Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 11/05/2023, εξέτασε την ακόλουθη ειδική έκθεση:
Έλεγχος Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως – Ειδική Έκθεση 16.12.2022 (ΥΔΔΤ/02/2022)
Ένταξη ΣΥΟΠ στην Αστυνομία και νομοσχέδιο για ψευδείς καταγγελίες εναντίον αστυνομικών
Με 724 άτομα λιγότερα λειτουργεί η αστυνομία και εξετάζεται τρόπος αξιοποίησης των ΣΥΟΠ που αποχωρούν από την Εθνική Φρουρά, δήλωσε η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, η οποία ταυτόχρονα ανακοίνωσε την ετοιμασία νομοσχεδίου «για να υπάρχουν συνέπειες για οποιονδήποτε προβεί σε ψευδείς καταγγελίες» εναντίον αστυνομικών στην Ανεξάρτητη Αρχή Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας (ΑΔΙΠΑ) ή σε μία ανακριτική αρχή.
Μιλώντας στην συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής, η οποία συζήτησε την ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας του 2021 για το Υπουργείο Δικαιοσύνης, η κ. Προκοπίου είπε ότι θα έρθει σύντομα στη Βουλή για να νομοθετηθεί το ζήτημα των ψευδών, κακόβουλων και κακόπιστων καταγγελιών εναντίον μελών της αστυνομίας στην Ανεξάρτητη Αρχή Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας (ΑΔΙΠΑ), με την οποία έχει ήδη συζητήσει το θέμα.
«Αν γίνει μια ψευδής καταγγελία θα υπάρχουν συνέπειες», ανέφερε, και πρόσθεσε ότι θέλουμε την βοήθεια της Βουλής έτσι ώστε να νομοθετηθεί και η περίπτωση που γίνονται ψευδείς καταγγελίες όχι μόνο στην ΑΔΙΠΑ, αλλά και σε οποιανδήποτε άλλη ανακριτική αρχή.
Σημείωσε ότι πιθανότατα πολλές φορές γίνονται καταγγελίες κατά αστυνομικών «ως αντίβαρο για τις δικές τους καταγγελίες εναντίον κάποιου» πολίτη.
Ανέφερε επίσης ότι σήμερα ο νόμος προβλέπει συνέπειες για ψευδείς καταγγελίες ενάντια στον οποιονδήποτε και πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να ισχύει και στην περίπτωση που υπάρχουν ψευδείς καταγγελίες ενώπιον μίας ανακριτικής αρχής, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει, όπως είπε, «ότι θέλουμε να αποθαρρύνουμε το οποιοδήποτε μέλος της κοινωνίας μας, οποιονδήποτε πολίτη, από το να προβαίνει σε καταγγελίες αν υπάρχει σοβαρός λόγος για κάτι τέτοιο, ενάντια σε μέλος της Αστυνομίας».
Εξάλλου, αναφέροντας ότι σήμερα η αστυνομική δύναμη αριθμεί περίπου 5.000 άτομα, η κ. Προκοπίου είπε ότι υπάρχουν συνεχώς ανοικτές διαδικασίες προσλήψεων, οι οποίες διαρκούν αρκετό καιρό, ενώ σημείωσε ότι η εκπαίδευση των αστυνομικών διαρκεί τρία χρόνια.
Ανέφερε ότι μια πρόταση που εξετάζουμε είναι “αν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους ΣΥΟΠ που αποχωρούν από την Εθνική Φρουρά στην ηλικία των 42 ετών».
«Αυτοί οι άνθρωποι είναι άρτια εκπαιδευμένοι, έχουν συμβάλει σε θέματα ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, και αυτή η πρόταση που έγινε στο Υπουργείο μας από τον (Πρόεδρο της ΕΔΕΚ) κ. Σιζόπουλο εκ μέρους της ΕΔΕΚ, είναι κάτι που βλέπουμε θετικά, και ως Υπουργείο, αλλά και ως ηγεσία της Αστυνομίας», σημείωσε.
Ανέφερε ότι «πρέπει να βρούμε τη φόρμουλα για να μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει», έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της υποστελέχωσης της Αστυνομίας.
Αναφορικά με το θέμα της διαχείρισης της λαθρομετανάστευσης από την Αστυνομία που έθιξε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου, Ζαχαρίας Κουλίας, η Υπουργός εξέφρασε την ελπίδα «με τη δημιουργία του Υφυπουργείου Μετανάστευσης να μπορέσει να δρομολογηθεί μια διαδικασία που να επιτρέπει περισσότερες αποτελεσματικές διαδικασίες και για τις επιστροφές και για τις εξετάσεις των αιτήσεων», προσθέτοντας ότι και πάλι το κέντρο βάρους ανήκει στην Αστυνομία, η οποία βρίσκεται παντού.
Σε σχέση με το κρατικό αρχείο, η κ. Προκοπίου είπε ότι το κρατικό αρχείο «είναι πάρα πολύ σημαντικό και από ιστορικής απόψεως», καθώς διαθέτει θησαυρούς, προσθέτοντας ότι το αρχείο θα ενισχυθεί με ένα εξειδικευμένο άτομο και παράλληλα θα δρομολογηθεί η στέγαση του σε νέο κτίριο.
Αναφορικά με την υποστελέχωση, ο Αρχηγός της Αστυνομίας, Στέλιος Παπαθεοδώρου, είπε ότι προσλήψεις στην Αστυνομία έγιναν το 2017, το 2020, το 2021 και το 2022, προσθέτοντας ότι επειδή ήταν κοινή η προκήρυξη νέων θέσεων είχαμε την υποχρέωση να παραχωρούμε κάποια μέλη και στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, σε αντίθεση με σήμερα.
Αναφέροντας ότι υπάρχουν 4 διαδικασίες σε εξέλιξη, ο κ. Παπαθεοδώρου είπε ότι τέλος Μαϊου θα προσληφθούν 240 άτομα, ενώ στις 8 περασμένου Απριλίου έγιναν γραπτές εξετάσεις για κανονικούς αστυνομικούς.
Ανέφερε, επίσης, ότι βγήκαν ήδη τα αποτελέσματα για ειδικούς αστυνομικούς, και ότι ολοκληρώνεται η εκπαίδευση 218 συμβασιούχων ειδικών αστυνομικών, στους οποίους θα ανατεθούν καθήκοντα σε σχέση με το μεταναστευτικό.
Πρόσθεσε πως τον ερχόμενο Δεκέμβριο θα υπάρξουν νέες εξετάσεις για ειδικούς αστυνομικούς και τον Ιανουάριο του 2024 νέες εξετάσεις για κανονικούς αστυνομικούς.
Αναλύοντας την έκθεση της ΕΥ, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, είπε ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 η Αστυνομία προκήρυξε ανοιχτό διαγωνισμό για την πενταετή/5.000 ωρών επιθεώρηση δύο ελικοπτέρων BELL 412, με εκτιμώμενη αξία τα €2.689.075 και πρόσθεσε ότι η προσφορά κατακυρώθηκε σε τσέχικη εταιρεία για συνολικό ποσό εκτιμημένης δαπάνης της σύμβασης τo €1.502.795.
Πρόσθεσε ότι στις 10.2.2020, υπογράφηκε η σχετική σύμβαση, όπου γίνεται αναφορά σε συνολική αξία της σύμβασης ύψους €925.824 για την πενταετή/5.000 ωρών επιθεώρηση των δύο ελικοπτέρων.
Ανέφερε επίσης ότι στο αντικείμενο της σύμβασης γίνεται αναφορά στην παροχή εξαρτημάτων με έκπτωση 10% επί του καταλόγου της κατασκευάστριας εταιρείας και καθορίζεται το κόστος επιπρόσθετης μέσης εργατοώρας στα €104,79. Πρόσθεσε ότι το συνολικό ποσό της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου υπολογίστηκε στα €1.502.795.
Μέχρι την ημερομηνία ολοκλήρωσης του ελέγχου, διαπιστώσαμε ότι το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε στο πλαίσιο της πιο πάνω σύμβασης ανήλθε στα €4.033.958, πλέον ΦΠΑ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους €2,5 εκ., σε σχέση με την αρχική εκτίμηση, πρόσθεσε.
Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ακόμη ότι σε ερώτημά της ΕΥ «για τους λόγους που οδήγησαν στη σημαντική αυτή υπέρβαση, μας αναφέρθηκε ότι κατά την επιθεώρηση προέκυψε η ανάγκη για επισκευή των μηχανών των δύο ελικοπτέρων».
Πρόσθεσε πως σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα της Αστυνομίας προς την ΕΥ, οι μηχανές του ενός ελικοπτέρου στάλθηκαν στην Αγγλία για επισκευή με επιπρόσθετο κόστος €1.123.941.
«Αυτό που έγινε, είναι παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που δεν επιτρέπει τέτοιου είδους τροποποίηση της σύμβασης, αλλά και παραβίαση της κυπριακής νομοθεσίας που επιτάσσει ότι για τέτοιες αλλαγές λαμβάνεται έγκριση από τα αρμόδια όργανα», υπογράμμισε ο Γενικός Ελεγκτής.
Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι η ΕΥ παραμένει στη θέση ότι η Αστυνομία ενήργησε «με τρόπο που συνιστά κατάφωρη παραβίαση της περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσίας» και «παρέλειψε να εξασφαλίσει τις αναγκαίες εγκρίσεις για τις πρόσθετες δαπάνες που διενήργησε», προσθέτοντας ότι «ο όλος χειρισμός δεικνύει ελλιπή προγραμματισμό της όλης διαδικασίας συντήρησης».
Στην αρχική της τοποθέτηση, η Υπουργός Δικαιοσύνης τόνισε πως για την ίδια «η τήρηση της νομιμότητας και των θεσμοθετημένων διαδικασιών είναι στόχοι αδιαπραγμάτευτοι», προσθέτοντας ότι αναμένει και απαιτεί «από όλους πλήρη συμμόρφωση με τις συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που δίδονται τόσο στο πλαίσιο των προληπτικών της παρεμβάσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων, όσο και στο πλαίσιο των εκάστοτε εκθέσεων που εκδίδει».
«Είναι για αυτό τον λόγο που μία από τις πρώτες συναντήσεις που είχα (με την ανάληψη των καθηκόντων της) ήταν η συνάντηση με τον ίδιο τον ΓΕ», όπου εξέφρασε την πρόθεση της για την μέγιστη μεταξύ τους συνεργασία, όπως επεσήμανε.
Ο Αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι δεν θεωρεί πως έγινε κατάχρηση από τον οποιονδήποτε και πρόσθεσε ότι η Αστυνομία είναι ένας οργανισμός που χρειάζεται τα ελικόπτερα, τα οποία είναι πολυεργαλεία, είτε για πυρκαγιές είτε για διασώσεις, είτε για λαθρομετανάσταση.
«Σκοπός μας είναι πάντα να έχουμε αεροπλοϊσιμα τρία ελικόπτερα», ενώ «υπήρξε εποχή που είχαμε ένα», ανέφερε, και πρόσθεσε πως δεν συμφωνεί ότι έγινε κατάχρηση εξουσιών από τον οποιονδήποτε.
Είπε ακόμη ότι είναι σε συνεννόηση με την Ελεγκτική Υπηρεσία «ούτε ώστε και στον μέλλον να μας συμβουλεύουν πως θα προχωρούμε γιατί μιλάμε για μεγάλα ποσά».
Ανέφερε επίσης ότι είναι σε εξέλιξη μελέτη «για να αποκτήσουμε μικρό ελικόπτερο για διαφορετικούς σκοπούς» από τα υφιστάμενα ελικόπτερα.
Σε ερώτηση από τον Βουλευτή του ΑΚΕΛ Χρίστο Χριστοφίδη αν ήταν προβλεπτή η ανάγκη ευρύτερης επισκευής των ελικοπτέρων, ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε ότι «είπαν τελικά ότι και τα δύο ήθελαν επισκευή» και πρόσθεσε πως η αναφορά του Αρχηγού Αστυνομία ότι «πάντα έτσι γινόταν δείχνει ότι ήταν προβλεπτή».
Σε ερώτηση του κ. Χριστοφίδη ότι στην περίπτωση που ήταν προβλεπτή η δαπάνη δεν θα έπρεπε να προϋπολογιστεί, ο κ. Μιχαηλίδης απάντησε καταφατικά, ενώ σε άλλη ερώτηση τι ενέργειες γίνονται για να αποφεύγονται στο μέλλον τέτοια φαινόμενα η Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι η λειτουργός που θα αναλάβει καθήκοντα εσωτερικού ελέγχου «θα διασφαλίσει περισσότερο ότι ακολουθούνται οι διαδικασίες και μαζί με τα τμήματα του Υπουργείου θα γίνει μια ανασκόπηση τι γίνεται μέχρι σήμερα και μια αναθεώρηση και βελτίωση αν χρειάζεται των διαδικασιών».
Σε ερώτηση της Βουλευτού του ΔΗΣΥ, Σάβιας Ορφανίδου, για το θέμα των κυβερνοεπιθέσεων, ο Αρχηγός Αστυνομίας είπε ότι οι κυβερνοεπιθέσεις δεν έπληξαν μόνο κυπριακές εταιρείες και πρόσθεσε ότι «αναλόγως πάμε καλά» σε σχέση με τις κυβερνοεπιθέσεις που έπληξαν την Κύπρο.
Με συνδρομή της Αστυνομίας «αποτρέψαμε άλλες 60 κυβερνοεπιθέσεις που μπορούσαν να γίνουν», ανέφερε, και πρόσθεσε ότι η υπηρεσία ηλεκτρονικού εγκλήματος της Αστυνομίας πήρε έπαινο από την Europol, ενώ σημείωσε ότι οι ηλεκτρονικοί της Αστυνομίας «θεωρούνται πάρα πολύ καλοί».
Εξάλλου, σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, η Υπουργός Δικαιοσύνης εξέφρασε ικανοποίηση «γιατί δεν υπάρχουν ιδιαίτερα σοβαρές επισημάνσεις, πέραν κάποιων μικρών εξαιρέσεων» που αφορούν τα τμήματα του Υπουργείου, είτε αυτό αφορά στη διοίκηση, στην Αστυνομία, στην Πυροσβεστική, στο Κρατικό Αρχείο και στις Φυλακές.
Η κ. Προκοπίου είπε ότι έχει δεσμευτεί ενώπιον της Βουλής και ήταν και σύσταση του Γ. Ελεγκτή για «την ανάθεση καθηκόντων εσωτερικού ελέγχου σε λειτουργό του Υπουργείου μας, η οποία θα αφοσιωθεί ακριβώς σε αυτά τα καθήκοντα, για να μπορούμε να είμαστε κι εμείς πλήρως εναρμονισμένοι με τις συστάσεις του ΓΕ και να είναι συνεχής ο έλεγχος που θα γίνεται εκ μέρους του Υπουργείου».
«Ευελπιστούμε όταν καταφέρουμε να έχουμε κοντά μας περισσότερα άτομα ως στελέχη του Υπουργείου, κάτι το οποίο έχει δρομολογηθεί ήδη, αυτός ο λειτουργός εσωτερικού ελέγχου να μεταμορφωθεί σιγά – σιγά σε μια μονάδα εσωτερικού ελέγχου με περισσότερα στελέχη», πρόσθεσε.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαχαρίας Κουλίας, είπε ότι «κατά γενικές γραμμές οι παρατηρήσεις του Γενικού Ελεγκτή έγιναν αποδεκτές από όλα τα τμήματα του Υπουργείου και από την Υπουργό και θεωρούν αυτές τις παρατηρήσεις ως καλή καθοδήγηση για να είναι προσεκτικότεροι στο μέλλον όσον αφορά την διαχείριση αυτού του δύσκολου Υπουργείου με πολλές υποχρεώσεις.
Αναφορικά με τα κόστη για τα διάφορα τμήματα του Υπουργείου, ο κ. Κουλίας είπε ότι η Αστυνομία στοιχίζει στο κράτος €272 εκ., η Πυροσβεστική Υπηρεσία €42 εκ., οι Φυλακές €23,1 εκ. και το Κρατικό Αρχείο που είναι «ο φτωχός συγγενείς» €1,2 εκ..
Ανέφερε ότι το Κρατικό Αρχείο είναι η ιστορία του τόπου και «είναι καιρός να μπουν τα ανάλογα ποσά στο Κρατικό Αρχείο, για να γίνει ανάλογη στελέχωση και να γίνουν οι σωστές κτιριακές εγκαταστάσεις». Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή θα στείλει επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον οποίο θα καλεί «να αναλάβει τα ανάλογα μέτρα για να αποκτήσουμε ένα σωστό κρατικό αρχείο».
Αναφορικά με το Τμήμα Φυλακών, ο κ. Κουλίας είπε ότι «με τη νέα Διεύθυνση των φυλακών υπό τον νέο Αστυνόμο Γιάννη Καπνουλά όλα βαίνουν καλώς και ομαλοποιήθηκε η κατάσταση, εξ ου δεν έχει ασχοληθεί κανένας με τις φυλακές», ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη νέων κτιριακών εγκαταστάσεων του τμήματος.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, είπε ότι το βασικό εύρημα του Γενικού Ελεγκτή αφορά στην προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την 5ετή επιθεώρηση δύο ελικοπτέρων της Αστυνομίας με κατακύρωση της προσφοράς σε τσέχικη εταιρεία, και πως στο τέλος της ημέρας οι επισκευές των ελικοπτέρων ανήλθαν 2,5 εκ. ευρώ περισσότερο από την αρχική πρόβλεψη.
«Για ακόμη μια φορά στην Επιτροπή Ελέγχου ερχόμαστε αντιμέτωποι με το προβληματικό θέμα της επάρκειας των προδιαγραφών οι οποίες έχουν κενά και αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο στις αναθέτουσες εταιρείες να επιβάλουν επιπρόσθετα κόστη», πρόσθεσε.
Η κ. Σούπερμαν κάλεσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης «να υιοθετήσει πλήρως και να εφαρμόσει τις συστάσεις του Γενικού Ελεγκτή».
Συναφείς δημοσιεύσεις στα ΜΕ:
Stockwatch: Έρχεται ελικόπτερο για περιπολίες «αμερικανικού στυλ»
Nomoplatform-ΚΥΠΕ