Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 28/03/2023, πραγματοποίησε κοινή συζήτηση με την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων-Εγκλωβισμένων-Αγνοουμένων και Παθόντων, όπου εξέτασαν την ανάγκη δημιουργίας ειδικού σχεδίου για τους προσφυγικούς οικισμούς, τους κυβερνητικούς συνοικισμούς και τις πολύτεκνες οικογένειες με σκοπό την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχιας, που να αφορά την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, σχέδια εξοικονόμησης και σχέδια για τις μεταφορές όπως επιδότηση αγοράς ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Σχέδια για ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας για πρόσφυγες και πολύτεκνους ζητούν Βουλευτές
Βουλευτές ζήτησαν από τους αρμόδιους φορείς να δημιουργήσουν δύο ειδικά σχέδια για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, εξοικονόμηση ενέργειας και επιδότηση ηλεκτροκίνησης για πρόσφυγες και για πολύτεκνες οικογένειες. Συμφωνήθηκε όπως οι αρμόδιοι φορείς επανέλθουν μετά το Πάσχα με προτάσεις.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης ανέφερε ότι όσον αφορά τους πρόσφυγες είναι αναγκαιότητα να ετοιμαστεί ένα σχέδιο που θα αμβλύνει το κόστος που πληρώνει ο πρόσφυγας στο πλαίσιο της διαχείρισης της ενεργειακής φτώχιας.
Πρόσθεσε ότι εξίσου σημαντική είναι η ανάγκη δημιουργίας ειδικού σχεδίου για τις πολύτεκνες οικογένειες για ΑΠΕ, εξοικονόμηση ενέργειας και ηλεκτροκίνηση. Πρόσθεσε ότι χρειάζεται αυτές οι κατηγορίες να αντιμετωπιστούν ως ξεχωριστές κατηγορίες και θα πρέπει να μελετηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει η αγορά για μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος. Είπε επίσης ότι το θέμα θα μελετηθεί μετά το Πάσχα σε ειδική συνεδρία στην παρουσία των πολιτικών προϊσταμένων των αρμοδίων Υπουργείων.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα είπε ότι η Επιτροπή άνοιξε τη συζήτηση για να δουν αν μπορεί να προχωρήσει η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών σε προσφυγικούς συνοικισμούς ή η επιδότηση σε πολύτεκνες οικογένειες. Πρόσθεσε ότι ζήτησαν το συντομότερο να έρθουν με προτάσεις τα αρμόδια υπουργεία Ενέργειας και Εσωτερικών. Είπε ακόμα ότι το ΑΚΕΛ ανέφερε ότι το Υπουργείο θα πρέπει να μελετήσει σχέδια και για τρίτεκνες οικογένειες και για μονογονιούς.
Παράλληλα σημείωσε ότι αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή είναι να φτιαχτούν τα κτήρια στους συνοικισμούς για να μην πέσουν πάνω στους ανθρώπους και μετά να δουν αν θα μπουν φωτοβολταϊκά. Είπε επίσης ότι η Βουλή περιμένει εδώ και επτά χρόνια να αρθεί η αδικία για ένταξη στην ειδική διατίμηση 08 της ΑΗΚ αιμοκαθαρόμενων ασθενών και ασθενών με κατά πλάκα σκλήρυνση που δεν είναι εγγεγραμμένοι στον Παγκύπριο Σύνδεσμο.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου, είπε ότι το κράτος θα πρέπει σταδιακά να εξεύρει τους τρόπους για να αναχαιτιστεί η ενεργειακή φτώχια των πολιτών και οι αυξήσεις στα προϊόντα από την αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος. Ζήτησε να υπάρξει αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας προς όφελος των νοικοκυριών.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Μιχάλης Γιακουμή είπε ότι απέστειλε επιστολή στον Υπουργό Ενέργειας με εισηγήσεις για το πώς μπορούν να βοηθηθούν οι πρόσφυγες και οι πολύτεκνοι. Ανέφερε ότι η επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος είναι πολύ κοστοβόρα και ανέφικτη και πρότεινε τη δημιουργία φωτοβολταϊκού πάρκου σε κρατική γη με κρατική ή ιδιωτική πρωτοβουλία για ηλεκτροδότηση των προσφυγικών συνοικισμών.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Ζητούν νέα σχέδια για φωτοβολταϊκά σε ευάλωτους
Επιπρόσθετα, η Επιτροπή συζήτησε το ακόλουθο θέμα:
Ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων για τους καταναλωτές
Η Επιτροπή συζήτησε το πιο πάνω θέμα μέσω του οποίου εξετάστηκε η ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων για τους καταναλωτές από την πρόσφατη αύξηση, καθώς και την πιθανότητα περαιτέρω αύξησης των δανειστικών επιτοκίων σχετικά με τις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις (ΜΕΧ) και την αδυναμία των δανειοληπτών να ανταποκριθούν σε αυξημένες δόσεις.
Κριτική σε ΥΠΟΙΚ αλλά και ΚΤΚ με αφορμή την αύξηση των επιτοκίων
Άδοξα έληξε η συνεδρία της Επιτροπής Ενέργειας που συζητούσε το θέμα των αυξημένων επιτοκίων και την ανάγκη προστασίας των δανειοληπτών, αφού θεωρήθηκε ότι η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου (ΚΤΚ) δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς απαντήσεις. Παράλληλα Βουλευτές τοποθετήθηκαν στον απόηχο των χθεσινών δηλώσεων του Υπουργού Οικονομικών στην Επιτροπή Οικονομικών.
Τη διακοπή ζήτησε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα, ενώ η Επιτροπή αποφάσισε στη συνέχεια να πραγματοποιηθεί μια νέα κοινή συνεδρία με την Επιτροπή Οικονομικών για το θέμα, με τη συμμετοχή τόσο του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας όσο και του Υπουργού Οικονομικών.
Ο εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας έδωσε στην Επιτροπή κάποια στοιχεία σύμφωνα με τα οποία το διατραπεζικό επιτόκιο αυξήθηκε 3,3% από τον Ιούλιο, ενώ υπήρξε αύξηση 3,5% περίπου στο δεκαετές κυβερνητικό ομόλογο. Παράλληλα είπε ότι η αύξηση στα δανειστικά επιτόκια στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις ήταν περίπου γύρω στο 1%.
Σημείωσε επίσης ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχουν και αρκετά δάνεια με σταθερά επιτόκια, ωστόσο τα περισσότερα είναι κυμαινόμενα. Κάποια από τα κυμαινόμενα, πρόσθεσε είναι συνδεδεμένα με το βασικό επιτόκιο της. Τη δεδομένη στιγμή, ανέφερε, αυξήθηκαν τα επιτόκια αλλά όχι στο μέγιστο ποσοστό της ΕΚΤ. Την ίδια ώρα είπε ότι κάποια στοιχεία από τα πιστωτικά ιδρύματα ακόμα ελέγχονται και θα δοθούν στη Βουλή στη συνέχεια.
Παράλληλα παραδέχτηκε ότι η ΚΤΚ ανησυχεί για την αύξηση των επιτοκίων αφού δεν επιθυμούν νέα ΜΕΔ και για αυτό υπήρξε η προτροπή του Διοικητή για έγκαιρες αναδιαρθρώσεις.
Ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου, έθεσε επίμονα ερωτήματα προς την ΚΤΚ για ζητήματα όπως το ποσοστό των δανείων που είναι με σταθερό επιτόκιο και για πόσο καιρό. Σημείωσε παράλληλα ότι ένα 30% περίπου των καταθετών είναι εκτός τραπεζικού συστήματος λόγω της πώλησης των δανείων σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων.
Παράλληλα είπε ότι είναι αντιφατικό να μην αυξάνονται τα καταθετικά επιτόκια την ώρα που υπάρχει νομισματική πολιτική που στοχεύει στην καταπολέμηση του πληθωρισμού.
Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να αναμένονται νέες αυξήσεις επιτοκίων, ωστόσο δεν μπορεί να αφεθεί η κοινωνική πολιτική στο έλεος των επιτοκίων.
Βολές για δηλώσεις ΥΠΟΙΚ
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, αναφερόμενος στις χθεσινές δηλώσεις του ΥΠΟΙΚ είπε ότι η καλύτερη βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε στους πολίτες είναι να τους λέμε αλήθειες, δηλαδή ότι το κύμα αυξήσεων των δανειστικών επιτοκίων δεν έχει τελειώσει. Πρέπει, ανέφερε, να προετοιμάζουμε τον κόσμο για αυτό παρά να τον προετοιμάζουμε ότι θα μειωθούν. Είπε επίσης ότι το 1/3 των δανειοληπτών έχει σταθερό επιτόκιο σε όλη τη διάρκεια του δανείου του. Πρόσθεσε ότι δεν μπορεί η νομισματική πολιτική να ακολουθεί την πορεία μείωσης του πληθωρισμού και η δημοσιονομική πολιτική να ανατροφοδοτεί τον πληθωρισμό.
Όπως είπε οι εκλογές τελείωσαν και η Κυβέρνηση πρέπει να πολιτεύεται με βάση τις πραγματικότητες και όχι να συνεχίζει στη σφαίρα της επικοινωνιακής πολιτικής. Ο κ. Νεοφύτου, είπε ότι θα μπορούσε κάλλιστα ο ΥΠΟΙΚ να πει ότι προτίθεται η Κυβέρνηση να κάνει ένα στοχευμένο πρόγραμμα κοινωνικής πολιτικής λόγω αύξησης των επιτοκίων.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κυριάκος Χατζηγιάννης ανέφερε ότι δεν διανοείται ένας Υπουργός να επεμβαίνει στη νομισματική πολιτική της χώρας και να το παίζει συνδικαλιστής των δανειζόμενων, όπως έκανε χθες ο ΥΠΟΙΚ. Κάλεσε τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζα να πει μέχρι που μπορεί να γίνει αποδεκτή αυτή η παρέμβαση.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα ανέφερε ότι έχουν γίνει έξι αυξήσεις επιτοκίων και ότι όποιος και να φταίει το κόστος το πληρώνει ο πολίτης. Πρόσθεσε ότι σίγουρα οι τράπεζες ιδίως οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων έχουν αύξηση της κερδοφορίας και έθεσε το ερώτημα κατά πόσο μπορούν να περιορίσουν λίγο την κερδοφορία τους για να βοηθήσουν τους δανειολήπτες. Διερωτήθηκε επίσης κατά πόσο μπορούν να υπάρξουν σχέδια και πρωτοβουλίες από το ΥΠΟΙΚ και την ΚΤΚ για βιώσιμο δανεισμό σε ΜμΕ επιχειρήσεις και επιδότηση επιτοκίων για χαμηλά στρώματα.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου, εξέφρασε την άποψη ότι ένα δημοκρατικό και κοινωνικό κράτος θα πρέπει να λειτουργήσει με προοπτικές πρόληψης και θα πρέπει το κράτος και οι θεσμοί να προετοιμαστούν για να συνδράμουν, ώστε να προληφθούν τα όποια προβλήματα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και τους δανειολήπτες. Είπε επίσης ότι ο ΥΠΟΙΚ είπε χθες ότι θα έρθει με σχέδια για να αντιμετωπιστεί το θέμα και ότι βουλευτές που δεν ήταν παρόντες στη χθεσινή συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών δεν θα έπρεπε να σχολιάζουν.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακουμή έκανε λόγο για απαράδεκτες αυξήσεις των δανειστικών επιτοκίων και είπε ότι θα πρέπει να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις για τους δανειολήπτες και την οικονομία. Είπε επίσης ότι ένα νοικοκυριό θα επιλέξει πρώτα να θρέψει τα παιδιά του και μετά να αποπληρώσει τη δόση του και ανέφερε ότι αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα όλο και περισσότερα δάνεια θα κοκκινίζουν. Πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση θα πρέπει να βρει προστατευτικά μέτρα για τους δανειολήπτες αλλά και για να διατηρηθεί η χρηματοοικονομική ισορροπία.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης είπε ότι υπάρχουν παραδοχές από την ΚΤΚ ότι θα υπάρξει μάλλον αύξηση των ΜΕΔ. Πρόσθεσε ότι το ερώτημα τώρα είναι κατά πόσο μπορεί να επέμβει η ΚΤΚ και το ΥΠΟΙΚ για να επιβάλουν κάποιους περιορισμούς στα πιστωτικά ιδρύματα και κατά πόσο θέλει να επέμβει η ΚΤΚ. Πρόσθεσε ότι ενώ υπάρχει επιπρόσθετη κερδοφορία στις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, δεν υπάρχει η παραμικρή αύξηση στα καταθετικά επιτόκια. Παράλληλα είπε ότι η ΚΤΚ δεν έδωσε σε βάθος στοιχεία ώστε να εξευρεθούν οι κατάλληλες λύσεις. Διερωτήθηκε επίσης ποια άλλη λύση υπάρχει για τους δανειολήπτες, όταν δεν τους παρέχονται αναδιαρθρώσεις.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Στη Βουλή διοικητής KT και ΥΠΟΙΚ για τα επιτόκια
Stockwatch: Πυρά με φόντο τα ψηλά επιτόκια
Τέλος, η Επιτροπή εξέτασε τις ακόλουθες προτάσεις νόμου:
Ο περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Τροποποιητικός) Νόμος του 2023
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η τροποποίηση του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου, ώστε να προβλεφθούν τα ακόλουθα:
(α) η υποχρέωση των πελατών προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας ή συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση όπως, προτού συνάψουν σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με νέο προμηθευτή ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση, να εκπληρώνουν όλες τις υποχρεώσεις τους προς τον προηγούμενο προμηθευτή ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση, περιλαμβανομένης της πλήρους εξόφλησης των οφειλών τους,
(β) η υποχρέωση των πελατών να προσκομίζουν στον νέο προμηθευτή ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση απόδειξη πλήρους εξόφλησης των οφειλών τους προς τον προηγούμενο προμηθευτή ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση και
(γ) η εξουσία της ΡΑΕΚ να καθορίζει τους κανόνες όσον αφορά τις πιο πάνω υποχρεώσεις και να διασφαλίζει την εφαρμογή τους.
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις κρίνονται αναγκαίες, ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες πελάτες προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας συνάπτουν σύμβαση προμήθειας με νέο προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να προβαίνουν στην εξόφληση του προηγούμενου προμηθευτή.
Η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, αποφάσισε όπως συνεχίσει τη συζήτηση της υπό αναφορά πρότασης νόμου σε επόμενη συνεδρία της.
Να μην προκύψουν εγκλωβισμοί και στρεβλώσεις κατά τη μετάβαση στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού
Να μην προκύψουν εγκλωβισμοί και στρεβλώσεις κατά τη μετάβαση στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, ανέφεραν τα μέλη της Επιτροπής Ενέργειας, κατά τη συζήτηση σχετικά με τη ρύθμιση της υποχρέωσης των πελατών προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας να εκπληρώνουν όλες τις υποχρεώσεις τους πριν από τη σύναψη σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με νέο προμηθευτή.
Στις δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης είπε πως με πρωτοβουλία της Επιτροπής Ενέργειας έχει κατατεθεί πρόταση νόμου βάσει της οποίας η αλλαγή προμηθευτή ενέργειας θα πρέπει να είναι δυνατή νοουμένου ότι βεβαιώνεται η αποπληρωμή προηγούμενων λογαριασμών.
Προσέθεσε πως κατά τη συζήτηση που διεξήχθη η φιλοσοφία της πρότασης χαιρετίστηκε από όλα τα μέλη, υπήρξαν ωστόσο ταυτόχρονα προβληματισμοί, ενώ εκφράστηκαν αξιόλογες εισηγήσεις, όπως ο μη εγκλωβισμός οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές μέσα από τις διαφορές που υπάρχουν ευρύτερα με τη σύμβαση.
«Θα κάνουμε διορθώσεις στο κείμενο σε συνεργασία με τη ΡΑΕΚ, το Υπουργείο Ενέργειας και τη Νομική Υπηρεσία με στόχο το κείμενο της πρότασης νόμου να καταλήξει στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση», κατέληξε ο κ. Χατζηγιάννης.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα είπε πως η επιτροπή διαπίστωσε μετά από δημοσιεύματα των ΜΜΕ ότι μεγάλοι πελάτες έχουν αποχωρήσει από την ΑΗΚ στα πλαίσια της μεταβατικής περιόδου της αγοράς ηλεκτρισμού και έχουν πάει σε νέους προμηθευτές αφήνοντας χρέη πολλών εκατομμυρίων προς την ΑΗΚ, κάτι που έχει ήδη ξεκινήσει να δημιουργεί προβλήματα ρευστότητας στην Αρχή.
Προσέθεσε πως συζητήθηκε πρόταση νόμου, την οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (η ΡΑΕΚ, το Υπουργείο Ενέργειας, οι Σύνδεσμοι των εταιρειών ΑΠΕ, η Νομική Υπηρεσία αλλά και η ΑΗΚ και ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής) αντιμετωπίζουν θετικά και έχουν καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις.
«Ζητούμε να μην υπάρξουν στρεβλώσεις και κενά, να γίνει κάτι σωστό έτσι ώστε ούτε προβλήματα στην ΑΗΚ να δημιουργήσουμε, ούτε στις ιδιωτικές εταιρείες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά βεβαίως ούτε και στους καταναλωτές που επιθυμούν να αλλάξουν προμηθευτή», τόνισε ο κ. Κώστα, συμπληρώνοντας πως έχουν ζητηθεί γραπτές εισηγήσεις ώστε η επιτροπή να ετοιμάσει ένα νέο αναθεωρημένο κείμενο σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία και να μπορέσει να προχωρήσει η υπόθεση.
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Τέλος στα «φέσια» από λογαριασμούς ρεύματος
Nomoplatform-ΚΥΠΕ
