Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων, Εγκλωβισμένων, Αγνοουμένων και Παθόντων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 04/07/2023, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού του Ταμείου Τουρκοκυπριακών Περιουσιών Νόμος (Αρ. 1) του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο Τ/κ Περιουσιών ποσού €345.000 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2023, ούτως ώστε να επιτευχθεί η κάλυψη της ανάγκης καταβολής της αποζημίωσης που συμφωνήθηκε στο Δικαστήριο ύψους €318.700, στα πλαίσια εκδίκασης της Αγωγής 5852/13, Orhan Hussein Dervish εναντίον Γενικού Εισαγγελέα και Υπουργού Εσωτερικών ως Κηδεμόνα Τ/κ Περιουσιών.
Η Βουλή εξετάζει αποζημίωση €345 χιλ. σε Αμερικανό τ/κ καταγωγής
Την έγκριση συμπληρωματικού προϋπολογισμού ύψους €345.000 εξέτασε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων, καθώς το ποσό αυτό απαιτείται για την καταβολή αποζημίωσης για απώλεια χρήσης, σε Αμερικανό πολίτη τουρκοκυπριακής καταγωγής. Κατά τη συνεδρίαση, τέθηκαν προβληματισμοί που αφορούν τόσο στους χειρισμούς της υπόθεσης, όσο και το αν και πόσες μπορεί να είναι οι περιπτώσεις που μπορεί να έχουν αντίστοιχη εξέλιξη στο μέλλον.
Όπως ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, το ποσό της αποζημίωσης προέκυψε κατόπιν απόφασης δικαστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τη σύμφωνη γνώμη και της νομικής υπηρεσίας. Εξήγησε ότι η αποζημίωση αφορά σε ακίνητη περιουσία στη Λεμεσό, που μεταβιβάστηκε στον ιδιοκτήτη από τον πατέρα του το 1973. Ο κ. Κέττηρος πρόσθεσε ότι η υπόθεση εκδικάζεται από το 2013 και η απόφαση για την καταβολή του ποσού εκδόθηκε το 2023.
Το θέμα θα εξεταστεί εκ νέου στην επόμενη συνεδρίαση, καθώς οι Βουλευτές ζήτησαν διευκρινίσεις για τους χειρισμούς που έγιναν στην υπόθεση, ώστε να μπορέσουν να τοποθετηθούν ολοκληρωμένα οι κομματικές ομάδες. Ακολούθως, το θέμα θα οδηγηθεί προς ψήφιση από την Ολομέλεια, ώστε το σώμα να αποφασίσει αν θα εγκρίνει το ποσό.
«Προβληματίζει κατά πόσο υπάρχουν και άλλες τέτοιες περιπτώσεις, κάτι που πρέπει να διερευνήσει η Υπηρεσία, για να γνωρίζουμε πόσες και ποιες είναι αυτές οι περιπτώσεις, γιατί σε αυτά τα τεμάχια έχουν δραστηριοποιηθεί αρκετοί πρόσφυγες», σημείωσε στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Επιτροπής.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι θα πρέπει να προβληματίσει την Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών «γιατί από το 2013 κρατούσαν στη νομική υπηρεσία μία εξόφθαλμη υπόθεση, η οποία θα έπρεπε να διευθετηθεί χωρίς να παρέλθουν δέκα χρόνια και να απαιτεί ο πολίτης αυτός αποζημίωση η οποία φτάνει τις €345.000, που αν η συμφωνία γινόταν νωρίτερα, το ποσό θα ήταν πολύ πιο χαμηλό». Είπε, δε, ότι «θα κληθεί ο φορολογούμενος πολίτης να πληρώσει ένα πολύ μεγάλο ποσό, γιατί κάποιοι για δέκα χρόνια κρατούσαν την «καυτή πατάτα» και περίμεναν να τη δώσουν στον επόμενο για να το διαχειριστεί».
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, στις δηλώσεις του ανέφερε ότι «αυτές οι συμφωνίες που έγιναν είναι κομμάτι επιλήψιμες και δεν πρόκειται να εγκρίνουμε τέτοιο προϋπολογισμό».
Σημείωσε, ακόμα, ότι «νομικά η απόφαση πάσχει, γιατί δίνει οδηγίες το Δικαστήριο στο κράτος, να τιτλοποιήσει χωριστά το μερίδιο του Αμερικανού πολίτη», διευκρινίζοντας ότι «το πώς γίνεται η έκδοση τίτλου ιδιοκτησίας και κοινόκτητη γη, το προνοεί ο νόμος περί Κτηματολογίου». Ανέφερε, δε, ότι στο τεμάχιο έχει ανεγερθεί σταθμός βενζίνης από εταιρεία, η οποία έχει καταβάλει στο κράτος ενοίκια ύψους €254.000, που είναι λιγότερα από το ποσό που αποφασίστηκε ως αποζημίωση.
Συναφές δημοσίευμα στο ΚΥΠΕ: Εφικτή υπό προϋποθέσεις η διεκδίκηση τ/κ περιουσιών, λέει Τ/κ νομικός
Εφικτή υπό ορισμένες προϋποθέσεις είναι η διεκδίκηση τουρκοκυπριακών περιουσιών στις ελεύθερες περιοχές, θεωρεί ο Τουρκοκύπριος νομικός Μουράτ Μετίν Χακκί, σύμφωνα με δηλώσεις του στην τ/κ εφημερίδα «Κίμπρις».
Κληθείς από την «Κίμπρις Ποστασί», να σχολιάσει την αγωγή που κατέθεσε ο τ/κ καταγωγής, Αμερικανός πολίτης, Ορχάν Χιουσεγίν Ντερβίς εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για την περιουσία του στη Λεμεσό και την αποζημίωση που κέρδισε, ο κ. Χακκί αναφέρθηκε σε «σημαντικά ζητήματα», που «αναμένουν όσους θέλουν να κάνουν αγωγή για να πάρουν πίσω την περιουσία τους ή να εξασφαλίσουν αποζημίωση».
Ανέφερε ότι «για παράδειγμα, ο Ντερβίς, ο οποίος κατέθεσε και κέρδισε την αγωγή, δεν πήρε πίσω στην κατοχή του την περιουσία» και είπε ότι «οι άνθρωποι που μετανάστευσαν στο εξωτερικό πριν από το 1974 μπορούν γενικά να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους στη νότια Κύπρο».
Ο κ. Χακκί τονίζει ότι μετά την υπόθεση του Μουσταφάογλου Αρίφ, η οποία ολοκληρώθηκε το 2004, οι άνθρωποι που ζουν μόνιμα στις ελεύθερες περιοχές και δεν κατέχουν ελληνοκυπριακή περιουσία στα κατεχόμενα μπορούν να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους.
«Οι Τουρκοκύπριοι που πληρούν τα κριτήρια, δηλαδή δεν κατέχουν ελληνοκυπριακή περιουσία στην τδβκ και μετανάστευσαν στο εξωτερικό πριν από το 1974, μπορούν να κινηθούν νομικά χωρίς να περιμένουν τη λύση του κυπριακού προβλήματος και μπορούν να λάβουν συγκεκριμένη αποζημίωση στο τέλος της διαδικασίας», σημειώνει ο κ. Χακκί.
«Το να έχεις μεταναστεύσει στο εξωτερικό πριν από το 1974 και το να μην κατέχεις ελληνοκυπριακή περιουσία στην τδβκ είναι τα δύο πιο σημαντικά κριτήρια. Αν δεν πληρούνται αυτά τα κριτήρια, οι δικαιούχοι μπορούν να εισέλθουν σε μια διαδικασία που εκτείνεται μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στο πλαίσιο του εσωτερικού δικαίου, ένας περιορισμένος αριθμός ανθρώπων μπορεί να πληροί αυτά τα κριτήρια και να βρεθεί λύση στα προβλήματά τους», κατέληξε.
Ο περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω σχέδια νόμου σκοπός των οποίων είναι:
(α) στις περιπτώσεις παραχώρησης Σύμβασης Μίσθωσης από τη Κυπριακή Δημοκρατία, σε δικαιούχους εκτοπισθέντες, για το τμήμα της οικιστικής μονάδας που βρίσκεται μερικώς σε γη κρατικής ιδιοκτησίας, η Σύμβαση Μίσθωση να παραχωρείται με κριτήριο το χρόνο θανάτου τους κι κατά πόσο η συγκεκριμένη οικιστική μονάδα ευρίσκεται σε Κυβερνητικό Οικισμό ή σε Συνοικισμό Αυτοστέγασης και
(β) να επιτραπεί, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η αποξένωση ακίνητης ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας ή ακίνητης ιδιοκτησίας δυνάμει των διατάξεων οποιουδήποτε νόμου για σκοπούς στέγασης ή αυτοστέγασης προσώπων συνεπεία της τουρκικής εισβολής και μέχρι το 1980 τα οποία θεωρούνται δικαιούχοι με βάση τις διατάξεις του περί Παροχής Στεγαστικής Βοήθειας σε Εκτοπισθέντες, Παθόντες και άλλα Πρόσωπα Νόμου, παρά το ότι η κρατική γη στην οποία έχουν ανεγερθεί οι οικιστικές μονάδες δεν έχουν χαρακτηριστεί ως κυβερνητικοί οικισμοί ή συνοικισμοί αυτοστέγασης.
Από Σεπτέμβρη ο νόμος για τιτλοποιήσεις προσφυγικών, λόγω διαφωνίας Βουλής-ΥΠΕΣ
Μετατίθεται μετά τη θερινή διακοπή των εργασιών της Βουλής η ψήφιση του νομοθετικού πακέτου για την έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας και πιστοποιητικών μίσθωσης για ακίνητα σε συνοικισμούς αυτοστέγασης ή σε κυβερνητικούς συνοικισμούς, λόγω της διαφωνίας μεταξύ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων και του Υπουργείου Εσωτερικών όσον αφορά τις κατοικίες που έχουν παραχωρηθεί σε εγκλωβισμένους και τις κατοικίες που ανεγέρθηκαν σε χαλίτικη γη.
Συγκεκριμένα, αρνητική ήταν η απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών στο αίτημα της Επιτροπής να εκδοθούν τίτλοι ιδιοκτησίας για μικρές κατοικίες που χρησιμοποιούν οι εγκλωβισμένοι, οι οποίες τους παραχωρήθηκαν για χρήση όταν χρειάζεται να βρεθούν στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επίσης αρνητική ήταν η θέση του Υπουργείου στο αίτημα της Επιτροπής για παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας σε 40 κατοικίες στην επαρχία Λευκωσίας, που ανεγέρθηκαν σε χαλίτικη γη, με υπόδειξη του κράτους, χωρίς όμως να περιλαμβάνονται σε συνοικισμούς.
Όπως ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, απαλείφθηκε από το κείμενο των αναθεωρημένων νομοσχεδίων η πρόνοια για πενταετή δέσμευση των πιστοποιητικών μίσθωσης, προτού οι ιδιοκτήτες μπορέσουν να πωλήσουν τα ακίνητα, καθώς και οι επιτόπιοι έλεγχοι για την έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας και πιστοποιητικών μίσθωσης.
Ο κ. Κέττηρος είπε, ακόμα, ότι σύμφωνα με το αναθεωρημένο κείμενο, τίτλοι ιδιοκτησίας και πιστοποιητικά θα εκδίδονται με σημείωση, ακόμα κι αν υπάρχουν μικρές παρανομίες εντός των τεμαχίων, εφόσον αυτές δεν παρεμβαίνουν σε χώρους πρασίνου, πεζοδρόμια και ξένη περιουσία. Πρόσθεσε ότι το αναθεωρημένο κείμενο υιοθετεί σε μεγάλο βαθμό τις προτάσεις που κατέθεσε το ΑΚΕΛ, κάτι για το οποίο εξέφρασε την ικανοποίησή του.
Όσον αφορά τη διαφωνία του Υπουργείου Εσωτερικών με τις προτάσεις της Επιτροπής για τις κατοικίες εγκλωβισμένων, ο κ. Κέττηρος ανέφερε ότι θα σταλεί εντός της εβδομάδας επιστολή, που θα εξηγεί «τους πολιτικούς λόγους για τους οποίους θα πρέπει ο Υπουργός Εσωτερικών να λάβει απόφαση και να αλλάξει τη στάση του Υπουργείου και της κυβέρνησης». Εξάλλου, ο Πρόεδρος της Επιτροπής αντέκρουσε το επιχείρημα, λέγοντας ότι «οι εγκλωβισμένοι δεν αυξάνονται, οι εγκλωβισμένοι του 1974 μειώνονται, πλέον υπάρχουν μόνο οι μετεγκατασθέντες».
Αναφερόμενος στη διαφωνία του Υπουργείου με την πρόταση νόμου για την έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας για κατοικίες σε χαλίτικη γη, που δεν βρίσκεται εντός προσφυγικών συνοικισμών, ο κ. Κέττηρος επεσήμανε ότι το κράτος υπέδειξε τη γη αυτή για ανέγερση κατοικιών, «αλλά αυτή τη στιγμή θέλει να ανακτήσει κατοικίες από τους πρόσφυγες, δηλαδή θα βγάλει και κέρδος». Ανέφερε ότι πρόκειται για 40 κατοικίες στην επαρχία Λευκωσίας και πρόσθεσε ότι στην επιστολή θα παρατίθενται οι λόγοι που θα πρέπει να αλλάξει ο Υπουργός στάση και στο εν λόγω θέμα.
«Ελπίζουμε να μη φτάσουμε στο σημείο να πάμε με τροπολογίες στην Ολομέλεια της Βουλής», συνέχισε ο κ. Κέττηρος. «Συνειδητά δεν επιλέγουμε να ανεβάσουμε τώρα τους τόνους για τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ληφθούν οι αποφάσεις αυτές», πρόσθεσε. «Πιστεύουμε ότι, επειδή οι προτάσεις που έχουμε καταθέσει είναι στο πλαίσιο του ορθολογισμού και της δικαιοσύνης, έχουμε τα εχέγγυα για να πείσουμε το Υπουργείο να συγκατατεθεί», κατέληξε ο ίδιος.
Ως casus belli χαρακτήρισε ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, το θέμα των κατοικιών που χρησιμοποιούνται από εγκλωβισμένους. Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ανέφερε ότι ο αριθμός των κατοικιών που χρησιμοποιούν για δεκαετίες οι εγκλωβισμένοι, όταν χρειάζεται να διαμείνουν στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι πολύ μικρός.
«Η θέση μας είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν ταλαιπωρηθεί τα μέγιστα και επειδή δεν έχουν την προσφυγική ιδιότητα, η κυβέρνηση δεν θέλει να τους παραχωρήσει τις κατοικίες», είπε ο κ. Κουλίας. «Αίτημά μας είναι αυτές οι κατοικίες να τιτλοποιηθούν στις οικογένειες που τις χρησιμοποιούν για 30-40 χρόνια», κατέληξε.
Συναφές δημοσίευμα στο ΚΥΠΕ: Θέματα εγκλωβισμένων αντιμετωπίζονται με απόλυτη ευαισθησία, λέει το ΥΠΕΣ
Η Κυβέρνηση αντιμετωπίζει με απόλυτη ευαισθησία τα θέματα που αφορούν στους εγκλωβισμένους, αλλά και τον προσφυγικό κόσμο, και επιδιώκει να εξετάζει τα ζητήματα που προκύπτουν με όσο το δυνατόν πιο δίκαιο και ισόνομο τρόπο, αναφέρει το Υπουργείο Εσωτερικών.
Οπως αναφέρει το Υπουργείο Εσωτερικών, σε συνέχεια σημερινού δημοσιεύματος με τίτλο «Η Επιτροπή Προσφύγων ζητά από τον Υπουργό Εσωτερικών αλλαγή στάσης – Άλλο ένα μέτωπο Βουλής και Κυβέρνησης», που αφορά σε συζήτηση στην Επιτροπή Προσφύγων της Βουλής, σημειώνει ότι η παρούσα κυβέρνηση αντιμετωπίζει με απόλυτη ευαισθησία τα θέματα, που αφορούν στους εγκλωβισμένους, αλλά και τον προσφυγικό κόσμο, και επιδιώκει να εξετάζει τα ζητήματα που προκύπτουν με όσο το δυνατόν πιο δίκαιο και ισόνομο τρόπο.
Συγκεκριμένα, προσθέτει, στην Επιτροπή Προσφύγων ζητήθηκε όπως στους περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας Κανονισμούς του 2023, που αφορούν στην παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας σε εκτοπισθέντες συμπεριληφθεί ως «δικαιούχος οικιστικής μονάδας σε Κυβερνητικό Οικισμό» και «Εγκλωβισμένο πρόσωπο».
Αναφέρεται λόγω του ότι δεν υπάρχει αναφορά των εγκλωβισμένων προσώπων ως δικαιούχων στους εν λόγω Κανονισμούς, θα πρέπει τύχει εξέτασης από τη Νομική Υπηρεσία. Παράλληλα, θα πρέπει να εξεταστεί από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως ο αριθμος των εγκλωβισμένων που κατέχουν οικιστική μονάδα, προκειμένου ανάλογα το Υπουργείο Εσωτερικών θα προβεί σε δέουσες αποφάσεις.
Όσον αφορά την πρόταση νόμου για παραχώρηση τίτλου ιδιοκτησίας σε μεμονωμένες κατοικίες, που ανεγέρθηκαν από πρόσφυγες σε κρατική γη εκτός κυβερνητικών οικισμών ή συνοικισμών αυτοστέγασης εκτοπισμένων, το Υπουργείο Εσωτερικών θα εξετάσει τις προτάσεις της Επιτροπής Προσφύγων της Βουλής, με απώτερο στόχο να εξευρεθούν οι λύσεις που να προάγουν τη δίκαιη και ισόνομη μεταχείριση, καταλήγει η ανακοίνωση.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
