Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 20/09/2023, συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Θεσμοθέτηση διαγνωστικής εξέτασης για εντοπισμό μαθησιακών κενών
Την ανάγκη θεσμοθέτησης διαγνωστικής εξέτασης σε όλες τις τάξεις δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης στην αρχή της χρονιάς, για να εντοπιστούν τα κενά των μαθητών με στόχο την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, εξέτασε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας, με τη συμμετοχή των Γενικών Επιθεωρητών Μέσης και Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας. Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, θα αναμένεται μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου να παρουσιαστούν από το Υπουργείο οι σχεδιασμοί προς την κατεύθυνση αυτή.
Η συζήτηση έγινε έπειτα από εισήγηση του Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Μάριου Μαυρίδη, με τα μέλη της Επιτροπής να τοποθετούνται θετικά ως προς την ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση αδυναμιών των μαθητών, αν και οι Βουλευτές του ΑΚΕΛ εξέφρασαν την άποψη ότι η γραπτή εξέταση είναι ο μόνος τρόπος διάγνωσης, ενώ επεσήμαναν ότι ο εντοπισμός γνωστικών δυσκολιών και μαθησιακών κενών δεν πρέπει να αφορά μόνο τους μαθητές δημοτικών, γυμνασίων, λυκείων και τεχνικών σχολών, αλλά ακόμα και της προδημοτικής βαθμίδας.
Κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή επισημάνθηκε ότι αυτή τη στιγμή διεξάγονται διαγνωστικές εξετάσεις για την α’ γυμνασίου και την α’ λυκείου σε όλη την Κύπρο, καθώς επίσης ότι αυτού του είδους οι εξετάσεις είναι μία διεθνής πρακτική.
Ο Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης, Νικόλας Γιασουμή, διευκρίνισε στην Επιτροπή ότι αυτού του είδους η αξιολόγηση δεν έχει στόχο τη βαθμολόγηση των μαθητών. Εξήγησε ότι γίνονται στοχευμένες εξετάσεις στα ελληνικά και μαθηματικά και όπου εντοπίζονται χαμηλά μαθησιακά αποτελέσματα, προτείνεται η φοίτηση στα Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωση, για πρόσθετη στήριξη των μαθητών. Σε περίπτωση που οι γονείς δεν αποδεχθούν την πρόταση αυτή, πρόσθεσε ο κ. Γιασουμή, δεν μπορεί το Υπουργείο να τους εξαναγκάσει σε κάτι τέτοιο, σημείωσε όμως ότι από εκεί και έπειτα ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει κάποιο συμπληρωματικό υλικό για στήριξη του μαθητή.
Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ανδρέας Θεοδωρίδης, με παρέμβασή του στη συνεδρίαση εξήγησε ότι στόχος είναι να διαπιστωθεί μέσα από τα διαγνωστικά τεστ, που βρίσκεται το κάθε παιδί σε σχέση με τους δείκτες επάρκειας Ανέφερε, ακόμα, ότι πέρα από τα διαγνωστικά τεστ στην πρώτη τάξη, γίνονται και τεστ λειτουργικού αλφαβητισμού στην τρίτη και έκτη τάξη και σημείωσε ότι τα τελευταία τρία χρόνια υπάρχει σταδιακή μείωση του αριθμού λειτουργικά αναλφάβητων μαθητών. Όσον αφορά την αξιολόγηση στις πρώτες τάξεις, είπε ότι γίνεται για να υπάρχει συντονισμός και συνεργασία και με γονείς για στήριξη του μαθητή.
Στη συζήτηση, αναφέρθηκε, υπάρχει προβληματισμός στο Υπουργείο για το αν θα πρέπει να καθιερωθούν πιο τυποποιημένα τεστ, αποφεύγοντας όμως το εξετασιοκεντρικό μοντέλο, ενώ υπογραμμίστηκε ο ρόλος της διαγνωστικής εξέτασης, προκειμένου να μπορούν οι μαθητές να παρακολουθούν κανονικά την παράδοση της ύλης. Αναφέρθηκε, εξάλλου, ότι οι διαγνωστικές εξετάσεις επιτρέπουν να γίνονται και οι κατάλληλες παρεμβάσεις στον προγραμματισμό της ύλης και στο αναλυτικό πρόγραμμα.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, επεσήμανε ότι, σύμφωνα με στοιχεία που είχαν τεθεί παλαιότερα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «ένα στα δύο παιδιά δύναται να εμπίπτει στην κατηγορία της ειδικής εκπαίδευσης». Πρόσθεσε, δε, ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής των παιδιών και των γονέων, η απομάκρυνση από το φυσικό περιβάλλον, την κίνηση και την άθληση, συμβάλλουν στην εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών και παραβατικών συμπεριφορών.
Εξάλλου, όπως ανέφερε και κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, υπάρχει το θέμα των δεξιοτήτων να διαγιγνώσκεται ήδη από την ηλικία της προδημοτικής. Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε ότι συμφωνήθηκε με την εκτελεστική εξουσία να παρουσιαστούν στην Επιτροπή προτάσεις μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, ώστε «με τη στήριξη της Βουλής να προχωρήσουμε σε ριζοσπαστικές αλλαγές στο κομμάτι αυτό, έχοντας τη σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών δυνάμεων», όπως είπε ο κ. Μυλωνάς.
Σε ερώτηση αν η συζήτηση για να διαγνωστικά τεστ θα γίνει η αρχή για μία συζήτηση για αλλαγή αναλυτικών προγραμμάτων, ο κ. Μυλωνάς απάντησε ότι μέρος της εκπαίδευσης είναι είναι και ο σχολικός αθλητισμός, και τα αναλυτικά προγράμματα και ωρολόγια προγράμματα, τα ολοήμερα σχολεία κλπ. Εξήγησε ότι τον Νοέμβριο, όταν το Υπουργείο παρουσιάσει τις εισηγήσεις και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών τεστ, θα μπορέσει να γίνει αυτή η συζήτηση, υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται συνέργεια που θα προκύψει μέσα από διάλογο με το Υπουργείο. «Χρειάζεται πολιτική βούληση, σύγκρουση με κατεστημένα και εξασφάλιση χρημάτων», κατέληξε.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Μάριος Μαυρίδης, ανέφερε ότι, καθώς τα επίπεδα του αναλφαβητισμού αυξάνονται, είναι προς όφελος της κοινωνίας να προωθήσει το Υπουργείο Παιδείας πρακτικές της ετήσιας διαγνωστικής εξέτασης, όχι για να βαθμολογούνται οι μαθητές, αλλά για να αξιολογούνται οι ανάγκες τους.
«Το Υπουργείο έχει αναφέρει ότι ακριβώς προσανατολίζεται προς αυτή την κατεύθυνση, για να μπορεί να αξιολογείται για το έργο που παράγεται στα σχολεία», πρόσθεσε, απαντώντας σε σχόλιο δημοσιογράφου για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Σημείωσε ότι όλες οι πλευρές που συμμετείχαν στη συζήτηση, έδειξαν να συμφωνούν με την πρόταση για διαγνωστικές εξετάσεις για εντοπισμό αναγκών των μαθητών.
«Είναι βεβαίως περισσότερη η δουλειά του εκπαιδευτικού, αλλά έχει και περισσότερα εργαλεία στη διάθεσή του για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα» είπε και αναφέρθηκε σε παιδιά με διαφορετικής μεταναστευτική βιογραφία, παιδιά που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα και «παιδιά που δεν γνωρίζουν βασικά πράγματα», όπως είπε.
Σε ερώτηση αν μια τέτοια διαγνωστική εξέταση θα φέρνει τις εξετάσεις τετραμήνων «από το παράθυρο» είπε ότι δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα, καθώς δεν είναι μία εξέταση που βαθμολογείται, αλλά είναι μόνο για να εντοπίζονται τα κενά που μπορεί να έχει κάποιος μαθητής.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε το ακόλουθο νομοσχέδιο:
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οπίου είναι η νομοθετική κάλυψη του ΠΚ για δαπάνες που έχουν ήδη διενεργηθεί και δεν καλύφθηκαν από την αντίστοιχη εγκεκριμένη πρόνοια του Άρθρου 503 «Δαπάνες από Χρηματοδοτήσεις για Εξωτερικά Ερευνητικά Προγράμματα» στον Προϋπολογισμό του 2019.
Ειδικότερα, επιδιώκεται αύξηση της πρόνοιας του Άρθρου 503 «Δαπάνες από Χρηματοδοτήσεις για Εξωτερικά Ερευνητικά Προγράμματα» για την κάλυψη πρόσθετων σχετικών δαπανών συνολικού ύψους €5.622.568. Σημειώνεται ότι οι συνολικές δαπάνες από Χρηματοδοτήσεις για Εξωτερικά Ερευνητικά Προγράμματα κατά το 2019 ανήλθαν στα €22.183.568.
Προβληματισμός στη Βουλή για τη διάθεση κονδυλίων από ερευνητικά στο ΠΚ
Προβληματισμός για τη διοχέτευση των εκατομμυρίων ευρώ που εξασφαλίζονται για ερευνητικά προγράμματα από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, εκφράστηκε στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, με αφορμή την εξέταση Τροποποίησης του Προϋπολογισμού του Πανεπιστήμιου Κύπρου για το 2019, λόγω αύξησης της εξωτερικής χρηματοδότησης που έλαβε το Πανεπιστήμιο για τη συγκεκριμένη χρονιά.
Όπως ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ο λειτουργός του Πανεπιστημίου Κύπρου, Μενέλαος Μενελάου, για το 2019 τα έσοδα από ερευνητικά προγράμματα ήταν αυξημένα κατά €5,6 εκ., με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό να φτάνει στα €22,2 εκ., καθώς εξασφαλίστηκαν περισσότερα κονδύλια από αυτά που είχαν υπολογιστεί αρχικά.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Μενελάου, τα ποσά αυτά προέρχονται από εξωτερική χρηματοδότηση και όχι από κρατική χορηγία. Σημείωσε ότι έκτοτε γίνονται αυξημένες προβλέψεις ως προς τα ποσά, που αναμένεται να εξασφαλίσει το Πανεπιστήμιο, ώστε να μην υπάρχει ανάγκη για αναπροσαρμογή εκ των υστέρων.
Με παρέμβασή της στη συζήτηση, η λειτουργός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, έθεσε ζήτημα παράτυπης διενέργειας πληρωμών, χωρίς να υπάρχει εγκεκριμένη πρόταση στον προϋπολογισμό, ενώ επεσήμανε ακόμα ότι από τα €22,2 εκ. που εξασφάλισε το Πανεπιστήμιο Κύπρου από εξωτερική χρηματοδότηση, τα €10,5 εκ. αφορούσαν μισθούς του προσωπικού.
Στο πλαίσιο αυτό, επεσήμανε τη διαφωνία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με το ύψος των αντιμισθιών, αναφέροντας ενδεικτικά ότι το ποσό αυτό φτάνει στο 64,1% έως 70,5% του ποσού των απολαβών των ακαδημαϊκών, ενώ παρέθεσε παράδειγμα όπου η αντιμισθία έφτανε τις €90.000. Επανέλαβε, επίσης, την πρόταση για πλαφόν στις αντιμισθίες στο 30% των απολαβών.
Λειτουργός του Πανεπιστημίου ανέφερε ακολούθως, απαντώντας σε ερώτηση που έθεσε ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, ότι πλαφόν υπάρχει όσον αφορά τον χρόνο ενασχόλησης των ακαδημαϊκών με ερευνητικά προγράμματα, το οποίο έχει οριστεί στο 60% του εργάσιμου χρόνου τους, προκειμένου να μη λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τα διδακτικά τους καθήκοντα.
Ο ίδιος λειτουργός διευκρίνισε ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις πολύ απαιτητικών ερευνητικών προγραμμάτων, ενδέχεται ο χρόνος αυτός να ξεπερνά το 60% και για τον σκοπό αυτό προσλαμβάνονται επισκέπτες καθηγητές, που πληρώνονται από τα κονδύλια των ερευνητικών προγραμμάτων, ώστε να αναπληρώνουν τις διδακτικές ώρες.
Τα μέλη της Επιτροπής ζήτησαν από το Πανεπιστήμιο να παρουσιάσει κατάλογο με τους επισκέπτες καθηγητές που έχουν προσκληθεί για να καλύψουν τέτοιες ανάγκες, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Παύλο Μυλωνά, να επισημαίνει ότι χρειάζεται να διαπιστωθεί αν το φαινόμενο είναι όντως εξαίρεση στον κανόνα.
Τέλος, ο λειτουργός του Πανεπιστημίου Κύπρου, απαντώντας σε παρατηρήσεις των Βουλευτών, σημείωσε ότι η διάθεση των κονδυλίων των ερευνητικών προγραμμάτων διέπεται από κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία χορηγεί τα κονδύλια, και ότι διεξάγονται συχνά έλεγχοι από πλευράς της ΕΕ, στους οποίους δεν υπήρξε ποτέ αρνητικό εύρημα, όπως είπε. Εξήγησε, δε, ότι οι αντιμισθίες είναι σημαντικό κίνητρο για τον επαναπατρισμό αξιόλογων ακαδημαϊκών από μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
«Πρέπει να σκεφτούν οι ακαδημαϊκοί τις προτεραιότητες που έχει η εκπαίδευση και η Παιδεία στον τόπο μας και να σκεφτούν ότι πρέπει να περιορίσουμε τις δαπάνες στις κτιριολογικές εγκαταστάσεις και στα ερευνητικά προγράμματα που αφορούν συγκεκριμένους ακαδημαϊκούς», δήλωσε μετά τη συνεδρίαση στους δημοσιογράφους ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς. Είπε, ακόμα, ότι οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν από Βουλευτές, όσον αφορά τις απολαβές των ακαδημαϊκών, θα εξεταστούν. Το θέμα, είπε, θα πάει στην Ολομέλεια και θα φανεί ποια θα ψηφίσουν και τι.
Ακόμα, έκανε λόγο για προνομιούχους υπαλλήλους σε υψηλές κλίμακες, συμπεριλαμβάνοντας και τους Βουλευτές, προσθέτοντας ότι η πολιτεία χρειάζεται να βρει τρόπο να περιορίσει το «λίπος» και να διοχετεύσει χρήματα για βελτίωση της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες. «Η Υπουργός είναι έτοιμη να προχωρήσει, αναμένουμε και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και περιμένουμε με ακόμα περισσότερη αγωνία τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, για να δούμε τι θα μας πουν», ανέφερε.
Όταν οδηγηθούν τα θέματα αυτά ενώπιον της Βουλής, υπογράμμισε ο κ. Μυλωνάς, θα μετρήσει η ειλικρίνεια των πολιτικών δυνάμεων και «αν σκεφτόμαστε τους «πελάτες μας» ή τον εξορθολογισμό της εκπαίδευσης στον τόπο μας», όπως είπε.
Με την έναρξη της συνεδρίασης παρουσιάστηκε εισήγηση εκ μέρους των Βουλευτών του ΔΗΣΥ για αυτεπάγγελτη εξέταση του στρατηγικού σχεδιασμού της πολιτείας για την Ανώτατη Εκπαίδευση στην Επιτροπή. Επίσης, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλας, επεσήμανε ότι είναι σημαντικό να συνεχίσουν να προσελκύσουν ερευνητικά προγράμματα τα δημόσια πανεπιστήμια, προσφέροντας εργασία και σε νέους επιστήμονες, υπογράμμισε, όμως, ότι πρέπει να υπάρχει μία ορθολογιστική βάση για την κατανομή των κονδυλίων.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση σημείωσε ότι είναι σημαντική η παρουσία του Πανεπιστημίου Κύπρου και του ΤΕΠΑΚ σε ερευνητικά προγράμματα του εξωτερικού, λέγοντας ότι αυτό «απεικονίζεται και στην αλματώδη πρόοδο στις διεθνείς κατατάξεις των δημόσιων πανεπιστημίων μας».
Υπογράμμισε, όμως, ότι η συζήτηση για τα ερευνητικά προγράμματα πρέπει να συνεχιστεί και να γίνει πολύ πιο συγκεκριμένη, για να εξεταστούν ζητήματα όπως των ύψος των αμοιβών των καθηγητών, οι συνθήκες εργασίες των ερευνητών και άλλων διδακτορικών ή μεταδιδακτορικών που εργάζονται στα προγράμματα, καθώς και το όφελος των πανεπιστημίων από τα προγράμματα αυτά.
«Υπάρχουν και διάφορες και διαφορετικές απόψεις και πρέπει να έχουμε μία πλήρη εικόνα για να διασαφηνιστεί η σωστή διαχείριση, αλλά και η διοχέτευση αυτών των κονδυλίων για την πραγματική προώθηση της έρευνας, τη στήριξη των νέων επιστημόνων αυτού του τόπου και γενικά την ανάπτυξη των πανεπιστημίων», κατέληξε ο κ. Χριστοφίδης.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής σημείωσε ότι στο πλαίσιο της συζήτησης για τον στρατηγικό σχεδιασμό στην Ανώτατη Εκπαίδευση, μπορεί να εξεταστεί και το θέμα των ερευνητικών προγραμμάτων. Ανέφερε ακόμα ότι η συζήτηση αυτή αναμένεται να αρχίσει εντός των επόμενων δύο εβδομάδων.
Επίσης, κατά τη συζήτηση στη συνεδρίαση, ο ανεξάρτητος Βουλευτής, Αντρέας Θεμιστοκλέους, ανέφερε ότι οι ερευνητές που απασχολούνται στα προγράμματα είναι χαμηλόμισθοι οι περισσότεροι, χωρίς να λαμβάνουν 13ο μισθό, και χαρακτήρισε προκλητικές τις επιπρόσθετες αμοιβές των καθηγητών. Σημείωσε, ακόμα, ότι τα ερευνητικά προγράμματα που αναλαμβάνουν τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, πρέπει να σχετίζονται με τις ανάγκες του κυπριακού λαού.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Έλλειμμα €6 εκατ. για χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
