Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, κατά την διάρκεια της συνεδρίας της στις 22/09/2022, συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Ραγδαία αύξηση ενοικίων και ανάγκη λήψης μέτρων
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η ραγδαία αύξηση των ενοικίων παγκύπρια, τα προβλήματα που επηρεάζουν κυρίως τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και η ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπισή τους και διαμόρφωσης ενιαίας στεγαστικής πολιτικής.
Οι Βουλευτές/Βουλεύτριες επικεντρώθηκαν στα έσοδα μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ) για τον Κυπριακό Οργανισμό Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ). Ειδικότερα, από το σημείωμα που ετοιμάστηκε από μέρους του ΚΟΑΓ, διαφάνηκε ότι τα έσοδα του ΚΟΑΓ από το Κυπριακό Πρόγραμμα Πολιτογραφήσεων (ΚΕΠ) από το 2019 ανέρχονται στα 11.225.403 ευρώ, από σύνολο 128 αιτήσεων με μέλη της Επιτροπής να αντιδρούν, λέγοντας πως οι πολιτογραφηθέντες ήταν περισσότεροι.
Στη συνεδρίαση κλήθηκαν να καταθέσουν προτάσεις και προβληματισμούς οι επηρεαζόμενοι, καθώς και οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους με τους εμπλεκόμενους να διαπιστώνουν σοβαρά προβλήματα σε σχέση με τη στέγαση των φοιτητών και των νεαρών ζευγαριών, η οποία αυξάνει τη ζήτηση και κατ’ επέκταση τις τιμές των ενοικίων, κυρίως σε Λευκωσία και σε Λεμεσό.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης έγινε παρουσίαση του έργου και των δράσεων του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ), από την Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΟΑΓ, Έλενα Κούσιου – Χατζηδημητρίου.
Η Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΟΑΓ, δήλωσε ότι ειδικότερα στη Λεμεσό, ο ΚΟΑΓ συνεχίζει να βοηθά τους μέτρια και χαμηλά αμειβόμενους και προωθεί σχέδια και για προσιτό ενοίκιο. Ανέφερε ότι από τη λήξη του ΚΕΠ, ο ΚΟΑΓ μαζί με το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχουν σταματήσει να προσπαθούν να βρουν χρηματοδότηση για να προχωρήσουν με συγκεκριμένα έργα.
Ένα από αυτά, πρόσθεσε, είναι και ένα έργο πέραν των 600 οικιστικών μονάδων στη Λεμεσό, το οποίο άρχισε από το προηγούμενο διοικητικό συμβούλιο. Δήλωσε ότι το εν λόγω έργο παρουσιάζει καθυστέρηση και είπε ότι προχωρούν στην υλοποίηση άλλων έργων ούτως ώστε να παραθέσουν στέγη σε προσιτό ενοίκιο.
Ερωτηθείσα για τα ποσά που θα έπρεπε να είχε εισπράξει ο ΚΟΑΓ από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα η κ. Κούσιου – Χατζηδημητρίου ανέφερε ότι ο ΚΟΑΓ είχε την υποχρέωση να εκδίδει μόνο απόδειξη στον αιτητή. «Από εκεί και πέρα δεν είμαι σε θέση να σας απαντήσω σε αυτή την ερώτηση», είπε.
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε ότι η Επιτροπή εξέτασε στη δεύτερη συνεδρίαση της, το «καυτό κοινωνικό πρόβλημα του ύψους των ενοικίων», το οποίο όπως είπε, έχει μετατραπεί σε «κοινωνική μάστιγα», ειδικότερα σε Λεμεσό και Λευκωσία.
«Απαιτούνται πολύ ψηλά ενοίκια προκειμένου να εξασφαλιστεί στοιχειωδώς μια στέγη είτε από φοιτητές είτε από νεαρά ζευγάρια, είτε από οικογένειες οι οποίες δεν διαθέτουν δική τους ιδιωτική στέγη», ανέφερε. Διαπιστώνεται, πρόσθεσε, ότι δεν υπάρχει προσιτό ενοίκιο και ούτε ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική του κράτους για αυτά τα θέματα.
Επιπλέον, δήλωσε ότι τα τελευταία χρόνια με τη διαφοροποίηση της κυβερνητικής πολιτικής από την παρούσα Κυβέρνηση έχει αλλοιωθεί σημαντικά η αποστολή και ο σκοπός του ΚΟΑΓ. Αποκορύφωμα, είπε, ήταν η ενημέρωση που έγινε σε προηγούμενη συνεδρία ότι ο ΚΟΑΓ αντλούσε κονδύλια μόνο σε διασύνδεση με το ΚΕΠ και επομένως η κατάρρευση εκείνου του σχεδίου επέφερε ουσιαστικά κατάρρευση στους σχεδιασμούς του ΚΟΑΓ.
Διαπιστώσαμε, είπε, ότι από τις μερικές χιλιάδες των πολιτογραφήσεων έχουν εισρεύσει μόνο 11 εκατομμύρια από σύνολο 128 αιτητών. «Πιθανόν να προκύπτει θέμα διασπάθισης δημοσίου χρήματος», ανέφερε, όχι από μέρους του ΚΟΑΓ, αλλά του κεντρικού κράτους.
Αναφερόμενος στο θέμα της παρουσίας αστέγων, που τέθηκε κατά τη συνεδρίαση από την οργάνωση «Ενεργώ», είπε ότι το γεγονός ότι στην Κυπριακή Δημοκρατία υπάρχουν άστεγοι εν έτει 2022, είναι απαράδεκτο και θα πρέπει άμεσα να εξασφαλιστεί άμεσα στέγη για αυτούς τους ανθρώπους.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, ανέφερε ότι ο ΚΟΑΓ, μετά και τον τερματισμό του επενδυτικού προγράμματος, δεν έχει την απαραίτητη χρηματοδότηση για υλοποίηση των στόχων του.
Συμπλήρωσε ότι από τις 1235 πολιτογραφήσεις που έγιναν από το 2019 μέχρι τη λήξη του προγράμματος ο ΚΟΑΓ έλαβε δωρεά από μόνο 128 πολιτογραφηθέντες. Η αναντιστοιχία αυτή, πρόσθεσε, είχε ως αποτέλεσμα ο ΚΟΑΓ να λάβει συνολικές δωρεές ύψους 11 εκατομμυρίων ευρώ, αντί για πέραν των 100 εκατομμυρίων ευρώ που θα έπρεπε να είχε λάβει «εάν τηρούνταν οι κανόνες».
«Καλούμε τις αρμόδιες αρχές του κράτους να βρουν τους τρόπους να εισπράξουν τα νενομισμένα έσοδα που οφείλονται στον ΚΟΑΓ, γεγονός που θα συμβάλει στην υλοποίηση των σχεδίων του οργανισμού», κατέληξε.
Εκ μέρους της ΔΗΠΑ-Συνεργασίας, ο Βουλευτής Μαρίνος Μουσιούττας, δήλωσε ότι ακούστηκαν οι απόψεις του ΚΟΑΓ και δόθηκαν απαντήσεις σε ερωτήματα του Υπουργείου Εσωτερικών, πλην όμως το μεγάλο ερώτημα της επίλυσης του στεγαστικού προβλήματος, παραμένει.
Πρόσθεσε ότι η ΔΗΠΑ-Συνεργασία είχε υποβάλει πριν ενάμιση χρόνο υπόμνημα στον Υπουργό Εσωτερικών, με το οποίο ζητούσε τη συγκέντρωση όλων των προγραμμάτων και τον φορέων σε ένα, και θα ασχολείτο με την στεγαστική πολιτική.
«Θα επιμένουμε ξανά στους προϋπολογισμούς του 2023 στην πρότασή μας για να σταματήσει αυτή η γάγγραινα που υπάρχει, το ενοίκιο και τα προβλήματα στέγασης, να εκλείψουν», είπε ο κ. Μουσιούττας. Τέλος, ανέφερε ότι στην Κύπρο του 2022 δεν περιποίει τιμή σε κανένα η ύπαρξη αστέγων και κάλεσε για άμεση λήψη αποφάσεων.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασίας Πολιτών, Σταύρος Παπαδούρης δήλωσε ότι υπάρχουν σχέδια από τα οποία οι πολίτες θα αρχίσουν να επωφελούνται από το 2024 και μετά. «Αντιλαμβάνομαι ότι ο ΚΟΑΓ θα έχει συνάντηση με το σύνδεσμο τραπεζών και ελπίζω ότι θα προχωρήσει και θα δώσει κάποιες λύσεις στο θέμα αγοράς ακινήτων σπιτιών και διαμερισμάτων», είπε.
Η Βουλεύτρια του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασίας Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου δήλωσε ότι αυξήθηκαν τα ενοίκια, ενώ ο μέσος μισθός ειδικά στον ιδιωτικό τομέα έχει μείνει καθηλωμένος.
Ο ΚΟΑΓ, είπε η κ. Ατταλίδου, θα έπρεπε σύμφωνα με τους υπολογισμούς να είχε εισπράξει κατά μέσο όρο 100 εκατομμύρια, αντί αυτού έχει εισπράξει 11 εκατομμύρια. Αυτό ήταν ευθύνη του Υπουργείου Εσωτερικών, είπε, το οποίο «υπό συνθήκες αδιαφάνειας και χωρίς ενημέρωση στη Βουλή εξέδιδε χρυσά διαβατήρια» και δεν εφάρμοζε τους όρους. «Όταν κάνουμε αξιολόγηση αυτού του κακόφημου ΚΕΠ στο τέλος θα δούμε ότι μας στοίχισε», σημείωσε η κ. Ατταλίδου. Αναφορικά με τους άστεγους, είπε δεν είναι δυνατόν ευάλωτες ομάδες και ειδικά ηλικιωμένοι, να μην έχουν στέγη.
Εκ μέρους του Κινήματος «Ενεργώ», ο εκπρόσωπός του Λευτέρης Γεωργίου, δήλωσε ότι σήμερα οι Βουλευτές/Βουλεύτριες ήρθαν αντιμέτωποι με την πραγματική αλήθεια. Είναι απαράδεκτο, είπε, να υπάρχουν ηλικιωμένοι άστεγοι, λόγω των ψηλών ενοικίων, των εξώσεων και των εκποιήσεων της πρώτης κατοικίας. Άνθρωποι έχουν μείνει στο δρόμο και ακούμε μόνο «θα», ανέφερε. Η Κυβέρνηση δεν έχει εφαρμόσει στεγαστική πολιτική εδώ και δέκα χρόνια και δεν ζητάει στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κατέληξε ο κ. Γεωργίου.
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Κέντρων Αναψυχής (Άδειες Εκπομπής Ήχου) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2021
Ο περί Χώρων Αναψυχής (Άδειες Εκπομπής Ήχου) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2021
Οι περί Κέντρων Αναψυχής (Άδειες Εκπομπής Ήχου και Τέλη) Κανονισμοί του 2021
Η Επιτροπή εξέτασε τα πιο πάνω σχέδια νόμου σκοπός των οποίων είναι η αναθεώρηση των βασικών νόμων, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερος ο έλεγχος των ορίων εκπομπής ήχου από τους χώρους αναψυχής.
Στο πλαίσιο της συζήτησης διατυπώθηκαν προβληματισμοί και απόψεις τόσο από μέλη της Επιτροπής όσο και από εκπροσώπους των εμπλεκόμενων φορέων και ζητήθηκαν πρόσθετες επεξηγήσεις από τους εκπροσώπους των αρμόδιων υπηρεσιών και εμπλεκόμενων φορέων. Η συζήτηση θα συνεχιστεί σε επόμενη συνεδρία της Επιτροπής.
Nomoplatform–ΚΥΠΕ-ΓΤΒ