Η Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 04/01/2022, καταψήφισε ομόφωνα την αναπομπή της πρότασης νόμου που προνοεί την μείωση του συντελεστή ΦΠΑ παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στο 9%. Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Κωνσταντίνος Πετρίδης ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα καταφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, για την τελική κρίση της νομοθεσίας.
Αναλυτικά η πρόταση νόμου:
Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 7) Νόμος του 2021
Σκοπός της πρότασης νόμου είναι η τροποποίηση του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, ώστε η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας να υπόκειται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, ύψους 9%.
Η προτεινόμενη ρύθμιση κρίνεται αναγκαία για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της απότομης αύξησης των τιμών και, ειδικότερα, αποσκοπεί στη στήριξη των καταναλωτών, των νοικοκυριών και των επαγγελματιών, προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο αυξημένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
Η αναπομπή
Ο αναπεμφθείς νόμος ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής στις 3 Δεκεμβρίου και αναπέμφθηκε στη Βουλή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 22 Δεκεμβρίου.
Στους λόγους της αναπομπής, ο Πρόεδρος αναφέρει ότι ο νόμος που ανέπεμψε παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ και παράλληλα την Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών.
Προσθέτει οι λόγοι αναπομπής είναι οικονομικοί και δημοσιονομικοί, αφού θεωρείται ότι η ψήφιση του νόμου θα επιφέρει μεγάλο αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά και θα εκτροχιάσει τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις και στόχους του κράτους καθότι πρόκειται για ένα μέτρο με οριζόντια εφαρμογή για το οποίο δεν έχει καθοριστεί χρονικό πλαίσιο εφαρμογής. Όπως αναφέρεται, η απώλεια αναμένεται να ανέλθει στα 75 εκ. ευρώ περίπου για περίοδο ενός έτους με βάση τις εισπράξεις της ΑΗΚ για το ΦΠΑ.
Αναφέρει ακόμα ότι επί της ουσίας ο αναπεμθείς Νόμος παρεμβαίνει και τροποποιεί τη δημοσιονομική πολιτική, η οποία υπόκειται στις δεσμεύσεις του ενωσιακού δικαίου και αντίκειται στις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος, ήτοι του Άρθρου 167.
Διατυπώνει τη θέση ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων, μέσα από τη ψήφιση νόμων που επηρεάζουν ουσιαστικά το σχεδιασμό της δημοσιονομικής πολιτικής, παρεμβαίνει στην προσπάθεια της εκτελεστικής εξουσίας να εκπληρώσει τις δημοσιονομικές τις υποχρεώσεις, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο και εισηγείται στη Βουλή να μην εμμείνει στην απόφασή της, αποδεχόμενη την Αναπομπή.
Δηλώσεις:
Στην τοποθέτησή του ενώπιον της Ολομέλειας ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, εξέφρασε απογοήτευση για την αναπομπή, αφού όπως είπε είναι πλέον αδιαμφισβήτητο ότι ο ηλεκτρισμός και το κόστος της ενέργειας είναι ψηλό.
Πρόσθεσε ότι ανέμενε από την Κυβέρνηση περισσότερη ευαισθησία, αφού αντί για εξαγγελίες για μέτρα και οτιδήποτε θα ήταν βοηθητικό, είδαν απλώς μια αναπομπή. Αναφέρθηκε στην ανάγκη της επαναφοράς της χαμηλής και ψηλής ταρίφας στο ηλεκτρικό ρεύμα ανάλογα με την κατανάλωση, για να βοηθούνται τα φτωχά νοικοκυριά, στο μεγάλο κόστος που υπάρχει όσον αφορά τους θερμοσυσσωρευτές, σε ανάγκη μέτρα για ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας. Πρόσθεσε ότι ανέμεναν εξαγγελίες αυτών των μέτρων όπως κάνουν άλλες χώρες και δεν έχουν δει αυτό τον προγραμματισμό που θα τους καθησυχάσει. Για το λόγο αυτό ανέφερε ότι δεν υποστηρίζουν την αναπομπή, αφού αναμένουν πάρα πολλά. Όταν δεν κάνει τίποτε η κυβέρνηση, πρόσθεσε, αναγκαζόμαστε να πάρουμε αυτό το μέτρο για μείωση του ΦΠΑ.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης, είπε ότι παρόλο που η Δημοκρατική Παράταξη είχε προτείνει τη μείωση του ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια στο 5% και στο 0% για έξι μήνες για τρόφιμα και φάρμακα, αφού διαπιστώνουν τον καλπασμό της ακρίβειας και τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα κυπριακά νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τελικά ψήφισαν την πρόταση της πλειοψηφίας της Βουλής. Πρόσθεσε ότι η αναπομπή εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν τους βρίσκει σύμφωνους.
Σχολίασε παράλληλα πως στην περίπτωση παραβίασης του δικαίου της ΕΕ, παρέμβασης της νομοθετικής στην εκτελεστική εξουσία, πολλές φορές η Βουλή έβαλε πλάτη για να στηρίξει η Κυπριακή Δημοκρατία τα οικονομικά. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι όταν είναι να βοηθηθεί ο λαός, βρίσκονται όλοι αυτοί οι αυστηρά συνταγματικοί λόγοι και ζήτησε από τη Νομική Υπηρεσία να είναι αυστηρά σκεπτόμενη και σε όλα τα υπόλοιπα που αφορούν τη διάκριση των εξουσιών.
Όσον αφορά τον εκτροχιασμό της δημοσιονομικής πολιτικής διερωτήθηκε σε ποιον εκτροχιασμό αναφέρεται η Κυβέρνηση, όταν υπάρχουν πάρα πολλά περιττά κονδύλια στον προϋπολογισμό που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για να δοθεί μια ανάσα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Εκ μέρους της ΕΔΕΚ ο Βουλευτής Ηλίας Μυριάνθους, διερωτήθηκε κατά πόσο υπολόγισε το Υπουργείο Οικονομικών ότι αυτή η απώλεια που αναφέρει ότι θα ανέλθει στο 75 εκ ευρώ ετησίως, θα αντισταθμιζόταν με τη μείωση του πληθωρισμού και συνακόλουθα με τη μείωση των δαπανών του κράτους λόγω αύξησης του τιμαρίθμου και των μισθών.
Πρόσθεσε ότι άλλες χώρες της ΕΕ έλαβαν αυτά τα μέτρα με τη μείωση του ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό και σε άλλα καύσιμα.
Εξέφρασε την άποψη ότι είναι λανθασμένη η τοποθέτηση της Κυβέρνησης για αναπομπή και είπε ότι ανέμεναν ότι η Κυβέρνηση θα υιοθετούσε το νόμο και θα είχε αναλάβει πρωτοβουλίες και προς άλλες κατευθύνσεις.
Εκ μέρους του ΕΛΑΜ ο Βουλευτής Σωτήρης Ιωάννου, ανέφερε επίσης ότι καταψηφίζουν την αναπομπή, αφού η σημαντική διαφορά από την κυβερνητική πρόταση είναι η εξαίρεση των επιχειρήσεων. Τόνισε τη μείωση του κύκλου εργασιών πολλών επιχειρήσεων λόγω πανδημίας, ενώ ανέφερε ότι παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες θα πάρουν πίσω το ΦΠΑ, είναι αυτή τη στιγμή που χρειάζονται στήριξη από το κράτος, ενώ προέβλεψε ότι πολλές θα οδηγηθούν τελικά στο κλείσιμο και πολλοί εργαζόμενοι θα βρεθούν στην ανεργία, κάτι που ισοδυναμεί απώλεια εσόδων για το κράτος. Συμπλήρωσε ότι η μείωση του ΦΠΑ δεν ήταν η ολική λύση αλλά ένα μικρό λιθαράκι στη αντιμετώπισή του.
Παράλληλα ανέφερε ότι οι προϋπολογισμοί θα ήταν πλεονασματικοί αν οι Τ/κ πλήρωναν για το ηλεκτρικό ρεύμα που τους παρείχε η Δημοκρατία και δεν μετακυλιόταν το κόστος τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας .
Η Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου έκανε λόγο για πολιτική υποκρισία στον τόπο μας, αφού όταν ο λαός κλήθηκε να καταβάλει μεγάλο κόστος το 2018 επειδή ήταν επιταγή από τις Βρυξέλλες, τού φόρτωσαν δισεκατομμύρια, εκτοξεύοντας κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες το δημόσιο χρέος με το κλείσιμο του Συνεργατισμού. Τότε, ανέφερε, ήταν δημοσιονομικά υπεύθυνοι, ωστόσο σήμερα για να ελαφρύνουμε με 5, με 10, με 20 ευρώ τις τσέπες των φτωχών και των μεσαίων είμαστε δημοσιονομικά ανεύθυνοι και πολιτικά ανάλγητοι κατά την Κυβέρνηση.
Παράλληλα συμπλήρωσε ότι άλλες χώρες έχουν υιοθετήσει μέτρα, δίνοντας το παράδειγμα της Ισπανίας που μείωσε τον ΦΠΑ από 21% στο 10% οριζόντια, διερωτώμενη γιατί στην Κύπρο που ευημερεί θα ήταν δημοσιονομικό ανεύθυνο και οικονομικά αδύνατο να ανταπεξέλθει σε αυτή τη μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες για όσο χρόνο είναι στα ύψη η τιμή των καυσίμων.
Η αντιπολίτευση, είπε, υιοθετεί και επιμένει σε ένα δημοσιονομικά υπεύθυνο και κοινωνικά ευαίσθητο μέτρο, ενώ πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται να υιοθετήσουν είτε πολιτικές εντυπωσιασμού, είτε ανάλγητες κοινωνικά πρακτικές.
Πρόσθεσε ότι είναι σωστή η πρόταση νόμου και μπορεί να βοηθήσει την Κυβέρνηση να βοηθήσει τον κόσμο αν υπάρχει πολιτική βούληση. Συμπλήρωσε ωστόσο ότι «η πολιτική βούληση που υπάρχει σήμερα δεν είναι για να βοηθήσουμε τον τόπο μας αλλά για να δημιουργήσουμε εντυπώσεις».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου ανέφερε ότι δεν υπάρχει αντισυνταγματικότητα στην πρόταση νόμου, αφού η Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου το 2009 είχε αποφανθεί για παρόμοιο θέμα και πρόσθεσε ότι οι σημερινοί κυβερνώντες είχαν πρωταγωνιστήσει τότε για να πάμε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Είπε επίσης ότι η μείωση του ΦΠΑ συστήνεται από την Επιτροπή για να αντιμετωπιστεί το ράλι των τιμών της ενέργειας. Είπε επίσης ότι είναι πολιτική δέσμευση των κομμάτων ότι θα επανέλθουμε στον συντελεστή ΦΠΑ όταν τελειώσει αυτή η κατάσταση με τη μεγάλη αύξηση των τιμών στον ηλεκτρισμό.
Ο κ. Στεφάνου συμπλήρωσε ότι η Κυβέρνηση Συναγερμού, όταν έχουμε να κάνουμε με στήριξη τραπεζών και μεγάλων συμφερόντων δεν ασχολείται με τα δημόσια οικονομικά, ενώ τώρα που είναι για την κοινωνία και τον από τον κόσμο εφευρίσκει διαφορές δικαιολογίες.
Εξέφρασε την άποψη ότι με τα δεδομένα που υπάρχουν μπορεί να απορροφηθεί από το κράτος αυτή η απώλεια εσόδων. Κάλεσε την Κυβέρνηση να αξιοποιήσει την προθυμία της Βουλής να βοηθήσει τον κόσμο, αντί για πολλοστή φορά να βρίσκεται απέναντι, ενώ ανέφερε ότι η αύξηση στις τιμές οφείλεται σε μεγάλο μέρος στην Κυβέρνηση και το κόστος των ρύπων, αφού η Κυβέρνηση για χρόνια δεν έκανε αυτό που έπρεπε.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης αφού εξέφρασε τη διαφωνία του κόμματός τους στις μη στοχευμένες μειώσεις στη φορολογία του ηλεκτρικού ρεύματος και επανέλαβε την αναφορά στις μειώσεις στις οποίες έχει προχωρήσει η Κυβέρνηση για νοικοκυριά και ευάλωτους, είπε ότι δεν βρίσκει σύμφωνο τον ΔΗΣΥ η κυβερνητική αναπομπή.
Ανέφερε πρώτον, ότι είναι αχρείαστη, αφού η εκτελεστική εξουσία δικαιούται με βάση το νόμο να επαναφέρει αμέσως από το 9% στο 19% νόμιμα και αμέσως το ΦΠΑ, ενώ για αυτό τον λόγο χαρακτήρισε πυροτέχνημα την τροπολογία της Βουλής για να μειώσει το ΦΠΑ.
Ωστόσο ως σοβαρότερο λόγο για τον οποίο διαφωνεί το κόμμα με την Κυβέρνηση, ο κ. Γεωργιάδης υπέδειξε τον ισχυρισμό ότι το νομοθετικό σώμα δεν δικαιούνται να μειώνει φορολογίες. Αφού σημείωσε ότι δεν επιτρέπεται από τη μια να θέλουμε τους φόρους να μειώνονται και από την άλλη τις δαπάνες να αυξάνονται, πρόσθεσε ότι αυτή η συζήτηση πρέπει να διεξαχθεί με πολιτικά επιχειρήματα και όχι με ισχυρισμούς περί δήθεν αντισυνταγματικότητας που αμφισβητούν την εξουσία που έχουν τα κοινοβούλια να αυξάνουν και να μειώνουν φόρους.
Πρόσθεσε ότι ο ΔΗΣΥ είναι έτοιμος να συζητήσει χαμηλές φορολογίες με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι εξίσου συγκρατημένες πρέπει να είναι και οι δημόσιες δαπάνες, ενώ ανέφερε πως όσα έλεγε ο ΔΗΣΥ το 2009 όταν είχε μειωθεί ο ΦΠΑ με δική του πρωτοβουλία, τα λέει και σήμερα.
Ανέφερε τέλος ότι ο ΔΗΣΥ χωρίς να αλλάζει επί της ουσία τη θέση του για λόγους τάξης, συνταγματικής ορθότητας, και σεβασμού στο κυριαρχικό δικαίωμα του κοινοβουλίου να καθορίζει τη φορολογική πολιτική του κράτους, θα απορρίψει την αναπομπή.
Πηγή δηλώσεων – ΚΥΠΕ
