Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 25/10/2024, εξέτασε το ακόλουθο νομοσχέδιο:
Ο περί Προϋπολογισμού του 2025 Νόμος του 2024
Η Επιτροπή εξέτασε και συζήτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι ο η συζήτηση του Προϋπολογισμού του Κράτους για το έτος 2025. Πιο συγκεκριμένα η Επιτροπή εξέτασε τα περί Προϋπολογισμού για τα πιο κάτω:
- Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων
Βαφεάδης: Πιο πολλά λεωφορεία, αύξηση διαδρομών, νέα Park&Ride για κυκλοφοριακό
Το κυκλοφοριακό πρόβλημα και τρόποι αντιμετώπισής του ήταν σχεδόν κυρίαρχο στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής την Παρασκευή, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του προϋπολογισμού του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων με τους Βουλευτές να ζητούν επίσης απαντήσεις, μεταξύ άλλων, για το σύστημα φωτοεπισήμανσης, τις κατασκευές και αναβαθμίσεις δρόμων και τις χρονίζουσες καθυστερήσεις, την κακή εικόνα στο αεροδρόμιο Λάρνακας και τα διάφορα κίνητρα για απόσυρση οχημάτων.
Ο Υπουργός Αλέξης Βαφεάδης είπε ότι πέραν των δύο σταθμών μετεπιβίβασης που λειτουργούν σήμερα στη Λευκωσία (σε Αλάμπρα και ΓΣΠ), στο στάδιο μελέτης βρίσκονται άλλοι 4 χώροι Park&Ride στο Καλό Χωριό, την Αραδίππου, τα Κάτω Πολεμίδια και τον Άγιο Τύχωνα. Σε εξέλιξη βρίσκεται ο προγραμματισμός για κατασκευή και τοποθέτηση στάσεων και στεγάστρων παγκυπρία, αξίας €36,7 εκ (συν ΦΠΑ).
Στα σχέδια του Υπουργείου είναι επίσης η κατασκευή/βελτίωση σταθμών λεωφορείων, η αγορά 28 μικρών ηλεκτρικών λεωφορείων και 40 μεγάλων λεωφορείων αξίας περίπου €15 εκατ., η κατασκευή λεωφορειολωρίδων στους άξονες του ΤΡΑΜ στη Λευκωσία, αξίας €4,2 εκατ. συν ΦΠΑ και η εισαγωγή ευφυών συστημάτων μεταφορών.
Ο κ. Βαφεάδης ενημέρωσε τους Βουλευτές ότι σχεδόν €25 εκ. θα διατεθούν το 2025 για σχέδια απόσυρσης παλαιών οχημάτων και αγορά νέων ηλεκτροκίνητων οχημάτων, αλλά και για την εγκατάσταση σταθμών φόρτισης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εγγραφές ηλεκτρικών οχημάτων παρουσιάζουν αύξηση καθώς μέχρι και τον Αύγουστο 2024 εγγράφηκαν συνολικά 1.107 οχήματα, σε σχέση με 995 το 2023 και πολύ λιγότερα τα προηγούμενα χρόνια.
Έργα σε εξέλιξη και νέα
Σύμφωνα με την παρουσίαση του Υπουργού, έργα συνολικού ύψους €830 εκ. βρίσκονται σε εξέλιξη ή θα ξεκινήσουν εντός του 2025.
Τα κυριότερα είναι το νέο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2026, ο αυτοκινητόδρομος Αστρομερίτη – Ευρύχου με συνολική δαπάνη €88,6 εκ και υπολογιζόμενο χρόνο ολοκλήρωσης τον Οκτώβριο του 2025, ο αυτοκινητόδρομος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς (Φάση Α’) με συνολική δαπάνη €86,9 εκ, ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Παλαιχωρίου με δαπάνη €77,6 εκ και χρόνο ολοκλήρωσης τον Σεπτέμβριο του ’26 και η πρώτη φάση του αυτοκινητόδρομου Λεμεσού – Σαϊττά δαπάνης €31,1 εκ, με ολοκλήρωση εντός του νέου έτους.
Άλλα έργα ύψους €257 εκ υλοποιούνται από άλλα Υπουργεία μεταξύ αυτών και η ανέγερση του Κέντρου Φιλοξενίας «Λίμνες» για Αιτητές Διεθνούς Προστασίας και Προαναχωρησιακού Κέντρου για πρόσωπα που θα επαναπατριστούν στην Μενόγεια.
Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός είναι αυξημένος κατά 11,7% ή €54,3 εκ.
Τα προϋπολογιζόμενα έσοδα για το 2025 ανέρχονται στα €373,2 εκ. σε σύγκριση με €343 εκ το 2024. Οι πάγιες και τακτικές δαπάνες ανέρχονται σε €344,6 εκ με αύξηση 10,5% και οι αναπτυξιακές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ανέρχονται σε €209,3 εκ. με αύξηση 10,3%.
Αεροδρόμια και επιβατική κίνηση
Ο Υπουργός είπε ότι φέτος καταγράφεται η υψηλότερη επιβατική κίνηση διαχρονικά με εκτιμώμενο αριθμό επιβατών 12.2 εκ. δηλαδή 5% αύξηση σε σχέση με το 2023 και 8.4% αύξηση σε σχέση με το 2019.
Τα 8.6 εκ αναμένεται να αγγίξει η επιβατική κίνηση στον Αερολιμένα Λάρνακας με βάση τις εκτιμήσεις, με αύξηση 6,6% το 2024 σε σύγκριση με το 2023 και τα 3.6 εκ η επιβατική κίνηση στην Πάφο με αύξηση 1.3% σε σύγκριση με το 2023.
Ο κ. Βαφεάδης είπε ότι υπάρχει συνδεσιμότητα με 38 χώρες μέσω 55 αερογραμμών και εκτελούνται 156 δρομολόγια σε σχέση με 153 το 2023 και 147 το 2022.
Σε ότι αφορά τις χαώδεις εικόνες στο αεροδρόμιο Λάρνακας ανέφερε ότι συμμερίζεται την αγανάκτηση των βουλευτών και του κόσμου και ότι οφείλονται οι καθυστερήσεις σε σειρά παραγόντων. Καταβάλλεται, είπε, προσπάθεια για βελτίωση της κατάστασης.
Λιμάνια
Για το Λιμάνι Λεμεσού καταγράφονται πέραν των 417 εκατομμυρίων ευρώ έσοδα για το κράτος μέχρι σήμερα με αυξητική τάση των εσόδων, ενώ για το Λιμάνι Λάρνακας υπάρχει ανάληψη της διαχείρισης και λειτουργίας του από την Αρχή Λιμένων για προσωρινή μεταβατική περίοδο.
Όπως ενημέρωσε ο Υπουργός προχωρά η δημόσια διαβούλευση και ετοιμάζονται έγγραφα για αγορά υπηρεσιών συμβούλων/εμπειρογνωμόνων για την μετέπειτα προώθηση του έργου.
Εξάλλου, σε δηλώσεις μετά την παρουσίαση του προϋπολογισμού ο κ. Βαφεάδης είπε ότι πρόκειται για καθαρά αναπτυξιακό Υπουργείο, το οποίο αναλαμβάνει ουσιαστικά δράσεις υλοποίησης έργων που σκοπό έχουν την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και την βελτίωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για την οδική ασφάλεια είπε ότι στόχος είναι η κατασκευή ενός ασφαλούς οδικού δικτύου και προωθούνται δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των νέων.
Για το κυκλοφοριακό ανέφερε ότι το θέμα προσεγγίζεται πολύπλευρα με ολοκλήρωση του οδικού δικτύου και αναβάθμιση των δημόσιων επιβατικών μεταφορών. Αναφέρθηκε στη μείωση του κομίστρου για τα σχολικά λεωφορεία και στην επέκταση του θεσμού του «από πόρτα σε πόρτα».
Ο κ. Βαφεάδης έκανε αναφορά και στα έξυπνα φώτα (με εκτιμώμενο χρόνο παράδοσης του έργου τα επόμενα δύο χρόνια) τα οποία αυξάνουν τη χωρητικότητα κατά 10% περίπου και αυτό έχει ανάλογη μείωση στο χρόνο άφιξης, στην διεύρυνση του κλιμακωτού ωραρίου της δημόσιας υπηρεσίας και στη δυνατότητα εργασίας από το σπίτι.
Κυκλοφοριακό, καθυστερήσεις σε οδικά έργα, κάμερες, στις τοποθετήσεις Βουλευτών
Στις τοποθετήσεις τους εντός της επιτροπής οι Βουλευτές αναφέρθηκαν περισσότερο στο κυκλοφοριακό, σε καθυστερήσεις σε οδικά έργα, στα πρόστιμα από τις κάμερες και οι περισσότεροι ζήτησαν να μάθουν και λεπτομέρειες για συγκεκριμένα έργα των επαρχιών τους.
Η Βουλευτής ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου είπε ότι τα περισσότερα έργα που υλοποιούνται άρχισαν επί δικής τους διακυβέρνησης. Αναφέρθηκε στο κυκλοφοριακό λέγοντας ότι χάνονται απέραντες εργατοώρες και επιβάλλεται η εξεύρεση λύσεων για βελτίωση των ΜΜΜ, επέκταση των Park&Ride και του κλιμακωτού ωραρίου.
Αναφέρθηκε και σε προτάσεις νόμου που κατατίθενται για βελτίωσης της οδικής ασφάλειας και καλυτέρευση του θεσμού των προστίμων.
Ο Βουλευτής ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά έθεσε το θέμα της παροχής κινήτρων για ηλεκτροκίνηση και η Βουλευτής ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου ζήτησε λεπτομέρειες για το δρόμο Δένειας-Αστρομερίτη.
Ο Βουλευτής Δημήτρης Δημητρίου αναφέρθηκε στο θέμα των συμβάσεων οι πλείστες των οποίων ναυαγούν και ζήτησε λεπτομέρειες για τα έξυπνα φώτα.
Ο Βουλευτής Μάριος Μαυρίδης ανέφερε ότι πρέπει να βελτιωθούν οι ποδηλατόδρομοι και να γίνεται καλύτερη αξιολόγηση έργων.
Το θέμα του κυκλοφοριακού έθεσε και ο Βουλευτής ΑΚΕΛ Βαλεντίνος Φακοντής αναφέροντας ότι τα λεωφορεία είναι μια ένεση και πρέπει να αναβαθμιστούν. Παράλληλα είπε πρέπει να αποκτήσουμε και στέγαστρα. Αναφέρθηκε και στην απόσυρση ρυπογόνων οχημάτων αλλά και στο δρόμο Τάφου Βασιλέων που επιβάλλεται να αναβαθμιστεί.
Ο Βουλευτής ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις στο δρόμο Λεμεσού -Σαϊττά και στο θέμα του συστήματος φωτοεπισήμανσης ενώ ο Ανδρέας Καυκαλιάς ζήτησε να μάθει για νέα έργα στον προϋπολογισμό και για τις καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις χορηγιών από το Ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης αναφέρθηκε σε τοποθέτηση κυματοθραυστών που προκαλούν ζημιές στην ακτογραμμή και ζήτησε να μάθει τι γίνεται με την εταιρεία Κίτιον στο λιμάνι Λάρνακας και με το αλιευτικό καταφύγιο της πόλης.
Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Χρύσανθος Σαββίδης κάλεσε τον Υπουργό να επισκεφθεί την Πάφο και να ενημερώσει τον κόσμο για τα έργα ενώ για τα πρόστιμα λόγω καμερών ανέφερε ότι επικρατεί η άποψη ότι είναι φοροεισπρακτικό μέτρο και πρέπει να βελτιωθεί.
Η Βουλευτής ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ζήτησε λεπτομέρειες για την χαοτική κατάσταση στο αεροδρόμιο Λάρνακας, για τις απαλλοτριώσεις σε ιδιωτικά τεμάχια στο δρόμο Ευρύχου-Αστρομερίτη και για την πρεσβεία μας στην Νέα Υόρκη το κτίριο της οποίας κάηκε και εδώ και 7 χρόνια δεν επιδιορθώθηκε και πληρώνουμε ενοίκια.
Ο Βουλευτής ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης ζήτησε λεπτομέρειες για το σύστημα εμπορίας ρύπων.
Από την ΕΔΕΚ, ο Βουλευτής Ηλίας Μυριάνθους αναφέρθηκε στο δρόμο Πόλης-Πάφου και ζήτησε λεπτομέρειες για τα μέτρα αντιμετώπισης οδικών συγκρούσεων.
Ο Μαρίνος Μουσιούττας, Βουλευτής ΔΗΠΑ, αναφέρθηκε στα έργα υπό εξέλιξη για την ευρωπαϊκή προεδρία της Κύπρου, για τις σχολές επιμόρφωσης οδηγών ενώ ευαρέσκεια εξέφρασε για το δρόμο Λευκωσίας -Τροόδους που είναι εντός χρονοδιαγραμμάτων.
Ο Αλέκος Τρυφωνίδης, Βουλευτής ΔΗΠΑ, έθεσε το θέμα των ηχοπετασμάτων στο νέο περιφερειακό στην περιοχή Αρχαγγέλου που είναι πιο πυκνοκατοικημένη και στα έργα στην Τσερίου.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης ζήτησε ενημέρωση για το σύστημα φωτοεπισήμανσης, για τους στόχους Βιώσιμης αστικής κινητικότητας και για τα σχέδια απόσυρσης ρυπογόνων οχημάτων.
Σε κάποιες από τις ερωτήσεις των Βουλευτών ο Υπουργός δεσμεύθηκε να απαντήσει γραπτώς, λόγω και του προχωρημένου της ώρας.
Συναφείς Δημοσιεύεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Τρέχουν έργα €850 εκατ. από το υπουργείο Μεταφορών
Stockwatch: Ποσό €25 εκατ. για νέα σχέδια ηλεκτροκίνησης
- Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού
Την υποστελέχωση του Γραφείου της επεσήμανε στη Βουλή η Επίτροπος Δικαιωμάτων Παιδιού
Το ζήτημα της υποστελέχωσης του Γραφείου της επεσήμανε η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπω Μιχαηλίδου, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, όπου συζητήθηκε την Παρασκευή ο προϋπολογισμός του Γραφείου της για το 2025.
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό του Γραφείου της η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι αυτός είναι αυξημένος σημειώνοντας ότι «αυτή τη στιγμή έχουμε μια κρίση στο Γραφείο με το θέμα της υποστελέχωσης». Ανέφερε ότι έχουν σταλεί επιστολές και προς την Βουλή και προς το Υπουργείο Οικονομικών για το εν λόγω θέμα, εξηγώντας ότι οι υπάλληλοι του Γραφείου της είναι αποσπασμένοι με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να έχουν φύγει πέντε λειτουργοί, λόγω του τερματισμού της απόσπασής τους.
Είπε ακόμη ότι έστειλε και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη επιστολή για το θέμα της υποστελέχωσης και της αδυναμίας εκτέλεσης του εποπτικού ρόλου και των καθηκόντων του Γραφείου για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού και όπως είπε η κ. Μιχαηλίδου «δεν πήρα καμία απάντηση».
Είπε ακόμη ότι το Γραφείο της έχει τώρα μόνα επτά λειτουργούς, ενώ θα προβεί και σε αγορά υπηρεσιών εκφράζοντας όμως τις επιφυλάξεις της καθώς όπως είπε η ελεύθερη αγορά δεν ικανοποιείται με τους μισθούς που δίνονται, ενώ πολλοί υποψήφιοι δεν έχουν τα προσόντα. Ανέφερε ακόμη ότι απαιτείται η ανεξαρτησία του θεσμού του Γραφείου της.
«Θέλουμε ανθρώπους με πείρα και γνώση των δικαιωμάτων του παιδιού και με παιδοκεντρικό προσανατολισμό και αυτό δεν μπορούμε να το βρούμε εύκολα στην αγορά» είπε η κ. Μιχαηλίδου και πρόσθεσε ότι οι τέσσερις θέσεις που αιτήθηκε το Γραφείο για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού έχουν εγκριθεί από τη Βουλή, δεν έχουν αυτή τη στιγμή αποπαγοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών.
Η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι για το θέμα της αποδυνάμωσης-υποστελέχωσης το Γραφείο προέβη σε αναφορά των ενεργειών του Υπουργείου Οικονομικών στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαμεσολαβητών για τα Παιδιά (ENOC – το Γραφείο των Ευρωπαίων Επιτρόπων) «και είχαμε θίξει ότι με τον τρόπο αυτό θίγεται η ανεξαρτησία του θεσμού και άρα η αναποτελεσματικότητά μας και άρα ότι δεν μπορούμε να ελέγχουμε την εκτελεστική εξουσία ως είναι το καθήκον μας».
Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, ρώτησε την κ. Μιχαηλίδου κατά πόσον η αγορά υπηρεσιών θα μπορούσε να αποτελέσει μια λύση/εργαλείο, μιας και οι διαδικασίες πρόσληψης στο δημόσιο τομέα καθυστερούν, με την κ. Μιχαηλίδου να απαντά ότι η ελεύθερη αγορά δεν ικανοποιείται με τα ποσά που προσφέρονται. Πρόσθεσε ότι αν αλλάξει η μισθοδοσία προς την ελεύθερη αγορά θα πρέπει να αλλάξει και ο προϋπολογισμός του Γραφείου της.
Η Βουλευτής ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, έθεσε το ζήτημα με τις στέγες ανηλίκων και τους χώρους κράτησης ανηλίκων, με την κ. Μιχαηλίδου να απαντά ότι το θέμα με τις παιδικές στέγες μελετάται διαχρονικά και έχουν γίνει επισκέψεις και συναντήσεις με την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας. Δήλωσε ότι έχει αρχίσει πιλοτικό πρόγραμμα με επίκεντρο την πολυθεματικότητα στη Λευκωσία. Όσον αφορά τα παιδιά με βεβαρημένο ιστορικό η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι χρειάζεται να υπάρξει στενή συνεργασία με τους ιδρυματικούς λειτουργούς. Σε σχέση με τους χώρους κράτησης ανηλίκων η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι τέθηκαν οι θέσεις από πλευράς του Γραφείου προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης με τους Κανονισμούς να βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη Βουλή.
Από πλευράς του ο Βουλευτής ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης ενημέρωσε την Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για την πρόταση νόμου που κατατέθηκε από πλευράς ΑΚΕΛ για ποινικοποίηση της παιδικής πορνογραφίας που παράγεται με τεχνητή νοημοσύνη ή άλλα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα. Η Επίτροπος απάντησε ότι είναι κατεύθυνση του Ευρωπαϊκού Γραφείου Επιτρόπων για τα δικαιώματα του παιδιού, να ληφθούν τέτοιου είδους μέτρα, μαζί με μέτρα πρόληψης και σωστής επιμόρφωσης των παιδιών. «Το πρωταρχικό είναι ότι τα παιδιά πρέπει να εκπαιδευτούν με προγράμματα και βιωματικά εργαστήρια στην ουσία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης», είπε η κ. Μιχαηλίδου.
Από πλευράς του ο Βουλευτής ΑΚΕΛ, Αντρέας Καυκαλιάς, μετά το τέλος της Επιτροπής αλλά και εντός, δήλωσε ότι η αποδυνάμωση του Γραφείου της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι πρωτίστως πολιτικό ζήτημα. Εξήγησε ότι αυτό συνιστά έλλειμμα δημοκρατίας και παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού.
«Αν οι κυβερνώντες ενοχλούνται από το θεσμό ή εάν ενοχλούνται από τις κατά καιρούς θέσεις που εκφράζει ο θεσμός είναι πιο έντιμο να βγουν να το πουν για να ξέρουμε όλοι πού πάμε», είπε ο κ. Καυκαλιάς προσθέτοντας ότι αφέθηκε το Γραφείο της Επιτρόπου χωρίς λειτουργούς, οδηγώντας το Γραφείο σε αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων του.
«Πλήττεται, όπως καταγγέλλει η ίδια η Επίτροπος, η ανεξαρτησία του θεσμού και ο εποπτικός ρόλος που έχει», σημείωσε. Τέλος, ανέφερε ότι επιστολές της Επιτρόπου προς την Κυβέρνηση και τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας παραμένουν αναπάντητες εδώ και καιρό.
Από πλευράς του ο Βουλευτής των Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Σταύρος Παπαδούρης, αναφέρθηκε εντός της Επιτροπής στην ανάγκη στελέχωσης του Γραφείου της Επιτρόπου αλλά και την ανεξαρτησία του θεσμού. Έκρουσε ακόμη το κίνδυνο της παιδικής φτώχειας και τον κοινωνικό της αντίκτυπο. Παράλληλα, ο κ. Παπαδούρης ρώτησε την κ. Μιχαηλίδου εάν επίκεινται δράσεις εν όψει της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026 με την κ. Μιχαηλίδου να απαντά ότι δεν είναι εφικτό να γίνουν δράσεις λόγω της υποστελέχωσης.
- Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής
Στόχος η μετάβαση σε ένα σύγχρονο ψηφιακό κράτος, είπε ο Υφ. Καινοτομίας
Στα 168 εκατομμύρια ευρώ ανέρχεται ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής για το 2025, δήλωσε την Παρασκευή ο αρμόδιος Υφυπουργός, Νικόδημος Δαμιανού, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι η μετάβαση σε ένα σύγχρονο ψηφιακό κράτος για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, της ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας και τη θωράκιση της οικονομίας.
Μιλώντας ενώπιον των Βουλευτών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού ο κ. Δαμιανού ανέλυσε τους τρεις βασικούς πυλώνες του προϋπολογισμού του Υφυπουργείου του ήτοι τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη βιώσιμη καινοτόμο οικονομία και την κυβερνοασφάλεια.
Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Καινοτομίας ανέρχεται στα περίπου 168 εκατομμύρια ευρώ και εξήγησε ότι οι δαπάνες του προϋπολογισμού των έργων ανά στρατηγική επιδίωξη αφορούν το 61.3% (88,7 εκατ. ευρώ) για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, το 32.9% (47,6 εκατ. ευρώ) για την έρευνα και την καινοτομία και το 5.8% (8,4 εκατ. ευρώ) για την κυβερνοασφάλεια.
Εντός της Επιτροπής ο Υφυπουργός προέβη σε εκτενή ανάλυση των δαπανών του Υφυπουργείου του για το 2025 και παρέθεσε τις δράσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και αυτές που πρόκειται να γίνουν.
Μεταξύ άλλων, στη συζήτηση τέθηκε από τους Βουλευτές και το ζήτημα του συστήματος «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» για την εξυπηρέτηση των αναγκών των Επαρχιακών Οργανισμών Aυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), μετά τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν, με τον κ. Δαμιανού να λέει ότι το σύστημα σχεδιάστηκε αρχικά για να καλύπτει τις μηχανογραφικές ανάγκες και τις απαιτήσεις του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεων, αλλά και τη διαχείριση αδειών οικοδομής από τις Επαρχιακές Διοικήσεις. Υπέδειξε ότι μετά και την καταγραφή των προβλημάτων, έγιναν αλλαγές και θα προχωρήσουν σε ακόμα τρεις αναβαθμίσεις του πληροφοριακού συστήματος μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα του.
Υπέδειξε ότι ο «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» είναι το πρώτο σύστημα στο οποίο ενσωματώθηκε η ηλεκτρονική υπογραφή, σημειώνοντας ότι ήταν ένας παράγοντας που δυσκόλεψε την αποδοτικότητα και επέφερε καθυστέρηση.
Αναφερόμενος στην εφαρμογή «Ψηφιακός Πολίτης» ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι η πρώτη έκδοση αναμένεται τους επόμενους μήνες και θα περιλαμβάνει τη ψηφιοποίηση τριών βασικών εγγράφων και συγκεκριμένα της ταυτότητας, της άδειας οδήγησης και του πιστοποιητικού καταλληλότητας οχήματος (MOT). Υπέδειξε ότι θα γίνει εκστρατεία για την εφαρμογή, σημειώνοντας ότι στην πορεία θα προστεθούν και άλλες υπηρεσίες.
Σε σχέση με τα όσα είχαν γίνει σχετικά με το e-wallet και το κατά πόσον υπήρξε προφορική ανάθεση στο παρελθόν, ο κ. Δαμιανού είπε ότι «θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να τηρούνται οι διαδικασίες» σημειώνοντας ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία έστειλε ήδη Έκθεση στην Αρχή Κατά της Διαφθοράς για το εν λόγω θέμα.
Παράλληλα, ο Υφυπουργός αναγνώρισε ότι προς την κατεύθυνση της ψηφιοποιήσης υπάρχει το ζήτημα των υποδομών οι οποίες όπως είπε χρήζουν ανανέωσης. Αναφορικά με το ζήτημα της στελέχωσης ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι το Υφυπουργείο βρίσκεται σε διαδικασίες πρόσληψης προσωπικού.
Μετά τη συνεδρία ο κ. Δαμιανού εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συζήτηση και το ενδιαφέρον των Βουλευτών λέγοντας ότι «εμείς έχουμε δεσμευτεί, έχουμε εξηγήσει το στρατηγικό μας πλάνο με ποιον τρόπο και πώς θα βεβαιωθούμε, ότι καταρχήν προχωρούμε σε ένα ψηφιακό κράτος, πώς φέρνουμε υπηρεσίες ψηφιακές στους πολίτες, στους επαγγελματίες, στις επιχειρήσεις αυτού του τόπου, αλλά παράλληλα πώς δημιουργούμε και ένα περιβάλλον ευνοϊκό για να αναπτυχθεί περαιτέρω η έρευνα και η καινοτομία».
Πρόσθεσε ότι την Επιτροπή απασχόλησε και το θέμα της κυβερνοασφάλειας, τομέας στον οποίο η Κυβέρνηση επενδύει σημαντικά για να βελτιώσει τη θωράκιση των κρίσιμων υποδομών του κράτους.
Σε ερώτηση για το εάν οι δαπάνες για την κυβερνοασφάλεια είναι χαμηλές (είναι γύρω στα 8 εκατ. ευρώ) και για το εάν θα πρέπει να προστεθούν περισσότερα σε αυτό τον τομέα, ο κ. Δαμιανού είπε ότι πρόκειται για ένα τομέα πολύ δυναμικό σημειώνοντας ότι «είμαστε εδώ για να αξιολογούμε διαρκώς την κατάσταση μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών».
Ανέφερε ακόμη ότι το ποσό αυτό αφορά μόνο τις ανάγκες του Υφυπουργείου υπενθυμίζοντας και τον ξεχωριστό προϋπολογισμό της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας και άλλων επιμέρους προϋπολογισμών που εντάσσονται σε τμήματα που χειρίζονται θέματα ασφαλείας.
Κληθείς να σχολιάσει για το εάν η Κύπρος βρίσκεται μακριά από τους τεχνολογικούς της στόχους, λόγω και των πεπαλαιωμένων συστημάτων που υπάρχουν, ο κ. Δαμιανού απάντησε ότι υπάρχει το ζήτημα της αναβάθμισης και της ανανέωσης των τεχνολογικών υποδομών, θέμα που όπως εξήγησε, αντιμετωπίζουν και άλλα κράτη.
Πρόσθεσε ακόμη ότι έχουν δημιουργηθεί συστήματα τα οποία λειτουργούν απομονωμένα και έχουν τα δικά τους δεδομένα επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ενιαία αρχιτεκτονική δεδομένων. Επεσήμανε ότι γίνονται σημαντικά βήματα και ενέργειες σημειώνοντας ότι «η ψηφιακή μεταρρύθμιση δεν είναι κάτι το οποίο έχει αρχή και τέλος. Είναι κάτι που θα πρέπει να συνεχίζουμε να επενδύουμε». Δήλωσε ότι η Κύπρος έχει κάνει σημαντικά βήματα κάτι που καταδεικνύεται και στην τελευταία Έκθεση για την ψηφιακή δεκαετία για το 2030 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Παράλληλα, όσον αφορά το θέμα της συνδεσιμότητας ο Υφυπουργός Καινοτομίας είπε ότι «επενδύουμε στο να προσφέρουμε σταθερή συνδεσιμότητα υπέρ υψηλών ταχυτήτων μέχρι το τέλος του 2025 σε όλο τον πληθυσμό με 100% κάλυψη. Θα είμαστε η πρώτη χώρα που θα το πετύχει».
Κληθείς να σχολιάσει την αλόγιστη χρήση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης από τους μαθητές και τους νέους, μετά και το τελευταίο περιστατικό σύλληψης μαθητή σε σχέση με διερευνώμενη υπόθεση παιδικής πορνογραφίας, σε γυμνάσιο της επαρχίας Λάρνακας, και τις ασφαλιστικές δικλείδες που θα πρέπει να τεθούν, ο κ. Δαμιανού είπε ότι η μια πτυχή είναι οι ψηφιακές δεξιότητες στις οποίες θα πρέπει να γίνει επένδυση για απόκτησή τους, σημειώνοντας ότι αυτό αντικατοπτρίζεται και στον προϋπολογισμό για το 2025.
Η άλλη πτυχή, συνέχισε ο κ. Δαμιανού, είναι η εκπαίδευση του κόσμου σε αυτό τον «νέο κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης» σημειώνοντας ότι «σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας θα δούμε τι απαιτείται, γιατί πολλές φορές μιλούμε για αντικατάσταση θέσεων εργασίας από την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά το σημαντικότερο είναι να βεβαιωθούμε ότι υπάρχει γνώση για τις νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε σαν κοινωνία και σαν οικονομία».
Ο κ. Δαμιανού επεσήμανε επίσης τις προκλήσεις από την τεχνητή νοημοσύνη σημειώνοντας ότι το κανονιστικό πλαίσιο ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τον γνωστό «AI Act», προσθέτοντας ότι «είναι κάτι το οποίο παρακολουθούμε και είμαστε μέρος της διαβούλευσης που έγινε σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Εντός της Επιτροπής η Πρόεδρος, Βουλεύτρια ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, επεσήμανε τον ρόλο του Υφυπουργείου και των αρμοδιοτήτων του για το μέλλον της χώρας σημειώνοντας ότι θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερα κονδύλια στον προϋπολογισμό. Είπε ακόμη ότι θα πρέπει να γίνουν «ψηφιακά άλματα», αλλά και επένδυση στην ανάπτυξη της ψηφιακής διακυβέρνησης.
Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να υπάρξουν «data centres» για αποθήκευση δεδομένων, κυρίως, του ιδιωτικού τομέα. Έθιξε το ζήτημα των υποδομών αλλά και της ανάγκης ύπαρξης εργαλείων για διαρκή εκπαίδευση σε θέματα ψηφιακών δεξιοτήτων.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά, απευθυνόμενος προς τον κ. Δαμιανού είπε ότι «εμείς δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τον προϋπολογισμό του Υφυπουργείου σας, θα θέλαμε περισσότερα». Δήλωσε ότι «χρειάζεται να επενδύσουμε πολύ περισσότερα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας μας» προσθέτοντας ότι «αντί μικρών, αστόχευτων και οριζόντιων μέτρων πρέπει να αφιερώσουμε περισσότερους πόρους για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, για τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών».
Υπέδειξε ακόμη ότι θα πρέπει να στηριχθούν η ερευνητική κοινότητα και οι καινοτόμες επιχειρήσεις επισημαίνοντας ότι αυτά είναι θέμα προτεραιοτήτων.
Από πλευράς του ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης αναφέρθηκε στα χρονοδιαγράμματα που θα πρέπει να τεθούν προκειμένου να υπάρξει πλήρης ψηφιοποιήση της κρατικής μηχανής, ενώ έθεσε και το θέμα της συνεργασίας με άλλα κράτη για ανταλλαγή τεχνογνωσία στους τομείς τις τεχνολογίας. Έθιξε ακόμη το ζήτημα της θωράκισης των υπηρεσιών από τις κυβερνοεπιθέσεις.
Συναφείς Δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Έργα εκατομμυρίων για κυβερνοασφάλεια το 2025
Stockwatch: Ν. Δαμιανού: Στόχος η μετάβαση σε ένα σύγχρονο ψηφιακό κράτος
Stockwatch: Ν. Δαμιανού: Ξεπεράστηκαν τα προβλήματα με τον «Ιππόδαμο»
Stockwatch: Αρχές Δεκεμβρίου έρχεται ο ψηφιακός πολίτης
Nomoplatform-ΚΥΠΕ