθηκε το δικαίωμα της ΚΥΣΟΑ για διαβούλευση σε θέματα που την αφορούν. Παράλληλα, πρότεινε τη διεύρυνση του νομικού πλαισίου και για τα άτομα με απώλεια ακοής.
Ο Χριστάκης Νικολαΐδης, Πρόεδρος της ΚΥΣΟΑ, ανέφερε ότι στα σχολεία υπάρχει έλλειψη ατόμων που γνωρίζουν τη νοηματική γλώσσα. «Οι κωφοί είναι μια από τις πιο παραμελημένες ομάδες του πληθυσμού», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν ακριβείς αριθμοί, γιατί δεν λαμβάνουν επίδομα.
Επιπρόσθετα, είπε ότι το Υφυπουργείο Πρόνοιας ετοίμασε σχέδιο για απασχόληση 90 προσωπικών βοηθών, εκ των οποίων οι 15 θα πρέπει να γνωρίζουν τη νοηματική γλώσσα. Όμως, αυτοί οι 15 δεν είναι διερμηνείς, και θα πρέπει να γνωρίζουν τη νοηματική γλώσσα, συνέχισε.
Η Κίκα Χατζηκακού, Διευθύντρια της Σχολής Κωφών «Γεώργιος Μάρκου», επεσήμανε ότι πρέπει να οριστούν τα προσόντα των ατόμων που αποδεδειγμένα θα μπορούν να διδάξουν τη νοηματική.
Ακόμη, είπε ότι η Σχολή έχει 26 παιδιά από βρεφικής ηλικίας μέχρι 21 ετών. «Για να φοιτήσει ένα παιδί στη Σχολή, χρειάζεται απόφαση επαρχιακής επιτροπής», πρόσθεσε.
Από την πλευρά της, η Ευαγγελία Παλαζίδου, εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας, ανέφερε ότι στα σχέδια υπηρεσίας θα μπορούσε να εισαχθεί η γνώση της νοηματικής γλώσσας ως επιπρόσθετο προσόν.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως επανεξετάσει το θέμα το 2024.
Προστασία παιδιών από ηλεκτρονικό τζόγο
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών στην πρόληψη της ενδεχόμενης εξάρτησής τους από τον ηλεκτρονικό τζόγο και η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού.
Η Κύπρος 3η στην Ευρώπη στην ενασχόληση μαθητών με ηλεκτρονικό τζόγο
Η Κύπρος κατατάσσεται τρίτη ανάμεσα σε 35 ευρωπαϊκές χώρες στην ενασχόληση των μαθητών με τα ηλεκτρονικά τυχερά παιχνίδια τον τελευταίο χρόνο. Αυτό αναφέρθηκε μεταξύ άλλων , στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία άρχισε τη συζήτηση για την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών στην πρόληψη της ενδεχόμενης εξάρτησής τους από τον ηλεκτρονικό τζόγο και τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού.
Σημειώνεται ότι το θέμα τέθηκε αυτεπάγγελτα έπειτα από εισήγηση των Βουλευτών του ΑΚΕΛ, Νίκου Κέττηρου, Ειρήνης Χαραλαμπίδου και Γιώργου Κουκουμά.
Μιλώντας στη συνεδρία της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, ανέφερε ότι υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών εξαρτημένων από τον ηλεκτρονικό τζόγο, σύμφωνα με ψυχολόγους και ψυχιάτρους, κάνοντας λόγο για αδυναμία της Πολιτείας να επενδύσει σε μέτρα πρόληψης.
Ακόμη, σημείωσε ότι βάσει ερευνών η Κύπρος βρίσκεται πολύ ψηλά στην πρόσβαση των νεαρών στο ηλεκτρονικό στοίχημα, προσθέτοντας ότι είναι διπλάσιος ο μέσος όρος της Κύπρου από αυτόν της ΕΕ.
Σε δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας, ο κ. Κέττηρος είπε ότι υπάρχουν περιπτώσεις γονέων που προστατεύουν τα παιδιά τους προκειμένου αυτά να συμμετέχουν σε διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια.
Ανέφερε ακόμη ότι κατατίθεται πολύ σύντομα νομοθεσία σύμφωνα με την οποία άτομα που παίρνουν δημόσιο βοήθημα θα εξαιρούνται από τις πλατφόρμες διαδικτυακού στοιχήματος. Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, παραμένει ο κίνδυνος παράκαμψης του συστήματος μέσω των εφαρμογών και των τρόπων που η τεχνολογία εφευρίσκει.
Από την πλευρά της, η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, μιλώντας κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής, επεσήμανε ότι τα αποτελέσματα των εξαρτήσεων είναι καταστροφικά για τη νεολαία και την κοινωνία. Ακόμη, διερωτήθηκε ποια είναι τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνονται και αν υπάρχει συνεργασία μεταξύ της Αστυνομίας και της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων (ΕΑΣ).
Σε δηλώσεις της μετά το τέλος της συνεδρίας, η κ. Σούπερμαν χαρακτήρισε ως «αξιόλογο» το έργο της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων (ΕΑΣ) στη ρύθμιση της βιομηχανίας των τυχερών παιχνιδιών, στην πρόληψη και στην εποπτεία λειτουργίας τους. Στο ίδιο μοτίβο κινούνται το Υπουργείο Παιδείας και οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, συνέχισε.
«Οι δεξιότητες των νεαρών στη χρήση του διαδικτύου ξεπερνούν τα όποια εμπόδια τίθενται όπως τις φραγές που μπορεί να βάζουν οι Αρχές», είπε η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, εξηγώντας ότι εκεί έγκειται η δυσκολία των Αρχών να προβούν στην αναγνώριση εθιστικών συμπεριφορών.
Ο Αλέκος Τρυφωνίδης, Βουλευτής της ΔΗΠΑ, μιλώντας κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής, τόνισε ότι πρέπει να βρεθούν ριζικές λύσεις για περιορισμό της καταστροφικής συνήθειας.
Μιλώντας μετά το τέλος της συνεδρίας, ο κ. Τρυφωνίδης σημείωσε, ότι μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης στην Επιτροπή, θα καταθέσει σχετική πρόταση νόμου που αρχίζει από την ταυτοποίηση των παικτών, γιατί σήμερα, όπως είπε, «ανήλικοι μπορούν να έχουν πρόσβαση με τα στοιχεία των γονιών τους και να στοιχηματίζουν εν αγνοία των γονιών τους».
Επιπρόσθετα, είπε ότι έχει συζητήσει το θέμα με τον Πρόεδρο του ΚΕΝΘΕΑ, Μητροπολίτη Ταμασού Ησαΐα, ο οποίος έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον, όπως ανέφερε. «Τις προσεχείς ημέρες θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε μαζί με τον Μητροπολίτη Ταμασού πολλές δράσεις ούτως ώστε να αντιμετωπιστεί αυτό το σοβαρό θέμα», κατέληξε.
Οι τοποθετήσεις των προσκεκλημένων φορέων
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής, η Ιωάννα Φιάκκου, Πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων (ΕΑΣ), παρουσίασε την κατάσταση που υπήρχε το 2015, όταν ανέλαβε καθήκοντα καθώς και τις δράσεις στις οποίες προέβη η Αρχή για την πάταξη του παράνομου στοιχήματος, την εφαρμογή της νομοθεσίας και τη χρήση δικλίδων ασφαλείας.
Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι δημιουργήθηκε λίστα φραγής, στην οποία συμπεριλήφθηκαν 18.238 σελίδες που λειτουργούσαν παρανόμως στο διαδίκτυο το 2023, και ότι έγιναν σεμινάρια επιμόρφωσης των εταιρειών στοιχημάτων. Στον αντίποδα, σημείωσε, υπάρχουν 12 εταιρείες που δραστηριοποιούνται νόμιμα στο διαδίκτυο, προσθέτοντας ότι υπάρχει βελτίωση της τεχνογνωσίας των εταιρειών που δραστηριοποιούνται. «Υπάρχει παρανομία, αλλά είναι πολύ περιορισμένη σε σύγκριση με τα προηγούμενα 7 χρόνια», τόνισε η κ. Φιάκκου.
Μιλώντας για την ΕΑΣ, η Πρόεδρός της ανέφερε ότι αυτή στελεχώνεται από 30 άτομα και ότι ο προϋπολογισμός της ανήλθε σε περίπου €24 εκατ. το 2023. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι υπάρχει στρατηγική ώστε να επιτευχθεί σε βάθος χρόνου να περιοριστεί η παθολογική ενασχόληση με τον τζόγο. Είπε ακόμη ότι εκπονούνται προγράμματα σε συνεργασία με άλλους φορείς (π.χ. Hope for Children, ΘΟΚ).
Η κ. Φιάκκου εξέφρασε την αντίθεσή της στη διοργάνωση τόμπολας από τις Σχολικές Εφορίες, υποδεικνύοντας ότι πρέπει να ρυθμιστεί η διεξαγωγή τόμπολας. Επιπρόσθετα, είπε ότι ρυθμίζεται ο Κώδικας Διαφήμισης του Στοιχήματος, βάσει ερευνών που έχουν διεξαχθεί. Στόχος, όπως εξήγησε, είναι να υπάρχει ισοζύγιο μεταξύ της βιωσιμότητας των εταιρειών ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών και της προστασίας των παικτών.
Ο Εκτελεστικός Γραμματέας της ΑΑΕΚ, Κωνσταντίνος Στυλιανού, ανέφερε η Κύπρος είναι πολύ ψηλά σε πανευρωπαϊκές έρευνες όσον αφορά την έκθεση των νεαρών στις νόμιμες εξαρτήσεις (κάπνισμα, αλκοόλ, ηλεκτρονικό στοίχημα κ.λπ.). «Το ζήτημα είναι ευρύτερο, όχι μόνο ο στοιχηματισμός», τόνισε.
Ο κ. Στυλιανού πρόσθεσε ότι υπάρχουν 3 αδειοδοτημένα προγράμματα στην Κύπρο για παθολογική ενασχόληση ανηλίκων από τυχερά παιχνίδια. Διευκρίνισε ότι δεν υπάρχουν αιτήματα για ένταξη στα προγράμματα γιατί δεν έχει αναπτυχθεί ο εθισμός των ανηλίκων.
Από την πλευρά της, η Έλενα Παπαμιχαήλ, εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας, επεσήμανε ότι υπάρχουν πρωτόκολλα παραπομπής μαθητών σε θεραπευτικά κέντρα και ότι λειτουργεί η τηλεφωνική γραμμή 1480 του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για καταγγελία περιστατικών εξάρτησης.
Η Ντόρις Καμαρά, εκ μέρους των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, υπογράμμισε ότι υπάρχει αύξηση στην ενασχόληση νεαρών με τα ηλεκτρονικά τυχερά παιχνίδια, αφού είναι πιο προσβάσιμη, πιο φθηνή, ανώνυμη, ελεύθερη και μπορεί να γίνει από το σπίτι ή από το σχολείο.
Πολλές φορές, συνέχισε, οι γονείς γνωρίζουν αλλά δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε περιπτώσεις ενασχόλησης των παιδιών τους με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Σε αυτό συνέβαλε και η πανδημία, εξήγησε.
Η Τόνια Σιαμπτάνη, εκ μέρους της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων των Παιδιών, ανέφερε ότι η Επίτροπος συνιστά μεταξύ άλλων την εκπόνηση προγραμμάτων ψηφιακού γραμματισμού σε γονείς και παιδιά για τη χρήση του διαδικτύου, τη διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών με τη συμβολή των ΜΜΕ, την ανάπτυξη δεικτών παρακολούθησης της ενασχόλησης με τα ηλεκτρονικά τυχερά παιχνίδια, τη δημιουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων παρέμβασης, τον περιορισμό της διαφήμισης, καθώς και την επιβολή αυστηρότερων ποινών.
Τέλος, ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας, αναφέρθηκε στα μέτρα στα οποία προβαίνει η Αστυνομία, καθώς και στη συνεργασία με άλλους φορείς, ιδίως την ΕΑΣ, για περιορισμό του προβλήματος.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
