Κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας της Βουλής στις 5 Δεκεμβρίου 2024, ο Υπουργός Οικονομικών πραγματοποίησε ομιλία, παρουσιάζοντας τον κρατικό προϋπολογισμό για το έτος 2025.
ΥΠΟΙΚ: Έμφαση σε δημοσιονομική πειθαρχία και βιώσιμη ανάπτυξη στον προϋπολογισμό 2025
Τη διασφάλιση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου, τη σταδιακή μείωση του δημόσιου χρέους και τη συγκράτηση του κόστους μισθοδοσίας στο Δημόσιο έθεσε ως προτεραιότητες ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός.
Σε ομιλία του ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής για τον προϋπολογισμό του 2025, ο κ. Κεραυνός έδωσε επίσης έμφαση στην υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής, την προώθηση της πράσινης μετάβασης, του ψηφιακού μετασχηματισμού, και τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης, καλώντας παράλληλα τους Βουλευτές να υπερψηφίσουν τον κρατικό προϋπολογισμό.
Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη για ένα εύρωστο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν την ανάκαμψη και την απασχόληση, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική συνοχή.
Στόχος όπως είπε να δημιουργηθούν συνθήκες καλύτερης λειτουργίας των θεσμών, η βελτίωση του επιπέδου της παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, η ασφάλεια και η βέλτιστη απονομή της Δικαιοσύνης.
«Οι σημερινές και οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές της κυπριακής οικονομίας για την περίοδο 2025-2027, παρουσιάζονται ιδιαίτερα θετικές και θεωρούνται από τις καλύτερες επιδόσεις από αυτές των άλλων χωρών της Ευρωζώνης», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να συνεχίσει για όλη την περίοδο που καλύπτει το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό πλαίσιο σε ποσοστό πέραν του 3% του ΑΕΠ, με 3,1% το 2025, 3,2% το 2026 και 3,3% το 2027, την ώρα που ο μέσος όρος της Ευρωζώνης βρίσκεται σήμερα, περίπου στο 0,8%.
Το ποσοστό ανεργίας ακολουθεί μια καθοδική πορεία και σήμερα είναι περίπου στο 5% και αναμένεται να μειωθεί στο 4,8% το 2025 και εκτιμάται ότι θα είναι 4,5% το 2027, με την οικονομία να βρίσκεται σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
Ο πληθωρισμός αναμένεται ότι θα σταθεροποιηθεί και θα παραμείνει στο 2%, κάτω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης που είναι σήμερα στο 2,5%.
Πράσινο φως από Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αύξηση πρωτογενών δαπανών κατά 4,9%
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε πράσινο φως στην Κύπρο για αύξηση 4,9% των καθαρών πρωτογενών δαπανών για την περίοδο 2025-2027, ποσοστό που είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των κρατών-μελών, όπως ανέφερε ο Υπουργός Οικονομικών.
Ο κ. Κεραυνός αναφέρθηκε στο νέο πλαίσιο Οικονομικής Διακυβέρνησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της οποίας δίνεται εκ των προτέρων καθοδήγηση για τον καταρτισμό του προϋπολογισμού του 2025 και του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου για την περίοδο 2025-2027.
Όπως είπε, για την Κύπρο η πορεία αναφοράς επιτρέπει μέσο όρο αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για όλη την περίοδο σε ποσοστό 4,9%, επιτρέποντας την κατάθεση ενός προϋπολογισμού €10,2 δις ή €12,9 δις περιλαμβανομένων αποπληρωμών δανείων και τόκων.
«Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής να αναφέρω ότι το ποσοστό της πορείας αναφοράς που καθόρισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Κύπρο, είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών κρατών μελών, λόγω των πολύ ικανοποιητικών οικονομικών δεικτών που παρουσιάζει η οικονομία μας, όπως ο ρυθμός ανάπτυξης, το πλεονασματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο και ο ρυθμός μείωσης του δημόσιου χρέους», είπε.
Σημείωσε ότι η απόφαση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι καθοριστικής σημασίας, γιατί από τη μια δεν επιτρέπει στις Κυβερνήσεις των Κρατών Μελών να προχωρούν σε αλόγιστες δαπάνες παρασυρόμενες από πολιτικές πιέσεις και εξάρσεις αντιπολιτευτικού λαϊκισμού, οι οποίες οδηγούν σε αυξημένα δημόσια χρέη και φόρτωση βαρών στις επόμενες γενιές, και από την άλλη δίνει μια ευελιξία σε εθνικό επίπεδο, να κατανέμονται οι δαπάνες μεταξύ των διαφόρων Υπουργείων στη βάση των προτεραιοτήτων που εκπηγάζουν από το κυβερνητικό πρόγραμμα με το οποίο κρίθηκε από το λαό η κάθε Κυβέρνηση.
«Το Υπουργείο Οικονομικών σταθμίζει τους κινδύνους και τις όποιες αβεβαιότητες, και χαράσσουμε μια οικονομική πολιτική, συνετή, κυρίως υπεύθυνη, προληπτική και ισορροπημένη, ώστε να διασφαλίζεται η χρηματοοικονομική σταθερότητα και η ανθρωποκεντρική προσέγγιση, για να μπορούμε να υλοποιούμε κοινωνική πολιτική και να προχωρούμε σε επενδύσεις και αναπτυξιακά έργα», ανέφερε ο Υπουργός.
Πλεονασματικός προϋπολογισμός για πρόληψη κινδύνων
Σημείωσε ακόμα ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται ότι θα ακολουθήσει μια σταθερή πορεία βελτίωσης στη διάρκεια της όλης περιόδου. Το δημοσιονομικό ισοζύγιο παραμένει πλεονασματικό και εκτιμάται ότι το 2024 θα αυξηθεί στο 3,9%, ενώ προβλέπεται πλεονασματικό για όλο το 2025, στο 2,7% του ΑΕΠ.
Ο κ. Κεραυνός απαντώντας σε σχόλια και κριτική για το πλεονασματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο ότι με βάση τις σχετικές νομοθεσίες, κανονισμούς και αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, ο προϋπολογισμός πρέπει να είναι ισοσκελισμένος ή πλεονασματικός, σε διαρθρωτικούς όρους.
Σημείωσε ότι η σταθερή επιλογή της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης είναι ότι πρέπει να είναι πλεονασματικός, ενεργώντας προληπτικά και υπεύθυνα.
Αναφέρθηκε στις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, τις οικονομικές επιπτώσεις από διεθνείς κυρώσεις, και την αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές, που επηρεάζουν την ανάπτυξη και τα δημόσια οικονομικά. Παράλληλα, υπογράμμισε τον κίνδυνο αύξησης του κόστους λόγω κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές και επιπτώσεις στον τουρισμό, επισημαίνοντας την ανάγκη υπεύθυνης οικονομικής διαχείρισης.
Αναφορικά με τους εσωτερικούς κινδύνους σημείωσε τους κινδύνους από μη εξυπηρετούμενα δάνεια που παραχωρήθηκαν σε προηγούμενα χρόνια, κινδύνους από δικαστικές αποφάσεις από ενδεχόμενη επιβολή προστίμου λόγω μη συμμόρφωσης με το κοινοτικό κεκτημένο, κινδύνους από επιβάρυνση των δημοσίων οικονομικών από ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ και κινδύνους από την καθυστέρηση υλοποίησης του έργου του Τερματικού Σταθμού φυσικού αερίου στο Βασιλικό.
Ο Υπουργός Οικονομικών ανέδειξε τη σημασία του δημοσιονομικού πλεονάσματος, το οποίο, εκτός από την κάλυψη των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας – όπως η αποπληρωμή δανείων ύψους €6,3 δισ. στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας έως το 2031 – αποτελεί βασικό εργαλείο για τη μείωση του δημόσιου χρέους στο 60% μέχρι το 2026.
Πρόσθεσε ότι η υπεύθυνη οικονομική πολιτική της Κυβέρνησης οδήγησε σε επτά πιστοληπτικές αναβαθμίσεις μέσα σε 20 μήνες, με την πρόσφατη διπλή αναβάθμιση από τον οίκο Moody’s να κατατάσσει την Κύπρο στη βαθμίδα Α3 για πρώτη φορά από το 2011.
«Στο σημείο αυτό θα ήθελα να διαβεβαιώσω το Σώμα, ότι η συνετή οικονομική πολιτική και η ορθολογική αξιοποίηση των δημόσιων πόρων, θα συνεχίσει να εφαρμόζεται, μακριά από όποιους πειραματισμούς και λαϊκίστικα καλέσματα», ανέφερε.
Μεσαία τάξη και μη προνομιούχοι στο επίκεντρο του οικονομικού σχεδιασμού
Ο Υπουργός σημείωσε ότι η μεσαία τάξη και οι μη προνομιούχοι, ήταν και είναι στο επίκεντρο του οικονομικού σχεδιασμού της ανθρωποκεντρικής φιλοσοφίας της Κυβέρνησης.
Τόνισε την υλοποίηση σημαντικών αποφάσεων από την ανάληψη της διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη προς αυτή την κατεύθυνση σε τομείς όπως είναι η ακρίβεια, η στεγαστική πολιτική, το μεταναστευτικό, η υπογεννητικότητα, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι πολύτεκνοι, οι φοιτητές, οι ηλικιωμένοι, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η πράσινη μετάβαση και η συνεχιζόμενη επιδότηση της αύξησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ευχαρίστησε επίσης της Βουλή για ψήφιση νομοσχεδίων που κατέθεσε η Κυβέρνηση για θέματα όπως το νέο πλαίσιο για μειωμένο ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία, το πακέτο νομοσχεδίων που δίνει λύσεις στην εκποίηση της πρώτης κατοικίας και της μικρής επαγγελματικής στέγης, και την ψήφιση νόμου για την επέκταση του ορίου ηλικίας για την υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση από την ηλικία των 4 χρόνων.
Όσον αφορά τα αποτελέσματα της κοινωνικής πολιτικής με έμφαση στους μη προνομιούχους πολίτες και στη μεσαία τάξη, παρέθεσε στατιστικές μετρήσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Σύμφωνα με αυτά η μεσαία εισοδηματική τάξη από 62,8% το 2018, έφθασε στο 64,1% το 2023, ενώ η Ανώτερη Εισοδηματική Τάξη παρουσίασε μείωση από 8,3% το 2018 σε 7,9% το 2023.
«Αυτό δείχνει ότι η προσπάθεια που καταβάλλει η Κυβέρνηση για καλύτερη ισοκατανομή του εισοδήματος, έχει κάποιο αποτέλεσμα και στόχος μας είναι η μεγαλύτερη βελτίωση με την ολοκλήρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης που βρίσκεται σε εξέλιξη», είπε ο Υπουργός.
Πρόσθεσε ότι ο Δείκτης υλικής και κοινωνικής στέρησης για την Κύπρο είναι στο 2,4% και είναι ο δεύτερος καλύτερος δείκτης μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επίσης είπε ότι το ποσοστό πληθυσμού που βρίσκεται σε όριο φτώχειας στην Κύπρο είναι 13,9%, το καλύτερο μετά την Τσεχία και πολύ πιο κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι στο 21,4% και την ώρα που 96,5 εκ. Ευρωπαίοι πολίτες βρίσκονται στο όριο κινδύνου φτώχειας.
«Στόχος μας είναι η κάθετη μείωση του ποσοστού αυτού με τις υλοποιούμενες και τις προγραμματιζόμενες δράσεις μας», είπε.
Σημείωσε ότι το πρόβλημα της δύσκολης διαβίωσης πολλών ανθρώπων είναι πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο φαινόμενο.
«Η Κυβέρνηση το αναγνωρίζει και είναι συνεχώς στο επίκεντρο των πολιτικών της», είπε.
Σημείωσε επίσης τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται σε τομείς όπως η δικαιοσύνη, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η εποπτεία, η φορολογική μεταρρύθμιση, η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, η δημιουργία πλατφόρμας για αποζημίωση των κουρεμένων καταθετών και κατόχων αξιογράφων, η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των χαμηλά αμειβομένων και πολλά αλλά.
Συμφωνία για αναβάθμιση χαμηλών κλιμάκων στο Δημόσιο
Ο Υπουργός ενημέρωσε τη Βουλή ότι μετά από κάποιους μήνες διαπραγματεύσεων, σήμερα κατέληξαν και υπέγραψαν συμφωνία με τις Συντεχνίες ΠΑΣΥΔΥ, ΣΕΚ και ΠΕΟ για την αναβάθμιση των πιο χαμηλών κλιμάκων στο Δημόσιο Τομέα, τις κλίμακες Α1, Α2 και Α5.
«Ήταν μια προεκλογική εξαγγελία αλλά και ένα αίτημα από όσο γνωρίζω της κομματικής ζωής του τόπου, και μια δέσμευση δική μου για τους μη προνομιούχους εργαζομένους του Δημοσίου, που υλοποιείται. Είναι ακόμα μια πράξη βελτίωσης της ισοκατανομής του παραγόμενου πλούτου, προς μη προνομιούχους εργαζομένους και στα πλαίσια των οικονομικών δυνατοτήτων του κράτους χωρίς επιβάρυνση του δημοσιονομικού ισοζυγίου», είπε.
Ο Υπουργός ανέφερε ακόμα ότι από τις εξοικονομήσεις του προϋπολογισμού του 2024, έχει ήδη καταρτισθεί από το Υπουργείο Οικονομικών, Τροποποιητικός Προϋπολογισμός ύψους €109,5 εκ. που επίσης είναι ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου μεταξύ άλλων περιλαμβάνει πρόσθετη συνεισφορά για κάλυψη επιδομάτων των δικαιούχων Κοινωνικής Σύνταξης και συμπληρώματος Κατώτατης Σύνταξης €12 εκ., ενίσχυση γεωργών για ζημιές που προκλήθηκαν από αντίξοες καιρικές συνθήκες €10,5 εκ., επιχορήγηση κομίστρων σε μαθητές Μέσης Εκπαίδευσης και σε μαθητές/φοιτητές υπεραστικών διαδρομών €4,3 εκ., χορηγία προς το Ινστιτούτο Έρευνας Καρκίνου Κύπρου €2 εκ. και αύξηση Κρατικής Συνεισφοράς στο Ταμείο Πληρωμών του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών €9,9 εκ.
Είπε επίσης ότι στο πακέτο στοχευμένων μέτρων ύψους €20 εκ. που εγκρίθηκε χθες από το Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο περιλαμβάνεται και πρόσθετο ποσό €2,7 εκ. για διάθεση από το Υπουργείο Εσωτερικών έκτακτου πρόσθετου επιδόματος για πετρέλαιο θέρμανσης στις ορεινές περιοχές.
Οι κοινωνικές παροχές αυξημένες κατά 5,3%
Ο κ. Κεραυνός είπε επίσης ότι οι ικανοποιητικές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας, με κανένα τρόπο δεν μας οδηγούν σε εφησυχασμούς.
«Οι καιροί ου μενετοί», γι’ αυτό ο προϋπολογισμός του 2025, συνεχίζει να στοχεύει την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, στη δημοσιονομική υπευθυνότητα και στη σταθερή πορεία ενδυνάμωσης της οικονομίας και στον εμπλουτισμό του οικονομικού μοντέλου, ενισχύοντας ταυτόχρονα τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας», είπε.
Στα πλαίσια αυτά ο προϋπολογισμός που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, για την τριετία 2025-2027 κοινωνικές παροχές €6,32 δις, συγχρηματοδοτούμενα έργα €1,27 δις, λειτουργικές δαπάνες €1,22 δις, δαπάνες για δρόμους €448,4 εκ. και κατασκευαστικά έργα (€184,1 εκ.) και έργα υποδομής (€145,1 εκ.), συνολικά €329,2 εκ.
Ειδικά οι κοινωνικές παροχές για το 2025, είπε, είναι αυξημένες κατά 5,3% μεταξύ των οποίων ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα €205 εκ., επίδομα τέκνου €132 εκ., επίδομα χαμηλοσυνταξιούχων €95 εκ., τιμητικό επίδομα πολύτεκνης μάνας €7,2 εκ., επιδότηση διδάκτρων και σίτισης παιδιών ηλικίας μέχρι τεσσάρων ετών €21 εκ. και επίδομα βαριάς κινητικής αναπηρίας και επίδομα φροντίδας σε παραπληγικά άτομα συνολικά €19,5 εκ.
Πρόσθεσε ότι οι πρωτογενείς δαπάνες είναι αυξημένες κατά €0,5 δις περίπου, σε σχέση με πέρυσι και οι αναπτυξιακές δαπάνες είναι αυξημένες κατά 4% με στόχο την υλοποίηση έργων υποδομής με προστιθέμενη αξία και με έμφαση στην προώθηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων στα πλαίσια των Ταμείων Κοινωνικής Συνοχής όπως το πρόγραμμα ΘΑΛΕΙΑ και των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Όσον αφορά τα συγχρηματοδοτούμενα έργα στα πλαίσια των Ταμείων Πολιτικής Συνοχής, ανέφερε ότι η πρώτη φάση έχει ολοκληρωθεί το 2023 και η Κύπρος έχει απορροφήσει το 100% των κονδυλίων που της αναλογούσαν και από αντικειμενική μελέτη αξιολόγησης, προκύπτει ότι η απορρόφηση αυτή συνέβαλε στην αύξηση κατά 6% του ΑΕΠ και τη δημιουργία 24.000 θέσεων απασχόλησης.
Είπε ακόμα ότι στα πλαίσια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας η Κύπρος έχει υποβάλει μέχρι στιγμής και την 4η δόση, με την εκταμίευση της οποίας οι συνολικές εισπράξεις θα ανέλθουν στα €500 εκ. περίπου, δηλαδή στο 50% της συνολικής χορηγίας. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα υποβληθεί και η 5η δόση χορηγίας, για ακόμη €120 εκ.
Μειωμένες δαπάνες προσωπικού του 2025
Ο Υπουργός ανέφερε ότι οι δαπάνες προσωπικού, ως αποτέλεσμα της συνεχούς προσπάθειας για συγκράτηση μεσοπρόθεσμα και σταδιακά του μισθολογίου της Γενικής Κυβέρνησης, παραμένουν στα ίδια επίπεδα με τον περσινό προϋπολογισμό, δηλ. €3,62 δις σε σχέση με €3,66 δις πέρσι.
Οι δε μόνιμες εγκεκριμένες και προϋπολογισμένες θέσεις στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, είναι μειωμένες κατά 9 θέσεις σε σύγκριση με πέρσι.
Υπενθύμισε ότι στους προϋπολογισμούς του 2022 είχε αύξηση 238 θέσεων, στον προϋπολογισμό του 2023 είχε 489 και στον προϋπολογισμό του 2024 είχε επιπρόσθετα 705 θέσεις, από τις οποίες οι 604 αφορούσαν εκπαιδευτικούς.
Ο Υπουργός κάλεσε του Βουλευτές να εγκρίνουν και να υπερψηφίσουν τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο, σε Νόμο, ως το σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση μιας οικονομικής πολιτικής, που να οδηγεί σε συνεχή βελτίωση του επιπέδου ευημερίας των πολιτών και των επιχειρήσεων μας, αλλά και τη διασφάλιση των μελλοντικών γενεών.
Επιπρόσθετα, η Ολομέλεια της Βουλής, υπερψήφισε σχέδια νόμου που αφορούσαν την τροποποίηση του Συντάγματος για το δικαίωμα σε καθαρό περιβάλλον, την τροποποίηση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2024 για ανακατανομή και μεταφορά πιστώσεων, την άρση στρεβλώσεων στα συνταξιοδοτικά ωφελήματα στη δημόσια υπηρεσία, την εισαγωγή ορίου στις συναλλαγές μεγάλων ποσών σε ρευστά διαθέσιμα έναντι αγαθών και υπηρεσιών για την προστασία από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και την έγκριση συμπληρωματικού προϋπολογισμού του ΡΙΚ.
Αναλυτικά τα σχέδια νόμου που υπερψηφίστηκαν:
Η Ολομέλεια υπερψήφισε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η αναθεώρηση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να διασφαλιστεί συνταγματικά το δικαίωμα όλων, περιλαμβανομένων και των επόμενων γενεών σε ένα υγιές και βιώσιμο περιβάλλον. Παράλληλα επιδιώκεται όπως παρασχεθούν διαδικαστικές εγγυήσεις, όπως είναι η αναγνώριση των δικαιωμάτων στην περιβαλλοντική πληροφόρηση και στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα περιβαλλοντικά θέματα, ώστε η προστασία που θεσπίζεται να καθίσταται πιο αποτελεσματική. Η εξαίρεση των περιβαλλοντικών ζητημάτων από τη γενική υποχρέωση απόδειξης άμεσου και προσωπικού έννομου συμφέροντος έγκειται στον ευρύ κοινωνικό χαρακτήρα του δικαιώματος σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον.
«Ναι» με 37 ψήφους και εν μέσω αντεγκλήσεων σε πρόταση που τροποποιεί σύνταγμα για δικαίωμα σε καθαρό περιβάλλον
Η Ολομέλεια ύστερα από μια θυελλώδη συζήτηση με αντεγκλήσεις και ψηλούς τόνους ψήφισε πρόταση νόμου του Βουλευτή του ΑΚΕΛ Άριστου Δαμιανού που τροποποιεί το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την κατοχύρωση, ως αυτοτελούς δικαιώματος, του δικαιώματος εκάστου σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον.
Η συζήτηση προέκυψε γιατί λόγω τροποποίησης του συντάγματος απαιτείτο ειδική πλειοψηφία 38 βουλευτών. Η πρόταση πέρασε τελικά με 37 ψήφους καθώς η Γενική Διευθύντρια της Βουλής Τασούλα Ιερωνυμίδου ενημέρωσε την Πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου ότι στο παρελθόν υπήρξε παρόμοιο προηγούμενο όπου το σύνταγμα τροποποιήθηκε χωρίς την ειδική πλειοψηφία.
Η ΠτΒ ανέφερε πως θα ζητηθεί γνωμάτευση ώστε στο μέλλον να αποφεύγονται ατέρμονες συζητήσεις και μίλησε για τον «απόλυτο εξευτελισμό» με τα όσα διαδραματίζονται.
Πριν τεθεί σε ψηφοφορία η πρόταση, έγινε από τον Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο του ΑΚΕΛ Γιώργο Λουκαΐδη εισήγηση για αναβολή ή διακοπή της συνεδρίασης και σύγκλησή της αύριο, Παρασκευή. Υπήρξαν επ’ αυτού διαφωνίες με Βουλευτές να λένε ότι αυτό δεν προνοείται στον κανονισμό της Βουλής.
Ο εισηγητής της πρότασης Άριστος Δαμιανού είπε ότι προτίθεται να την αποσύρει και να την επανακαταθέσει για να υπάρχει ειδική πλειοψηφία και να σταλεί «ισχυρό μήνυμα». Πρόσθεσε ότι η διαδικασία όπως εξελίσσεται δεν περιποιεί τιμή σε κανένα.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου είπε ότι η Βουλή εκτίθεται και κάλεσε να υπάρξει ψηφοφορία και ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του για μην έχουμε περαιτέρω απαξίωση, όπως ανέφερε, του Σώματος.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος είπε ότι η διακοπή θα δώσει πολύ χειρότερη εντύπωση παρά η αναβολή, προσθέτοντας ότι η τυπολατρία δεν είναι πάντα ο καλύτερος σύμβουλος.
Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης είπε ότι η ολομέλεια ως κυρίαρχο σώμα μπορεί να αποφασίσει για αναβολή ενώ ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης ανέφερε πως αν αναβληθεί ή διακοπεί η συνεδρίαση, στην επόμενη θα απουσιάζουν περισσότεροι βουλευτές.
Από την πλευρά του ΔΗΣΥ τον λόγο έλαβε και ο Βουλευτής Δημήτρης Δημητρίου, λέγοντας ότι στο παρελθόν υπήρξε αναβολή ενώ είχε ήδη γίνει συζήτηση. Ανέφερε πως το ότι ψάχνουμε 30 συναδέλφους για ειδική πλειοψηφία δεν τιμά κανένα. Ο Βουλευτής Ονούφριος Κουλλά τάχθηκε και αυτός κατά της αναβολής.
Από τη ΔΗΠΑ, ο Βουλευτής Μαρίνος Μουσιούττας ανέφερε ότι όφειλαν τα κόμματα να ειδοποιήσουν τους βουλευτές τους να είναι παρόντες και προειδοποίησε για το ενδεχόμενο αναφοράς από τον ΠτΔ για το επίμαχο σημείο της ειδικής πλειοψηφίας.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης εξέφρασε θλίψη με τα τεκταινόμενα λέγοντας ότι στέλνονται λάθος μηνύματα.
Ο ανεξάρτητος Βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους επέμεινε σε αυστηρή τήρηση των όσων λέει ο κανονισμός της Βουλής για αναβολή ή διακοπή.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε ότι ντρέπεται για το τι εκτυλίσσεται και έθεσε θέμα για όσους απουσιάζουν αδικαιολόγητα, ενώ γνώριζαν για την ειδική πλειοψηφία.
Τι λέει η πρόταση
Με τις ρυθμίσεις της πρότασης παρέχονται οι αναγκαίες διαδικαστικές εγγυήσεις για αποτελεσματική εφαρμογή του εν λόγω περιβαλλοντικού δικαιώματος, όπως η αναγνώριση των δικαιωμάτων πρόσβασης σε περιβαλλοντικές πληροφορίες, πρόσβασης στη δικαιοσύνη για ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον και αποτελεσματικής θεραπείας για την παραβίαση οποιουδήποτε δικαιώματος προκύπτει από την εν λόγω πρόνοια και σχετική νομοθεσία της Δημοκρατίας.
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αποσκοπούν στον προοδευτικό εκσυγχρονισμό του Συντάγματος της Δημοκρατίας κατά τρόπο που συνάδει με την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων της λεγόμενης «τρίτης γενιάς» ή αλλιώς «των δικαιωμάτων αλληλεγγύης», καθώς και με τη γενικότερη διεθνή τάση επί του θέματος.
Πρόσθετα, σημειώνεται ότι, παρ’ όλο που, λόγω της απουσίας ενός νομικά δεσμευτικού αυτόνομου δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον, αριθμός διεθνών και δικαιοδοτικών οργάνων έχει εφαρμόσει διαχρονικά τη θεωρία της διαπερατότητας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δηλαδή τη δυνατότητα επίκλησης ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων για την προστασία του δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον, οι μεταβαλλόμενες συνθήκες θέτουν σε κίνδυνο την οικολογική βιωσιμότητα του πλανήτη και συνακόλουθα την ανθρώπινη ζωή, καθιστώντας πλέον επιτακτική την ανάγκη αυτόνομης συνταγματικής αναγνώρισης και προστασίας του εν λόγω δικαιώματος, τάση που καταγράφεται διεθνώς.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Ο εισηγητής Άριστος Δαμιανού ανέφερε ότι με την πρόταση κάνουμε ένα βήμα μπροστά ως χώρα για διασφάλιση της προοπτικής υγιούς περιβάλλοντος για μας και τις επόμενες γενεές, καθώς τώρα δεν υπάρχει το δικαίωμα αυτό σε επίπεδο ανώτατου νόμου όπως είναι το σύνταγμα.
Υπέδειξε ότι το δικαίωμα στο σύνταγμα υπάρχει σε πολλά άλλα κράτη και ότι για την κατάθεση της πρότασης μελετήθηκαν κατευθύνσεις από οργανώσεις, ΜΚΟ και από το ΣτΕ.
Χαρακτήρισε ως πολύ σημαντική την πρόνοια για προσβασιμότητα σε δημόσια αρχεία για το τι πρόκειται να γίνει σε περιπτώσεις ρυπογόνων βιομηχανιών ή άλλων επιχειρήσεων.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Τορναρίτης ανέφερε ότι η προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών δεν είναι πολυτέλεια αλλά η βάση της ύπαρξης και της ευημερίας μας. Έχουμε κρίση, ανέφερε, και οφείλουμε να δράσουμε γιατί έχουμε ευθύνη προς τους πολίτες.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου χαιρέτισε την πρόταση αλλά υπέδειξε ότι πρέπει να γίνουν και νομοθεσίες για να εξειδικεύσουμε τα όρια προστασίας.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε ότι η κατοχύρωση του δικαιώματος σε ασφαλές περιβάλλον είναι προϋπόθεση για ποιότητα ζωής και για σωματική και ψυχική υγεία αλλά και για την οικονομική ανάπτυξη μέσω της πράσινης τεχνολογίας.
Ο ανεξάρτητος Βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους αμφισβήτησε τα περί κλιματικής κρίσης, μίλησε για «υπερβολές» και υποστήριξε ότι έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας και αυτό οδηγεί σε αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα και όχι το αντίστροφο.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του περί Προϋπολογισμού του 2024 Νόμου του 2023, ώστε να παραχωρηθούν πρόσθετες πιστώσεις ύψους €109.548.448 και ισόποσες μειώσεις σε ψηφισθείσες δαπάνες.
Εγκρίθηκε τροποποίηση προϋπολογισμού για μεταφορά πιστώσεων προς κάλυψη αναγκών
Η Ολομέλεια ενέκρινε με 37 ψήφους υπέρ σε σύνολο 43 παρόντων Βουλευτών νόμο για τροποποίηση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2024 με την ανακατανομή και τη μεταφορά πιστώσεων ύψους €109.548.448, οι οποίες εξασφαλίστηκαν από εξοικονομήσεις, για σκοπούς κάλυψης αναγκών, οι οποίες προέκυψαν κατά τη διάρκεια του έτους και για τις οποίες η αρχική πρόβλεψη δεν είναι επαρκής.
Η ανακατανομή και μεταφορά πιστώσεων, με την οποία σημειώνεται ότι δεν μεταβάλλεται το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού, κρίθηκε σκόπιμη για την κάλυψη αναγκών για τις οποίες απαιτούνται αυξημένα κονδύλια.
Αυτές συγκεκριμένα αφορούν καταβολή της κρατικής συνεισφοράς στο Ταμείο Πληρωμών του ΚΟΑΠ (Δράσεις Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης) ύψους €9.950.000, κάλυψη της δαπάνης που προκύπτει λόγω καταβολής ενισχύσεων μέσω του Εθνικού Πλαισίου για ζημιές που προκλήθηκαν από αντίξοες καιρικές συνθήκες σε καλλιέργειες σιτηρών και αμπέλια ύψους €10.500.000, κάλυψη της δαπάνης λόγω αυξημένης ανάγκης που προκύπτει για την αγορά πόσιμου αφαλατωμένου και ανακυκλωμένου νερού ύψους €8.550.000 και κάλυψη της γενικής κυβερνητικής συνεισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέχρι το τέλος του 2024 λόγω της αύξησης της απασχόλησης ύψους €11.247.000.
Επίσης οι πιστώσεις αφορούν κάλυψη των αναγκών που προέκυψαν κατόπιν αναθεωρημένου υπολογισμού των επιδομάτων των δικαιούχων της Κοινωνικής Σύνταξης και του Συμπληρώματος Κατώτατης Σύνταξης Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €11.857.740, κάλυψη του πρόσθετου κόστους που προκύπτει από την εφαρμογή του μέτρου για κλιμακωτή επιδότηση της τιμής χρέωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος ύψους €3.000.000, κάλυψη της δαπάνης για την αγορά και εγκατάσταση πρόσθετων κλιματιστικών σε σχολικές μονάδες παγκύπρια ύψους €5.000.000.
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και πιστώσεις ύψους €33.000.000 οι οποίες προβλέπονται για την κάλυψη έκτακτων αναγκών που ενδεχομένως να προκύψουν μέχρι το τέλος του έτους, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν προτίθεται να καταθέσει πρόσθετο νομοσχέδιο συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το έτος 2024.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαϊδης είπε κατά τη συζήτηση ότι οι εξοικονομήσεις προκύπτουν από σχέδια για τα οποία δεν υπήρξε ζήτηση και για τις ΑΠΕ που αποτελεί υποχρέωση, τονίζοντας ότι το κόμμα του προειδοποιούσε ότι λόγω περιορισμών δεν θα αξιοποιούντο κάποια σχέδια, όπως στεγαστικά. Είπε επίσης ότι ως Βουλή «θα πρέπει να θέλουμε αξιοποίηση σχεδίων».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς είπε ότι θα πρέπει να δούμε από που προκύπτουν αυτές οι εξοικονομήσεις γιατί υπάρχει τίμημα και το πληρώνουν οι πολίτες, είτε στις ΑΠΕ είτε στην πολιτική κοινωνικής στήριξης.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι είναι φυσιολογικό σε ένα βαθμό να παρατηρείται μη απορρόφηση αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι δικαιούχοι εξαφανίζονται. Αρα αν παρατηρήθηκε αδυναμία και αναποτελεσματικότητα πρέπει να σπάσουμε αυτές τις γάγγραινες, σημείωσε.
Η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών είπε ότι δεν πρέπει να αφήνονται λανθασμένες εντυπώσεις στη κοινή γνώμη και υπενθύμισε ότι κατά τη συζήτηση εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι υπάρχει μειωμένη ζήτηση και απορρόφηση σχεδίων και τα χρήματα επιστρέφονται πίσω, μεταξύ άλλων, σε αγρότες και γεωργούς η σοδειά των οποίων πλήγηκε από καιρικές συνθήκες.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσανθος Σαββίδης ανέφερε ότι στη στατιστική, βασική αρχή είναι η ανακατανομή και η εξομάλυνση και διερωτήθηκε γιατί από κάποιους ασκείται κριτική για το ζήτημα αυτό.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι πρέπει να βελτιωθούν διαδικασίες για απορρόφηση σχεδίων αλλά είναι άδικο να γίνεται θέμα γιατί αυτά τα ποσά επιστρέφονται με άλλους τρόπους πχ σε αγρότες.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης ανέφερε ότι αντί για πρόσθετο προϋπολογισμό, η Κυβέρνηση κατέθεσε ανακατανομή για πρόσθετες πιστώσεις και πρόσθεσε ότι το θέμα της μη απορρόφησης σχεδίων πρέπει να αντιμετωπιστεί με ελαχιστοποίηση γραφειοκρατίας.
Ο Ηλίας Μυριάνθους, βουλευτής της ΕΔΕΚ, ανέφερε ότι εξηγήθηκαν οι λόγοι των πιστώσεων αλλά την ίδια ώρα θα πρέπει να προβληματίσει το γεγονός της μη απορρόφησης κονδυλίων.
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους ανέφερε ότι πρέπει να προβληματιστούμε για το γεγονός ότι σχέδια μένουν αναξιοποίητα.
Η ανεξάρτητη βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε ότι μένουμε εκτός των στόχων για ΑΠΕ και αυτό καταδεικνύει μη έγκαιρο προγραμματισμό και κάλεσε σε απλοποίηση διαδικασιών για να αποφεύγεται η υπερβολική ταλαιπωρία και γραφειοκρατία.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε τα πιο πάνω νομοσχέδια σκοπός των οποίων είναι τροποποίηση των βασικών νόμων, ώστε μεταξύ άλλων, να παρέχεται η ευχέρεια επένδυσης των περιουσιακών στοιχείων του προβλεπόμενου Ειδικού Ταμείου και σε κρατικά αξιόγραφα της Δημοκρατίας μέχρι ενός προκαθορισμένου ανώτατου ποσού και να αρθεί η στρέβλωση που δημιουργείται κατά τον υπολογισμό της ετήσιας σύνταξης, στην περίπτωση που η αναπροσαρμογή του μέσου όρου των ακαθάριστων ετήσιων συντάξιμων απολαβών με βάση την αξία της ασφαλιστικής μονάδας υπερβαίνει τις ετήσιες συντάξιμες απολαβές κατά την αφυπηρέτηση.
Υπερψηφίστηκαν ν/σ για άρση στρεβλώσεων στα συνταξιοδοτικά ωφελήματα στη δημ. Υπηρεσία
Με δύο νομοσχέδια που ψήφισε η Βουλή την Πέμπτη εξορθολογίζονται διαδικασίες, ρυθμίζονται πρακτικά ζητήματα και αίρονται στρεβλώσεις που προέκυψαν από την εφαρμογή της ισχύουσας Νομοθεσίας για το Επαγγελματικό Σχέδιο Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων των Υπαλλήλων της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, περιλαμβανομένων των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τα ν/σ προνοούν άμεση καταβολή από τον εργοδότη των οφειλόμενων ποσών των μελών του επαγγελματικού σχεδίου συντάξεων αντί καταβολής τους κατά την αφυπηρέτησή τους από την κρατική υπηρεσία ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ως προβλέπεται με βάση τα ισχύοντα.
Προνοούν αφαίρεση του οφειλόμενου ποσού που αφορά σε δάνειο που έχουν συνάψει με το Ταμείο Προνοίας από το ποσό που θα μεταφέρεται σε Ειδικό Ταμείο. Σε περίπτωση που το οφειλόμενο ποσό στο Ταμείο Προνοίας υπερβαίνει το ποσό που ενδείκνυται να μεταφερθεί στο Ειδικό Ταμείο, τότε οι επηρεαζόμενοι υπάλληλοι θα παραμένουν ενταγμένοι στο Ταμείο Προνοίας και θα έχουν τη δυνατότητα ένταξης στο επαγγελματικό σχέδιο συντάξεων κατά την αποπληρωμή του εν λόγω ποσού.
Αίρεται η στρέβλωση που αφορά στον υπολογισμό της ετήσιας σύνταξης, σε περίπτωση που η αναπροσαρμογή του μέσου όρου των ακαθάριστων ετήσιων συντάξιμων απολαβών, με βάση την αξία της ασφαλιστικής μονάδας, υπερβαίνει τις ετήσιες συντάξιμες απολαβές του υπαλλήλου κατά την αφυπηρέτησή του. Σε τέτοια περίπτωση o υπολογισμός της ετήσιας σύνταξης θα διενεργείται με βάση τις ετήσιες συντάξιμες απολαβές του υπαλλήλου κατά την αφυπηρέτησή του.
Προβλέπεται ο υπολογισμός του φιλοδωρήματος που καταβάλλεται σε περίπτωση μη συμπλήρωσης πενταετούς υπηρεσίας ή/και σε περίπτωση οικειοθελούς πρόωρης αφυπηρέτησης μέλους του επαγγελματικού σχεδίου συντάξεων στη βάση του μέσου όρου των μηνιαίων συντάξιμων απολαβών για κάθε συμπληρωμένο μήνα συντάξιμης υπηρεσίας. Η καταβολή των αναδρομικών αποκοπών στο Ειδικό Ταμείο θα αρχίσει να διενεργείται από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Προβλέπεται επίσης αναπροσαρμογή του εφάπαξ ποσού που καταβάλλεται σε μέλη του Ειδικού Ταμείου σε περίπτωση οικειοθελούς πρόωρης αφυπηρέτησης κατά τρόπο ανάλογο με την αναπροσαρμογή που διενεργείται για τη σύνταξη και παρέχεται δυνατότητα επιβολής αυστηρότερων ποινών στις περιπτώσεις οργανισμών που παραλείπουν ή αμελούν να μεταφέρουν στο Ειδικό Ταμείο τα νενομισμένα ποσά.
Η περίοδος μη καταβολής από τον οργανισμό πρόσθετου τέλους το οποίο καθίσταται οφειλόμενο στο Ειδικό Ταμείο παρατείνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025.
Στα ν/σ αναφέρεται ότι η επιστροφή των οφειλόμενων ποσών των μελών του επαγγελματικού σχεδίου συντάξεων από το Ειδικό Ταμείο θα διενεργηθεί αρμοδίως από το Γενικό Λογιστήριο για την κρατική υπηρεσία εντός του πρώτου εξαμήνου του 2025 και για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα από τους οικείους κατά περίπτωση οργανισμούς.
Παρέχεται επίσης εκ νέου δυνατότητα σε εργοδοτουμένους του ευρύτερου δημόσιου τομέα οι οποίοι ήταν ενταγμένοι σε Ταμεία Προνοίας να ενταχθούν στο επαγγελματικό σχέδιο συντάξεων μέχρι την 31η Μαρτίου 2025.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου, ώστε πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες να εισπράττουν ή να καταβάλλουν πληρωμή σε ρευστά διαθέσιμα μόνο έως το ποσό των €10.000 κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1624 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 31ης Μαΐου 2024 σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Δίκτυ ασφαλείας έναντι παράνομων δραστηριοτήτων με όριο στις συναλλαγές από Βουλή
Η Ολομέλεια, με 24 ψήφους υπέρ και 2 εναντίον, ενέκρινε πρόταση νόμου του Βουλευτή του ΔΗΣΥ Δημήτρη Δημητρίου που τροποποιεί τον περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμο, ώστε να τεθεί όριο στις συναλλαγές μεγάλων ποσών σε ρευστά διαθέσιμα, έναντι αγαθών και υπηρεσιών, για προστασία από παράνομες δραστηριότητες.
Ειδικότερα, η πρόταση νόμου αποσκοπεί στην υιοθέτηση ορισμένων προνοιών ευρωπαϊκού κανονισμού σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τις οποίες, πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες, δύνανται να εισπράττουν ή να καταβάλλουν πληρωμή σε ρευστά διαθέσιμα μόνο έως το ποσό των δέκα χιλιάδων ευρώ ή το ισόποσο σε εθνικό ή ξένο νόμισμα.
Το ποσό αυτό ισχύει επιπρόσθετα σε περιπτώσεις αγοράς και πώλησης ακινήτων και προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής, πέραν της χρηματικής ποινής, ποινής φυλάκισης πέντε ετών σε πρόσωπο το οποίο, κατά παράβαση του προτεινόμενου ορίου συναλλαγών, εμπορεύεται αγαθά ή παρέχει υπηρεσίες ή εισπράττει ή καταβάλλει πληρωμή σε ρευστά διαθέσιμα πέραν του ποσού των δέκα χιλιάδων ευρώ.
Τα ρευστά διαθέσιμα περιλαμβάνουν πέραν των μετρητών, διαπραγματεύσιμους τίτλους στον κομιστή, αγαθά που χρησιμοποιούνται ως ιδιαίτερα ρευστοποιήσιμα μέσα αποθήκευσης αξίας, καθώς και προπληρωμένες κάρτες.
Η πρόταση περιλαμβάνει πρόνοια η οποία να επιτρέπει την προσωρινή αναστολή της προτεινόμενης ρύθμισης, σε περίπτωση που τα μέσα πληρωμής με χρηματικά ποσά, εκτός από τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα, καθίστανται μη διαθέσιμα λόγω ανωτέρας βίας.
Προνοείται η επιβολή χρηματικής ποινής, σε περίπτωση καταδίκης προσώπου που παραβιάζει το ως άνω όριο, η οποία δεν υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) του ποσού που εισπράχθηκε σε ρευστά διαθέσιμα.
Ο εισηγητής της πρότασης υπενθύμισε ότι η Βουλή βρέθηκε προ εκπλήξεως μπροστά σε αναφορές και τοποθετήσεις αρμοδίων για ελλιπείς ελέγχους όταν προέκυψε το ζήτημα με Ουκρανή που ήρθε στην Κύπρο με 400.000 ευρώ και κατήγγειλε κλοπή τους.
Έγινε παραδοχή, είπε, ότι τα τελευταία 3,5 χρόνια έχουν περάσει από το τελωνείο 120 εκατομμύρια σε μετρητά και καμία υπηρεσία δεν ήξερε που κατέληγαν.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Μάριος Μαυρίδης διερωτήθηκε γιατί κάποιος να είναι αντιμέτωπος με φυλάκιση, αν τα χρήματα είναι νόμιμα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης χαιρέτισε την πρόταση λέγοντας ότι καλύπτεται ένα κενό και γίνεται ένα βήμα, καθώς στη συζήτηση διαφάνηκε έλλειψη συντονισμού στις αρμόδιες αρχές. Χρειάζεται όμως, είπε, παρακολούθηση και έλεγχος για αποτροπή διαφόρων φαινομένων.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε ότι κατά την συζήτηση της πρότασης διαπιστώθηκε ότι είμαστε «ξέφραγο αμπέλι», κατά την έκφρασή της και ότι χρήματα δηλώνονταν αλλά δεν ήταν γνωστό που πήγαιναν. Ανέφερε επίσης ότι οι συναλλαγές μετρητών διευκολύνουν το ξέπλυμα και βοηθούν τις ψευδείς επιχειρήσεις.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η έγκριση πληρωμής από το Ταμείο του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου συμπληρωματικών πιστώσεων ύψους €1.600.000 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Εγκρίθηκε συμπληρωματικός προϋπολογισμός ΡΙΚ προς εκτέλεση δικαστικής απόφασης
Η Ολομέλεια ενέκρινε συμπληρωματικό προϋπολογισμό του ΡΙΚ για τη διενέργεια πληρωμής από το ταμείο συμπληρωματικών πιστώσεων ύψους €1.600.000 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2024, προς εκτέλεση απόφασης δικαστηρίου.
Οι συμπληρωματικές πιστώσεις που απαιτούνται αφορούν στην καταβολή αποζημίωσης σε εργοδοτουμένη του ΡΙΚ και στην πληρωμή των εξόδων της αγωγής για την οποία εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας απόφαση, ημερομηνίας 8 Φεβρουαρίου 2024.
Κατά την ψήφιση η Πρόεδρος της Βουλής αλλά και βουλευτές από όλα τα κόμματα έθεσαν εκ νέου το χρονίζον ζήτημα της μη έγκαιρης κατάθεσης προϋπολογισμών από ημικρατικούς οργανισμούς, που οδηγεί σε φαινόμενα να ψηφίζονται προϋπολογισμοί τον Ιούνιο. Η Πρόεδρος της Βουλής ανέφερε ότι το θέμα τέθηκε πολλές φορές και με επιστολές του Σώματος αλλά κάθε χρόνο φαίνεται ότι γίνεται χειρότερο.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε τους πιο πάνω κανονισμούς σκοπός των οποίων είναι:
- ο καθορισμός των κριτηρίων σύμφωνα με τα οποία ανάπτυξη θα δύναται να χαρακτηριστεί ως έργο στρατηγικής ανάπτυξης,
- ο καθορισμός των κριτηρίων σύμφωνα με τα οποία θα δύναται να οριστεί Υπεύθυνος Έργου για ανάπτυξη η οποία έχει χαρακτηριστεί ως έργο στρατηγικής ανάπτυξης και
- ο καθορισμός του ύψους της δεύτερης δόσης του επιβαλλόμενου τέλους διαχείρισης για σκοπούς αδειοδότησης ανάπτυξης η οποία έχει χαρακτηριστεί ως έργο στρατηγικής ανάπτυξης.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, ώστε αφενός να επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο σε επιβλέποντα μηχανικό, σε περίπτωση κατά την οποία δεν ενημερώνει εντός εύλογου χρόνου την αρμόδια αρχή αναφορικά με τις περιπτώσεις στις οποίες διαπιστώνεται μη συμμόρφωση με τις πρόνοιες χορηγηθείσας άδειας οικοδομής, και αφετέρου να αυξηθεί το ύψος του διοικητικού προστίμου που δύναται να επιβληθεί σε επιβλέποντα μηχανικό για τη μη λήψη των απαραίτητων μέτρων προς άρση παράβασης, περιλαμβανομένης της μη έγκαιρης έκδοσης του πιστοποιητικού συμπλήρωσης εργασιών.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224. Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιδιώκεται η τροποποίηση του άρθρου 69 του βασικού νόμου, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα στο Υπουργικό Συμβούλιο να διατάσσει τη διενέργεια Γενικής Εκτίμησης των ακινήτων που βρίσκονται στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, σε τακτές χρονικές περιόδους που δεν θα υπερβαίνουν τα πέντε έτη από την ημερομηνία της τελευταίας Γενικής Εκτίμησης. Με την τροποποίηση αυτή θα επιτευχθεί όπως η εκάστοτε διενεργηθείσα Γενική Εκτίμηση αποτυπώνει σημαντικές αυξομειώσεις και περιορισθεί το αυξημένο διοικητικό κόστος που απαιτεί η διενέργεια τέτοιας Γενικής Εκτίμησης ανά τριετία, όπως ισχύει σήμερα.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η ενίσχυση και βελτίωση του πλαισίου πάταξης της παράνομης εργοδότησης παράνομα διαμενόντων αλλοδαπών, του ελέγχου των εργοδοτών και της πρόληψης της εκμετάλλευσης υπηκόων τρίτης χώρας. Ειδικότερα, με την τροποποίηση του βασικού νόμου η Υπηρεσία Επιθεωρήσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα έχει ενεργότερο ρόλο στο πλαίσιο της επιβολής κυρώσεων σε εργοδότες που απασχολούν παράνομα διαμένοντες αλλοδαπούς, αναλαμβάνοντας αρμοδιότητες επιβολής κυρώσεων και άλλων διοικητικών μέτρων που στο παρόν στάδιο εμπίπτουν στον Διευθυντή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση του βασικού νόμου, έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ανάθεσης στην Υπηρεσία Επιθεωρήσεων οποιωνδήποτε αρμοδιοτήτων, καθηκόντων και εξουσιών δυνάμει οποιουδήποτε εκάστοτε σε ισχύ νόμου με στόχο την ενίσχυση και βελτίωση του πλαισίου πάταξης της παράνομης εργοδότησης παράνομα διαμένοντων αλλοδαπών, του ελέγχου των εργοδοτών και της πρόληψης της εκμετάλλευσης υπηκόων τρίτης χώρας.
Η Ολομέλεια υπερψήφισε τους πιο πάνω κανονισμούς σκοπός των οποίων είναι η θέσπιση σχεδίου υπηρεσίας για τη νέα θέση Εφόρου Μουσείου Αγώνος, η οποία καθορίζεται ως θέση πρώτου διορισμού (Συνδυασμένες Κλίμακες Α8, Α10 και Α11), στο Υφυπουργείο Πολιτισμού (Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού).
Η Ολομέλεια προχώρησε στην έγκριση του Προϋπολογισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων για το οικονομικό έτος 2025.
Αναλυτικά τα σχέδια νόμου που αναβλήθηκαν:
Η Ολομέλεια προχώρησε στην αναβολή των πιο πάνω νομοσχεδίων σκοπός των οποίων είναι η τροποποίηση του περί Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων και Επενδυτικών Εταιρειών Νόμου και του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου, ώστε να επιτευχθούν τα ακόλουθα:
- η ορθότερη εναρμόνιση με την Οδηγία 2014/59/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαΐου 2014 για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και για την τροποποίηση της οδηγίας 82/891/ΕΟΚ του Συμβουλίου και των οδηγιών 2001/24/ΕΚ, 2002/47/ΕΚ, 2004/25/EK, 2005/56/ΕΚ, 2007/36/ΕΚ, 2011/35/ΕΕ, 2012/30/ΕΕ και 2013/36/ΕΕ, καθώς και των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και (ΕΕ) αριθ. 648/2012 και
- η ορθότερη εναρμόνιση με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/879 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Μαΐου 2019 για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/59/ΕΕ σχετικά με την ικανότητα απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και της οδηγίας 98/26/ΕΚ.
Τα πιο πάνω νομοσχέδια θα υποβληθούν για ψήφιση στην επόμενη Ολομέλεια της Βουλής, στις 12/12/2024.
Αναλυτικά τα σχέδια νόμου που αποσύρθηκαν:
Ο Εισηγητής της πιο πάνω πρότασης νόμου προχώρησε στην απόσυρση της. Σκοπός της είναι η τροποποίηση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να διασφαλιστεί συνταγματικά το δικαίωμα ζωής σε συνθήκες που διασφαλίζουν την προστασία της υγείας, του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
