Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων-Εγκλωβισμένων-Αγνοουμένων και Παθόντων, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 14/06/2022, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
Ο περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω νομοσχέδια σκοπός των οποίων είναι η τροποποίηση του περί Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών Νόμου, κατά τρόπο τέτοιο ώστε να καταστεί λειτουργική η βασική νομοθεσία, ειδικά ως προς την είσπραξη του καθορισμένου τέλους. Συγκεκριμένα, οι προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζουν τα ακόλουθα:
(α) σε περίπτωση μεταβίβασης δυνάμει πώλησης ακίνητης ιδιοκτησίας, για την οποία έχει καθοριστεί αξία γενικής εκτίμησης από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, ο πωλητής καταβάλλει κατά την μεταβίβαση της ακίνητης ιδιοκτησίας, τέλος ίσο με ποσοστό ύψους 0,40% επί του τιμήματος πώλησης της υπό αναφορά ιδιοκτησίας,
(β) στην περίπτωση μεταβίβασης δυνάμει πώλησης μετοχών εταιρείας που δεν είναι εισηγμένες σε οποιοδήποτε αναγνωρισμένο Χρηματιστήριο Αξιών που άμεσα ή έμμεσα είναι ιδιοκτήτρια ακίνητης ιδιοκτησίας -για την οποία έχει καθοριστεί αξία γενικής εκτίμησης από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας-, ο πωλητής καταβάλλει κατά τη μεταβίβαση των μετοχών, τέλος ίσο με ποσοστό ύψους 0,40% επί της τελευταίας εκτιμημένης από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας αξίας της εν λόγω ακίνητης ιδιοκτησίας που αναλογεί στις μετοχές που πωλούνται,
(γ) στις περιπτώσεις αναδιάρθρωσης δανείων δεν επιβάλλεται τέλος, αναφορικά με το ποσό του τιμήματος πώλησης ή της εκτιμημένης αξίας, ανάλογα με την περίπτωση, που χρησιμοποιείται για μείωση ή εξόφληση μη εξυπηρετούμενων δανείων,
(δ) στις περιπτώσεις αναδιοργανώσεων εταιρειών, όπως ορίζεται στον περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμο, δεν επιβάλλεται επίσης το τέλος 0,40%,
(ε) ο Έφορος Φορολογίας αναλαμβάνει την ευθύνη είσπραξης του τέλους 0.40% και εκδίδει σχετική βεβαίωση πληρωμής κατά τη μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας ή τη μεταβίβαση μετοχών εταιρείας που άμεσα ή έμμεσα συμμετέχει σε εταιρεία, η οποία είναι ιδιοκτήτρια ακίνητης ιδιοκτησίας και, κατ’ αναλογία, δύναται να ασκεί τις εξουσίες που πηγάζουν από τον περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμο και τον περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμο.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος εξήγησε ότι οι δύο αυτές νομοθεσίες έχουν σκοπό να ρυθμίσουν την είσπραξη του τέλους του 0.4% επί της πωλήσεως ακίνητης ιδιοκτησίας στις ελεύθερες περιοχές αλλά και της πώλησης μετοχών εταιρειών που κατέχουν ακίνητη ιδιοκτησία προς όφελος του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών. Υπενθύμισε ότι η Επιτροπή είχε ασκήσει πίεση για να κατατεθούν τα νομοσχέδια αυτά ούτως ώστε να αρχίσουν να εισπράττονται τα χρήματα αυτά, που, όπως είπε, έπρεπε να εισπράττονται από τον Φεβρουάριο του 2021.
Από τότε, μέχρι σήμερα, πρόσθεσε, θα έπρεπε να είχαν εισπραχθεί €15.4 εκατ. προς όφελος του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, ο οποίος θα μπορούσε να τα διαθέσει σε διάφορα σχέδιά του, όπως για παράδειγμα, για τις σπουδές κάποιων παιδιών που έχουν ανάγκη, ή ακόμη και για την αποζημίωση της απώλειας χρήσης κατεχόμενων περιουσιών στα κατεχόμενα, σύμφωνα με την νομοθεσία που ψηφίστηκε την περασμένη Πέμπτη 09/06/2022.
«Επομένως, αυτά τα λεφτά θα διατεθούν προς όφελος του προσφυγικού κόσμου και γι΄ αυτό τον λόγο έχουμε πολλή έγνοια να προχωρήσουμε το συντομότερο δυνατό για να ολοκληρώσουμε τη συζήτηση και την ψήφιση αυτών των νομοσχεδίων,» είπε ο κ. Κέττηρος.
Επεσήμανε ότι η Επιτροπή εξέφρασε κάποιες επιφυλάξεις σε ότι αφορά συγκεκριμένες πρόνοιες των δύο νομοσχεδίων, όπως για παράδειγμα, το γεγονός ότι το 0.4% το οποίο θα πρέπει να καταβάλλεται για τις ακίνητες περιουσίες που πωλούνται στις ελέυθερες περιοχές, αφορά την τελευταία εκτιμημένη αξία του ακινήτου από το Κτηματολόγιο, που ήταν το 2018. Για παράδειγμα, όπως είπε, αν ανεγερθεί ένας πύργος το 2019 ή το 2020 σε κάποιο οικόπεδο, το τέλος το οποίο θα καταβληθεί θα είναι το 0.4% πάνω στο οικόπεδο, και όχι πάνω στον πύργο.
«Αυτό είναι μια αδυναμία που έχουμε εντοπίσει κατά την πρώτη συζήτηση σήμερα ενώπιον της Επιτροπής,» είπε, προσθέτοντας ότι κάλεσαν στην επόμενη συνεδρία, ύστερα από 15 ημέρες, και την Νομική Υπηρεσία για να τους βοηθήσει και σε ότι αφορά τις ερμηνείες κάποιων όρων στα νομοσχέδια «και την ίδια ώρα να μπορέσουμε να ρυθμίσουμε ζητήματα πάνω στην νομοθεσία για να μην χαθούν και άλλα λεφτά από τα ταμεία του Φορέα, προς όφελος των προσφύγων».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι εκκρεμούσε η κατάθεση των κανονισμών αυτών από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών, ενώπιον της Επιτροπής, για τον τρόπο είσπραξης του τέλους αυτού και είπε ότι θεωρούν, ως Επιτροπή, ότι το Τμήμα Φορολογίας οφείλει να απευθυνθεί στους πωλητές αυτών των ακινήτων και να διεκδικήσει την είσπραξη αυτών των €15.4 εκ. «Είναι ένα από τα ζητήματα που θα απαντήσει η Νομική Υπηρεσία,» πρόσθεσε.
Ανέφερε, ακόμα, ότι το Τμήμα Φορολογίας θα εισπράττει το τέλος αυτό που θα καταβάλλεται στον Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών και ότι θα εκδίδεται πιστοποιητικό είσπραξης το οποίο θα είναι προαπαιτούμενο για να γίνεται μεταβίβαση ακινήτων.
Ο Νίκος Γεωργίου, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, ανέφερε ότι η αναβλητικότητα δεκαετιών και η προσωρινότητα της έκρυθμης κατάστασης, «δεν αποτελούν πλέον δικαιολογία για την Πολιτεία έτσι ώστε να προχωρήσει άμεσα στην απόδοση ενός δίκαιου και πάγιου αιτήματος δεκαετιών για τον προσφυγικό κόσμο.»
Ο Βουλευτής, Μιχάλης Γιακουμή, είπε ότι η φιλοσοφία των δύο τροποποιήσεων επί των νομοσχεδίων τους βρίσκει «απόλυτα σύμφωνους» ως ΔΗΠΑ – Συνεργασία.
Είπε ότι αυτές με αυτές τις τροποποιήσεις, «θα μπορούμε να εξασφαλίσουμε σημαντικούς οικονομικούς πόρους για να ενισχύσουμε το ταμείο του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών έτσι ώστε να μπορέσουμε έστω και ετεροχρονισμένα να στηρίξουμε εμπράκτως τον προσφυγικό κόσμο που ένεκα της τουρκικής εισβολής της 20ης Ιουλίου του 1974 δεν μπορεί να αξιοποιήσει την ακίνητη ιδιοκτησία του πρακτικά ή νομικά».
Ανέφερε ότι προκύπτουν κάποια ζητήματα τα οποία θα συζητήσουν ως Επιτροπή σε μεταγενέστερη συνεδρία, όπως η μεταβίβαση μετοχών οποιασδήποτε εταιρείας η οποία κατέχει ακίνητη ιδιοκτησία, ή η αναδρομικότητα των τελών που δεν εισπράχθηκαν από το 2021 όπου και ψηφίστηκε ο νόμος.
Παρ’ όλα αυτά, πρόσθεσε, υπάρχει διάθεση όλων των μελών της Επιτροπής και των εμπλεκόμενων φορέων να δοθούν οι απαραίτητες λύσεις, «έτσι ώστε να αποκαταστήσουμε αυτήν την έμμεση αδικία που υπόκεινται οι πρόσφυγες εδώ και τόσα χρόνια.»
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή συζήτησε τα ακόλουθα θέματα:
Η διεκδίκηση της γης στην οποία έχουν ανεγερθεί συνοικισμοί στέγασης προσφύγων, καθώς και η διεκδίκηση αποζημιώσεων και άλλων ωφελημάτων από τους Τουρκοκύπριους ιδιοκτήτες της γης και τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για διασφάλιση των δικαιωμάτων του προσφυγικού κόσμου
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η διεκδίκηση της γης στην οποία έχουν ανεγερθεί συνοικισμοί στέγασης προσφύγων, καθώς και η διεκδίκηση αποζημιώσεων και άλλων ωφελημάτων από τους Τουρκοκύπριους ιδιοκτήτες της γης και τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για διασφάλιση των δικαιωμάτων του προσφυγικού κόσμου.
Η Επιτροπή ενημερώθηκε από τον διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών για Ελληνοκυπρίους που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, έχοντας βιοτεχνίες σε τουρκοκυπριακή γη στη Νήσου, των οποίων ο Τουρκοκύπριος ιδιοκτήτης διεκδικεί την έξωση μέσω δικαστηρίου, όπως και για Ελληνοκύπριο που διεκδικεί την παραμονή του σε υποστατικό που βρίσκεται σε τουρκοκυπριακή γη στην περιοχή Αγίου Αντωνίου Λεμεσού το οποίο δεν ανήκει στην Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.
Η Επιτροπή αποφάσισε όπως την ερχόμενη εβδομάδα επανεξετάσει το πιο πάνω ζήτημα.
Η εξαίρεση όσων δικαιούχων έτυχαν έγκρισης για παραχώρηση κατοικίας από την Υπηρεσία Μέριμνας και Αποκαταστάσεως Εκτοπισθέντων (ΥΜΑΠΕ) μετά το θάνατο του αρχικού ιδιοκτήτη, από το Σχέδιο Οικονομικής Βοήθειας σε εκτοπισμένους που ανήγειραν κατοικία σε συνοικισμό αυτοστέγασης
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η εξαίρεση όσων δικαιούχων έτυχαν έγκρισης για παραχώρηση κατοικίας από την Υπηρεσία Μέριμνας και Αποκαταστάσεως Εκτοπισθέντων (ΥΜΑΠΕ) μετά το θάνατο του αρχικού ιδιοκτήτη, από το Σχέδιο Οικονομικής Βοήθειας σε εκτοπισμένους που ανήγειραν κατοικία σε συνοικισμό αυτοστέγασης.
Ο διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών δήλωσε ότι, αν Ελληνοκύπριος ανήγειρε κατοικία μέχρι και το 1990 σε συνοικισμό αυτοστέγασης και αργότερα απεβίωσε, η κατοικία περνούσε στη διαχείριση του κράτους και αργότερα αυτό τη διέθετε σε άλλον δικαιούχο. Ο ίδιος επίσης δήλωσε ότι, από το 1990 και μετά, υπογράφεται σύμβαση μίσθωσης για ανέγερση οικίας και το κράτος εγκρίνει ποσό ύψους €10.250 μετά από αίτηση στις επαρχιακές διοικήσεις και αφού ο αιτητής εγκριθεί από αυτές. Όσοι δε εγκριθούν για παραχώρηση οικίας δεν απολαμβάνουν τέτοιου δικαιώματος. Τέλος, ο ίδιος ανέφερε πως υπάρχει και η κατ’ εξαίρεση βοήθεια από το κράτος, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες ο αιτητής αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας κλπ.
Η Επιτροπή θα συνέλθει εκ νέου για συζήτηση του πιο πάνω θέματος.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
