H Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 08/03/2022, συζήτησε τα ακόλουθα θέματα:
1. Τα προβλήματα τα οποία εμφανίζονται σε σχέση με την εμπορία του χαλλουμιού ως προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) και τα μέτρα στήριξης των παραγωγών
Ο Υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, απεύθυνε ύστατη έκκληση προς όλους τους εμπλεκόμενους στην παραγωγή χαλλουμιού να αποδεχτούν τη συμβιβαστική πρόταση του Υπουργείου Γεωργίας για να αρχίσει η μαζική παραγωγή του προϊόντος ως Προστατευόμενη Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Σε διαφορετική περίπτωση είπε ότι ο Γενικός Εισαγγελέα θα καταγγείλει στις αρμόδιες αρχές και το ευρωπαϊκό δίκτυο για την πάταξη της απάτης στα τρόφιμα όλα τα προϊόντα που φέρουν το όνομα του χαλλουμιού χωρίς να τηρούν τις προδιαγραφές.
Ο Υπουργός ανέμενε να δει σήμερα τις προτάσεις των μερών γραπτώς. Όπως είπε, υπάρχει περίπτωση η προσπάθεια του Υπουργείου να τελεσφορήσει και να αποδεχτούν την πρόταση του ώστε να αρχίσει η μαζική παραγωγή χαλλουμιού ως ΠΟΠ. Σε διαφορετική περίπτωση ανέφερε θα εφαρμόσουν τον νόμο και τον κανονισμό όπως θα τους καθοδηγήσει η Νομική Υπηρεσία. Τα προϊόντα αυτά θα μπορούν να τυγχάνουν εμπορίας, όπως είπε, με όποιο άλλο όνομα επιθυμούν.
Την ίδια ώρα δήλωσε την πρόθεση του Υπουργείου να στηρίξει τους αιγορποβατοτρόφους για να αυξήσουν την παραγωγή γάλακτος μέχρι το 2024.
Απαντώντας σε επικρίσεις Βουλευτών/Βουλευτριών ότι δεν παράγεται ακόμα μαζικά χαλλούμι ΠΟΠ λόγω ανεπαρκών ελέγχων, ο κ. Καδής είπε ότι αυτό γίνεται επειδή οι τυροκόμοι δίνουν μια δική τους νομική ερμηνεία στο εμπορικό σήμα και παράγουν χαλλούμι με αυτό τον τρόπο.
Εμπλεκόμενοι φορείς αναφέρθηκαν σε 13 σημεία στα οποία συμφώνησαν για το θέμα της παραγωγής χαλλουμιού, ενώ ο κ. Καδής ανέφερε ότι αυτά αφορούν θέματα ήσσονος σημασίας τα οποία μπορούν εύκολα να αλλάξουν. Όπως είπε, κατέληξαν σε τέσσερα σημεία που αφορούν τις αλλαγές στο σχήμα και βάρος, στις φυλές των ζώων, στο ποσοστό υγρασίας και απομένει το θέμα της ποσόστωσης του γάλακτος, που είναι μια χρονοβόρα διαδικασία.
Ο Υπουργός σημείωσε ότι αντί να κινηθεί από την αρχή νομικά με όσος δεν εφαρμόζουν το πρότυπο αποφάσισε να κάνει μια διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους, με βάση τη θέση ότι όλα τα προϊόντα που φέρουν το όνομα χαλλούμι πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές του ΠΟΠ και να φέρουν την ανάλογη σήμανση. Παράλληλα δήλωσε ετοιμότητα για υιοθέτηση αλλαγών στη βάση διαδικασιών που θα είναι όμως αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Υπουργός Εμπορίου Νατάσα Πηλείδου ανέφερε ότι το Υπουργείο ακολουθεί τις προδιαγραφές και οδηγίες για τα εμπορικά σήματα με βάση τη στρατηγική του Υπουργείου Γεωργίας.
Η προσπάθεια, είπε, θα επικεντρωθεί στην υπεράσπιση των εμπορικών σημάτων, ενώ ανέφερε ότι και οι έλεγχοι για το εμπορικό σήμα θα μπορούσαν να γίνονται από έναν οργανισμό όπως η Bureau Veritas.
Η Διευθύντρια της Υπηρεσίας Εμπορίου Παναγιώτα Πατσαλή αναφέρθηκε στους ελέγχους που έγιναν από το 2017 μέχρι το 2020 για την εφαρμογή της ποσόστωσης στο χαλλούμι και την επιβολή προστίμων, ενώ ανέφερε ότι το 2021 δεν έγιναν έλεγχοι στην Κύπρο αλλά έγιναν σε αγορές του εξωτερικού από εμπορικού συμβούλους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Έντονη συζήτηση μεταξύ παραγωγών και αγροτικών οργανώσεων
‘Έντονη ήταν η συζήτηση στην επιτροπή μεταξύ των εμπλεκομένων στην παραγωγή χαλλουμιού και των αγροτικών οργανώσεων.
Ο Σωτήρης Καδής, Πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αιγορποβατοτρόφων ζήτησε άμεση ενίσχυση των αιγοπροβατοτρόφων, αφού όπως είπε διαφορετικά δεν θα μπορέσουν να καλύψουν ούτε ποσοστό 5% του γάλακτος που προβλέπεται στο ΠΟΠ.
Εκ μέρους του Παγκύπριου Οργανισμού Αγελαδοτρόφων ο Νίκος Παπακυριακού είπε ότι γράψαμε ένα προϊόν που δεν μπορεί να παραχθεί και κατοχυρώσαμε ένα ευρωπαϊκό προϊόν του μέλλοντος, την ώρα που αγορές του εξωτερικού βρήκαν χαλλούμια από αλλού για να κάνουν τη δουλειά τους. Εξέφρασε ανησυχία ότι το πρώτο εξαγωγικό προϊόν της Κύπρου θα γίνει το τελευταίο αν δεν λυθούν τα προβλήματα.
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων Γιώργος Πέτρου είπε ότι τα ψυγεία τους είναι γεμάτα από αποθέματα χαλλουμιού και ότι επιθυμούν μια λύση που θα προβλέπει ότι δεν θα χαθεί ούτε ένα κιλό από τις εξαγωγές τους γιατί “έχυσαν αίμα” για να τις φέρουν στο σημείο που της έφεραν.
Εκπρόσωποι αγροτικών οργανώσεων που τοποθετήθηκαν στην Επιτροπή αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων στην ανάγκη να στήριξης όλων των επαγγελματικών κλάδων, ενώ σημείωσαν ότι τα εμπορικά σήματα δεν είναι νομικά κατοχυρωμένα και μόνο το ΠΟΠ εξασφαλίζει το χαλλούμι.
Ο καθηγητής στο ΤΕΠΑΚ στο αντικείμενο της «Επιστήμης και Τεχνολογίας Προϊόντων Ζωικής Προέλευσης» Φώτης Παπαδήμας σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει νομιμοποίηση μιας δεύτερης κατηγορίας προϊόντων παρόμοιας με το χαλλούμι, με τρόπο που να μην δημιουργείται σύγχυση με το προϊόν ΠΟΠ. Διερωτήθηκε κατά πόσο το χαλλούμι που κυκλοφορεί τώρα στην Κύπρο είναι νόμιμο.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιαννάκης Γαβριήλ είπε ότι το Υπουργείο Γεωργίας έπρεπε από 1η Οκτωβρίου να αρχίσει την εφαρμογή του προτύπου και το Υπουργείο Εμπορίου να κάνει ελέγχους. Ακούσαμε, είπε, σήμερα ότι το Υπουργείο Εμπορίου δεν έχει κάνει ελέγχους, δεν ξέρει πόσα αποθέματα υπάρχουν στις αποθήκες των τυροκόμων και πόσα είναι σύμφωνα με το πρότυπο. Κάλεσε τα δύο Υπουργεία να εφαρμόσουν αυτά που έχει εγκρίνει η ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα είπε ότι η προσπάθεια που γίνεται από την εκτελεστική εξουσία είναι το χαλλούμι ως ΠΟΠ να εξαφανιστεί και να μείνει μόνο του χαλλούμι ως εμπορικό σήμα.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χαράλαμπος Πάζαρος είπε ότι ο Υπουργός δεν επαναπαύθηκε στις δάφνες του μετά την κατοχύρωση του ΠΟΠ και επέλεξε το διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους. Ζήτησε να βρεθούν συμβιβαστικές λύσεις και όλοι να αναλογιστούν την κρισιμότητα των στιγμών. Σημείωσε επίσης ότι είναι πολύ σημαντικό να προστατευθούν οι αιγοπροβατοτρόφοι.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Σενέκης είπε ότι το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν μπορούμε αλλά δεν ότι δεν θέλουμε να παράξουμε χαλλούμι με βάση το ΠΟΠ. Πρόσθεσε ότι αν συνυπάρχει το ΠΟΠ με το χαλλούμι από το εμπορικό σήμα θα υπάρχει σύγχυση, ενώ είπε ότι η εκτελεστική εξουσία δεν έπραξε τα δέοντα τα τελευταία δέκα χρόνια.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ζήτησε να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση για να συνεχίσει η εμπορία χαλλουμιού.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Λίνος Παπαγίαννης είπε ότι παρόλο που η κατοχύρωση είναι μια κρατική επιτυχία δεν έχει καταστεί ακόμα εμπορική ή οικονομική επιτυχία. Ζήτησε στήριξη των παραγωγών ενώ είπε ότι υπάρχει εξαγωγή παρόμοιου προϊόντος παράνομα από τα κατεχόμενα.
2. Το κλείσιμο της Επιτροπής Σιτηρών, οι πρόσφατες μεγάλες αυξήσεις της τιμής των σιτηρών και η ανάγκη άμεσης στήριξης του κλάδου της κτηνοτροφίας
Η Κυβέρνηση θα αγοράσει αποθέματα σιτηρών συνολικού κόστους 12,5 εκατ. ευρώ (36 χιλιάδες τόνους κριθαριού και καλαμποκιού διάρκειας 30 ημερών σε δύο φορτία), ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των αυξήσεων και της έλλειψης σιτηρών από την αγορά.
Όπως ανέφερε ο Υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής μιλώντας σε συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, στη συνέχεια το Υπουργείο θα συνεργαστεί με διαφανείς διαδικασίες με τους εισαγωγείς για τον τρόπο διαχείρισης των στρατηγικών αυτών αποθεμάτων.
Όπως είπε, σχετική πρόταση θα κατατεθεί στην επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου. Το συνολικό κόστος για αυτή την ενέργεια που θα γίνει προληπτικά εκ μέρους του κράτους, όπως ανέφερε, θα έχει συνολικό κόστους 12,5 εκατ. ευρώ. Το πρώτο μέλημα του κράτους, όπως είπε, πρέπει να είναι η διασφάλιση της επάρκειας.
Ο Υπουργός Γεωργίας ανέφερε ακόμα ότι θα εκδοθεί διάταγμα για τη διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων από τους εισαγωγείς σε ποσοστό 4% πριν από το τέλος Μαρτίου.
Εξέφρασε την εκτίμηση ότι με βάση τα φορτία που έχουν παραγγελθεί θα υπάρχει επάρκεια μέχρι 15 Απριλίου στις ζωοτροφές και 3,5 μήνες στα αλευροποιήσημα.
Σημείωσε επίσης ότι έγιναν παρεμβάσεις στην ΕΕ και αναμένεται η Επιτροπή να θέσει ένα πλαίσιο για τη στήριξη των κτηνοτρόφων, το οποίο το κράτος προτίθεται να αξιοποιήσει.
«Αντιδράσαμε σε χρόνο ρεκόρ», ανέφερε προσθέτοντας ότι είναι τέτοιος οι διαδικασίες εκ μέρους του Υπουργείου ώστε να έχουμε το συντομότερο δυνατό τα αποθέματα.
Απαντώντας σε ερωτήσεις μετά από τη συνεδρία της Επιτροπής είπε ότι υπάρχει πλάνο για το από πού θα προέλθουν αυτές οι ποσότητες και θα απευθυνθούν σε συγκεκριμένους μεγάλους εμπόρους. Αν ξεφύγουμε από την ΕΕ, ανέφερε, η επόμενη μεγάλη αγορά είναι οι ΗΠΑ.
Εξέφρασε αισιοδοξία ότι με τις ενέργειες που γίνονται θα υπάρξουν τα απαιτούμενα αποθέματα και το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι η στήριξη των κτηνοτρόφων. Σημείωσε την ίδια ώρα ότι το πρόβλημα δεν το αντιμετωπίζει μόνο η Κύπρος, αλλά είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο πόλεμο στην Ουκρανία.
Από πλευράς της η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου, είπε ότι θα πρέπει να βρεθεί ένας μηχανισμός στήριξης των επηρεαζομένων που διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει αισχροκέρδεια εις βάρος του φορολογούμενου και αφετέρου να στηριχθούν οι σωστές ομάδες επιχειρηματιών.
Η Υπουργός Ενέργειας αναφορικά με το θέμα της επιβολής πλαφόν στα σιτηρά εξέφρασε την εκτίμηση ότι αυτό θα περιοριστεί στην ανθρώπινη κατανάλωση, ενώ εξέφρασε αμφιβολία κατά πόσο είναι το κατάλληλο εργαλείο.
Ανέφερε ακόμα ότι θα επεξεργαστούν μηχανισμούς για στήριξη των κτηνοτρόφων που ίσως είναι καλύτερο μέτρο από το πλαφόν ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα όπως η δημιουργία μαύρης αγοράς και να μην υπάρξει αντίκτυπος στην αγορά. Πρόσθεσε ότι η τοποθέτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας στη σύσκεψη της Παρασκευής ήταν πως οι σχεδιασμοί θα πρέπει να αποφύγουν το ενδεχόμενο αισχροκέρδειας.
Δραματικές εκκλήσεις παραγωγών και εισαγωγέων
Στο πλαίσιο της συνεδρίας της Επιτροπής κτηνοτρόφοι και εισαγωγείς σιτηρών έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για το θέμα της επάρκειας σιτηρών, ενώ ζήτησαν μέτρα στήριξης από το κράτος.
Εκ μέρους των αιγοπροβοτοτρόφων ο Σωτήρης Καδής ανέφερε ότι από μέρα σε μέρα δεν θα υπάρχουν τροφές για να ταΐζουν τα ζώα τους, ενώ ο Χριστόδουλος Φωτίου εκ μέρους του συνδέσμου χοιροτρόφων είπε ότι η συνεχής προμήθεια σιτηρών θα πρέπει να είναι δεδομένη διαφορετικά πολλές μονάδες κινδυνεύουν να κλείσουν.
Εκ μέρους του Παγκύπριου Συνδέσμου Πτηνοτρόφων ο κ. Μιντίκκης ανέφερε ότι το πρόβλημα της εξεύρεσης ζωοτροφών είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι φαίνεται. Οι παραγωγοί, ανέφερε, είναι έτοιμοι να πληρώσουν όποια τιμή τους ζητηθεί για να μην ψοφήσουν τα ζωντανά τους.
Ο Νίκος Παπακυριακού εκ μέρους του Παγκύπριου Οργανισμού Αγελαδοτρόφων ανέφερε ότι όλοι οι τομείς της κτηνοτροφίας είναι υπό κατάρρευση και στη χειρότερη θέση από ποτέ, ενώ ακόμα και σιτηρά να υπάρξουν με τις τιμές στις οποίες διατίθενται δεν θα μπορούν να τα αγοράσουν οι παραγωγοί.
Εκ μέρους του ΚΕΒΕ εκφράστηκε η θέση των αλευροβιομηχάνων ότι πολύ σύντομα θα υπάρχουν ελλείψεις για ανθρώπινη κατανάλωση
Εκ μέρους του Συνδέσμου Ζωοτροφών ο Γιώργος Τσαππής είπε ότι η κίνηση του Υπουργείου να φέρει σιτηρά είναι προς την ορθή κατεύθυνση, εκφράζοντας την άποψη ότι θα πρέπει πάραυτα να προχωρήσει στην παραγγελία, για να μπορέσουν να έρθουν σε ένα μήνα.
Εκ μέρους των εμπόρων σιτηρών ο Γιώργος Κατωδρύτης, ανέφερε ότι με αυτές τις τιμές δεν γνωρίζει αν μπορούν οι παραγωγοί να αγοράσουν τα σιτηρά και θα χρειαστούν γύρω στα 50 με 100 ευρώ επιδότηση τον τόνο. Εξέφρασε την εκτίμηση επίσης ότι το Υπουργείο θα πρέπει να πάει στις αγορές τις Αμερικής αφού δεν θα είναι δυνατό να βρει στην Ευρώπη.
Εκ μέρους επίσης των εισαγωγέων σιτηρών ο Κώστας Κωνσταντίνου είπε ότι αν δεν επισπευσθούν οι διαδικασίες η Κύπρος θα ξεμείνει από σιτηρά και ότι δεν θα πρέπει να χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος. Παράλληλα είπε ότι το διάταγμα του Υπουργού για διατήρηση αποθεμάτων σιτηρών είναι μη εφαρμόσιμο αυτή τη στιγμή.
Αγροτικές οργανώσεις που τοποθετήθηκαν στην Επιτροπή ζήτησαν επίσης τη στήριξη όλων των επηρεαζόμενων κλάδων καθώς και τη μελέτη του ενδεχομένου αναστολής των δόσεων δανείων κτηνοτρόφων.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας, Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιαννάκης Γαβριήλ, κάνοντας λόγος για μια πολύ τρομακτική κατάσταση ζήτησε από τον Υπουργό να βρεθεί λύση χθες, ενώ σημείωσε ότι αν εφαρμοζόταν η νομοθεσία που ψηφίστηκε για τα στρατηγικά αποθέματα θα μπορούσε το κράτος να τα αξιοποιήσει σήμερα. Σήμερα, είπε, ο Υπουργός μιλά για επάρκεια όχι για στρατηγικά αποθέματα, άρα αποθέματα δεν υπάρχουν.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ:
Stockwatch: Αγορές σιτηρών €12,5 εκατ. για διασφάλιση επάρκειας
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
