Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 12/09/2023, συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Προβλήματα και προοπτικές στα κέντρα αριστείας
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κέντρα αριστείας και οι προοπτικές που προκύπτουν από τη διασύνδεση των αποτελεσμάτων τους με την αγορά, μέσω της μεταφοράς της καινοτομίας προς τις επιχειρήσεις.
Ανάγκη τα κέντρα αριστείας να συνδεθούν με την αγορά, είπε ο Υφ. Καινοτομίας
Επιβάλλεται τα επτά κέντρα αριστείας που υπάρχουν στην Κύπρο, να διοχετεύσουν το ερευνητικό τους έργο στην αγορά για άντληση χρημάτων, δήλωσε ο Υφυπουργός Καινοτομίας, Έρευνας και Ψηφιακής Πολιτικής, Φίλιππος Χατζηζαχαρία, μετά τη συζήτηση με εκπροσώπους των κέντρων, σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου. Ο κ. Χατζηζαρία ανέφερε, ακόμα, ότι στην Κύπρο υπάρχουν επτά από τα 38 κέντρα που λειτουργούν στην ΕΕ, γεγονός που δηλοί ότι γίνεται σωστή δουλειά σε αυτά, αφού έχουν καταφέρει να λάβουν την έγκριση για χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Ο Υφυπουργός εξήγησε στις δηλώσεις του ότι το κράτος δεσμεύεται με αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου (2014, 2016 και 2021) για τη χρηματοδότηση των επτά Κέντρων Αριστείας, με το ποσό των €15 εκ. έκαστο. Επιπρόσθετα, είπε ότι το καθένα από αυτά λαμβάνει άλλα €15 εκ., επομένως διαθέτει κονδύλι €30 εκ. για περίοδο επταετίας.
«Το μέγεθος της επένδυσης από το κράτος, όπως γίνεται αντιληπτό, αποτελεί σημαντική ευθύνη για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας και αξιοποίησης των Κέντρων Αριστείας προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνικής ευημερίας», σημείωσε ο κ. Χατζηζαχαρία.
Κατά τη συζήτηση στη Επιτροπή, βέβαια, όπως ανέφερε και ο Υφυπουργός απαντώντας σε ερώτηση, οι εκπρόσωποι των κέντρων αριστείας εξέφρασαν ανησυχίες τόσο για την εξασφάλιση επιπλέον χρηματοδότησης, όσο και για την αδυναμία προσέλκυσης έγκυρων επιστημόνων, λόγω των περιορισμένων πόρων τους.
Ο Υφυπουργός σημείωσε ότι από πλευράς κυβέρνησης γίνονται διάφορες δράσεις για παρακολούθηση, στήριξη και αξιοποίηση των κέντρων αριστείας και αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις ενέργειες για αξιοποίηση της πολύτιμης τεχνογνωσίας και των υπηρεσιών τους από την πολιτεία, προσθέτοντας ότι στο πλαίσιο αυτών των ενεργειών «το Υφυπουργείο έχει προχωρήσει και θα συνεχίσει να στηρίζει τα Κέντρα Αριστείας με δράσεις προβολής, ενημέρωσης και δικτύωσης με φορείς χάραξης και υλοποίησης πολιτικής».
Αναφέρθηκε, ακόμα, στην πολιτική του Υφυπουργείου για την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, αλλά και για την ενίσχυση της εξωστρέφειας και διεθνοποίησης των φορέων του οικοσυστήματος με στόχο την άντληση χρηματοδότησης από πανευρωπαϊκά προγράμματα όπως ο «Ορίζοντας Ευρώπη».
Σημείωσε, δε, ότι τα κέντρα αριστείας μπορούν να αξιοποιήσουν τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΙδΕΚ, καθώς και τις υπηρεσίες Μεταφοράς Γνώσης που παρέχονται δωρεάν από το Κεντρικό Γραφείο Μεταφοράς Γνώσης του ΙδΕΚ, αλλά και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες που παρέχει το Ίδρυμα για συμμετοχή στο πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη».
Ο Υφυπουργός υπογράμμισε, επίσης, την ανάγκη για αποτελεσματική παρακολούθηση και καθοδήγηση των Κέντρων στη βάση των αναγκών της κυβερνητικής πολιτικής, της οικονομίας και της αντιμετώπισης των κοινωνικών προκλήσεων. «Για τον σκοπό αυτό το Υφυπουργείο επεξεργάζεται σειρά από δείκτες και στόχους που θα ενσωματωθούν στο σύστημα παρακολούθησης και θα αποτελέσουν μηχανισμό αξιολόγησης για περαιτέρω υποστήριξη των Κέντρων Αριστείας», είπε.
Ο κ. Χατζηχαρία επεσήμανε ότι τα κέντρα αριστείας αποτελούν σημαντικούς πυλώνες ανάπτυξης τόσο της ερευνητικής δραστηριότητας όσο και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, συμβάλλοντας στη δημιουργία γνώσης και τεχνολογικών λύσεων κάθε σύγχρονης οικονομίας και επιβεβαίωσε ότι το Υφυπουργείο θα συνεχίσει να στηρίζει και να τα παρακολουθεί παρέχοντας υποστηρικτικές υπηρεσίες και καθοδήγηση. Απαντώντας, όμως, σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, υπογράμμισε την ανάγκη να διοχετεύσουν το ερευνητικό τους έργο στην αγορά για άντληση χρημάτων.
Απαντώντας σε ερώτηση για τον ρόλο των κέντρων αριστείας, εξήγησε ότι τα κέντρα αριστείας παράγουν ερευνητικό έργο, το οποίο θα πρέπει να το διοχετεύσουν στην αγορά, τόσο στην Κύπρο όσο και ευρύτερα ανά το παγκόσμιο. «Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει αυτή η εξαιρετική έρευνα που παράγουν να εμπορευματοποιηθεί, με απώτερο σκοπό και στόχο την άντληση χρημάτων από όπου χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη έρευνα», είπε. Ως σημαντική παράμετρο της λειτουργίας τους ανέφερε και το γεγονός ότι παραμένουν και οι επιστήμονες στην Κύπρο, καθώς τα κέντρα αριστείας εργοδοτούν γύρω στα 600 άτομα σήμερα.
Σε ερώτηση για τον σημαντικό αριθμό κέντρων αριστείας που φιλοξενεί η Κύπρος, επιβεβαίωσε ότι αυτό είναι ένα πολύ θετικό στοιχείο, αφού σε σύνολο 38 ευρωπαϊκών κέντρων, η χώρα φιλοξενεί εφτά. «Για να επιλεγεί ένα κέντρο αριστείας γίνεται μία τεράστια μελέτη από τους υποψήφιους, που κατατίθεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε συγκεκριμένη επιτροπή, όπου αξιολογείται και συναγωνίζονται και ανταγωνίζονται άλλους οργανισμός στην Ευρώπη», εξήγησε, προσθέτοντας ότι «αυτό σημαίνει ότι γίνεται σωστή δουλειά και συνεπώς πρέπει να συνεχιστεί για να μπορέσει αυτή να διοχετευτεί στην αγορά».
Απαντώντας σε ερώτηση αν υστερεί ερευνητικά η Κύπρος, είπε ότι όντως ισχύει αυτό. «Έχουμε τους λόγους και έχουμε ενημερώσει τα κέντρα για το τι θα πρέπει να κάνουν, ώστε να εντείνουν προσπάθειές τους, τις συνεργασίες που ήδη έχουν βάλει στην υποδομή τους με “advanced partners”, που είναι πανεπιστήμια εγνωσμένου κύρους, όπως το Imperial College, το University of London κ.ά., που έχουν ήδη ανοιχτούς ορίζοντες και μπορούν να χρηματοδοτούνται από ερευνητικά προγράμματα», κατέληξε.
Οι δηλώσεις των Βουλευτών
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Κυριάκος Χατζηγιάννη, υπογράμμισε ότι τα κέντρα αριστείας δεν θα πρέπει να καταλήξουν να είναι κρατικοδίαιτα ερευνητικά κέντρα.
Τα κέντρα αριστείας στοχεύουν στην παραγωγή έρευνας στην ανάπτυξη καινοτομίας, είπε, και με τον τρόπο αυτό να είναι ωφέλιμα προς τη βιομηχανία και προς την κοινωνία. Σκοπός είναι, όπως ανέφερε ότι συζητήθηκε και στη συνεδρίαση, να μπορέσουν τα κέντρα αριστείας, μέσα από σχεδιασμούς στρατηγικούς να συνεχίσουν τη λειτουργία τους.
Επεσήμανε ότι η Κύπρος μαζί με την ΕΕ έχει επενδύσει ποσά πέραν των €200 εκ. για να δημιουργήσει κέντρα αριστείας και υπογράμμισε ότι «η Κύπρος βρίσκεται σε αριθμούς στην καλύτερη θέση όσον αφορά τα κέντρα αριστείας», συγχαίροντας όσους έχουν πετύχει ανταγωνιστικές προτάσεις.
«Καλέσαμε το Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας να παρουσιάσει τους άξονες της πολιτικής του και έχουμε υπερτονίσει ότι, παράλληλα με τη θεωρητική παρουσίαση της πολιτικής για την έρευνα, θέλουμε να καταγραφούν κάτω οι συγκεκριμένες δράσεις στήριξης και με αυτό θα πρέπει να υπάρχει και σχέδιο υλοποίησης», είπε ο κ. Χατζηγιάννη. «Δώσαμε ένα χρονοδιάγραμμα, εντός δύο μηνών θα πρέπει το Υφυπουργείο μέσω να καταθέσει τους κανονισμούς που αφορά στα spin-offs, τους τεχνοβλαστούς», πρόσθεσε.
«Είναι με ευθύνη μας που έχουμε ψηφίσει μία νομοθεσία η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει φέρει κανένα αποτέλεσμα», υπογράμμισε, σημειώνοντας ότι οι κανονισμοί θα πρέπει να είναι στη βάση λογικών επιχειρημάτων ώστε να μη χρειάζεται, για να γράψει ένας εφευρέτης τη δική του πατέντα, προηγουμένως να την κρατικοποιήσει. «Τέτοιου είδους προσεγγίσεις είναι εκτός τόπου, εκτός χρόνου και εκτός σύγχρονης αντίληψης», σημείωσε.
Απαντώντας σε ερώτηση για το πόσοι τεχνοβλαστοί έχουν προκύψει στην Κύπρο, ο κ. Χατζηγιάννη είπε ότι θα πρέπει να υπάρχουν μετρήσιμοι δείκτες για τα αποτελέσματα των κέντρων αριστείας, και ο αριθμός των τεχνοβλαστών και των startups είναι ένας τέτοιος δείκτης για απτά αποτελέσματα.
Όσον αφορά την οικονομική βιωσιμότητα των κέντρων μετά το πέρας δύο ετών, είπε ότι εναπόκειται σε αυτά να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους και υπογράμμισε ότι «δεν μπορούν να μετεξελιχθούν σε οργανισμούς απόλυτα εξαρτώμενους από την κρατική χορηγία και να κοιτάξουν πως διασφαλίζουν την οικονομικής τους ανεξαρτησία».
«Αν και εφόσον υπάρχουν θέματα ρευστότητας στον τρόπο λειτουργίας τους, εδώ είμαστε ακριβώς να μελετήσουμε και να προβληματιστούμε», πρόσθεσε, επανέλαβε όμως ότι «δεν μπορεί να είναι ότι θα πρέπει να μετεξελιχθούν σε ερευνητικά κέντρα κρατικοδίαιτα».
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμή, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση είπε «οφείλουμε όλοι θεσμικά να στηρίξουμε τις προσπάθειες αυτές, για μία Κύπρο πιο καινοτόμα και ανταγωνιστική». Συνέχισε λέγοντας ότι επικροτεί την κατάθεση νομοσχεδίου από το Υφυπουργείο αναφορικά με τους τεχνοβλαστούς, κάτι που αναμένεται σύντομα, όπως είπε.
«Από την άλλη, τα κέντρα αριστείας θέλουμε να αναδείξουν περαιτέρω τις συνεργασίες και συνέργειες με όλο το επιχειρηματικό φάσμα της κοινωνίας και αυτή η τεχνογνωσία και η ευρηματικότητα, θα πρέπει να περάσει ως εμπορευματοποίηση υπηρεσιών στην πραγματική οικονομία, προς όφελος του κόσμου και της κοινωνίας», κατέληξε.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Κινδυνεύει η βιωσιμότητα κέντρων αριστείας – Θέλουν €25 εκατ. επιπλέον
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Η Επιτροπή εξέτασε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η θέσπιση νομοθεσίας για την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Οδηγία 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/22/ΕΚ».
Η Επιτροπή αναμένεται να επανεξετάσει το νομοσχέδιο σε επόμενη συνεδρία και να το θέσει σύντομα ενώπιον της Ολομέλειας προς ψήφιση.
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί της Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων καθώς και για τη Χορήγηση Πολυεδαφικών Αδειών για Επιγραμμικές Χρήσεις Μουσικών Έργων Νόμου, ώστε να βελτιωθούν ορισμένες διατάξεις του αναφορικά με την επιβολή και είσπραξη των χρεώσεων από τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και τις ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης και αναφορικά με την άσκηση εποπτείας και ελέγχων από την Αρχή Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων.
Η Επιτροπή συνέχισε την κατ’ άρθρον συζήτησε και αποφάσισε όπως επανεξετάσει την πρόταση νόμου σε επόμενη συνεδρία.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Στα άκρα η διαμάχη για πνευματικά δικαιώματα
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
