H Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, πραγματοποίησαν κοινή συνεδρία στις 05/05/2023, στο πλαίσιο της οποίας είχαν συνάντηση με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Δικαιοσύνη κ. Didier Reynders.
Το δικαστικό σύστημα Κύπρου αντιμετωπίζει προκλήσεις είπε ο Ρέιντερς στη Βουλή
Το δικαστικό σύστημα στην Κύπρο αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως η αύξηση της αποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης και η μείωση της διάρκειας των διαδικασιών, είπε σε συνάντησή του με τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Νομικών, Εξωτερικών και Θεσμών, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέρ Ρέιντερς, ενώ ειδική αναφορά έκανε και στα θέματα διαφθοράς, τονίζοντας ότι είναι πολύ σημαντικό να αποτραπούν κάθε είδους γεγονότα διαφθοράς, αλλά και να δοθούν πραγματικά εργαλεία στους διάφορους φορείς που είναι υπεύθυνοι για να καταπολεμήσουν τη διαφθορά.
Κατά τη συνάντηση, συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, θέματα που άπτονται του κράτους δικαίου, της εφαρμογής των νόμων και των κανονισμών, της δικαιοσύνης, του θέματος των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον της Ρωσίας, όπως και η μη εφαρμογή κυρώσεων κατά της Ρωσίας από υποψήφιες για ένταξη χώρες στην ΕΕ, του πόθεν έσχες, της αντιμετώπισης της διαπλοκής και διαφθοράς, τις ψευδείς ειδήσεις και της ρητορικής μίσους.
Βασικό στοιχείο η αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης, λέει ο Ρέιντερς
Ο Επίτροπος Ρέιντερς είπε στους Βουλευτές ότι το κράτος δικαίου είναι πολύ σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στο κράτος δικαίου και είναι πολύ σημαντικό να συμμορφώνονται όλα τα κράτη γιατί η προστασία του κράτους δικαίου συνεπάγεται προστασία όλων των άλλων ευρωπαϊκών αξιών, συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αναφέρθηκε επίσης, στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δηλώνοντας ότι αυτό αποτέλεσε υπενθύμιση ότι είναι σημαντικό να προστατεύονται οι αξίες της ΕΕ.
«Η έκθεση που δημοσιεύουμε από το 2020, είναι ένα προληπτικό εργαλείο που στοχεύει στο να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της κατάστασης του κράτους δικαίου και στα 27 κράτη μέλη και έχουμε δημιουργήσει από την αρχή μια πολύ στέρεη μεθοδολογία», ανέφερε.
Ο Επίτροπος Ρέιντερς σημείωσε ότι η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η Κύπρος υποχρεώθηκε να μεταρρυθμίσει το δικαστικό της σύστημα και από τον Ιούλιο, νέα δικαστήρια και επίπεδα δικαιοδοσίας θα αρχίσουν να λειτουργούν, συμπεριλαμβανομένης της επανασύστασης του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Πρόσθεσε ότι ενώ αυτές οι μεταρρυθμίσεις αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο δικαστικό σύστημα και γενικότερα στο κράτος δικαίου, είναι σημαντικό να εγγυώνται τη δικαστική ανεξαρτησία, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τη γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας 2021.
Τόνισε ότι η αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης είναι βασικό στοιχείο για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, σημειώνοντας ότι το δικαστικό σύστημα στην Κύπρο αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η αύξηση της αποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης και η μείωση της διάρκειας των διαδικασιών.
Παράλληλα, δήλωσε ότι χθες είχε συνάντηση με την Υπουργό Δικαιοσύνης για τον τρόπο παροχής αρκετών πόρων στο δικαστικό σύστημα που αφορούν όχι μόνο δημοσιονομικούς πόρους, αλλά και ανθρώπινο δυναμικό, ψηφιακά εργαλεία και την ψηφιοποίηση που συμπεριλήφθηκε και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επιπλέον, δήλωσε ότι εάν είναι δυνατό να επιτευχθεί ο στόχος για ένα ανεξάρτητο, εξειδικευμένο και αποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης, είναι επίσης πολύ σημαντικό να ελέγχεται η εκτέλεση και η εφαρμογή των αποφάσεων που λαμβάνονται από τα δικαστήρια.
Όσον αφορά την διαφθορά, ο Επίτροπος Ρέιντερς δήλωσε ότι επικροτεί τη σύσταση ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς. «Είχα χθες συνάντηση με τον Επίτροπο για τη Διαφάνεια και ανυπομονούμε να δούμε και εδώ τη διάθεση επαρκών μέσων ώστε να μπορέσει να εκπληρώσει αποτελεσματικά τη λειτουργία της», είπε.
Εξέφρασε την άποψη ότι πρόκειται για πολλά υποσχόμενη μεταρρύθμιση και αναμένεται από τις αρχές να συνεχίσουν να εργάζονται για την υιοθέτηση ενός ενιαίου κανονισμού για τη σύγκρουση συμφερόντων όλων των κρατικών αξιωματούχων καθώς και του πόθεν έσχες των περιουσιακών στοιχείων των εκλεγμένων αξιωματούχων και της νομοθεσίας για σύγκρουση συμφερόντων για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους.
Τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να αποτραπούν κάθε είδους γεγονότα διαφθοράς, αλλά και να δοθούν πραγματικά εργαλεία στους διάφορους φορείς που είναι υπεύθυνοι για να καταπολεμήσουν τη διαφθορά.
Δήλωσε επίσης ότι όσον αφορά την κατάσταση των μέσων ενημέρωσης, η έκθεση του 2020 εντόπισε ορισμένες αδυναμίες σχετικά με το διορισμό και την απόλυση μελών του διοικητικού συμβουλίου του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου.
Επιπλέον, είπε, όσον αφορά τα checks and balances, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση για τη θέσπιση πλαισίου για την αποτελεσματική και έγκαιρη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη στη νομοθετική διαδικασία, εξηγώντας ότι ορισμένα μέτρα έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση και θα αξιολογηθούν.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, καλωσορίζοντας τον Επίτροπο Ρέιντερς δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι η κυπριακή Βουλή ψήφισε την ίδρυση και λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς, τον νόμο για τους μάρτυρες υπέρ του δημοσίου συμφέροντος (Whistleblowers) και τον νόμο που αφορά το lobbying, αλλά και τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, αλλαγές που όπως δήλωσε δεν προχώρησαν άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
Μετά το τέλος της συνεδρίας της Επιτροπής ο κ. Τορναρίτης δήλωσε ότι «εμείς θέλουμε να μην επικρέμεται καμία απολύτως σκιά πάνω από την Κυπριακή Δημοκρατία, είτε όσον αφορά τη διαφθορά, είτε όσον αφορά τη μη εφαρμογή της όποιας κύρωσης και αν αποφασίσουν τα διεθνή σώματα την ίδια ώρα αυτό πρέπει να πράξουν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, δήλωσε ενώπιον της συνεδρίας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι ένας χώρος διαφάνειας όπου θα κυριαρχεί το κράτος δικαίου, τονίζοντας ότι ο ρόλος του Επιτρόπου Διαφάνειας είναι σημαντικός.
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών, Δημήτρης Δημητρίου επανέλαβε τη σημασία του κράτους δικαίου κάτι που φαίνεται και στις ευρωπαϊκές εκθέσεις.
Σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή εξετάζεται στην Επιτροπή Θεσμών ο νόμος του πόθεν έσχες, δηλώνοντας ότι είναι ένας νόμος που θα εξελιχθεί και θα βελτιωθεί. Ανέφερε ακόμη ότι θα εξετασθούν τα ζητήματα των κυρώσεων όπως επίσης και τα ζητήματα των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και των θεσμικών αντίβαρων (“check and balances”).
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, εξέφρασε μετά το τέλος της συνεδρίας την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο Ευρωπαίος Επίτροπος θα ασχοληθεί πιο επισταμένα με το ζήτημα των παρακολουθήσεων και των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται ως αποτέλεσμα και της μεγάλης συζήτησης που διεξάγεται και στην Κύπρο και στην Ελλάδα και για το Pegasus και για το Predator, καθώς και για το γεγονός ότι η ίδια η Ένωση αντιλαμβάνεται ότι σε μια σειρά από ζητήματα πρέπει να εξατομικεύονται οι πολιτικές ανάλογα και με τις δυνατότητες των κρατών μελών.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, Βουλευτής του ΔΗΚΟ Ερωτοκρίτου ανέφερε μετά το πέρας της συνεδρίας ότι «διαβεβαιώσαμε τον Ευρωπαίο Επίτροπο ότι με τις εποικοδομητικές μας εισηγήσεις η δική μας η προσπάθεια θα είναι τέτοια, έτσι ώστε να έχουμε πολύ γρήγορα αποτελέσματα με διαφάνεια στην κάθε απόφαση και κατανόηση από την κοινή γνώμη για το περιεχόμενο των νόμων και κανονισμών που εφαρμόζονται».
Ο Βουλευτής ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας δήλωσε εντός της Επιτροπής ότι έγιναν άλματα προόδου, αλλά χρειάζονται να γίνουν και άλλα, σημειώνοντας ότι υπάρχουν οι νομοθεσίες, αλλά υπάρχει πρόβλημα στην εφαρμογή όπου χρειάζεται να γίνουν περισσότερα.
Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών Αλεξάνδρα Ατταλίδου ανέφερε μετά τη συνάντηση, ότι απέστειλε στα τέλη Απριλίου επιστολή στην οποία αναφέρεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που κατά την άποψή της έχουν ρίξει σκιά για την ποιότητα του κράτους δικαίου που υπάρχει στην Κύπρο. Αναφορικά με το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων η κ. Ατταλίδου είπε ότι εδώ και χρόνια έχουν προειδοποιηθεί οι αρμόδιες αρχές ότι αυτό το πρόγραμμα, ειδικά ήταν σαθρό εκ θεμελίων. Πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή «είμαστε εκτεθειμένοι και θα πρέπει πραγματικά να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη όσα μας επισημαίνουν γιατί πρέπει να τα λύσουμε».
Δύο μέτρα και δύο σταθμά για τις κυρώσεις, λένε οι Βουλευτές
Στις τοποθετήσεις Βουλευτών ότι οι ευρωπαϊκές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία εξαιτίας της εισβολής στην Ουκρανία πρέπει να εφαρμόζονται και από τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και από αυτά που επιθυμούν να ενταχθούν στην Ενωση, όπως είναι η Τουρκία, ο κ. Ρέιντερς απάντησε ότι πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι δίνεται πρώτα προσοχή στα υφιστάμενα κράτη μέλη. Σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικό να δίνεται ένα καλό παράδειγμα και να υπάρχει πλήρης εφαρμογή. Είπε ότι ζητείται να προχωρήσουν με κυρώσεις και οι υποψήφιες χώρες, σημειώνοντας ότι οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία έχουν παγώσει.
Μετά το πέρας της συνεδρίας ο κ. Τορναρίτης δήλωσε ότι στάλθηκε το ξεκάθαρο μήνυμα ότι η Κύπρος από την πρώτη στιγμή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία εφάρμοσε όλες τις πρόνοιες των κυρώσεων που αποφάσισαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Το ερώτημα, συνέχισε, που υπεβλήθη στον Ευρωπαίο Επίτροπο ήταν, τι συμβαίνει με τα υπό ένταξη κράτη ή με τα κράτη τα οποία υπέβαλαν αίτημα για να ενταχθούν στην ενωμένη Ευρώπη; Όπως λόγου χάρη, την Τουρκία, η οποία όχι μόνον δεν εφαρμόζει καμία κύρωση έναντι της Ρωσίας ή των Ρώσων ολιγαρχών, αλλά υποβοηθά την κατάσταση πραγμάτων.
Από την πλευρά του ο κ. Δαμιανού σημείωσε ότι είναι δεδομένο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος δικαίου πρέπει να ευθυγραμμίζεται με νόμιμες αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας, αλλά την ίδια ώρα είναι αναμενόμενη και ανάλογη μεταχείριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υποδεικνύοντας ότι το ζήτημα που αφορά την παράνομη εισβολή και κατοχή από την Τουρκία, η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολείπεται πολύ σε ό,τι αφορά την αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα που θα έπρεπε να επιδεικνύει έναντι της Κύπρου και των πολιτών της.
Η κ. Ερωτοκρίτου ανέφερε ότι είναι με πολλή ικανοποίηση που άκουσαν τον Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Δικαιοσύνη να κατανοεί ότι η επιθετικότητα της Ρωσίας και η παραβίαση του διεθνούς δικαίου από την πλευρά της και η κατοχή εδαφών από την Ουκρανία, δίκαια και λογικά εξισώνεται από την Κυπριακή Δημοκρατία ως η ίδια καταδικαστέα πράξη ως αυτή που ενεργήθηκε από την Τουρκία το 1974 απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Πρόσθεσε ότι «εμείς διαβεβαιώσαμε τον Ευρωπαίο Επίτροπο ότι παρά την παρέλευση του χρόνου θα συνεχίσουμε να υπερτονίζουμε και να υπενθυμίζουμε συνεχώς και να απαιτούμε την ίδια μεταχείριση μεταξύ των επιτιθέμενων κρατών, είτε αυτά πρόκειται για τη Ρωσία, είτε πρόκειται για την Τουρκία, όταν διαπράττουν παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου».
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Τα είπε με βουλευτές ο Ρέιντερς για κυρώσεις, πολιτογραφήσεις
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
