Στις κύριες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες και τα έργα που προωθεί το υπουργείο Μεταφορών την περίοδο 2022 – 2024, περιλαμβάνονται ενέργειες για την προετοιμασία της έλευσης δικτύου τραμ στην πρωτεύουσα.
Σύμφωνα με σημείωμα του υπουργού Μεταφορών που στάλθηκε προς την κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών στο πλαίσιο της επικείμενης συζήτησης του προϋπολογισμού του Υπουργείου, προωθείται η κατασκευή λεωφορειολωρίδων στους άξονες του τραμ στη Λευκωσία αξίας €5εκ.
Όπως σημειώνεται, για την προώθηση της σταδιακής υλοποίησης του τραμ, σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και JASPERS, προτείνεται σε πρώτο στάδιο η υλοποίηση λεωφορειολωρίδων όπως και ανάπτυξη της υπηρεσίας.
Ο σχεδιασμός και τα έγγραφα προσφορών θα ετοιμαστούν, αναφέρεται, στα πλαίσια του σχεδίου βιώσιμης αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ) Λευκωσίας το οποίο θα υπογράφηκε χθες, 19 Νοεμβρίου 2021, ενώ θα ακολουθήσει προκήρυξη και υλοποίηση τους μεταξύ 2023 και 2025.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Μεταφορών, κατά τους πρώτους μήνες της εκπόνησης του ΣΒΑΚ, ο Ανάδοχος καλείται να αξιολογήσει και να αναπτύξει λεπτομερώς συγκεκριμένα παραδοτέα, σχετικά με την ενίσχυση των δημοσίων μεταφορών και τη διαχείριση της κυκλοφορίας, τα οποία το Υπουργείο και οι Τοπικές Αρχές θεωρούν ως ύψιστης προτεραιότητας.
Μεταξύ των παραδοτέων στα οποία γίνεται αναφορά, είναι ο σχεδιασμός του άξονα, ο οποίος θα περιλαμβάνει αποκλειστικές λωρίδες κίνησης λεωφορείων (λεωφορειολωρίδες), συμπεριλαμβανομένης της οριζόντιας και κάθετης οδικής σήμανσης και της βελτιστοποίησης της φωτεινής σηματοδότησης (bus priority) στις διασταυρώσεις.
Ο συγκεκριμένος άξονας, όπως σημειώνεται, θα μπορεί μελλοντικά να μετατραπεί εύκολα σε ένα άξονα για σύστημα ταχείας διέλευσης λεωφορείων (BRT) ή τραμ.
Η δημιουργία του τραμ, σύμφωνα με αρμόδιους φορείς της Λευκωσίας, αποτελεί σημαντική παράμετρο στην προσπάθεια επίλυσης του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης.
Εφικτό και βιώσιμο έργο το τραμ
Μιλώντας στην ετήσια γενική συνέλευση των μελών του ΕΒΕ Λευκωσίας, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη, ο πρόεδρος κ. Μιχάλης Μουσιούττας αναφέρθηκε τόσο στο τραμ, όσο και στον περιφερειακό αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας, ως μέρος της λύσης του κυκλοφοριακού προβλήματος.
Ο κ. Μουσιούττας τόνισε ότι η Λευκωσία αντιμετωπίζει σοβαρό κυκλοφοριακό πρόβλημα και πως το ολοκληρωμένο Σχέδιο Αστικής Κινητικότητας Λευκωσίας, προβλέπει ότι το 2023 σε ώρες κυκλοφοριακής αιχμής σε κύριες οδικές αρτηρίες θα υπάρξει κυκλοφοριακό έμφραγμα, με αποτέλεσμα την ακινητοποίηση των αυτοκινήτων στους δρόμους.
«Αυτό αποτελεί μια τραγική πρόβλεψη», είπε, «που μας αναγκάζει να δράσουμε τώρα και όχι αύριο».
Ο κ. Μουσιούττας επανέλαβε την πρόταση του ΕΒΕΛ για δημιουργία τραμ στην πρωτεύουσα, υποστηρίζοντας ότι το έργο είναι εφικτό να υλοποιηθεί και θα είναι βιώσιμο εάν αξιοποιηθεί αποτελεσματικά η συγκυρία των χρηματοδοτήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Η δημιουργία τραμ, μαζί με τον Περιμετρικό Αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας, έργο που βρίσκεται υπό εκτέλεση, πρόσθεσε θα μπορούσε να περιορίσει αισθητά το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αλλά και να συμβάλει αποτελεσματικά στις προσπάθειες για μείωση των ρύπων, κάτι για το οποίο επιβάλλονται στην Κύπρο πολύ υψηλά πρόστιμα.
Επιτακτική αναγκαιότητα
Εξάλλου, σε πρόσφατη συνέντευξή του στη StockWatch, ο διευθυντής του ΕΒΕ Λευκωσίας Σωκράτης Ηρακλέους, χαρακτήρισε τη δημιουργία του τραμ ως «επιτακτική αναγκαιότητα».
Σημείωσε πως παρότι όταν αναδείχθηκε το θέμα του τραμ ήταν αντικείμενο χλευασμού, πλέον μελετάται πολύ σοβαρά, καθώς το τραμ θεωρείται ένα μέσο μεταφοράς απαραίτητο για τη Λευκωσία λόγω του πολύ σοβαρού κυκλοφοριακού προβλήματος που αντιμετωπίζει.
«Όχι μόνο καταδείχθηκε η βιωσιμότητα του έργου, αλλά απέκτησε και χρονικό ορίζοντα υλοποίησης που είναι το 2025. Ήδη στους υπό ανάπλαση δρόμους όπως η λεωφόρος Μακαρίου, περιλαμβάνονται έργα και για τραμ», σημείωσε.
Αναφέρθηκε επίσης στο επικείμενο κυκλοφοριακό έμφραγμα που αναμένεται παρουσιαστεί μέχρι το 2023 στη Λευκωσία σε ώρες αιχμής, με τα αυτοκίνητα να ακινητοποιούνται εντελώς για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε κύριες οδικές αρτηρίες όπως η λεωφόρος Γρίβα Διγενή, η λεωφόρος Λεμεσού και άλλες.
«Το τραμ είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίο, ειδικά στη Λευκωσία αφού ο διαμελισμός της πόλης με την πράσινη γραμμή και την άναρχη ανάπτυξη της στην περιφέρεια, είναι η αρχή του κυκλοφοριακού προβλήματος», είχε επισημάνει ο κ. Ηρακλέους, προσθέτοντας ότι η δημιουργία τραμ παραμένει επιτακτική προτεραιότητα.
Τα μεγάλα οδικά έργα που προχωρούν το 2022
Σειρά μεγάλων οδικών έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη ή αναμένεται να αρχίσει η υλοποίησής τους εντός του 2022, παρουσιάζει σε σημείωμα που κατάθεσε στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών στο πλαίσιο της συζήτησης του προϋπολογισμού, ο υπουργός Μεταφορών Γιάννης Καρούσος.
Μεταξύ άλλων στην λίστα των μεγάλων οδικών έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη ή προγραμματίζονται να αρχίσουν εντός του 2022, περιλαμβάνεται ο αυτοκινητόδρομος Κοκκινοτριμιθιάς-Ακακίου-Αστρομερίτη-Ευρύχου, ο αυτοκινητόδρομος Πάφου-Πόλεως Χρυσοχούς, ο περιμετρικός αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας, ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας-Παλαιχωρίου και ο αυτοκινητόδρομος Λεμεσού – Σαϊττά.
Αυτοκινητόδρομος Κοκκινοτριμιθιάς-Ακακίου-Αστρομερίτη-Ευρύχου
Πριν το τέλος του χρόνου αναμένεται ότι θα γίνει η προκήρυξη προσφορών για το τμήμα Αστρομερίτη-Ευρύχου του αυτοκινητόδρομου Κοκκινοτριμιθιάς – Ακακίου – Αστρομερίτη – Ευρύχου, ενώ η έναρξη εργασιών έχει προγραμματισθεί για τα μέσα του 2022.
Στον προτεινόμενο Προϋπολογισμό του 2022 περιλήφθηκε πρόνοια για έναρξη του έργου έναντι προϋπολογιζόμενης δαπάνης €70 εκατ. + ΦΠΑ. Όσο αφορά τις κατασκευαστικές εργασίες, υπολογίζεται να ολοκληρωθούν σε περίπου 3,5 χρόνια.
Για το τμήμα Δένειας–Αστρομερίτη το υπουργείο ενημερώνει ότι έχει ολοκληρωθεί η προμελέτη του έργου και η περιβαλλοντική και τεχνοοικονομική μελέτη, τον Οκτώβριο του 2020.
Όσον αφορά την περιβαλλοντική μελέτη αναφέρεται ότι εκδόθηκε θετική γνωμάτευση από τον περασμένο Μάιο, ενώ στην συνέχεια, θα υποβληθεί σημείωμα έργου (PCN) και νοουμένου ότι το έργο τύχει θετικής αξιολόγησης από το υπουργείο Οικονομικών, θα προωθηθούν οι αναγκαίες διαδικασίες για ετοιμασία των εγγράφων/μελετών για υλοποίηση του.
Πρόνοια για ανάθεση των εγγράφων περιλήφθηκε στον Προϋπολογισμό του 2022. Σημειώνεται ότι ο νέος δρόμος θα είναι μήκους 19 χλμ περίπου και το κόστος κατασκευής του θα ξεπεράσει τα €100 εκατ.
Αυτοκινητόδρομος Πάφου-Πόλεως Χρυσοχούς
Σχετικά με την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Πάφου-Πόλεως Χρυσοχούς αναφέρεται ότι οι εργασίες της πρώτης φάσης του έργου άρχισαν 27 Μαΐου του 2021 και πως βάσει συμβολαίου πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το Νοέμβριο του 2024. Η πρώτη φάση του έργου που χρηματοδοτείται από την ΕΤΕπ, αφορά σε 15,5 χλμ υπεραστικό δρόμο δύο λωρίδων, από την Αγία Μαρινούδα μέχρι και το Στρουμπί.
Το τμήμα αυτό περιλαμβάνει έναν ανισόπεδο κόμβο στη συμβολή με τον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού-Πάφου, παρά την Αγία Μαρινούδα, 2 διατρητικές σήραγγες 730μ. και 290μ. αντίστοιχα, 5 κοιλαδογέφυρες, 2 υπέργειες διαβάσεις και 9 υπόγειες διαβάσεις και δύο προσωρινούς ισόπεδους κυκλικούς κόμβους, ένα στην περιοχή Τσάδας και ένα τερματικό στο Στρουμπί, στη συμβολή προς Κάθηκα.
Σημειώνεται ότι παρότι ο διαγωνισμός για μελέτη-κατασκευή του έργου κατακυρώθηκε έναντι ποσού €73 εκατ. συν ΦΠΑ από το 2019, η υπογραφή του συμβολαίου έγινε μόλις τον περασμένο Μάιο, λόγω ιεραρχικής προσφυγής. Προστίθεται ότι για το έργο δεν εξασφαλίστηκε περιβαλλοντική έγκριση, αλλά προωθείται για λόγους δημόσιου συμφέροντος με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Αναφορικά με τη Β΄ Φάση του υπεραστικού δρόμου δύο λωρίδων από το Στρουμπί στην Πόλη Χρυσοχούς, οι διαδικασίες υλοποίησης θα προχωρήσουν με την λήψη πολιτικής απόφασης για προώθηση του τμήματος αυτού, με προκαταρκτική δαπάνη €50 εκατ.+ ΦΠΑ.
Περιμετρικός αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας
Ο περιμετρικός αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας μήκους 32 χλμ., θα συνδέει τους αυτοκινητόδρομους που καταλήγουν στη Λευκωσία. Θα αρχίζει από την περιοχή Γερίου, καταλήγει στον υπό μελέτη αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Παλαιχωρίου και διαλαμβάνει το πρώτο τμήμα του, από Ανθούπολη μέχρι Ανάγυια.
Η υλοποίηση του έργου προωθείται τμηματικά και ανάλογα με τη συγχρηματοδότηση που εξασφαλίζεται από Ευρωπαϊκά κονδύλια.
Στο στάδιο αυτό προωθούνται οι ακόλουθες φάσεις: Φάση Α1,΄μεταξύ του αυτοκινητοδρόμου Λευκωσίας-Λεμεσού και της λεωφόρου Στροβόλου-Τσερίου, μήκους 7,5χλμ. Οι εργασίες άρχισαν τον Μάρτιο του 2020 και βάσει συμβολαίου πρέπει να ολοκληρωθούν τον αντίστοιχο μήνα του 2023.Το κόστος του έργου ανέρχεται στα €60 εκατ.+ ΦΠΑ.
Φάση Β3΄, από Δρόμο Λευκωσίας-Παλαιχωρίου μέχρι τη λεωφόρο. Αρχ, Μακαρίου στην Λακατάμια μήκους 2,15 χλμ.. Το κόστος του υπό αναφορά τμήματος υπολογίζεται σε €21,7 εκατ. + ΦΠΑ. Προωθούνται οι διαδικασίες για ολοκλήρωση της μελέτης και των απαλλοτριώσεων και αναμένεται έναρξη του έργου μέσα στο 2ο εξάμηνο του 2022 με διάρκεια 2 χρόνων.
Φάση Γ΄, Ανθούπολη – Ανάγυια, μήκους 7 χλμ. Προωθείται η ολοκλήρωση των μελετών / αναθεωρήσεων, με στόχο να καταστεί δυνατή η συγχρηματοδότησή του από τη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη- CEF» και το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2021-2027. Το κόστος του υπό αναφορά τμήματος υπολογίζεται σε €75 εκατ. + ΦΠΑ.
Αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας-Παλαιχωρίου
Το έργο του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας – Παλαιχωρίου, που υπολογίζεται να βγει σε προσφορές στις αρχές του 2022, προγραμματίζεται ότι θα αρχίσει το φθινόπωρο του 2022, με διάρκεια υλοποίησης 3-3,5 χρόνια, ενώ το κόστος του έχει υπολογιστεί προκαταρκτικά γύρω στα €61 εκατ.+ΦΠΑ.
Σημειώνεται ότι η αναθεώρηση της μελέτης βρίσκεται σε τελικό στάδιο και διαλαμβάνει αυτοκινητόδρομο 4 λωρίδων κυκλοφορίας μεταξύ Αναγυιών και Αγροκηπιάς μήκους 8,5 χλμ., ανισόπεδους κόμβους στις συμβολές με το δρόμο Αγ. Ιωάννη – Αχερά και με το περιφερειακό Γυμνάσιο και ισόπεδους τους υπόλοιπους μέχρι την Αγροκηπιά. Επιπλέον διαλαμβάνει 8,5 χλμ δευτερεύον οδικό δίκτυο.
Παράλληλα, το Τμήμα Δημοσίων Έργων, προωθεί τις δέουσες διαδικασίες για ολοκλήρωση των σχεδίων για την πρώτη φάση του έργου από Ανθούπολη μέχρι Ανάγυια, που περιλαμβάνεται στο σχεδιασμό του Περιμετρικού Αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας, και αναμένεται να καταστεί δυνατή η συγχρηματοδότησή του από το Ταμείο Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (CEF), και το Ταμείο Συνοχής.
Αυτοκινητόδρομος Λεμεσού – Σαϊττά
Η μελέτη για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Λεμεσού – Σαϊττά, μήκους 22 χλμ., άρχισε το Νοέμβριο του 2009, ενώ παραδίδεται σταδιακά σε τρεις φάσεις (Πολεμίδια-Παλώδια, Παλώδια-Μονάγρι και Μονάγρι – Σαϊττάς).
Η μελέτη της Α1 Φάσης, ολοκληρώθηκε και το έργο εκτελείται. Για την Α2 Φάση, αναμένεται η τελική μελέτη, ενώ για την τρίτη Φάση που αφορά το τμήμα Μοναγρίου– Σαϊττά , υποβλήθηκε προκαταρκτική μελέτη, η οποία αξιολογήθηκε και αναμένεται το προσχέδιο τελικής.
Κατασκευή του Ανισόπεδου Κόμβου Σταυρού
Σύμφωνα με το σημείωμα του υπουργείου, η κατασκευή του ανισόπεδου κόμβου Σταυρού, είναι αναγκαία για την κυκλοφοριακή διαχείριση και αποσυμφόρηση στην είσοδο της Λευκωσίας. Έχει εξασφαλιστεί έγκριση από τη ΓΔ ΕΠΣΑ και αναμένεται να εγκριθεί η συγχρηματοδότηση του από το Ταμείο Συνοχής της Ε.Ε. για την περίοδο 2021-27.
Σημειώνεται ότι σύντομα θα ανατεθεί σε ιδιώτη μελετητή η ετοιμασία των αναγκαίων εγγράφων για προκήρυξη προσφορών με την μέθοδο μελέτη-κατασκευή. Το κόστος κατασκευής του έργου υπολογίζεται σε €20 εκατ.+ ΦΠΑ, ενώ η προώθηση του έργου τοποθετείται περί τα τέλη του 2022 και η έναρξη του εντός του 2023, με διάρκεια κατασκευής 2 χρόνια.
Αναβάθμιση κόμβου Κόρνου
Η αναβάθμιση του κόμβου Κόρνου που αφορά στην δημιουργία εισόδου προς Λεμεσό και βελτίωση εισόδου προς Λευκωσία αλλά και της εξόδου από Λεμεσό, βρίσκεται υπό κατασκευή και βάσει συμβολαίου αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2022, έναντι δαπάνης €1,2 εκατ. + ΦΠΑ
Τοποθέτηση ηχοπετασμάτων
Έχει ολοκληρωθεί αρχές του 2021η τοποθέτηση ηχοπετασμάτων στον Παρακαμπτήριο Λεμεσού σε μήκος περίπου 400μ., έναντι δαπάνης €637 χιλ. + ΦΠΑ, ενώ ετοιμάζονται οι μελέτες για προώθηση νέας φάσης εντός του 2022.
Επίσης έχει ολοκληρωθεί στα τέλη Οκτωβρίου του 2021 η τοποθέτηση ηχοπετασμάτων στη λεωφόρο Αρχαγγέλου σε τμήμα 1100 μ έναντι ποσού €1 εκατ. + ΦΠΑ, ενώ ετοιμάζονται οι μελέτες για προώθηση νέας φάσης εντός του 2022.
Εντός του 2022 προγραμματίζεται η έναρξη εργασιών για τοποθέτηση ηχοπετασμάτων μήκους 1χλμ., στην περιοχή Αλάμπρας, έναντι δαπάνης €1,0 εκατ. + ΦΠΑ.
Πρόσβαση προς το νέο γήπεδο Λεμεσού
Οι προσφορές για την πρόσβαση προς το νέο γήπεδο Λεμεσού, υποβλήθηκαν το Σεπτέμβριο του 2021, και αξιολογούνται. Αναμένεται έναρξη του έργου αρχές του 2022, με διάρκεια 19 μήνες, έναντι δαπάνης €8,5 εκατ. + ΦΠΑ.
Πρόσβαση Νέας Λήδρας
Η πρόσβαση Νέας Λήδρας αφορά στην κατασκευή νέου δρόμου μήκους 1,4 χλμ. για σύνδεση της συνοικίας Νέας Λήδρας με τον αυτοκινητόδρομο. Γίνεται επικαιροποίηση της μελέτης και των απαλλοτριώσεων για προκήρυξη προσφορών. Η έναρξη του έργου τοποθετείται περί τα τέλη του 2021, έναντι προκαταρκτικής δαπάνης €1,0 εκατ. + ΦΠΑ με διάρκεια 12 μήνες.
Ηλεκτροφωτισμός κόμβων αυτοκινητοδρόμων
Παράλληλα, ετοιμάζονται οι μελέτες για ηλεκτροφωτισμό κόμβων των παλαιότερων αυτοκινητόδρομων στο πλαίσιο της αναβάθμισης της οδικής ασφάλειας ως εξής: -Κόμβοι Χοιροκοιτίας, Ζυγίου / Καλαβασού και Ακτής του Κυβερνήτη (Λευκωσία-Λεμεσός) -Κόμβος Λυμπιών (Λευκωσία-Λάρνακα) -Υπέργεια Διάβαση Πύλας. (Λάρνακα-Αμμόχωστος)
Δημιουργία χώρων εξυπηρέτησης στους αυτοκινητόδρομους
Σύμφωνα με το σημείωμα, μελετάται η δημιουργία χώρων εξυπηρέτησης / υπηρεσιών στους αυτοκινητόδρομους. Οι μελέτες βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο.
Έργα στο οδικό Δίκτυο Υπαίθρου
Σειρά έργων είναι σε εξέλιξη ή θα ξεκινήσουν το 2022 στο οδικό δίκτυο και της υπαίθρου, αξίας εκατομμυρίων ευρώ.
Μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά στον παρακαμπτήριο Πελενδρίου, στο δρόμο Γερμασόγειας – Ακρούντας – Διερώνας – Αρακαπά, τη βελτίωση τμήματος του παλαιού δρόμου Λάρνακας-Αμμοχώστου, μεταξύ Ορμήδειας και Ξυλοφάγου, σε αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή Αλάμπρας, σε διαπλάτυνση / βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου που συνδέει τις κοινότητες Φτερικουδιού, ΄Αλωνας, Πολυστύπου και Χανδριών και σε κατασκευή του Παρακαμπτήριου Κάτω Πλατρών προς Φοινί.
Έργα Οδικής Ασφάλειας και Κυκλοφοριακής Διαχείρισης
Το σημείωμα του Υπουργού περιλαμβάνει επίσης, έργα αναβάθμισης της οδικής ασφάλειας ύψους €8 εκατ. περίπου, που θα πραγματοποιηθούν το 2022.
Σημειώνεται ότι στα πλαίσια επίλυσης των κυκλοφοριακών προβλημάτων στον κόμβο Αγίας Φύλας στο Παρακαμπτήριο Λεμεσού, τοποθετήθηκαν φώτα τροχαίας σε πιλοτική βάση και τα αποτελέσματα αξιολογούνται με σκοπό να ληφθούν παρόμοια μέτρα και σε άλλους κόμβους του Παρακαμπτήριου που παρουσιάζουν παρόμοια προβλήματα.
Επίσης, προγραμματίζεται η εγκατάσταση νέου Συστήματος Ελέγχου Φώτων Τροχαίας σε αντικατάσταση του υφιστάμενου UTC/SCOOT που είναι πεπαλαιωμένο. Οι σχετικοί όροι ετοιμάστηκαν από ειδικό εμπειρογνώμονα, τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση και γίνονται σχετικές τροποποιήσεις.
Η δημοσίευση του διαγωνισμού αναμένεται αρχές του 2022 έναντι δαπάνης €4 εκατ. + ΦΠΑ, με διάρκεια 2 χρόνια. Το έργο θα συγχρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ.
