Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 11/11/2024, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Η Επιτροπή εξέτασε και συζήτησε το πιο πάνω νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η συζήτηση του Προϋπολογισμού του Κράτους για το έτος 2025. Πιο συγκεκριμένα η Επιτροπή εξέτασε τα πιο κάτω:
- Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως
Η Κυβέρνηση κάνει ό,τι είναι δυνατό για επαναφορά αισθήματος ασφάλειας λέει ο Υπ. Δικαιοσύνης
Η Κυβέρνηση κάνει οτιδήποτε είναι δυνατό προκειμένου να επαναφέρει το αίσθημα ασφάλειας στον πολίτη και για να πατάξει κατά το μέγιστο το οργανωμένο έγκλημα, ανέφερε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Μάριος Χαρτσιώτης, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του Υπουργείου για το 2025 τη Δευτέρα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι ο συνολικός προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2025 ανέρχεται σε €493,5 εκατ., ποσό που, όπως είπε, αντιστοιχεί σε αύξηση 9% σε σχέση με την τρέχουσα χρονιά.
Συμπλήρωσε ότι 387,3 εκ. (76%) αφορούν σε δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού, κατηγορία που παρουσίασε αύξηση 11% λόγω της ΑΤΑ και των αυξήσεων μισθών και επιδομάτων.
Είπε, επίσης, πως οι τακτικές και αναπτυξιακές δαπάνες ανέρχονται σε 106 εκ. (αύξηση 5%), ενώ σε ό,τι αφορά την κατανομή των δαπανών, ανέφερε ότι 5,6 εκ. αφορούν σε δαπάνες διοίκησης, 41 εκ. τις φυλακές, 68 εκατ. την πυροσβεστική, 377 εκατ. την Αστυνομία και 1,5 εκατ. το Κρατικό Αρχείο.
Αναφορικά με τους στρατηγικούς στόχους του Υπουργείου, ο κ. Χαρτσιώτης έκανε λόγο για μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δικαιοσύνης με στόχο την ταχύτερη και αποδοτικότερη απονομή της, την προώθηση εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών (διαμεσολάβηση), τον εκσυγχρονισμό του θεσμού της διαιτησίας, τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, τη μείωση των εκκρεμουσών υποθέσεων, καθώς και τον εκσυγχρονισμό της Νομικής και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Ως προς τον τομέα της ασφάλειας, ο Υπουργός αναφέρθηκε στην επιτάχυνση της προώθησης της αναδιοργάνωσης της Αστυνομίας, στη βελτίωση της απόκρισης στα αιτήματα των πολιτών μέσω της αναβάθμισης του τηλεφωνικού κέντρου της Αστυνομίας, στη θέσπιση συνεργασίας ΗΠΑ-ΚΔ με τη συμβολή του FBI, στο πακέτο μέτρων για την πάταξη της βίας στα γήπεδα, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στην αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και στη Δημιουργία Σχολής Επιμόρφωσης Οδηγών.
Σχετικά με θέματα προσωπικού, είπε ότι θα υπάρξουν 527 νέες θέσεις στην Αστυνομία, ενώ φέτος προσλήφθηκαν 272 νέοι πυροσβέστες, ενώ έκανε επίσης αναφορά στη νέα πτέρυγα των Φυλακών, με τη δημιουργία 240 θέσεων στην Κλειστή Φυλακή και 60 στη νέα Ανοικτή Φυλακή, ενώ το 2025 θα ξεκινήσουν οι εργασίες ανέγερσης νέας σύγχρονης πτέρυγας με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028.
Ξεκινώντας τη διαδικασία των ερωτήσεων, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου ρώτησε τον Υπουργό κατά πόσον υπάρχουν σκέψεις για κατάθεση νομοσχεδίου σχετικά με τις καθυστερημένες μικρές υποθέσεις, πώς προχωρά το Εμπορικό Δικαστήριο και το Ναυτοδικείο και αν υπάρχει σχεδιασμός για νομοσχέδιο αναφορικά με τη διαιτησία και την προώθηση της Κύπρου ως περιφερειακού κέντρου για θέματα διαιτησίας.
Ζήτησε επίσης ενημέρωση για το πώς προχωρά το ζήτημα διαμεσολάβησης οικογενειακών διαφορών και το ζήτημα της γονεϊκής αποξένωσης, ποια μέτρα εξετάζει η Αστυνομία για τη βία στα γήπεδα και την αστυνόμευση στις πόλεις, αν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την εγκατάσταση του συστήματος απενεργοποίησης των κινητών στις φυλακές.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Σούπερμαν απηύθυνε το ερώτημα πώς αξιοποιούνται τα μέλη της Αστυνομίας που συμμετείχαν σε εκπαίδευση με το FBI, πώς θα γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ εκπαίδευσης και επιχειρησιακής ικανότητας των δοκίμων αστυνομικών και πόσο ευέλικτό είναι το προταθέν σχέδιο προστασίας μαρτύρων.
Ο επίσης Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Γεωργίου ρώτησε αν υπάρχει νομοσχέδιο για την προώθηση της εισπραξιμότητας ανεκτέλεστων ενταλμάτων πέραν των 300 χιλ., ενώ η συνάδελφός του Σάβια Ορφανίδου ζήτησε ενημέρωση για την προσέγγιση του Υπουργείου ως προς την καταπολέμηση του εγκλήματος και του αισθήματος ανασφάλειας, το θέμα της αντιμετώπισης διάδοσης ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο καθώς και αν παραμένει στο Υπουργείο ο συντονισμός της παρακολούθησης θεμάτων ισότητας των φύλων.
Απαντώντας στα παραπάνω ερωτήματα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε σχετικά με τις αστικές υποθέσεις μικρής κλίμακας ότι αναμένεται ενίσχυση του πλαισίου με τον θεσμό της διαμεσολάβησης, ενώ αναμένεται και η έγκριση δημιουργίας Μονομελών Κακουργιοδικείων.
Σχετικά με τα υπό σύσταση δικαστήρια, ο κ. Χαρτσιώτης είπε ότι το Υπουργείο δεν εμπλέκεται σε Εμπορικό Δικαστήριο και Ναυτοδικείο, πρόσθεσε, ωστόσο, ότι σύμφωνα με την ενημέρωση που έλαβε θα επαναληφθεί η διαδικασία πρόσληψης δικαστών στο Εμπορικό Δικαστήριο, ενώ έχουν προκηρυχθεί θέσεις δικαστών για το Ναυτοδικείο.
Εν συνεχεία, αφού χαρακτήρισε τον νόμο περί διαιτησίας ως τον «πλέον απαρχαιωμένο μαζί με τον περί παρελάσεων», ανέφερε ότι έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο συμβατό με το σύγχρονο διαιτητικό δίκαιο ώστε η ΚΔ να καταστεί «διεθνές κέντρο διαιτησίας και διαμεσολάβησης διαφορών», κάτι που, όπως σημείωσε, ωστόσο, απαιτεί εκτενή διαβούλευση με πρακτικά όλους τους φορείς.
Σχετικά με το οικογενειακό δίκαιο, είπε ότι τέσσερα νομοσχέδια έχουν ψηφιστεί και τρια βρίσκονται ενώπιον της Βουλής, ενώ νομοσχέδιο για τις σχέσεις γονέων-παιδιών εστάλη για αλλαγές και τροποποιήσεις και υφίσταται νομοτεχνικό έλεγχο από τη Νομική Υπηρεσία.
Για τη διαμεσολάβηση για οικογενειακές διαφορές, είπε ότι υπάρχουν ήδη σχετικοί κανονισμοί και νομοθεσία, προσθέτοντας ότι ξεκίνησε πρόσφατα επικοινωνιακή εκστρατεία για τη γνωστοποίηση των πλεονεκτημάτων της διαδικασίας, χαρακτηρίζοντας ως μη ικανοποιητικά τα αποτελέσματα πριν την εκστρατεία λόγω ελλιπούς ενημέρωσης.
Για το θέμα της βίας στα γήπεδα, ο Υπουργός είχε ότι νομοσχέδιο για την οπαδική βία θα βρίσκεται σύντομα στη Βουλή, ενώ για το ζήτημα των κινητών στις φυλακές, είπε ότι είναι σε εξέλιξη επεξεργασία από επιτροπή εμπειρογνωμόνων νέου συστήματος απενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων, το οποίο αναμένεται τεθεί σε εφαρμογή στα μέσα του 2025.
Σχετικά με τη νομοθεσία για την καταπολέμηση των ψευδών ειδήσεων, είπε ότι το νομοσχέδιο αντιμετώπισε δυσκολίες και ενστάσεις από τους εκπροσώπους των ΜΜΕ, προσθέτοντας ότι έγινε σύσκεψη φορέων στο Υπουργείο και αναδείχθηκε η ανάγκη προστασίας της ελευθερίας της έκφρασης αλλά και της προστασίας της προσωπικότητας των πολιτών, συμπληρώνοντας ότι συστάθηκε επιτροπή για εξέταση παρόμοιων νομοθεσιών άλλων χωρών για ανεύρεση χρυσής τομής.
Αναφορικά με τις εναλλακτικές ποινές, μίλησε για την επιλογή περιορισμού με τη χρήση ηλεκτρονικού βραχιολιού και την ενθάρρυνση της κοινοτικής εργασίας, ενώ σημείωσε ότι τα θέματα ισότητας και έμφυλης βίας παραμένουν στο Υπουργείο ως αρμόδια αρχή παρά τη θεσμοθέτηση του Επιτρόπου Ισότητας.
Καταλήγοντας, είπε ότι ευελπιστεί πως σύντομα θα επικρατήσει βελτιωμένο αίσθημα ασφάλειας στην κοινωνία, προσθέτοντας ότι «είμαστε σε καλό δρόμο», ενώ στάθηκε και στη συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου ως προς τη συνεχή παρακολούθηση και ανταλλαγή πληροφοριών για το οργανωμένο έγκλημα.
Με τη σειρά του, ο Αρχηγός της Αστυνομίας Θεμιστός Αρναούτης ανέφερε σχετικά με τα περιστατικά βίας στις πόλεις και τις επιθέσεις κατά διανομέων φαγητών στη Λεμεσό, ότι έγιναν 17 συλλήψεις έπειτα από λήψη στοχευμένων μέτρων και ότι δεν υπήρξαν νέα περισταστικά.
Σχετικά με την εξασφάλιση της επιχειρησιακής ικανότητας των μελών του σώματος, είπε ότι εξετάζεται μέσω της προσεκτικής αναδιοργάνωσης με στόχο ένα νέο μοντέλο αστυνόμευσης, ενώ σχετικά με την εκπαίδευση από το FBI είπε ότι οι απόφοιτοι αξιοποιούνται κυρίως για οικονομικά θέματα.
Από την πλευρά του ΑΚΕΛ, ο Βουλευτής Άριστος Δαμιανού ανέφερε σχετικά με την ανέγερση του νέου κτιρίου για το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας ότι το 2030 είναι πολύ μακριά και ότι θα πρέπει να είμαστε πιο ευέλικτοι ως κράτος.
Χαρακτήρισε επίσης προβληματική τη φόρμουλα για την αντιμετώπιση καθυστερήσεων στην απονομή πρωτοβάθμιας δικαιοσύνης, υποστηρίζοντας πως αυξάνεται ο κίνδυνος λανθασμένων αποφάσεων. Ρώτησε επίσης ποιες δράσεις είναι σε εξέλιξη για φαινόμενα ξενοφοβίας και κατά πόσον έχει αντιμετωπιστεί το πρόβλημα οριζόντιου συντονισμού στην Πυροσβεστική.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης ρώτησε για την πορεία της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, ενώ σχετικά με τη βία στα γήπεδα, ρώτησε αν έχουν συμμορφωθεί όλα τα γήπεδα με την έκθεση του γραφείου για τον χουλιγκανισμό.
Ζήτησε επίσης λεπτομέρειες για τη στελέχωση των αστυνομικών σταθμών, δεδομένων ορισμένων παραπόνων για υποστελέχωση, και ρώτησε για την πρόθεση του Υπουργείου για τη θέση του Διευθυντή των Φυλακών, ενώ υποστήριξε ότι δεν έχει απαντηθεί επιστολή του ΓΓ του ΑΚΕΛ σχετικά με απόδραση καταδίκου στην Πάφο.
Απαντώντας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε αρχικά ότι η επιστολή του ΓΓ του ΑΚΕΛ έχει απαντηθεί και ότι τα ερωτήματά του εστάλησαν στον αρμόδιο ερευνώντα λειτουργό, ενώ για τη θέση του Διευθυντή Φυλακών είπε ότι θα γίνουν ενέργειες στη βάση του σχεδίου υπηρεσίας.
Για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη, είπε ότι τα συστήματα e-justice και i-justice δεν σχετίζονται με το Υπουργείο, υπάρχει ωστόσο πρόταση του Υπουργέιου για αναβάθμιση του i-justice, ενώ και για το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας είπε ότι έχει ενημέρωση πως παρότι το Υπουργείο δεν έχει σχέση με το θέμα, υπήρξε πριν ένα μήνα συμφωνία ΚΔ-ΟΥΝΦΙΚΥΠ για μετακίνηση του στρατοπέδου της τελευταίας και πως ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός θα προκηρυχθεί εντός του 2025.
Για τα κινητά στις φυλακές είπε ότι γίνονται ήδη συχνότεροι έλεγχοι, ενώ θα κατατεθεί νομοσχέδιο για ποινικοποίηση της χρήσης κινητών τόσο από κατάδικους και υποδίκους, όσο και από στελέχη των φυλακών.
Για τη βία στα γήπεδα είπε ότι η υφιστάμενη νομοθεσία αφήνει τη λήψη των όποιων μέτρων στη δικαιοδοσία της ΚΟΠ, προσθέτοντας ότι όλες οι πρόνοιες της νομοθεσίας εφαρμόζονται από την έναρξη του φετινού πρωταθλήματος, ωστόσο η εκτελεστική εξουσία επιθυμεί να έχει την ευχέρεια λήψης μέτρων.
Ο Αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι διεξάγονται σεμινάρια και εργαστήρια προς τα μέλη της για θέματα ρατσισμού και ξενοφοβίας, προσθέτοντας ότι υπήρξε συνάντηση στη Λεμεσό με εταιρείες διανομέων για παροχή οδηγιών προστασίας.
Σχετικά με την έκθεση για τα γήπεδα, είπε ότι τα τελευταία δύο η Αστυνομία έχει αποστείλει ετήσια σημειώματα προς ΚΟΠ και Αρχή Αδειοδότησης Σταδίων, ωστόσο τα γήπεδα δεν έχουν συμμορφωθεί πλην μικρών εξαιρέσεων, ενώ για τη στελέχωση των αστυνομικών σταθμών είπε ότι έχει γίνει μελέτη στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης.
Ο Αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Νίκος Λογγίνος ανέφερε σχετικά με τα θέματα συντονισμού ότι υπάρχουν τα εθνικά σχέδια Ήφαιστος και Πυρσός, προσθέτοντας ότι υπάρχουν 17 σταθμοί υπαίθρου για επίβλεψη και προειδοποίηση σε περίπτωση πυρκαγιών. Για τις υποθέσεις ελέγχων πυρασφάλειας, είπε ότι υπάρχει πρόταση για εκπαίδευση προσωπικού των ΕΟΑ που έγινε αποδεκτή, με στόχο το 60% των αδειών να εκτελούνται με αυτόν τον τρόπο.
Η βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, ρώτησε από την πλευρά της αν υπάρχουν σχέδια για την αναβάθμιση των υποδομών και των διαδικασιών λειτουργίας των δικαστηρίων και σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι δικαστικές υπηρεσίες (court services).
Ζήτησε, επίσης, ενημέρωση για την κάλυψη του κενού του e-justice και τη θέση του Υπουργείου έναντι πρότασης νόμου του ΔΗΚΟ για υποχρεωτική χρήση βραχιολιού σε επισκέψεις καταδίκων, ενώ ήγειρε και ζήτημα έγκαιρης πληρωμής υπερωριών των ανακριτών.
Ζήτησε, ακόμη, στατιστικά για την πορεία του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και ενημέρωση για τον βαθμό ψηφιοποίησης της Αστυνομίας και το ζήτημα της τοποθέτησης καμερών.
Απαντώντας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι τα θέματα δικαστηρίων θα πρέπει να τεθούν στο Ανώτατο Δικαστήριο, ωστόσο το Υπουργείο συμφωνεί με νέους θεσμούς που θα βοηθήσουν το έργο της δικαιοσύνης.
Για τις δικαστικές υπηρεσίες είπε ότι υπήρξε μελέτη για αποτελεσματική διοίκηση των δικαστηρίων, με το Ανώτατο και το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο να έχουν εγκρίνει την έκθεση, και αναμένεται η τελική θέση του Υπουργείου Οικονομικών.
Για τις Φυλακές, είπε ότι σχεδιάζονται ριζικές εσωτερικές αλλαγές με τροποποιήσεις νόμου και κανονισμών, ενώ εξέφρασε θετική θέση έναντι της πρότασης νόμου του ΔΗΚΟ.
Για την τοποθέτηση καμερών CCTV σε κομβικά σημεία είπε ότι θα βοηθήσει στην καταπολέμηση οργανωμένου εγκλήματος, ωστόσο υπάρχουν θέματα προσωπικών δεδομένων και αναμένονται απαντήσεις από την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ρώτησε αν θα υπάρξει συμπληρωματικός προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2024, πώς προχωρά η ανέγερση Αστυνομικού και Πυροσβεστικού Σταθμού στη Λάρνακα και ποια είναι η πρόθεση του Υπουργείου για τους οριοφύλακες μετά τη λήξη των συμβάσεών τους.
Ο κ. Χαρτσιώτης είπε, απαντώντας, ότι δεν είναι βέβαιο αν θα υπάρξει συμπληρωματικός προϋπολογισμός για το 2024 ή πρόσθετες πιστώσεις, ενώ για το ζήτημα των οριοφυλάκων είπε ότι μετά τη λήξη της θητείας τους δεν υπάρχει πρόθεση ανανέωσης βάσει κρατικής πολιτικής, ωστόσο υπάρχει πρόθεση για προκήρυξη 300 οργανικών θέσεων.
Ο Αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι δεν έχει επί του παρόντος ενημέρωση για τη νέα αστυνομική διεύθυνση Λάρνακας, ενώ ο Αρχιπύραρχος είπε ότι υπάρχουν εγκεκριμένα σχέδια για τον πυροσβεστικό σταθμό Λάρνακας, με έναρξη εργασιών το 2026.
Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου έθιξε τη διαδικασία καταθέσεων στους αστυνομικούς σταθμούς και την ενεργειακή αναβάθμιση των εν λόγω κτιρίων.
Στάθηκε επίσης στη σημασία της δημιουργίας Κρατικού Αρχείου, ενώ ρώτησε για τα μέτρα πρόληψης πυρκαγιών στην ύπαιθρο και τις προδιαγραφές πυρασφάλειας των ψηλών κτιρίων.
Απαντώντας, ο Υπουργός είπε ότι λειτουργούν κλιμάκια για τη Βία κατά Γυναικών με στόχο την επέκταση σε όλες τις επαρχίες, ενώ για το Κρατικό Αρχείο είπε ότι ψηφιοποιούνται 65.000 έγγραφα ετησίως και συντηρούνται παλαιά, ενώ απαιτούνται νέες κτιριακές εγκαταστάσεις, κάτι που θα γίνει σε δύο φάσεις (αποθηκευτικός χώρος-γραφεία).
Με τη σειρά του, ο Αρχιπύραρχος πρόσθεσε ότι έγιναν δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης σε 17 σταθμούς, ενώ λειτουργεί ολιστικό σύστημα ενημέρωσης πυρκαγιών με αισθητήρες σε ύπαιθρο, δάση και βιομηχανικές περιοχές, ενώ ο Αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι έγινε ενεργειακή αναβάθμιση του σταθμού Λακατάμιας και εξετάζεται για τον σταθμό της Αμμοχώστου.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Αλεκος Τρυφωνίδης ρώτησε για την πρόοδο σχετικά με την καταπολέμηση διαφθοράς και τις συστάσεις της GRECO, ζήτησε ενίσχυση των αστυνομικών διευθύνσεων εκτός πόλεων, καθώς και την αναβάθμιση δεσμοφυλάκων σε σώμα ασφαλείας.
Τέλος, η ανεξάρτητη βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου ρώτησε αν η Αστυνομία μελετά την αποποινικοποίηση της κάνναβης, αν υπάρχουν πρωτόκολλα για περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στα σώματα ασφαλείας και αν ο νέος διευθυντής φυλακών θα προέρχεται εκτός των σωμάτων ασφαλείας.
Λόγω υπέρβασης του προβλεπόμενου χρόνου, οι απαντήσεις στα ερωτήματα του κ. Τρυφωνίδη και της κ. Ατταλίδου θα κατατεθούν γραπτώς.
Στις δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ερωτηθείς για το πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων ότι υπάρχει πρόνοια στον προϋπολογισμό για νέο κτίριο, το οποίο θα στεγάσει τα συγκεκριμένα άτομα, αλλά και πρόνοια εκπαίδευσης ώστε τα άτομα που θα στελεχώσουν το συγκεκριμένο κτίριο να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένα ώστε να μπορεί το σύστημα να είναι ακόμα πιο αποτελεσματικό.
Για το θέμα της ασφάλειας, επανέλαβε ότι το Υπουργείο θα παρουσιάσει στοιχεία για την εγκληματικότητα, προσθέτοντας ότι υπάρχει συνεχής παρακολούθηση από την Κυβέρνηση, η οποία, όπως τόνισε, έχει εγκύψει στο θέμα της εγκληματικότητας και ήδη από τον Μάρτιο του 2024 έχουν τύχει εφαρμογής συγκεκριμένα εξειδικευμένα μέτρα κατά του οργανωμένου εγκλήματος και όχι μόνο.
«Τα μέτρα αυτά προχωρούν, επικαιροποιούνται και είναι γνωστό ότι η Κυβέρνηση κάνει οτιδήποτε είναι δυνατό προκειμένου να επαναφέρει το αίσθημα ασφάλειας στον πολίτη και να πατάξει κατά το μέγιστο το οργανωμένο έγκλημα», συμπλήρωσε σχετικά.
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Επιτροπής, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είπε ότι το αίσθημα ασφάλειας που πρέπει να νιώθει ο Κύπριος πολίτης πρέπει να ενταθεί.
«Εμείς, ως Δημοκρατικό Κόμμα ζητούμε, επιδιώκουμε και απαιτούμε να υπάρξει μεγαλύτερη και πιο έντονη αίσθηση στον κόσμο ότι οι αρχές ασφαλείας είναι εκεί, προστατεύουν τον πολίτη, είναι εκεί όχι μόνο για να ακολουθήσουν τις ενέργειες αφού θα έχει διαπραχθεί ένα έγκλημα, αλλά είναι εκεί, είναι εμφανέστατες για αποτρεπτικούς λόγους, έτσι ώστε να έχουμε πραγματική μείωση στο οργανωμένο έγκλημα, με την έντονη παρουσία της Αστυνομίας και των αρχών που προστατεύουν τους πολίτες, που σέβονται το πλαίσιο νόμων αυτής της χώρας», υπογράμμισε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού είπε ότι δόθηκαν απαντήσεις για μια σειρά από ζητήματα από τον Υπουργό Δικαιοσύνης σε μια σειρά θεμάτων, προεξάρχοντος εκείνου της εγκληματικότητας, προσθέτοντας ότι «ούτε οι απαντήσεις ήταν ικανοποιητικές, ούτε και πιστεύω ότι υπάρχει κοινή αντίληψη για το μέγεθος του προβλήματος».
Σχολίασε επίσης ότι η «πολυδιαφημισμένη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης» δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα. «Οι καθυστερήσεις παραμένουν, η ανάγκη για αλλαγές στην πρωτοβάθμια απονομή δικαιοσύνης παραμένει. Πρέπει να ανεβάσουμε ρυθμούς, διότι οι πολίτες, οι λειτουργοί της δικαιοσύνης, η ίδια η δικαιοσύνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά λειτουργικά προβλήματα, τα οποία αποβαίνουν και σε βάρος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και ευρύτερα του κράτους δικαίου», συμπλήρωσε.
Τέλος, ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης εξέφρασε ικανοποίηση για την ένταξη στον προϋπολογισμό του 2025 ενός σημαντικού ποσού για έναρξη κατασκευής και λειτουργίας του ελικοδρομίου στην κοινότητα Λινούς, όπου, όπως είπε, θα παρέχεται η δυνατότητα άμεσης επέμβασης για την πυρόσβεση και την προστασία ολόκληρης της περιοχής Τροόδους.
Χαιρέτισε, επίσης, την προσπάθεια για αναδιοργάνωση του αστυνομικού σώματος, ζητώντας την πρόσληψη 350 ατόμων για γραφειακά καθήκοντα ώστε να απελευθερωθούν ισάριθμοι αστυνομικοί για επιχειρησιακά καθήκοντα.
Συναφείς Δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Philenews: Σε τρεις πυλώνες οι προτεραιότητες του Υπουργείου Δικαιοσύνης
- Δικαστική Υπηρεσία (Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, Ανώτατο Δικαστήριο)
Μείωση backlog πέραν του ποσοστού που έχει ως υποχρέωση η ΚΔ, λέει η Πρόεδρος Ανωτάτου
Μειώθηκαν οι εκκρεμούσες υποθέσεις (backlog), πέραν του διπλάσιου ποσοστού που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία ως υποχρέωση στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ανέφερε την Δευτέρα η Πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου, Κατερίνα Σταματίου, κατά τη συζήτηση στη Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών του προϋπολογισμού της Δικαστικής Υπηρεσίας.
Ο Πρόεδρος του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου (ΑΣΔ), Αντώνης Λιάτσος, ανέφερε, εξάλλου, ότι οι αναφορές σε αποφάσεις δικαστηρίων χωρίς γνώση του αντικειμένου και η αμφισβήτηση της δικαστικής εξουσίας κατ’ αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά υποσκάπτουν το κράτος δικαίου.
Έγινε επίσης αναφορά στη συνεχιζόμενη έλλειψη γραμματειακού και άλλου προσωπικού, ειδικά στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας.
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό που κατάθεσε στη Βουλή η Κυβέρνηση, ο προϋπολογισμός της Δικαστικής Υπηρεσίας για το 2025 είναι €59.925.877 εκατομμύρια.
Στην αρχική του τοποθέτηση, ο κ. Λιάτσος σημείωσε ότι η Δικαστική Εξουσία έχει ως φορείς, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ανώτατο Δικαστήριο και τα σε αυτό τεταγμένα κατωτέρα Δικαστήρια.
Ανέφερε ότι το ΑΣΔ είναι «άρτια στελεχωμένο» και δεν αντιμετωπίζεται κανένα πρόβλημα στη ομαλή διεκπεραίωση του έργου του.
Σημείωσε ότι, η Κυπριακή Δικαιοσύνη έχει υψηλού επιπέδου Δικαστές, «υποδειγματική ανεξαρτησία και εντιμότητα» και ότι αυτές οι αξίες «πρέπει να διαφυλαχθούν, καθότι συνιστούν τον κύριο πυλώνα στήριξης του κράτους δικαίου».
Προς τούτο πρόσθεσε, δυο διαχρονικά αιτήματα της Δικαστικής Εξουσίας τα οποία άπτονται της ανεξαρτησίας των Δικαστηρίων και της συνταγματικά κατοχυρωμένης διάκρισης των εξουσιών τα οποία, όπως σημείωσε, «θα πρέπει να τύχουν άμεσου χειρισμού». Αυτά αφορούν στον προϋπολογισμό της Δικαστικής Υπηρεσίας και τη συνακόλουθη οικονομική της αυτονομία με την ίδια προσέγγιση όπως εφαρμόζεται και για τη Βουλή, και στο ζήτημα της εσωτερικής εθιμοταξίας, «θέμα που σχετίζεται με το κύρος και τον θεσμικό ρόλο της Δικαστικής Εξουσίας, ως μια εκ τω συντεταγμένων εξουσιών του Κράτους».
Η κ. Σταματίου, στη δική της αρχική τοποθέτηση, ανέφερε ότι συμπληρώθηκε ήδη ένας και πλέον χρόνος από την εφαρμογή των μεταρρυθμιστικών νομοθετημάτων και ότι το Ανώτατο Δικαστήριο που αποτελείτο από 13 Δικαστές χωρίστηκε σε Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο με εννιά Δικαστές και σε Ανώτατο Δικαστήριο με εφτά Δικαστές, ενώ συστάθηκε και λειτούργησε και Εφετείο.
Αναφερόμενη στα αποτελέσματα της εφαρμογής των μεταρρυθμιστικών νομοθετημάτων από την 1η Ιουλίου 2023, είπε ότι στο Ανώτατο Δικαστήριο μέχρι τις 21 Οκτωβρίου 2024, έχει διεκπεραιωθεί το 50% (405 υποθέσεις) των παλαιών πολιτικών εφέσεων ενώ όλες οι υποθέσεις που καταχωρίζονται ενώπιον του στη βάση των δικαιοδοσιών του άρθρου 9(3)(γ) του σχετικού Νόμου, «διεκπεραιώνονται χωρίς καθυστέρηση».
Έχουν επίσης διεκπεραιωθεί 281 υποθέσεις προνομιακών ενταλμάτων και όλες οι εφέσεις που εκκρεμούσαν από αποφάσεις επί προνομιακών ενταλμάτων του παλαιού Ανωτάτου Δικαστηρίου, πρόσθεσε. Σύμφωνα με την κ. Σταματίου, κατά τον πρώτο χρόνο άσκησης της δικαιοδοσίας του ως δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, το Εφετείο, έχει διεκπεραιώσει περίπου 1500 υποθέσεις πολιτικής, ποινικής και αναθεωρητικής δικαιοδοσίας μέχρι το τέλος Σεπτέμβριου, ενώ ο ρυθμός διεκπεραίωσης «αυξάνεται σταθερά».
Η Πρόεδρος του Ανωτάτου σημείωσε ότι στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Κύπρος έχει δεσμευτεί να προβεί σε εκκαθάριση του 20% των πολιτικών υποθέσεων και εφέσεων που εκκρεμούσαν πέραν των δύο ετών, μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024 και του 40% μέχρι του τέλους του πρώτου εξαμήνου του 2026 και προς τούτο έχει ετοιμαστεί σχέδιο δράσης. Με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης, μέχρι το τέλος Σεπτέμβριου, έχουν μειωθεί κατά 57% υποθέσεις που καταχωρίστηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2018, ενώ υποθέσεις που καταχωρίστηκαν μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2019 και 30ης Ιουνίου 2022, έχουν μειωθεί κατά 30%, σημείωσε.
Η κ. Σταματίου είπε ότι το συνολικό ποσοστό εκκαθάρισης των υποθέσεων που έχουν καταχωριστεί μέχρι την 30η Ιουνίου 2022 και οι οποίες εμπίπτουν στον αριθμό των καθυστερημένων υποθέσεων, ανέρχεται σε 42%, και ότι μειώθηκαν οι εκκρεμούσες υποθέσεις, πέραν του διπλάσιου ποσοστού που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία ως υποχρέωση στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Είπε ακόμη μεταξύ άλλων ότι το Ανώτατο Δικαστήριο έχει επίσης προχωρήσει στην προκήρυξη των δύο θέσεων του Ναυτοδικείου και αναμένεται σύντομα η σύσταση και η έναρξη λειτουργίας του.
Σημείωσε ακόμη ότι, με την θέσπιση του περί Παιδιών σε Σύγκρουση με τον Νόμο, του 2021, έχουν συσταθεί και λειτουργούν δικαστήρια παιδιών σε όλες τις επαρχίες τα οποία όμως αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποτελεσματική εφαρμογή του Νόμου ενώ μέχρι στιγμής εξακολουθούν να στεγάζονται στα κτήρια των επαρχιακών δικαστηρίων και υπάρχει έλλειψη στελέχωσης από αρμόδιους λειτουργούς όπως επιτηρητές δοκιμασίας και κατάλληλων χώρων κράτησης παιδιών.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, κατά τη συνεδρία εξέφρασε τη συμφωνία του με τη «σχετική οικονομική αυτονόμηση» της Δικαστικής Εξουσίας σημειώνοντας ότι δεν θεωρεί ότι ισχύει το ίδιο για άλλες Υπηρεσίες. Πρόσθεσε πως ό,τι ισχύει για την νομοθετική εξουσία πρέπει να ισχύσει και για τη δικαστική.
Σε τοποθέτηση του Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Άριστου Δαμιανού, ότι ο σεβασμός στην ανεξάρτητη αυτή εξουσία «είναι δεδομένος» και ότι δημόσια πρόσωπα πρέπει να το θυμίζουν αυτό στους εαυτούς τους όταν γίνονται δημόσιες τοποθετήσεις, ο κ. Λιάτσος σημείωσε ότι «ποτέ δεν ζητήσαμε να μην υπάρχει κριτική», η οποία όπως είπε «δεν είναι μόνο ευπρόσδεκτη αλλά και αναγκαία», αλλά να γίνεται με επιστημονικά κριτήρια, με βάση τα γεγονότα, τον νόμο, και τη γνώση του συγκεκριμένου θέματος.
Οι αναφορές, χωρίς μελέτη των αποφάσεων και χωρίς γνώση του αντικειμένου, και όταν υπάρχει αμφισβήτηση της δικαστικής εξουσίας με αυτό τον τρόπο, ουσιαστικά υποσκάπτεται το κράτος δικαίου, πρόσθεσε.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, σημείωσε τη θέση του ΔΗΚΟ για δημιουργία δικαστηρίων για επίλυση μικροδιαφορών (small claims court), επισημαίνοντας ότι η διαδικασία που υπάρχει σήμερα δεν λειτουργεί με τον τρόπο και τα επιθυμητά αποτελέσματα. Πρόσθεσε ότι οι μικροδιαφορές συγκεκριμένου τύπου δεν είναι ανάγκη να εκδικάζονται από νομικούς, και αναφέρθηκε στο μοντέλο της Αγγλίας. Κάτι τέτοιο, σημείωσε, θα προάγει αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα, θα μειώνει το κόστος, και θα διαφυλάσσει αριθμό έμπειρων δικαστών για πολύ πιο σοβαρές υποθέσεις.
Η Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, είπε ότι στους νέους Δικαστικούς Κανονισμούς υπάρχει ένα μέρος που αφορά στις μικρές απαιτήσεις μέχρι και €10.000 και ότι υπάρχει πρόνοια ότι παρόλο που αυτοί εφαρμόζονται στις νέες υποθέσεις, το Δικαστήριο μπορεί τη φιλοσοφία αυτή να την εφαρμόσει και σε άλλες υποθέσεις. Σημείωσε ότι, από τη στιγμή που υπάρχουν νέοι κανονισμοί που δεν έχουν δει πλήρως τα αποτελέσματά τους θα ήταν καλυτέρα να αναμένουν να δουν πως εφαρμόζονται. Πρόσθεσε πως υπάρχουν και σκέψεις για εκδίκαση κάποιων θεμάτων όπως γίνεται και στην Αγγλία, όμως, όπως σημείωσε, «χρειάζεται προσοχή» και να μελετάται κάθε βήμα.
Κατά τη συζήτηση, απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών για τη στελέχωση, η κ. Σταματίου αναφέρθηκε στο πρόβλημα έλλειψης προσωπικού, όπως στενογράφων και γραμματέων, με αποτέλεσμα οι δικαστές να αναλώνουν χρόνο με άλλα πράγματα ειδικά στο επαρχιακό δικαστήριο Λευκωσίας.
Η Αρχιπρωτοκολλητής αναφέρθηκε σε διαχρονικά αιτήματα της Δικαστικής Υπηρεσίας για στελέχωση προσωπικού, ενώ σημείωσε ότι από τον αριθμό υπαλλήλων που δόθηκε πέρσι, «ούτε οι μισοί» δεν είναι στην υπηρεσία πια γιατί προτίμησαν άλλες θέσεις. Είπε ότι η Υπηρεσία ζήτησε όπως στελεχώνεται μόνη της, σύμφωνα με τον νόμο, μέσω της ΕΔΥ.
Η κ. Ερωτοκρίτου σημείωσε ότι η λειτουργία της δικαιοσύνης «εμποδίζεται από την αδυναμία της Πολιτείας» να βρει περίπου 120 άτομα για αυτές τις θέσεις, όπως στενογράφους, γραμματείς και κλητήρες, ενώ κάθε χρόνο γίνεται η ίδια επισήμανση, προσθέτοντας πως είναι «απαράδεκτο».
- Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας
Η όποια μεταρρύθμιση να διασφαλίζει την ανεξαρτησία του θεσμού λέει ο Γ. Εισαγγελέας
Η όποια μεταρρύθμιση πρέπει πρωτίστως να διασφαλίζει την ανεξαρτησία του θεσμού του Γενικού Εισαγγελέα, τόσο όσον αφορά στην αρμοδιότητα του νομικού συμβούλου του κράτους όσο και όσον αφορά την αρμοδιότητα του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου στον τομέα των ποινικών διώξεων, είπε ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό της Νομικής Υπηρεσίας για το 2025 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, συνοδευόμενος και από τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη.
Ο προϋπολογισμός της Νομικής Υπηρεσίας ανέρχεται σε €29.351.858 που αντιστοιχούν στην κάλυψη των αναγκών της Νομικής Υπηρεσίας, του Γραφείου Επιτρόπου Νομοθεσίας και της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας. Στον προϋπολογισμό περιλαμβάνεται και κονδύλι που αφορά την επαναπροκήρυξη διαγωνισμού για την κατασκευή και συντήρηση κτηρίου για τη Νομική Υπηρεσία, καθώς σχετικός διαγωνισμός είχε ακυρωθεί πέρσι από την Κυβέρνηση, έπειτα από παρέμβαση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Διαχωρισμός ρόλου Γενικού Εισαγγελέα
Στη συζήτηση εντός της Επιτροπής κυριάρχησε το ζήτημα της μεταρρύθμισης από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως για τον διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα.
«Θέση μας είναι ότι η μεταρρύθμιση του εύρους που η Κυβέρνηση προσανατολίζεται, προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, τροποποίηση πολύ σημαντικών άρθρων του Συντάγματος και γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις προσεγγίσεις και στους χειρισμούς μας», είπε ο κ. Σαββίδης, αναφέροντας ότι πρέπει να μελετηθεί η τεκμηρίωση της εφαρμογής του δικαίου της ανάγκης όσον αφορά στην τροποποίηση μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος, αλλά και η επίδραση που θα έχει μια τέτοια τροποποίηση και σε θεμελιώδεις διατάξεις, δηλαδή αυτές που αφορούν στον δικοινοτικό χαρακτήρα του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σημείωσε τη σύσταση Επιτροπής έμπειρων νομικών και συνταγματολόγων που θα μελετήσει το θέμα, ενώ είπε ότι το ζήτημα θα μελετηθεί και από δύο πρώην δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Είπε ότι η Επιτροπή έχει ήδη κάνει την πρώτη της συνάντηση. Εξάλλου, απαντώντας σε Βουλευτές, σημείωσε ότι η μεταρρύθμιση δεν αφορά τους υφιστάμενους Γενικό και Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, αφού ο Πρόεδρος διευκρίνισε ότι αυτή θα εφαρμοστεί μετά τη λήξη της θητείας τους. Διευκρίνισε, όμως, την ευθύνη του θεσμού να διασφαλίσει την ομαλή συνταγματική λειτουργία με τη μεταρρύθμιση.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, σε παρέμβασή του, εξέφρασε προβληματισμό για το τι θα γίνει αν η ομάδα που συστάθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα για να επεξεργαστεί τα συνταγματικά κωλύματα που μπορεί να προκύψουν από τη μεταρρύθμιση αποφασίσει εναντίον της, καθώς η Κυβέρνηση θα έχει την πολιτική βούληση να προχωρήσει τη μεταρρύθμιση, ενώ ο νομικός της σύμβουλος, η Νομική Υπηρεσία, θα συμβουλεύει ενάντια σε αυτήν. Ο κ. Σαββίδης απάντησε ότι «θα διηθίσουμε την απόφαση μέσα από τις συνταγματικές πρόνοιες. Αν βγει αλώβητη, θα γίνει όπως το αντιλαμβάνεται και επιθυμεί η Κυβέρνηση. Αν βρεθεί ότι δεν μπορεί να γίνει, ενδεχόμενα να καταλήξουμε σε κάτι συναφές, παραπλήσιο, χωρίς συνταγματικό πρόβλημα».
Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι «οποιαδήποτε ενδεχόμενη μελλοντική αλλαγή, πρωτίστως πρέπει να διασφαλίζει την ανεξαρτησία του θεσμού του Γενικού Εισαγγελέα, τόσο όσον αφορά στην αρμοδιότητα του νομικού συμβούλου του Κράτους όσο και όσον αφορά την αρμοδιότητα του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου στον τομέα των ποινικών διώξεων. Και οι δύο αυτές αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται με πλήρη ανεξαρτησία και χωρίς εξαρτήσεις από την εκάστοτε Κυβέρνηση», πρόσθεσε.
Επιπλέον, ανέφερε ότι η μεταρρύθμιση θα πρέπει να ικανοποιεί τις συστάσεις της Επιτροπής GRECO και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο των εκθέσεων για το Κράτος Δικαίου, για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των εισαγγελικών εξουσιών. Σημείωσε ότι εκκρεμεί ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών νομοσχέδιο για αυτονόμηση της Νομικής Υπηρεσίας.
Κληθείς από τη Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, να τεκμηριώσει την ανάγκη αυτονόμησης της Υπηρεσίας, ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ότι δεν μπορεί ο Γενικός Εισαγγελέας που διαχειρίζεται υποθέσεις δισεκατομμυρίων να υπόκειται σε πιθανό επηρεασμό από την εκτελεστική εξουσία. Πρόσθεσε ότι η φιλοσοφία του νομοσχεδίου αφορά την απαλλαγή των λειτουργών της Υπηρεσίας από τη διαδικασία αξιολόγησης προαγωγών και προσλήψεων από την ΕΔΥ. Σημείωσε ότι, ανεξάρτητα αν θα γίνει ή όχι ο διαχωρισμός των εξουσιών, το συγκεκριμένο πρέπει να προχωρήσει, καθώς γι’ αυτό δεν απαιτείται τροποποίηση του Συντάγματος.
Ως προς τις αποφάσεις του Γενικού Εισαγγελέα για αναστολή ποινικής δίωξης, είπε ότι αυτές εδράζονται σε θεσμοθετημένα κριτήρια, τα οποία συνάδουν με ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα χειρισμού ποινικών υποθέσεων από διωκτικές Αρχές και οι λόγοι καταγράφονται κάθε φορά στον φάκελο της υπόθεσης.
Σημείωσε, ακόμα, ότι στο πλαίσιο υλοποίησης της σύστασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2023, η Νομική Υπηρεσία επεξεργάστηκε πλαίσιο θεσμοθέτησης του ιεραρχικού ελέγχου των αποφάσεων, ωστόσο, λόγω των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων που προωθεί η Κυβέρνηση, δεν προχώρησε στην εφαρμογή του.
Προτεραιότητα σε υποθέσεις πολιτογραφήσεων, κυρώσεων, σφετερισμού και διαφθοράς
Σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα, ιδιαίτερη σημασία δίνεται από τη Νομική Υπηρεσία στην προσαγωγή υποθέσεων στα δικαστήρια που αφορούν σε υποθέσεις πολιτογραφήσεων, επιβολής κυρώσεων, σφετερισμού και σοβαρών υποθέσεων διαφθοράς. Σημείωσε ότι για τις υποθέσεις αυτές γίνονται τακτικές συσκέψεις με την ηγεσία της Αστυνομίας και όλους τους εμπλεκόμενους λειτουργούς και δίνεται η απαραίτητη νομική καθοδήγηση για τη συμπλήρωση των υποθέσεων.
Η Ομάδα Συντονισμού Διερεύνησης Υποθέσεων Διαφθοράς που έχει συσταθεί εντός της Νομικής Υπηρεσίας το 2023 για την παρακολούθηση των σοβαρών υποθέσεων διαφθοράς, συνεχίζει τις εργασίες της, είπε.
Ψηφιοποίηση Νομικής Υπηρεσίας
Ο κ. Σαββίδης έδωσε έμφαση στην ψηφιοποίηση της Νομικής Υπηρεσίας, αναφέροντας ότι αποτελεί θεμελιώδη εσωτερικό μεταρρυθμιστικό άξονα για τον εκσυγχρονισμό της. Όπως είπε, όλες οι δράσεις έχουν υλοποιηθεί εντός των χρονοδιαγραμμάτων τους. Οι τρεις ουσιαστικότερες και μεγαλύτερες σε εύρος, των οποίων τα οφέλη άρχισαν τώρα να εισπράττονται, όπως ανέφερε, είναι το e-Law, το e-OASIS και η ψηφιοποίηση των εγγράφων της Υπηρεσίας.
«Ψηφιοποιήθηκαν περίπου 85 χιλιάδες φάκελοι και 7 εκατομμύρια εικόνες. Με την ψηφιοποίηση των εγγράφων δημιουργήθηκε, για πρώτη φορά, και ιστορικό αρχείο της Νομικής Υπηρεσίας», σημείωσε.
Σημαντική αύξηση στα ποσά που δέσμευσε η ΜΟΚΑΣ το 2024
Η Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάληψης (ΜΟΚΑΣ) παρουσίασε σημαντική αύξηση των δεσμεύσεων παράνομων εσόδων από εγχώριες ποινικές υποθέσεις, είπε ο κ. Σαββίδης. Ενώ το 2022 και 2023, συνολικά οι δεσμεύσεις σε εγχώριες ποινικές υποθέσεις ήταν περίπου 900 χιλιάδες ευρώ, για τους επτά πρώτους μήνες του 2024, οι δεσμεύσεις ξεπέρασαν τα 7 εκατομμύρια ευρώ.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Νίκου Γεωργίου, είπε ότι οι δεσμεύσεις ήταν αποτέλεσμα διαταγμάτων από κυπριακά δικαστήρια σε εγχώριες ποινικές υποθέσεις, σε υποθέσεις υπό διερεύνηση ή σε υποθέσεις που έχουν διερευνηθεί και για τις οποίες έχει καταχωρηθεί κατηγορητήριο.
Επιτυχίες Νομικής Υπηρεσίας στη διεθνή εκπροσώπηση της ΚΔ
Ο κ. Σαββίδης αναφέρθηκε, επίσης, στην εκπροσώπηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διεθνείς διαιτησίες. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην υπόθεση Αδαμακόπουλος, που αφορά σε αξιώσεις ξένων επενδυτών/καταθετών και κατόχων αξιογράφων, οι οποίοι διεκδικούσαν αποζημιώσεις ύψους 600 εκατομμυρίων δολαρίων σε βάρος της Δημοκρατίας. Οι απαιτητές ήταν 968 φυσικά πρόσωπα και έξι εταιρείες. Το Διαιτητικό Δικαστήριο απέρριψε ομόφωνα όλες τις αξιώσεις των απαιτητών και διέταξε όπως καταβάλουν ως έξοδα στη Δημοκρατία περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια.
Αναφέρθηκε επίσης και στην τελεσιδικία υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας της υπόθεσης της τράπεζας FBME, όπου οι απαιτητές διεκδικούσαν από τη Δημοκρατία αποζημιώσεις ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με τον ισχυρισμό ότι η Κεντρική Τράπεζα ενήργησε αυθαίρετα με την απόφασή της να θέσει το κυπριακό υποκατάστημα της FBME υπό εξυγίανση.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλά, σε παρέμβασή του, είπε ότι θα ήθελε η Νομική Υπηρεσία να συμμετέχει και στη διαιτησία στο Λονδίνο για το τερματικό του Βασιλικού, με τον Γενικό Εισαγγελέα να διευκρινίζει ότι την υπόθεση χειρίζονται οι δικηγόροι της ΕΤΥΦΑ.
Παρεμβάσεις Βουλευτών
Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, αναφερόμενη στην πρόθεση της Κυβέρνησης για μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας και στα συνταγματικά κωλύματα που μπορεί να προκύπτουν, εξέφρασε τη θέση ότι «ό,τι έχει να κάνει με το δίκαιο της ανάγκης δεν το αγγίζουμε», υπενθυμίζοντας ότι η ίδια είχε καταψηφίσει τη σχετική μεταρρύθμιση για τον διαχωρισμό του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τους ίδιους λόγους.
Σημείωσε ότι το ζητούμενο είναι να βρεθούν οι τρόποι ώστε οι υφιστάμενες διαδικασίες να εκσυγχρονιστούν, να αυξηθεί η απόδοση της Νομικής Υπηρεσίας και να υπάρχει διαφάνεια.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, σημείωσε ότι είναι πολλές οι φορές που η Κυβέρνηση επικαλείται ότι νομοσχέδια της βρίσκονται για νομοτεχνικό έλεγχο στη Νομική Υπηρεσία, με αποτέλεσμα, σε πολλές περιπτώσεις, να προκύπτουν μεγάλες καθυστερήσεις. Ο κ. Σαββίδης απάντησε ότι τις περισσότερες φορές αυτό δεν ισχύει, αναφερόμενος σε περιπτώσεις που η Νομική Υπηρεσία έχει απαντήσει στην Κυβέρνηση και περιμένει από αυτήν ενέργειες, και κάλεσε τους Βουλευτές όταν αντιμετωπίζουν τέτοιες καθυστερήσεις να επικοινωνούν με τον ίδιο για να διερευνά το ζήτημα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, είπε ότι ο ρόλος της Νομικής Υπηρεσίας και του Γενικού και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα είναι από τους πιο κρίσιμους, γιατί άπτεται της λειτουργίας του κράτους δικαίου, και της προστασίας των δικαιωμάτων.
Ο κ. Δαμιανού ρώτησε για το πώς έτυχε χειρισμού το ζήτημα των επιθέσεων εναντίον δημοσίων κατηγόρων και της περιουσίας τους. Ο κ. Σαββίδης είπε ότι η Νομική Υπηρεσία αντέδρασε αμέσως για το συγκεκριμένο ζήτημα, με τη λήψη μέτρων σε συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών και με συστάσεις της Αστυνομίας, σημειώνοντας ότι είναι υποχρέωση της εκτελεστικής εξουσίας και της Αστυνομίας να βεβαιωθούν ότι τέτοιου είδους επιθέσεις δεν θα μπορούν να γίνονται γιατί καταλύουν τη δημοκρατία και κράτος δικαίου.
Συναφείς Δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Philenews: Σαββίδης για διαχωρισμό εξουσιών: Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί
- Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς
Συνολικά 315 καταγγελίες και 11 έρευνες από Αρχή κατά Διαφθοράς λέχθηκε στη Βουλή
Συνολικά 315 καταγγελίες έχουν υποβληθεί στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, όπως ανέφερε σήμερα ο Επίτροπος Διαφάνειας, Χάρης Πογιατζής, κατά την εξέταση του προϋπολογισμού της Αρχής για το 2025 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών. Είπε ακόμη πως πέντε έρευνες ολοκληρώθηκαν ενώ έξι είναι σε εξέλιξη.
Ο Επίτροπος ανέφερε ότι παρόλο που η Αρχή δεν ανταποκρίνεται όπως θα ήταν επιθυμητό στις ανάγκες που υπάρχουν, ωστόσο, τους τελευταίους μήνες συντομεύθηκε σημαντικά η διαδικασία εξέτασης καταγγελιών, χάριν και στην απασχόληση λειτουργών μέσω δημοσίων συμβάσεων.
Εξέφρασε, όμως, έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι το Γενικό Λογιστήριο ανακοίνωσε τον Οκτώβριο τερματισμό πληρωμών προς λειτουργούς που συνεργάζονται στο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων με την Αρχή, σημειώνοντας ότι δεν δόθηκε καμία εξήγηση για το ζήτημα από το Γενικό Λογιστήριο.
Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση της Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Σάβιας Ορφανίδου, ο κ. Πογιατζής ανέφερε ότι από τις 315 καταγγελίες που υποβλήθηκαν στην Αρχή (230 επώνυμες και 85 ανώνυμες) έχουν διερευνηθεί 90 καταγγελίες, και ότι πέντε έρευνες ολοκληρώθηκαν ενώ έξι είναι σε εξέλιξη.
Σημείωσε, δε, ότι χάριν στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, η υπηρεσία κατάφερε να επιταχύνει το τελευταίο διάστημα διαδικασία διερεύνησης καταγγελιών που λαμβάνει, καθώς και να εξοικονομήσει πόρους, καθώς οι συμβασιούχοι λειτουργοί κάνουν πολλή δουλειά στο πλαίσιο του προκαταρτικού ελέγχου. Επεσήμανε, όμως, ότι η άρνηση του Γενικού Λογιστηρίου να πληρώνει πέντε από τα εφτά άτομα που συνεργάζονται μέσω δημοσίων συμβάσεων με την Αρχή, μπορεί να πλήξει τον σχεδιασμό που έχει βάλει η υπηρεσία για πρόοδο στις υποθέσεις που εξετάζει.
Εξάλλου, στο πλαίσιο της συζήτησης που ακολούθησε με μέλη της Επιτροπής και απαντώντας σε ερωτήματα Βουλευτών, ο κ. Πογιατζής εξέφρασε την πεποίθηση ότι η καθυστέρηση της εξέτασης καταγγελιών είναι ένας λόγος για τον οποίο χάνει η Αρχή την εμπιστοσύνη της κοινωνίας. Πρόσθεσε, όμως, ότι εάν συνεχιστεί η διεκπεραίωση υποθέσεων με τους ρυθμούς που είχε το τελευταίο διάστημα, αυτή η εντύπωση θα αλλάξει.
Ο κ. Πογιατζής υπογράμμισε ότι η Αρχή χρειάζεται είτε μόνιμο προσωπικό, είτε τη συνέχιση σύναψης δημοσίων συμβάσεων, για να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στο έργο που ανέλαβε, καθώς σήμερα στελεχώνεται μόνο από ένα μόνιμο υπάλληλο, με αρμοδιότητες κλητήρα, από μία λειτουργό με απόσπαση και από τέσσερα άτομα εναλλάξιμου προσωπικού. Σημείωσε, άλλωστε, ότι για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, η Αρχή ακολούθησε το μοντέλο που εφαρμόζεται και από άλλους 12 οργανισμούς που συνεργάζονται με επαγγελματίες στο πλαίσιο αυτό.
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό της Αρχής, ο κ. Πογιατζής ανέφερε ότι κονδύλι περίπου €1 εκ., που αντιστοιχεί στο 48% του συνόλου, αφορά τόσο στον διορισμό λειτουργών επιθεώρησης, όσο και στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με επαγγελματίες οι οποίοι, όπως εξήγησε, συμβάλλουν στη συντόμευση της διερεύνησης καταγγελιών.
Πάντως, με παρέμβασή της για το θέμα της πληρωμής των επαγγελματιών αυτών, η Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, ζήτησε να δοθεί γραπτή ενημέρωση από το Υπουργείο Οικονομικών για το τι συνέβη, τόσο προς τη Βουλή, όσο και προς την Αρχή κατά της Διαφθοράς, εικάζοντας ότι ενδεχομένως να οφείλεται σε κάποιο λάθος ο τερματισμός πληρωμών, εφόσον το κονδύλι για είχε εγκριθεί στον προϋπολογισμό του 2024.
Ανησυχίες Χριστοφίδη για την καθυστέρηση διερεύνησης καταγγελιών για Ν. Αναστασιάδη
Την ανησυχία του εξέφρασε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, τόσο κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, όσο και σε δηλώσεις του μετά, για την πορεία διερεύνησης καταγγελιών που είχε υποβάλει στην Αρχή και αφορούν τη διακυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη, καταθέτοντας προβληματισμό σε σχέση με τη λειτουργία της Αρχής.
Σημείωσε ότι μεσολάβησαν δύο χρόνια και τρεις μήνες μετά την υποβολή των τριών καταγγελιών, οι δύο εκ των οποίων αφορούν άμεσα στον κ. Αναστασιάδη, όπως είπε, ενώ η άλλη τον εμπλέκει έμμεσα.
«Ακούω εδώ και πολλούς μήνες την επαναλαμβανόμενη θέση από τον Επίτροπο Διαφάνειας και Πρόεδρο της Αρχής κατά της Διαφθοράς ότι ο κύριος Αναστασιάδης δεν είναι υπό διερεύνηση», ανέφερε στις δηλώσεις του ο κ. Χριστοφίδης, θέτοντας ακολούθως το ερώτημα «αν ο κύριος Αναστασιάδης δεν είναι υπό διερεύνηση, οι δικές μου καταγγελίες σε ποιον αφορούν;»
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ δήλωσε, ακόμα, ότι μετά τις ανησυχίες το προηγούμενο διάστημα σχετικά με τη διαδικασία, η προηγούμενη διαδικασία κατέρρευσε και ότι ξεκίνησε εξ αρχής τον περασμένο Σεπτέμβριο μία άλλη διαδικασία.
Ο κ. Πογιατζής, απαντώντας στον κ. Χριστοφίδη κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών, επιβεβαίωσε ότι είχαν γίνει κάποια λάθη στην έρευνα για τις εν λόγω καταγγελίες και ότι τώρα προχωρά η έρευνα με τρεις λειτουργούς. Ο κ. Χριστοφίδης, κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής έθιξε και το ζήτημα της επιλογής των λειτουργών, αναφέροντας ότι ένας από αυτούς που διορίστηκαν ήταν πρώην αξιωματούχος, διορισμένος από τον Νίκο Αναστασιάδη.
Ο κ. Πογιατζής απάντησε ότι πάντα εξετάζεται το ενδεχόμενο διασύνδεσης λειτουργών με πολιτικά κόμματα, σημειώνοντας ότι στην Κύπρο συμβαίνει συχνά να υπάρχει κάποια διασύνδεση και προσθέτοντας ότι άλλος λειτουργός, όπως ο ίδιος ανέφερε κατά τη συνέντευξή του στην υπηρεσία, στο παρελθόν είχε σχέση με την ΕΔΟΝ.
Ο κ. Χριστοφίδης υπογράμμισε ιδιαίτερα την καθυστέρηση που, όπως είπε, παρατηρήθηκε στην πρόοδο της διερεύνησης των καταγγελιών, αναφέροντας ότι «ο χρόνος είναι καθοριστικός παράγοντας, καθώς χρειαζόμαστε μαρτυρία για να στοιχειοθετηθεί υπόθεση αδικήματος».
Πρόσθεσε πως αυτή η καθυστέρηση «δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με την πραγματική βούληση για διερεύνηση των καταγγελιών, τουλάχιστον αυτών που αφορούν στον κ. Αναστασιάδη».
Συναφείς Δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Βουνό οι καταγγελίες στην Αρχή κατά Διαφθοράς
Philenews: Σε πλήρη εξέλιξη οι έρευνες για «πύργο» στη Λεμεσό και εισφορές στον ΔΗΣΥ
- Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας
Παραμένει υποστελεχωμένο το Γραφείο Επ. Νομοθεσίας, λέει η Λ. Ζαννέτου
Με ελλείψεις προσωπικού συνεχίζει να λειτουργεί το Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας, όπως ανέφερε η Επίτροπος, Λουίζα Χριστοδούλου – Ζαννέτου, σήμερα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, παρά το γεγονός ότι υπήρχε πρόνοια για δύο προσλήψεις στη σύμβαση με την οποία η ίδια ανέλαβε καθήκοντα, κάτι που δεν υλοποιήθηκε μέχρι σήμερα.
Μάλιστα, απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών στο πλαίσιο της συζήτησης του προϋπολογισμού του Γραφείου για το 2025, η κ. Ζαννέτου ιεράρχησε το πρόβλημα της στελέχωσης ως το σημαντικότερο που αντιμετωπίζει σήμερα το Γραφείο, το οποίο διεκπεραιώνει τις εργασίες του, όπως είπε η ίδια, κυρίως με σύναψη συμβάσεων για αγορά υπηρεσιών.
Σημείωσε, δε, ότι η αγορά υπηρεσιών γίνεται συνήθως από νεότερους σε ηλικία επαγγελματίες, καθώς οι παλαιότεροι στον χώρο δεν είναι εύκολο να εγκαταλείψουν τις εργασίες τους για να καταπιαστούν με τις υποθέσεις του Γραφείου. Πρόσθεσε, ακόμα, ότι και οι νεότεροι έχουν έγνοια να μη συμπληρώσουν 30 μήνες εργασίας, ώστε να μετατραπούν σε αορίστου χρόνου, καθώς αυτό είναι κάτι που δεν επιθυμούν, αφού επιδιώκουν να εργάζονται σε ευρωπαϊκούς θεσμούς και οργανισμούς.
Η Επίτροπος υπογράμμισε την ανάγκη να βρεθεί λύση για το ανθρώπινο δυναμικό του Γραφείου. Ανέφερε, εξάλλου, ότι επίκειται και η ψήφιση νομοσχεδίου που θεσμοθετεί τον Επίτροπο Νομοθεσίας ως ανεξάρτητο αξιωματούχο, που διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Για το 2025 αναμένεται η πρόσληψη τριών μόνιμων υπαλλήλων, για δύο εκ των οποίων έχει ξεκινήσει η διαδικασία.
Η κ. Ζαννέτου ανέφερε ότι από πλευράς του Γραφείου της η διαδικασία των προσλήψεων αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός εφτά ή οχτώ μηνών, αλλά θα ακολουθήσει η διαδικασία στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, που δεν είναι γνωστό πόσο χρόνο θα πάρει.
Η Επίτροπος επεσήμανε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το Γραφείο της, συμβάλλοντας στη σύνταξη και στον έλεγχο δεκάδων νομοσχεδίων, καθώς και στη μετάφραση νομοθεσιών για υποβοήθηση άλλων υπηρεσιών, όπως της Αρχής Κατά της Διαφθοράς. Αναφέρθηκε, ακόμα, στην προώθηση υλοποίησης του έργου e-legislation, μίας πλατφόρμας που θα βοηθήσει στη σύνταξη νομοσχεδίων, παρέχοντας πρόσβαση σε όσους εμπλέκονται στη διαδικασία αυτή, σημειώνοντας ότι γίνονται σκέψεις η διαχείριση της πλατφόρμας να είναι στο Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας.
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω νομοσχέδια για τη λήψη τελικής απόφασης, σκοπός των οποίων είναι η τροποποίηση των βασικών νόμων, ώστε να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν τη διατμηματική προαγωγή οι θέσεις Προϊστάμενου Νοσηλευτικού Λειτουργού – Γενικός Νοσηλευτικός Κλάδος [Κλίμακα Α13(ii)] και Προϊστάμενου Νοσηλευτικού Λειτουργού Νοσηλευτικός Κλάδος Ψυχικής Υγείας [Κλίμακα Α13(ii)].
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω νομοσχέδια και διεξήγαγε διαβούλευση επί των τροπολογιών που υπέβαλαν οι Βουλευτές, οι οποίες θα ενσωματωθούν στα νομοσχέδια που θα υποβληθούν στην Ολομέλεια του Σώματος προς ψήφιση. Σκοπός των νομοσχέδιών είναι:
- η τροποποίηση του περί Προϋπολογισμού του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού του 2022 Νόμου του 2022, ώστε να προβλεφθεί η μεταφορά πιστώσεων μεταξύ άρθρων του εν λόγω προϋπολογισμού και
- η τροποποίηση του περί Προϋπολογισμού του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού του 2021 Νόμου του 2021, ώστε να προβλεφθεί η μεταφορά πιστώσεων μεταξύ άρθρων του εν λόγω προϋπολογισμού.
Αποδεσμεύσεις Κονδυλίων
Η Επιτροπή εξέτασε τις αποδεσμεύσεις κονδυλίων προς:
- Υφυπουργείο Πολιτισμού
- Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
