Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 03/04/2024, εξέτασε την ακόλουθη πρόταση νόμου:
Ο περί του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης Νόμου, ώστε η επιτροπή διαχείρισης του Ειδικού Ταμείου του φορέα να τηρεί μητρώο και να αναρτά κατάλογο στην ιστοσελίδα του σε σχέση με τους πόρους του, οι οποίοι δύναται να προέρχονται από εισφορές ή/και δωρεές από φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και από οποιαδήποτε άλλη νόμιμη πηγή ή/και δραστηριότητα που έχει τύχει έγκρισης από την εν λόγω επιτροπή.
Δημοσιοποίηση εισφορών στον Φορέα Κοινωνικής Στήριξης
Τη δημοσιοποίηση των εισφορών του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης (ΑΦΚΣ) συζήτησε η Επιτροπή Θεσμών, με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Η πρόταση νόμου, που κατατέθηκε από τους Βουλευτές του ΔΗΣΥ, Κυριάκο Χατζηγιάννη και Νίκο Γεωργίου, προβλέπει όπως η επιτροπή διαχείρισης του Ειδικού Ταμείου του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης τηρεί μητρώο και αναρτά κατάλογο στην ιστοσελίδα του σε σχέση με τους πόρους του.
Της επιτροπής διαχείρισης του Ειδικού Ταμείου προΐσταται η Πρώτη Κυρία, Φιλίππα Καρσερά-Χριστοδουλίδη, η οποία παρευρέθηκε στην Επιτροπή. Όπως είπαν οι Βουλευτές, είναι η πρώτη φορά που Πρώτη Κυρία καλείται και συμμετέχει σε Κοινοβουλευτική Επιτροπή.
Στην τοποθέτησή της, η κ. Καρσερά είπε ότι ο φορέας δημιουργήθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι εξαιτίας της κρίσης το 2013 πολλοί φοιτητές δεν μπορούσαν να αρχίσουν ή να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Τόνισε ότι είναι ένα κρατικό ταμείο, όπου μπορούν φυσικά και νομικά πρόσωπα να κάνουν εισφορές για να λαμβάνουν βοήθεια φοιτητές πρώτου πτυχίου για κάλυψη των διδάκτρων ή των ενοικίων τους, και κυμαίνεται από €1.500-€3.500, ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις δίνεται και οικονομική στήριξη.
Σημείωσε ότι ο Φορέας δεν έχει κανένα έξοδο, συνεπώς όλες οι χορηγίες που λαμβάνει μετατρέπονται σε υποτροφίες.
«Έλαβα από την αρχή και πριν αρχίσω δουλειά, επαρκείς διαβεβαιώσεις ότι ο Φορέας λειτουργούσε με τρόπο διαφανή και εφόσον ούτε έξοδα και οικονομικές συναλλαγές υπάρχουν, όλα λειτουργούσαν σωστά και υπό τους απαιτούμενους ελέγχους», σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι φέτος για πρώτη φορά, εξαιτίας των αυξημένων εσόδων, συγκροτήθηκε μία νέα κατηγορία δικαιούχων για χορηγία, ανεξαρτήτως εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, που αφορά παιδιά ορφανά και από τους δύο γονείς, παιδιά εγκλωβισμένων, παιδιά υπό κηδεμονία τους κράτους, παιδιά θυμάτων του Μαρί, και της «Ήλιος» και παιδιά στρατιωτικών που έπεσαν εν ώρα καθήκοντος, καθώς και παιδιά μονογονέων με άνω των 4 εξαρτημένων και πολυτέκνων με άνω των 5 εξαρτημένων. Σημείωσε ότι φέτος από αυτή την κατηγορία επωφελήθηκαν 107 φοιτητές. Αυτό οφείλει μια κοινωνία που θέλει να ονομάζεται δίκαιη και με ενσυναίσθηση, είπε.
Οι υπόλοιποι δικαιούχοι αξιολογούνται με αυστηρά κριτήρια και σημείωσε ότι στόχος είναι να αυξήσει ο Φορέας τις χορηγίες για να χαλαρώσουν αυτά τα κριτήρια.
Όπως είπε, από το 2014 μέχρι σήμερα βοηθήθηκαν 3.721 φοιτητές με ποσό άνω των €4 εκ. «Αυτοί οι φοιτητές δεν θα μπορούσαν να σπουδάσουν χωρίς τον Φορέα», είπε, σημειώνοντας ότι για τη φετινή χρονιά έχουν λάβει 1.340 αιτήσεις, από τις οποίες αναμένεται να εγκριθούν 800-1.000, με στόχο την καταβολή του ποσού μέχρι το Πάσχα.
Συμπλήρωσε ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια στήριξης του Φορέα, με έλεγχο, πιστή τήρηση της αρχής της διαφάνειας, «με σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα και στο δικαίωμα στην ανωνυμία ακόμα και στη φιλανθρωπία».
Σε δηλώσεις της μετά τη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή, ανέφερε ότι οι εισφορές που καταβάλλονται στο ταμείο ελέγχονται αυστηρά από την Κεντρική Τράπεζα, τον Γενικό Λογιστή που είναι ο ταμίας της Επιτροπής και τον Γενικό Ελεγκτή, ενώ σε άλλο σημείο των δηλώσεών της εξέφρασε τη σιγουριά ότι «όλοι μοιραζόμαστε τον ίδιο στόχο και δεν θα πλήξουμε τον Φορέα. Δεν θα πλήξουμε τα παιδιά μας».
Απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση, η σύζυγος του Προέδρου είπε ότι το πρώτο σημείο της τροποποίησης (για την τήρηση μητρώου) υπάρχει και γίνεται ήδη. Όπως ανέφερε, «είναι το Μητρώο που διατηρείται και γνωρίζουμε ποιος είναι ο χορηγός και το ποσό».
Από εκεί και πέρα, είπε η κ. Καρσερά, «εμείς γνωρίζουμε -και γνωρίζουν όσοι πρέπει να ξέρουν για να κάνουν τη διαδικασία των ελέγχων- τις εταιρείες και τα ονόματα των χορηγών». Όπως ανέφερε, «τίθενται άλλα θέματα, γι’ αυτό και υπάρχει και το δικαίωμα στην ανωνυμία των χορηγών, διότι υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να προβαίνουν σε φιλανθρωπίες και πράξεις κοινωνικής στήριξης των νέων και όσων το έχουν ανάγκη, όμως προτιμούν για δικούς τους λόγους να παραμένουν ανώνυμοι».
Ακόμη, ευχήθηκε οποιαδήποτε τροποποίηση περάσει να μην εμποδίζει σοβαρούς οργανισμούς και επιχειρήσεις να επιλέξουν τον Φορέα για να κάνουν το κοινωνικό τους έργο.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Λογιστής Ανδρέας Αντωνιάδης, ο οποίος διατελεί Ταμίας στη διαχειριστική Επιτροπή του Φορέα, είπε ότι στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται οι τρόποι υποβολής εισφοράς, οι οποίοι είναι είτε μέσω εμβάσματος, σημειώνοντας ότι ο μοναδικός λογαριασμός του Φορέα είναι στην Κεντρική Τράπεζα, ενώ από φέτος δέχονται και εισφορές μέσω JCC. Όπως είπε, όταν γίνει μια εισφορά, ο τραπεζίτης του παρόχου προσφοράς και ο τραπεζίτης της Κυβέρνησης κάνουν τους απαραίτητους ελέγχους «γνώριζε τον πελάτη σου» και για ξέπλυμα χρήματος (kyc, aml). Σε κάθε περίπτωση, είπε, γίνονται αυτοί οι έλεγχοι και η εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Διευκρίνισε, ακόμα, ότι οι εισφορές προέρχονται κατά 90% από το εσωτερικό και κατά 10% από το εξωτερικό, κυρίως από αποδήμους.
Σημείωσε ότι είναι διάφοροι οι λόγοι για τους οποίους μπορεί κάποιος να μην επιθυμεί τη δημοσιοποίηση της εισφοράς του. Ενδεικτικά είπε ότι αυτοί μπορεί να αφορούν λόγους ταπεινοφροσύνης ή και ασφάλειας, γιατί θεωρούν ότι θα τους ζητηθεί να συνεισφέρουν και αλλού.
Κληθείσα να τοποθετηθεί για το ζήτημα από τη σκοπιά της προστασίας προσωπικών δεδομένων, η Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Ειρήνη Λοϊζίδου είπε ότι η διαφάνεια και η λογοδοσία μπορεί να εξυπηρετηθεί με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων, αλλά όχι πάντοτε. Πρέπει «να υπάρχει μια στάθμιση και ισορροπία για να δούμε αν με αυτό το μέτρο όντως η δημοσιοποίηση θα ξεπεράσει τον σκόπελο των προσωπικών δεδομένων και θα εξυπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον». Πρόσθεσε ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δεν μπορεί να εξεταστεί ανεξάρτητα από τον νόμο που προωθεί τη χρηστή διαχείριση οικονομικών πόρων των ειδικών ταμείων.
Στη δική του παρέμβαση, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι η πολιτεία αποφάσισε αντί να βρει πιο θεσμοθετημένους τρόπους να βοηθά άτομα που σπουδάζουν, βρήκε αυτή τη λύση. «Θεωρούμε επικίνδυνο να υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί στήριξης», είπε, καθώς δίνουν περιθώρια κατάχρησης από αυτούς που λαμβάνουν στήριξη.
Σημείωσε ότι αυτό είναι γενική αρχή και όχι αποτέλεσμα ευρημάτων. Πρόσθεσε ότι όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα δεν τίθεται θέμα προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Όπως είπε, καθώς η νομοθεσία δεν προβλέπει σήμερα ανώτατο όριο στις εισφορές, δεν μπορεί να προκύψει κάποιο εύρημα από τους ελέγχους που διενεργεί η Ελεγκτική Υπηρεσία. Ωστόσο, έφερε το παράδειγμα του γνωστού Σαουδάραβα, ο οποίος πολιτογραφήθηκε Κύπριος μαζί με 35 κοντινά του πρόσωπα και ο οποίος παρείχε το αεροσκάφος του στον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι λίγους μήνες μετά που πολιτογραφήθηκε, στις 7/4/2016, εισέφερε €500.000 στον Φορέα Στήριξης.
Σημείωσε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι έντονα υπέρ της διαφάνειας.
Εκ μέρους του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου ο Παντελής Χριστοφίδης, αφού ανάφερε ότι αναγνωρίζουν το πολύτιμο έργο που επιτελείται από τον Φορέα, εξέφρασε την θέση πως θα πρέπει να τηρούνται οι αρχές της λογοδοσία και της διαφάνειας, καθώς και να διασφαλίζεται το ζήτημα της σύγκρουσης συμφερόντων, που όπως είπε θα πρέπει να διέπει όλες της δωρεές στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Σημείωσε ότι ο ΠΔΣ θα καταθέσει σημείωμα με εισηγήσεις, ώστε μεταξύ άλλων να ενσωματωθεί στη νομοθεσία για τον Φορέα, πρόνοια για τήρηση φακέλου για κάθε εισφορά και δωρεά που γίνεται και για το πρόσωπο που την κάνει, από την Κεντρική Τράπεζα, η οποία εκτελεί τους ελέγχους για παρεμπόδιση και καταπολέμηση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος (AML) και αποφυγή παράβασης των κυρώσεων.
Ο εκπρόσωπος του μη κυβερνητικού οργανισμού Oxygen for Democracy Γιώργος Ησαΐα, επεσήμανε πως η διαφάνεια δεν πρέπει να είναι επιλεκτική αλλά οριζόντια. «Πρέπει να γίνει μία συζήτηση για όλους του φορείς που δύναται να λαμβάνουν ιδιωτικές εισφορές και το θέμα να ρυθμιστεί ολιστικά. Επίσης, πρέπει να εξεταστεί το λεκτικό για εισφορές άνω των 500 ευρώ και γενικά να εξεταστούν οι όποιοι ειδικοί περιορισμοί που αφορούν τις ιδιωτικές εισφορές». Ο κ. Ησαΐα είπε ακόμη πως «σε ό,τι αφορά τη δημοσιοποίηση των προσώπων που προβαίνουν σε ιδιωτικές εισφορές, θα πρέπει να διασφαλιστεί τόσο η διαφάνεια όσο και ιδιωτικότητα των προσώπων αυτών. Ως εκ τούτου θα μπορούσε να εξεταστεί μία υβριδική μορφή τήρησης αρχείου ιδιωτικών εισφορών».
Δηλώσεις Βουλευτών
Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, ένας εκ των εισηγητών της πρότασης, είπε ότι ο Ανεξάρτητος Φορέας Κοινωνικής Στήριξης αποτελεί σημαντικό πυλώνα προσφοράς και κανείς δεν αμφισβητεί «το θεάρεστο έργο που επιτελεί από το 2014».
Όπως σημείωσε, με τη παρούσα πρόταση νόμου δεν αμφισβητείται ότι τηρούνται όλα τα μέτρα δέουσας επιμέλειας, ο έλεγχος της νόμιμης πηγής των εσόδων των χορηγιών, και ούτε αμφισβητείται η διαδικασία και τα κριτήρια απόδοσης των υποτροφιών.
«Η ενημέρωση και η διαφάνεια είναι όμως κάτι το διαφορετικό», είπε, σημειώνοντας ότι θωρακίζει με αξιοπιστία τον Φορέα.
«Η ανάγκη στις μέρες μας για διαφάνεια και λογοδοσία διαβρώνει το όποιο αίσθημα εμπιστοσύνης, καλής πίστης αλλά και της αρετής που διαθέτει το όποιο δημόσιο πρόσωπο. Είναι γι’ αυτό που πρέπει με νομοθεσίες και θεσμικές παρεμβάσεις να καλύψουμε κενά, διασφαλίζοντάς την διαφάνεια και κυρίως το Κράτος Δικαίου», σημείωσε.
Ο έτερος συνεισηγητής της πρότασης νόμου, Βουλευτής Κυριάκος Χατζηγιάννης, στην τοποθέτηση του εντός της Επιτροπής, ανέφερε ότι σκοπός είναι η ενίσχυση της υποχρέωσης για λογοδοσία και διαφάνεια. Πρόσθεσε ότι σε ένα κράτος πρόνοιας και ευημερίας «τι χρειαζόμαστε συμπληρωματικά εργαλεία, δεν το καταλαβαίνω, δεν το έχω συναντήσει αλλού», είπε, ζητώντας να ενισχυθεί ο μηχανισμός λειτουργίας εντός του κράτους πρόνοιας και πρόσθετοι μηχανισμοί όπως αυτός να λειτουργεί στη βάση λογοδοσίας και διαφάνειας.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, είπε ότι ο Φορέας επιτελεί ένα έργο που καλύπτει κενά και αδυναμίες του κράτους. «Πάγια θέση μας ως ΑΚΕΛ, είναι η εφαρμογή της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου», είπε, τονίζοντας τη σημασία του να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ εκείνων που θέλουν να εισφέρουν αλλά θέλουν να προστατεύεται η ανωνυμία τους σε κάποιες περιπτώσεις και στο να μπορούμε να ξέρουμε ότι δεν χρησιμοποιείται το ταμείο για αλλότριους σκοπούς.
Πρόσθεσε ότι μπορεί να συζητηθεί ένα όριο από το οποίο και πέρα να πρέπει να δηλώνονται επώνυμα οι εισφορές ή να γίνει διαχωρισμός και διαβάθμιση μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων, Κυπρίων και ξένων, όπως ισχύει και σε άλλες νομοθεσίες για εισφορές.
Αναφερόμενος στην αναφορά του Γενικού Ελεγκτή για την εισφορά €500.000 του Σαουδάραβα, είπε ότι «μπορεί κάποιος καλόπιστος ή κακόπιστος να πει ότι ήταν το αντάλλαγμα για την πολιτογράφηση».
Εντός της Επιτροπής, ο κ. Πασιουρτίδης ζήτησε να δοθούν στοιχεία για το πόσοι από αυτούς που εισφέρουν είναι νομικά και πόσοι φυσικά πρόσωπα και πόσοι ζητούν να παραμείνουν ανώνυμοι, για να διευκολυνθεί η διαδικασία εξέτασης της πρότασης.
Από την πλευρά της, η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ζήτησε να κατατεθούν στοιχεία από τον Γενικό Λογιστή από το 2014, στα οποία να φαίνονται όλες οι εισφορές άνω των €100.000.
Εντός της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, είπε ότι διερωτήθηκε γιατί προέκυψε τώρα ζήτημα διαφάνειας του ταμείου, και διερωτήθηκε αν κάτι τέτοιο θα ήταν προς όφελος του θεσμού. Είπε ότι τα στοιχεία τα έχουν εκείνοι που πρέπει, αφού έχει άμεσο έλεγχο ο Γενικός Λογιστής και ο Γενικός Ελεγκτής.
Σε δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας της Επιτροπής, ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, ανέφερε ότι «ως ΔΗΠΑ είμαστε πάντα υπέρ της διαφάνειας», προσθέτοντας ότι τον ξενίζει ο χρόνος κατά τον οποίο υποβλήθηκε αυτή η πρόταση νόμου. «Ως Επιτροπή θα δούμε αν αυτή η νομοθεσία προσκρούει σε άλλους νόμους», σημείωσε.
«Εάν η οποιαδήποτε διαφάνεια αποβεί εις βάρος του σκοπού του Φορέα, θα πρέπει να δούμε πώς δεν θα επηρεαστεί η προσπάθεια αυτή», τόνισε. «Εφόσον το πρόβλημα είναι η προέλευση των χρημάτων, πρέπει να βρούμε τον τρόπο έτσι ώστε ο Φορέας με αυτά τα έσοδα να προικοδοτεί παιδιά για μόρφωση», ανέφερε καταληκτικά.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, εντός της Επιτροπής, ανέφερε ότι ετοιμάζει πρόταση νόμου για το συνολικότερο θέμα των δωρεών. «Η δωρεά σε πολιτικές οργανώσεις, στην τοπική αυτοδιοίκηση ή κυβερνήσεις εγκυμονεί κινδύνους», είπε, κάνοντας αναφορά σε διαπραγμάτευση επιρροής από εκείνον που κάνει τη δωρεά, σε κίνδυνο διαφθοράς, κίνδυνο κακής χρήσης, υπεξαίρεσης δωρεών, έλλειψης διαφάνειας και σύγκρουσης συμφερόντων.
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι ένας τέτοιος φορέας μπορεί να μεταφραστεί σε πολιτικό όφελος από αυτούς που επωφελούνται, ενώ τόνισε ότι το κράτος πρέπει να χειρίζεται τους πολίτες με ισότιμο τρόπο. «Διαφωνώ κάθετα με ονομαστικά ταμεία, καταλήγουν τους πολίτες να είναι υπήκοοι όποιου είναι στην εξουσία», είπε, καλώντας το κράτος να αναλάβει τις ευθύνες του.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: «Γκρίζες» δωρεές στο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης
Stockwatch: «Ναι» σε έλεγχο, αλλά και σε ανωνυμία Φορέα Κοιν. Στήριξης
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Εύρυθμη λειτουργία θεσμών της Κυπριακής Δημοκρατίας
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε το πλαίσιο λειτουργίας και η αποτελεσματικότητα των θεσμών της Κυπριακής Δημοκρατίας που σχετίζονται με την πρόληψη και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, της φοροαπαλλαγής και του ξεπλύματος παράνομου χρήματος, καθώς και η ανάγκη για συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι πράξεις διαφθοράς που πλήττουν το χρηματοοικονομικό σύστημα της Κύπρου, όπως αυτές που αφορούν σε ξέπλυμα χρήματος από παράνομες δραστηριότητες.
Το 96% των μετρητών που εισήλθαν στην ΚΔ από το 2023 εξετάζονται για ξέπλυμα
«Πού πήγαν τα λεφτά» διερωτήθηκε η Επιτροπή Θεσμών, συνεχίζοντας τη συζήτηση για το ζήτημα της εισόδου μετρητών από τα αεροδρόμια και το πιθανό ξέπλυμα χρήματος, καθώς φαίνεται ότι για τα €90 εκ. από τα €101,6 εκ. που διερευνώνται από τις διωκτικές αρχές, δεν υπάρχουν ακόμη υποθέσεις ενώπιον της δικαιοσύνης.
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, Γιώργος Παντελή, παρουσίασε στην Επιτροπή στοιχεία που ζητήθηκαν σε προηγούμενη συζήτηση του θέματος. Όπως είπε, από το 1/1/2021 μέχρι 3/2024 έγιναν 1077 δηλώσεις μετρητών στα τελωνεία των αεροδρομίων για ποσό €119 εκ. Από αυτές, οι 825 δηλώθηκαν στο διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου 2023 και Μαρτίου 2024 και αφορούσαν ποσό €105 εκ. Από τις 825 δηλώσεις, οι 336 βρίσκονται υπό διερεύνηση από την Αστυνομία και τη ΜΟΚΑΣ, για ποσό που αφορά €101,6 εκ., δηλαδή ποσοστό 96%.
Ο Υπαρχηγός της Αστυνομίας, Δημήτρης Δημητρίου, ανέφερε ότι από τον Αύγουστο 2023 και μετά παρατηρήθηκε μεγάλη κινητικότητα στην είσοδο μεγάλων ποσών στη Δημοκρατία. Πρόσθεσε ότι ενώπιον δικαστηρίου αυτή τη στιγμή βρίσκονται 4 υποθέσεις, που αφορούν συνολικό ποσό γύρω στα €10 εκ. Για τις υπόλοιπες υποθέσεις, ανέφερε, συνεχίζεται η διερεύνηση. Πρόσθεσε ακόμα, ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μία μεγάλη υπόθεση, με εμπλοκή άλλης ευρωπαϊκής χώρας και του Eurojust.
Η επικεφαλής της ΜΟΚΑΣ, Μαρία Κυρμίζη Αντωνίου, είπε ότι 17 περιπτώσεις για τις οποίες λήφθηκαν αναφορές για ύποπτες συναλλαγές, διαβιβάστηκαν στην Αστυνομία για ποινική διερεύνηση, ενώ για 10 από αυτές ενημερώθηκαν αντίστοιχες μονάδες του εξωτερικού. Ερωτηθείσα αν εξετάζουν αυτεπάγγελτα υποθέσεις, ανέφερε ότι γίνεται διερεύνηση μέσα από αναφορές για ύποπτες συναλλαγές, που λαμβάνει η υπηρεσία. Ενδεικτικά, είπε, το 2023 λήφθηκαν έγιναν αναφορές για γύρω στις 2.000 υποθέσεις, οι οποίες εξετάζονται με σειρά σοβαρότητας.
Ο Έφορος Φορολογίας, Σωτήρης Μαρκίδης, ερωτηθείς αν έχουν δηλωθεί στον Φόρο περιπτώσεις developer που πήραν μετρητά, απάντησε ότι υπήρχαν αρκετοί. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις Εκδηλώσεις για το 2021 που έχουν ολοκληρωθεί, περίπου 1.200 είπαν ότι είχαν συναλλαγές με μετρητά αξίας άνω των €10.000. Επιπλέον, σημείωσε ότι περιμένει από το Τμήμα Τελωνείων κατάσταση με όσους δήλωσαν ότι ήρθαν με μετρητά στην Κύπρο για να κάνει διερεύνηση.
Η Διευθύντρια του Τμήματος Τελωνείου, Θεοδώρα Δημητρίου, είπε ότι κατά την είσοδο στη Δημοκρατία, όσοι δηλώνουν ότι ήρθαν με μετρητά συμπληρώνουν προέλευση, προορισμό και σκοπό για τα μετρητά. Ερωτηθείσα σχετικά, είπε ότι οι περισσότεροι αναφέρουν την αγορά ακίνητης περιουσίας. Ωστόσο, σημείωσε, δεν υπάρχει ευχέρεια για να γίνει έλεγχος, πέραν της λήψης της δήλωσης, επί τόπου. Αυτό, πρόσθεσε, γίνεται σε μεταγενέστερο στάδιο, κεντρικά.
Εκπροσωπώντας το Υπουργείο Εσωτερικών, η Αναστασία Καμένου είπε ότι μέσα από μία θέσμια διαδικασία αξιολόγησης κινδύνου που εφαρμόζει το Υπουργείο για νομικές οντότητες, με βάση κριτήρια εντοπίζονται οργανισμοί ψηλού κινδύνου για ξέπλυμα, χρηματοδότηση τρομοκρατίας και φοροδιαφυγή. Τέτοια κριτήρια αποτελούν οι ανώνυμες χορηγίες, η μεγάλη διακίνηση μετρητών και άλλοι παράγοντες κινδύνου. Όπως σημείωσε, στις αρχές 2023 το 25% οντοτήτων κρίθηκαν ως ψηλού κινδύνου. Αφού ακολουθηθεί μία διαδικασία δέουσας επιμέλειας, στέλνονται υποθέσεις σε ΜΟΚΑΣ, Αστυνομία και Έφορο Φορολογίας για περαιτέρω διερεύνηση. Σημείωσε ότι παραδείγματα οντοτήτων σε ψηλό κίνδυνο θεωρούνται μεταξύ άλλων, ιδρύματα που ασχολούνται με μετρητά, ποδοσφαιρικά σωματεία με αδιευκρίνιστες πηγές εσόδων από το εξωτερικό.
Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, είπε ότι προκύπτει θέμα από την ελλιπή συνεργασία των υπηρεσιών του κράτους σε ό,τι αφορά την είσοδο μετρητών στη Δημοκρατία.
«Ψάχνουμε πού είναι €90+ εκ. μετρητά», είπε, σημειώνοντας ότι τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Πρόσθεσε ότι τίθενται σοβαρά ερωτήματα και ζητήματα. «Αυτά τα λεφτά είναι στη χώρα, επενδύθηκαν στη χώρα, έχουν βγει από τη χώρα, όντας σταθμός μεταβίβασης, έχουν φύγει προς τα κατεχόμενα; Σε αυτά τα ερωτήματα δεν καταφέραμε να πάρουμε απάντηση», είπε.
Πρόσθεσε ότι υπάρχει πρόθεση για πρόταση νόμου, όπου ο μέγιστος αριθμός μετρητών που θα μπορεί ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο να ξοδέψει για την αγορά οποιουδήποτε αγαθού, θα είναι τα €1.000. Όπως είπε, σήμερα δεν υπάρχει περιορισμός, φτάνει ο πωλητής, για αγορές με μετρητά άνω των €10.000 να τα δηλώνει στον Έφορο Φορολογίας.
«Είναι θλιβερό μετά τα όσα περάσαμε σε αυτό τον τόπο, να εξακολουθούμε να εντοπίζουμε μαύρες τρύπες», είπε η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ρωτώντας «τι λεφτά έρχονται από τις μαρίνες; Γιατί, κάποιος που θέλει να φέρει λεφτά στην Κύπρο, δεν θα το περάσει από τις επίσημες εισόδους», είπε, σημειώνοντας ότι οι Αρχές δεν ήταν σε θέση να δώσουν στοιχεία σήμερα.
Σημείωσε ότι τέθηκε κατ’ επανάληψη το ζήτημα της αυτεπάγγελτης παρέμβασης της ΜΟΚΑΣ, ενώ είπε ότι υπάρχουν σοβαρά κενά στο θέμα διερεύνησης. «Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει να κλείσουμε όλες τις μαύρες τρύπες», σημείωσε, «διαφορετικά δεν μπορούμε να προχωρήσουμε».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, είπε ότι δημιουργείται ανησυχία και υποψίες από τους αριθμούς που ακούστηκαν. «Όταν υπάρχει η αναφορά ότι €101 εκ. από τα €119 εκ., που έχουν δηλωθεί ότι μπήκαν μετρητά στη Δημοκρατία από τον 1/21 μέχρι 3/24 ερευνώνται από τις διωκτικές αρχές για ξέπλυμα, τότε αυτή τη στιγμή γυρεύουμε ένα τεράστιο ποσό μετρητών που εισήλθαν στη Δημοκρατία».
Πρόσθεσε ότι δεν μπορούν οι δημόσιες αρχές να επαναπαύονται στο ότι τήρησαν κάποιες διαδικασίες. «Η ουσία είναι να ασκείς και προληπτική πολιτική, αναλαμβάνοντας και προληπτικά μέτρα», είπε, σημειώνοντας ότι αν προλάβουν τα μετρητά και εισέλθουν στο έδαφος της Δημοκρατίας, δυσκολεύει και η δουλειά των διωκτικών αρχών.
Εντός της Επιτροπής, η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι δεν υπάρχει πρόληψη και αντίληψη ότι το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό και διασύρει την Κύπρο, με συνέπειες για όλο τον τόπο, όλες τις επιχειρήσεις, τις μελλοντικές επενδύσεις και τη φήμη του τόπου. Είπε ότι κάποιοι «δεν κάνουν τη δουλειά τους» και ότι «κάποιοι σιωπούν γιατί είναι εμπλεκόμενοι». Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό, συνέχισε, σημειώνοντας ότι τα μετρητά και η αγορά ακινήτων με μετρητά έπρεπε να «σηκώνουν κόκκινη σημαία» για θέματα ξεπλύματος χρήματος.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Άργησε να κτυπήσει το καμπανάκι για μαύρο χρήμα
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
