H Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 07/04/2022, εξέτασε την ακόλουθη ειδική έκθεση:
Ειδική Έκθεση 1.2.2022 (ΓΔΔΧ/01/2022) – Έλεγχος του Γραφείου Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους
Στόχος της Κυβέρνησης είναι να μειωθεί στο 94% του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος ως το τέλος του 2022, δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, σημειώνοντας ωστόσο ότι δεν γνωρίζει πόσο θα ανατραπεί αυτό λόγω της οικονομικής κρίσης και ως απότοκο του πολέμου.
Στις δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας, ο Υπουργός Οικονομικών δήλωσε πολύ ικανοποιημένος για τα πορίσματα της έκθεσης, η οποία «εξαίρει τον τρόπο λειτουργίας αλλά και τη διαχείριση το του δημοσίου χρέους από το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών», προσθέτοντας πως περιλαμβάνει ακόμη κάποιες συστάσεις, τις οποίες θα μελετήσει. «Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό τμήμα του Υπουργείου Οικονομικών, αφορά τη διαχείριση του δημοσίου χρέους, αφορά το πώς αντιδρούμε κατά τις περιόδους κρίσης», ανέφερε.
«Τα τελευταία χρόνια ζούμε τη μία κρίση πίσω από την άλλη και η επιτυχής διαχείριση του δημόσιου χρέους εκεί όπου χρειάζεται να παρέμβουμε με το χαμηλότερο κόστος για τον καταναλωτή, με το χαμηλότερο κόστος για τον φορολογούμενο να εξασφαλίσουμε εκείνες τις δυνάμεις που μας δίνουν τα εφόδια να δώσουμε τη μάχη έναντι των κρίσεων, και παράλληλα να διασφαλίσουμε και τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους», συμπλήρωσε ο κ. Πετρίδης, τονίζοντας πως «διασφαλίσαμε τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, κάτι που γίνεται παραδεκτό και από την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, αλλά και από τους οίκους αξιολόγησης».
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, σημείωσε, «ότι η Κύπρος κατά τη διάρκεια των δύο αυτών κρίσεων έχει λάβει δύο συνεχόμενες αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης, μία από τους Moody’s και μία από το DBRS. Με αυτή τη σοβαρότητα θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε και στις ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες και προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο επόμενο διάστημα λόγω και του διεθνούς πληθωρισμού, αλλά και των στρεβλώσεων που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία».
Ερωτηθείς για την πορεία του πληθωρισμού, ο Υπουργός απάντησε ότι το θέμα του πληθωρισμού θα εξαρτηθεί από την ένταση και τη διάρκεια του πολέμου. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα, αλλά εγώ προσωπικά δεν αναμένω ότι είναι ένα θέμα το οποίο θα λήξει σύντομα», σχολίασε σχετικά.
Σε ερώτηση αναφορικά με τα πιθανά εργαλεία διαχείρισης του προβλήματος, απάντησε πως η κυβέρνηση έχει προβεί σε σειρά στοχευμένων ενεργειών ούτως ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να πληγούν συγκεκριμένοι τομείς και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
«Έχουμε μειώσει τον φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα, η μόνη χώρα που έκανε κάτι τέτοιο, με την Κύπρο να διατηρεί την πιο χαμηλή τιμή καυσίμων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχουμε μειώσει οριζόντια από 19% σε 10% την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, έχουμε επιπλέον στοχεύσει μείωση 5% στους ευάλωτους. Πιο στοχευμένα, έχουμε αυξήσει κατά 50% το επίδομα στις ορεινές περιοχές λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών στις οποίες ζουν ενδεχομένως πιο ευάλωτοι συνάνθρωποί μας», είπε.
Πρόσθεσε ότι «έχουμε δώσει προηγουμένως βοήθεια ακόμη 18 εκατομμυρίων στον πληγέντα κλάδο των κτηνοτρόφων, ενώ χθες το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε άλλα 8,5 εκατομμύρια για στήριξη στους αιγοκτηνοτρόφους, σε συγκεκριμένους τομείς της γεωργίας ώστε να μην κινδυνεύσουμε να μείνουμε χωρίς υλικά και με αυτόν τον τρόπο να συγκρατηθούν κάπως οι τιμές».
«Αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορεί το κράτος να συμπληρώσει με δημόσιους πόρους τον πληθωρισμό σε καμία χώρα του κόσμου, αλλά θα στοχεύσουμε αυτές οι επιπτώσεις, όσο και αν συνεχιστούν, να μην έχουν τις τόσο αρνητικές επιπτώσεις για τους ευάλωτους», συνέχισε ο Υπουργός, υπογραμμίζοντας πως «έχουμε ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα, φροντίσαμε να καλύψουμε εν μέρει τον τουρισμό, φροντίσαμε να διασφαλίσουμε σιτηρά από τρίτες χώρες, έχουμε πρόγραμμα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων που λειτουργούν ώστε να διατηρήσουμε στον καλύτερο βαθμό την οικονομική παραγωγή της χώρας και την ευμάρεια».
«Σίγουρα θα υπάρξουν επιπτώσεις και θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, η κυβέρνηση όμως και στοχευμένα αλλά και με ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα και ιδιωτικών επενδύσεων θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε όσο τον δυνατόν καλύτερα σε αυτές τις προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν όλες οι ευρωπαϊκές οικονομίες τα επόμενα χρόνια. Εδώ χρειάζεται σοβαρότητα, συνέπεια και όχι λαϊκισμοί», ανέφερε.
Σε ερώτηση το τρέχον ύψος και την πορεία του δημοσίου χρέους, ο κ . Πετρίδης ανέφερε πως το δημόσιο χρέος το 2019 είχε μειωθεί στο 91% του ΑΕΠ, προσθέτοντας πως «το 2020, λόγω του έκτακτου δανεισμού στον οποίο προβήκαμε στις αγορές για να στηρίξουμε την κοινωνία την ώρα της κρίσης με σχεδόν 3 τρισεκατομμύρια ευρώ, το χρέος είχε ανέβει στο 115,4% του ΑΕΠ».
«Τώρα έχει μειωθεί στο 103,9% του ΑΕΠ, και αυτό εκτιμήθηκε πάρα πολύ και από τους οίκους αξιολόγησης», είπε.
Ο στόχος μας για το τέλος του 2022, πρόσθεσε, «είναι 94%», σημειώνοντας ότι «φυσικά αυτό δεν ξέρω πόσο θα ανατραπεί λόγω της οικονομικής κρίσης και ως απότοκο του πολέμου».
Είναι όμως, είπε, «σε ικανοποιητικά επίπεδα σε σχέση με το τι θα μπορούσε να είναι λόγω της κρίσης, αν δούμε και σε σύγκριση και με άλλες χώρες της ΕΕ έχουν πολύ μεγαλύτερο δανεισμό». «Μέσω του προγράμματός μας ως το τέλος του 2025 το χρέος θα είναι στο 75%, αλλά σε αυτές τις συνθήκες αβεβαιότητας και οικονομικής ανωμαλίας που επικρατούν διεθνώς δεν είναι σίγουρες όλες αυτές οι προβλέψεις», κατέληξε.
Η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου εξέφρασε και αυτή από την πλευρά της μεγάλη ικανοποίηση για τα «πολύ καλά λόγια που έχει ήδη πει ο Γενικό Ελεγκτής για τον τρόπο λειτουργίας αλλά και για τα αποτελέσματα που έχει φέρει το Γραφείο Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους διαχρονικά, αλλά και για την αγαστή συνεργασία που υπάρχει μεταξύ των τεχνοκρατών του γραφείου και του ίδιου του Υπουργού Οικονομικών και του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών».
«Θέλουμε επίσης να εκφράσουμε τα συγχαρητήρια μας για το γεγονός ότι διαχρονικά την τελευταία δεκαετία έχει αναχρηματοδοτηθεί το δημόσιο χρέος με πιο φθηνό δανεισμό, έχουν μειωθεί δραματικά οι αποδόσεις των ομολόγων και έχουν μειωθεί και οι δαπάνες για τους τόκους που πληρώνουμε τα χρεολύσια κατά 1/3 το οποίο δημιουργεί πλεονάσματα τα οποία επιστρέφονται πίσω στους πολίτες», προσέθεσε η κ. Ορφανίδου.
Λόγω της εξαιρετικής δουλειάς του γραφείου διαχείρισης δημόσιου χρέους, είπε, «έχουμε ήδη για πρώτη φορά εδώ και μία δεκαετία την αναβάθμιση από οίκο αξιολόγησης πέρα από την πρώτη επενδυτική βαθμίδα και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και έχει ιδιαίτερη σημασία ότι γίνεται σε μια περίοδο, σε μια εποχή, που υπάρχει μια μεγάλη κρίση κι αυτό αποδεικνύει για ακόμα μια φορά την εμπιστοσύνη που υπάρχει μακροπρόθεσμα από τους ξένους επενδυτές στη σταθερότητα της κυπριακής οικονομίας».
Επιπλέον, η Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ στάθηκε στο γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει πρόσφατα εξαγγείλει την έκδοση ενός πράσινου ομολόγου, «το οποίο θα χρηματοδοτήσει μεγάλα έργα τα οποία θα οδηγήσουν την Κύπρο στο 2030 στην πράσινη ανάπτυξη. Αυτή η εξαιρετική διαχείριση στόχο έχει τη μείωση του δημόσιου χρέους μέχρι το τέλος του 2022 στο 94% , κάτι που έχει αναφέρει και ο ίδιος ο Υπουργός Οικονομικών».
Δηλώσεις μετά το πέρας των εργασιών της Επιτροπής έκανε και η Βουλεύτρια του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η οποία τόνισε ότι «το δημόσιο χρέος αφορά σύμβαση μεταξύ των γενεών. Δανειζόμαστε εμείς σήμερα, οι επόμενες γενιές θα πρέπει να τα εξοφλήσουν. Ως εκ τούτου, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στα δάνεια τα οποία γίνονται. Και ο Γενικός Ελεγκτής έθεσε θέμα ότι οι διαδικασίες θα πρέπει να είναι πιο διαφανείς, πιο ελέγξιμες κατά κάποιο τρόπο, και να υπάρχουν περισσότερες ασφαλιστικές δικλείδες και λιγότερες πολιτικές παρεμβάσεις».
Η κ. Χαραλαμπίδου ανέφερε επίσης πως τέθηκαν ερωτήματα στον Υπουργό για το πώς σκοπεύει η Κυβέρνηση να διαχειριστεί την κατάσταση «δεδομένης της ύφεσης που περνούμε και περάσαμε με την πανδημία, αλλά και της επερχόμενης ύφεσης λόγω του ουκρανικού.
«Αυτό που μας ανησυχεί δε είναι να υπάρξει μία πολύ συνετή πολιτική γιατί ζούμε στην Κύπρο, έχουμε δει τι συμβαίνει σε προεκλογικές περιόδους και δεν θα ήθελα να δω εικόνες να ανοίγουν τα δημόσια ταμεία προεκλογικά απλώς και μόνο για διασφάλιση ψήφων. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την κυπριακή οικονομία», προσέθεσε, εκφράζοντας επίσης την ανησυχία της πως «το χρέος δεν δημιουργείται για επενδύσεις, δεδομένου ότι τα κονδύλια ανάπτυξης μένουν αχρησιμοποίητα σε ένα ποσοστό».
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΜΕ:
Stockwatch: Άγνωστος Χ οι επιπτώσεις ουκρανικού στο χρέος
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
