Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 20/02/2023, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 2022
Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 5) Νόμος του 2019
Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 6) Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω σχέδια νόμου σκοπός των οποίων είναι:
(α) η τροποποίηση της βασικής νομοθεσίας, ώστε ο μειωμένος συντελεστής Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), ύψους πέντε τοις εκατό (5%), που επιβάλλεται κατά την παράδοση ή ανέγερση κατοικίας, να καλύπτει τα πρώτα 170 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού κατοικίας με μέγιστο δομήσιμο εμβαδό τα 220 τ.μ. και τα πρώτα 90 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού διαμερίσματος με μέγιστο δομήσιμο εμβαδό τα 110 τ.μ., νοουμένου ότι η συνολική αξία της συναλλαγής δεν υπερβαίνει τις €350.000 για κατοικία και τις €200.000 για διαμέρισμα, στο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, όπως προβλέπεται από τη σχετική Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το κοινό σύστημα ΦΠΑ,
(β) η διόρθωση στρεβλώσεων και αδυναμιών σε σχέση με την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ (5%) στην παράδοση ή ανέγερση κατοικίας και
(γ) η τροποποίηση του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) Νόμου, ώστε ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ ύψους 5% να εφαρμόζεται για τα πρώτα 180 τ.μ. δομήσιμου εμβαδού στην περίπτωση παράδοσης ή ανέγερσης κατοικίας, της οποίας το συνολικό δομήσιμο εμβαδόν δεν υπερβαίνει τα 220 τ.μ., νοουμένου ότι η αξία της κατοικίας δεν υπερβαίνει τις €300.000 για την ανέγερση κατοικίας και τις €450.000 για την αγορά κατοικίας.
Εντός Μαρτίου οι τελικές αποφάσεις της Βουλής για τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία
Ως μέγιστη προτεραιότητα τόσο για την Επιτροπή Οικονομικών όσο και για τον νέο Υπουργό Οικονομικών θεωρείται το νομοσχέδιο για τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% για αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας.
Εν αναμονή των απόψεων και της νέας Κυβέρνησης, η Επιτροπή Οικονομικών έχει ως στόχο να διαμορφώσει εντός Μαρτίου αποκρυσταλλωμένη άποψη και να φέρει το θέμα στην Ολομέλεια, αν όχι κατά την πρώτη Ολομέλεια στις 9 Μαρτίου, τότε στην επόμενη.
Δεδομένου ότι η διαδικασία επί παραβάσει για το θέμα έχει ήδη ξεκινήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτική Επιτροπής Οικονομικών Χριστιάνα Ερωτοκρίτου διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να επιτρέψει την οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση της Κυπριακής Δημοκρατίας για το θέμα.
Ξεκάθαρη ερμηνεία από τη Βουλή ζητά ο Έφορος Φορολογίας
Ο Έφορος Φορολογίας Σωτήρης Μαρκίδης μιλώντας κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής, ζήτησε μια ξεκάθαρη απόφαση από τη Βουλή, όσον αφορά την ερμηνεία των δικαιούχων, αφού υπήρξε στο παρελθόν έντονη θέση από τον Γενικό Ελεγκτή για λανθασμένες ερμηνείες.
Εξέφρασε επίσης προβληματισμό για κάποιες παραδοξότητες που υπάρχουν σήμερα στην εφαρμογή του 5% ΦΠΑ, όπως την υποχρέωση κάποιου που επωφελήθηκε του μειωμένου ΦΠΑ για μικρότερη οικία, να το επιστρέψει αν θέλει να επωφεληθεί ξανά του ωφελήματος πριν από τα δέκα χρόνια. Όπως είπε, αυτό είναι άδικο ιδιαίτερα για νέα ζευγάρια που υποχρεούνται να μένουν σε ένα μικρό χώρο μέχρι να συμπληρωθούν τα δέκα χρόνια. Ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν περιορισμοί σε περιπτώσεις ανακαινίσεων.
Παράλληλα, ανέφερε ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί σε περιπτώσεις οικοπέδων, αφού με βάση σχετικό σχέδιο, σε περίπτωση που κάποιος ανεγείρει σε δικό του οικοπέδου ανεξαρτήτως εμβαδού, υπάρχει υποχρέωση για επιστροφή όλου του ΦΠΑ. Ζήτησε επίσης να υπάρχουν ξεκάθαρες μεταβατικές διατάξεις ώστε να ξέρουν όλοι τι εφαρμόζεται.
Ο κ. Μαρκίδης πρόσθεσε επίσης ότι την τελευταία δεκαετία υπήρξαν 40.000 αιτήσεις για μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ και εγκρίθηκε το 90%. Πρόσθεσε ότι το τελευταίο δίμηνο του 2022 έγιναν 2.200 επιτόπιοι έλεγχοι με βάση ανάλυση κινδύνων και από αυτούς προέκυψαν έσοδα άνω των 25 εκατ. ευρώ. Οι έλεγχοι είπε, θα συνεχίσουν και το 2023.
ΥΠΟΙΚ: Δεν γνωρίζουν κατά πόσο μπορεί να ανατραπεί η διαδικασία της Κομισιόν
Εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών η Ανώτερη Λειτουργός ΦΠΑ Νάγια Συμεωνίδου, είπε ότι με βάση νέα στοιχεία του 2019-2021 που παρουσιάστηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη καταρριφθεί η πρώτη πρόταση για ανώτατο εμβαδό 140 τμ και ότι οποιαδήποτε νέα πρόταση θα πρέπει να υποστηρίζεται από κάποια στοιχεία, ώστε να υπάρξει μετακίνηση της Κομισιόν η οποία είδε ήδη το νομοσχέδιο και έστειλε την προθεσμία.
Ήδη, αναφέρθηκε, βρίσκεται σε διαδικασία παράβασης χωρίς όπως είπε, να γνωρίζει το ΥΠΟΙΚ κατά πόσο η διαδικασία αυτή μπορεί να ανατραπεί ή τι θα γίνει αν προχωρήσει η επιστολή.
Εξέφρασε επίσης ανησυχία για τυχόν μαζικές αιτήσεις για πολεοδομικές άδειες στη μεταβατική περίοδο μεταξύ του υφιστάμενου και του νέου καθεστώτος που θα εφαρμοστεί.
Από πλευράς Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων ζητήθηκε να μην υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ διαμερίσματος και σπιτιού, και να μπαίνει όριο στην τιμή πώλησης και όχι στα τετραγωνικά. Επίσης προτείνει δεδομένου του αυξημένου κόστους κατασκευής να καθοριστεί το ανώτατο όριο μέχρι 500.000 ευρώ και μετά να γίνεται αναλογικά η μείωση του ΦΠΑ. Στο ίδιο μήκος κύματος και η ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ.
Κάποιες διορθώσεις πρότεινε και το ΕΤΕΚ όπως η αναθεώρηση της τιμής αξίας που βασιζόταν σε τιμές του 2021 λόγω πληθωρισμού. Ζήτησε επίσης να υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις με βάση πότε υποβλήθηκε η αίτηση για πολεοδομική άδεια και να μην υπάρχει διαχωρισμός διαμερισμάτων και κατοικίας.
Ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ακινήτων ανέφερε ότι επειδή στα όρια που τίθενται θα δημιουργηθούν αδικίες, δεν βλέπει το λόγο ανάγκης ικανοποίησης όλων των όρων που τίθενται, αλλά πρέπει να ικανοποιείται είτε ο όρος του εμβαδού είτε ο όρος της αξίας.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων συμφώνησε με τις απόψεις του ΕΤΕΚ και έθεσε το ερώτημα τι θα γίνει με το χαμένο συντελεστή δόμησης και κατά πόσο θα πρέπει να γίνει προσαρμογή στις πολεοδομικές ζώνες.
Ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών ζήτησε να υπάρξει διαχωρισμός της κατασκευής με την αγορά κατοικίας.
Ο Σύνδεσμος Εργολάβων Οικοδομών ζήτησε να αναθεωρηθούν τα ποσά προς τα πάνω λόγω του αυξημένου κόστους και να καθοριστεί η μεταβατική περίοδος που θα δοθεί για την εφαρμογή του σχεδίου.
Ζητούν εισηγήσεις από τον νέο Υπουργό Οικονομικών
Μιλώντας μετά το πέρας της Επιτροπής η Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλεύτρια του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου ανέφερε ότι στόχος για αυτό το πολύ σημαντικό νομοσχέδιο που επηρεάζει πολύ κόσμο είναι η συναντίληψη πάνω σε συγκεκριμένους τομείς ανησυχιών για να αντιμετωπιστούν διάφορα προβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν με την εφαρμογή του κυβερνητικού νομοσχεδίου.
Είπε ότι θα πρέπει να γίνουν οι ανάλογες βελτιώσεις και τροποποιήσεις στα πλαίσια της ευρωπαϊκής οδηγίας, ώστε να περάσουμε σε μια καινούρια κατάσταση που θα διατηρεί την ομαλότητα στην αγορά και δεν θα επηρεάζει την ομαλότητα των κοινωνικών τάξεων που πρέπει το νομοσχέδιο να βοηθά. Εξέφρασε αισιοδοξία ότι θα υπάρξει μια κοινή απόφαση τις επόμενες εβδομάδες.
Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι ο νέος Υπουργός Οικονομικών για το πρώτο που θα πρέπει να έχει εισήγηση και άποψη είναι για αυτό το νομοσχέδιο. Πρόσθεσε ότι η δική της αντίληψη είναι ότι όλοι επιθυμούν τη συνεργασία, τη συναντίληψη, τις κοινές λύσεις και την κοινή τοποθέτηση στην Ολομέλεια.
Ερωτηθείσα για τη διαδικασία επί παραβάσει είπε, ότι βρίσκονται ακόμα στην αρχή της διαδικασίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διαβεβαίωσε ότι γίνεται προσπάθεια για να προληφθεί οποιαδήποτε επίπτωση στην Κυπριακή Δημοκρατία και διαβεβαίωσε ότι δεν θα επιτρέψουν οποιαδήποτε επιβάρυνσης της Δημοκρατίας.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ Σαββια Ορφανίδου ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει το καλύτερο δυνατό για να βοηθηθεί και να στηριχθεί η μεσαία τάξη στα πλαίσια που θέτει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι έχουν ήδη γίνει βελτιώσεις εδώ και ενάμιση χρόνο, μέσα από τη διαπραγμάτευση του ΥΠΟΙΚ, ωστόσο διαφαίνεται ότι υπάρχουν ακόμα ανοικτά ζητήματα που μπορούν να βελτιωθούν και να διευκρινιστούν περαιτέρω, όπως οι ανακαινίσεις, η αύξηση των τιμών, τα δέκα χρόνια επιστροφής του ΦΠΑ κ.α.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς είπε ότι το πρόβλημα με το μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% δημιουργήθηκε όταν αυτή η κυβέρνηση ξεχειλώνοντας ή εφαρμόζοντας λανθασμένα της σχετική νομοθεσία παραχωρούσε μειωμένο συντελεστή σε ζάμπλουτους επενδυτές, ενώ κάκισε την Κυβέρνηση ότι έχει μετακυλήσει το πρόβλημα στην κοινωνία εν μέσω στεγαστικής κρίσης. Πρόσθεσε ότι το κυβερνητικό νομοσχέδιο είναι προβληματικό και οι αξίες που καθορίζει δεν συνάδουν με τις τιμές της αγοράς και δεν γίνεται διάκριση μεταξύ αγοράς έτοιμης κατοικίας και ανέγερσης κατοικίας. Αναφέρθηκε στις πρόνοιες της πρότασης νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ από το 2019 και είπε ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν οι απόψεις της νέας Κυβέρνησης επί του θέματος.
Ο Βουλευτής ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ζήτησε ο νέος ΥΠΟΙΚ να εξετάσει πιθανότητα επαναδιαπραγμάτευσης του ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είπε επίσης ότι υπάρχουν ακόμη διιστάμενες προσεγγίσεις στο πώς θέλει η κάθε πλευρά, είτε κυβερνητική είτε κοινοβουλευτική, για να ρυθμιστεί το όλο ζήτημα. Πρόσθεσε ότι υπάρχει η βούληση να βρεθούν κοινές συνισταμένες ώστε το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου που θα οδηγηθεί προς ψήφιση να μην τύχει απόρριψης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είπε επίσης ότι στο συνέδριο του ECOFIN, στις 07/12/2021 η Ελλάδα κατάφερε να πάρει κάποιες εξαιρέσεις γύρω από αυτό το ζήτημα.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης εξέφρασε απογοήτευση αφού όπως είπε, η θέση του ΥΠΟΙΚ είναι η ίδια όπως που τους είχε κοινοποιηθεί πριν τρεις μήνες χωρίς να έχει γίνει καμιά επιπλέον διαπραγμάτευση με την Κομισιόν και βελτίωση των προνοιών του νομοσχεδίου. Εξέφρασε επίσης σοβαρές επιφυλάξεις και ερωτήματα για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, αφού όπως είπε, τόσο τα προτεινόμενα εμβαδά όσο και οι αξίες δεν ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα με αποτέλεσμα πολίτες από μεσαία κα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα να μην είναι δικαιούχοι. Είπε επίσης ότι είναι κρίσιμο να υπάρχουν μεταβατικές διατάξεις για να μην αποκλειστούν άτομα και οικογένειες που βρίσκονται ήδη στη διαδικασία απόκτησης κατοικίας. Ζήτησε από τον νέο Πρόεδρο και τον νέο ΥΠΟΙΚ να εμπλακούν στην επίλυση του θέματος και να το επαναδιαπραγματευτούν το συντομότερο δυνατό.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης είπε ότι τέθηκαν επιφυλάξεις και ερωτήματα που φαίνεται ότι θα οδηγήσουν στη βελτίωση του κυβερνητικού νομοσχεδίου, αφού το ΥΠΟΙΚ φαίνεται ότι θα λάβει υπόψη κάποιες εισηγήσεις που έγιναν, ώστε να διορθωθούν οι στρεβλώσεις και να είναι πολύ πιο στοχευμένο το μέτρο. Εξέφρασε την ελπίδα το νομοσχέδιο να οδηγηθεί σε δύο εβδομάδες στην Ολομέλεια. Είπε ότι θα πρέπει να είμαστε κάπως γενναιόδωροι στο θέμα αφού «δεν μας σηκώνει μετά από έξι μήνες ή μετά από ένα χρόνο να επιστρέψουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ζητήσουμε άλλες αλλαγές ή χαλαρώσεις».
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Στη βάσανο του ΦΠΑ ξανά η βουλή
Stockwatch: Ζητούν επαναδιαπραγμάτευση ΦΠΑ 5% από νέο ΥΠΟΙΚ
Ο περί Προϋπολογισμού του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου του 2023 Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε τον πιο πάνω προϋπολογισμό ο οποίος για το 2023 είναι ελλειμματικός κατά €1.3 εκ., με τα συνολικά έσοδα να ανέρχονται στα €5.1 εκ. και να είναι αυξημένα κατά 4.3% ή σε απόλυτους αριθμούς κατά €0.2 εκ., σε σχέση με το 2022, ενώ οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται στα €6.4 εκ. και είναι αυξημένες κατά 6.1% σε σχέση με το 2022 ή σε απόλυτους αριθμούς κατά €0.4 εκ..
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Μακρύς ο δρόμος για αποκρατικοποίηση ΧΑΚ
Ο περί Προϋπολογισμού της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου του 2023 Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε τον πιο πάνω προϋπολογισμό ο οποίος για το 2023 είναι πλεονασματικός κατά €0.3 εκ., με τα έσοδα και τις δαπάνες να ανέρχονται στα €14.1 εκ. και €13.8 εκ., αντίστοιχα. Τα έτη 2024-2025 συνεχίζει να είναι πλεονασματικός κατά €0.05 εκ. και €0.09 εκ., αντίστοιχα.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Επ. Κεφαλαιαγοράς: Μεγάλη πρόκληση η τεχνολογία
Ο περί Προϋπολογισμού του Δημοσιονομικού Συμβουλίου του 2023 Νόμος του 2022
Η Επιτροπή εξέτασε τον πιο πάνω προϋπολογισμό ο οποίος για το 2023 είναι ισοσκελισμένος και προβλέπει έσοδα και δαπάνες ύψους €0.4 εκ..
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: «Ανησυχητικό» το κόστος κρατικής μηχανής
Η Επιτροπή εξέτασε τον πιο πάνω προϋπολογισμό ο οποίος για το 2023 προβλέπει έσοδα €3.100.000 και δαπάνες €3.128.316. Σύμφωνα με τον περί της Λειτουργίας και του Ελέγχου Καζίνου Νόμο του 2015 (Ν.124(I)/2015), και συγκεκριμένα με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 12 του εν λόγω Νόμου, η χρηματοδότηση της Αρχής για τις ανάγκες του Προϋπολογισμού της προέρχεται από κρατική χορηγία, το ύψος της οποίας καθορίζεται μέσω της συμπερίληψης στον ετήσιο προϋπολογισμό του Υφυπουργείου Τουρισμού του ανάλογου ποσού.
Στον κρατικό Προϋπολογισμό για το 2022 έχουν περιληφθεί πιστώσεις για παροχή χορηγίας ύψους €3.100.0000 κάτω από το Κεφ. 0323 Άρθρο 04307 «Χορηγία στην Εθνική Αρχή Παιγνίου και Εποπτείας Καζίνου» του Υφυπουργείου Τουρισμού. Αντίστοιχο ποσό έχει περιληφθεί στον Προϋπολογισμό της Αρχής.
Αποδεσμεύσεις κονδυλίων και εξαιρέσεις από την απαγόρευση πλήρωσης κενών θέσεων
Η Επιτροπή μελέτησε αριθμό αιτημάτων για αποδεσμεύσεις κονδυλίων και εξαιρέσεις από την απαγόρευση πλήρωσης κενών θέσεων.
Οι αποδεσμεύσεις κονδυλίων αφορούν το Υπουργείο Οικονομικών, τη Δικαστική Υπηρεσία, το Υφυπουργείο Πολιτισμού, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, την Ελεγκτική Υπηρεσία, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Οι εξαιρέσεις από την απαγόρευση πλήρωσης κενών θέσεων αφορούν την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, τον Δήμο Γερίου, τον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, την Ελεγκτική Υπηρεσία, τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Υπουργείο Άμυνας και τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Alphanews: Αποδεσμεύουν προκαταβολή 7.6 εκατ. για το «σπίτι» του νέου Υπουργού Εργασίας
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
