Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας στις 14/11/2022, εξέτασε τα ακόλουθα σχέδια νόμου:
Ο περί Ατόμων με Αναπηρίες (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2021
Η Επιτροπή εξέτασε τις πιο πάνω προτάσεις νόμου σκοπός των οποίων είναι η θεσμοθέτηση της υποχρέωσης παροχής προτεραιότητας σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους εξυπηρέτησης του κοινού, σε άτομα τα οποία εμπίπτουν σε καθορισμένες ομάδες πληθυσμού βάσει της προτεινόμενης νομοθεσίας, όπως άτομα με αναπηρία, εγκυμονούσες, ηλικιωμένοι.
Κατά τη συζήτηση, εκφράστηκε διαφωνία από την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, και την Βουλεύτρια του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, στο να συμπεριληφθούν στην πρόταση και οι έγκυοι, καθώς, όπως είπαν, η εγκυμοσύνη δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως ή να μετατρέπεται σε αναπηρία.
Ενδοιασμοί εκφράστηκαν από προσκεκλημένους και μέλη της Επιτροπής και για το ύψος του προβλεπόμενου προστίμου, €500, αλλά και για την πρακτική εφαρμογή των ελέγχων για το συγκεκριμένο μέτρο.
Σύμφωνα με την πρόταση, σε περιπτώσεις που υπάρχουν τέσσερα ταμεία σε λειτουργία, είτε σε ιδιωτικές ή σε δημόσιες υπηρεσίες, εκτός από τα νοσηλευτήρια και κέντρα υγείας, το ένα θα εξυπηρετεί ευάλωτα άτομα.
Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία, η εκ των εισηγητών, Βουλεύτρια του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου, ανέφερε ότι η συζήτηση αφορούσε στις δυο προτάσεις νόμου που είχε καταθέσει, για την προτεραιοποίηση ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, σε χώρους που εξυπηρετείται το κοινό, σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους. Οι ευάλωτες ομάδες είναι τα άτομα με αναπηρία, οι έγκυοι και οι συνταξιούχοι 75 χρονών και πάνω, πρόσθεσε.
Σημείωσε ότι μαζί με τις δυο αυτές προτάσεις νόμου συζητήθηκε και η πρόταση νόμου της Βουλεύτριας του ΔΗΚΟ Χριστιάνας Ερωτοκρίτου η οποία αφορά τροποποίηση στον περί Αναπήρων Νόμο, που αφορά επίσης την προτεραιοποίηση των ατόμων με αναπηρία σε σημεία λιανικής πώλησης.
Η κ. Ορφανίδου είπε ότι έχουν αποφασίσει να συμπτύξουν τις τρεις προτάσεις σε μία και να οδηγηθεί η πρόταση και εκ μέρους της ιδίας αλλά και της κ. Ερωτοκρίτου, στην Ολομέλεια, «με την ευχή ότι θα περάσει αυτή η πρόταση για να μπορέσουμε να στηρίξουμε και να διασφαλίσουμε ακόμη μια φορά τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται σε δύσκολη θέση και πολλές φορές δεν έχουν τη σωστή αντιμετώπιση όπως θα έπρεπε να έχουν».
Ανέφερε ακόμη ότι οι αρμόδιοι φορείς έχουν γενικά τοποθετηθεί θετικά προς τις τρεις προτάσεις νόμου, «γιατί οφείλουμε να θεσμοθετήσουμε αυτήν την προτεραιοποίηση η οποία γίνεται και στο εξωτερικό με απώτερο στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού προς τα ευάλωτα άτομα όταν εξυπηρετείται το κοινό σε συγκεκριμένους χώρους, είτε σε ιδιωτικό είτε σε δημόσιο χώρο και να δημιουργήσουμε με αυτόν τον τρόπο κουλτούρα ευαισθητοποίησης και κουλτούρα ευγένειας για τα αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματα».
Κατά τη συζήτηση, η κ. Ατταλίδου, εξέφρασε την επιφύλαξή της για νομοθέτηση θεμάτων ευγένειας, όπως είπε, καθώς και στο θέμα της εγκυμοσύνης. Είπε ότι ήδη στην Κύπρο η εγκυμοσύνη έφτασε να θεωρείται σαν το πιο «επικίνδυνο πράγμα», και αναφέρθηκε και στα πολύ ψηλά ποσοστά καισαρικών, λέγοντας πως δεν συμφωνεί με το «να το κάνουμε να φαίνεται και σαν ένα είδος αναπηρίας».
Η κ. Χαραλαμπίδου εξέφρασε επίσης τις επιφυλάξεις της για το θέμα των εγκύων. Είπε ότι είναι μια πρόταση «που προβληματίζει ως προς τον τρόπο που μεταχειριζόμαστε τους ανθρώπους που έχουν προτεραιότητα ή αναπηρίες, που επιβάλλουν τρόπους ευγενείας», αλλά, πρόσθεσε, «σε καμία περίπτωση» δεν θα το έβλεπε στην περίπτωση της εγκυμοσύνης. Είπε ότι η πλειοψηφία των γυναικών, εργάζονται μέχρι τον όγδοο μήνα χωρίς κάποιο πρόβλημα και σημείωσε ότι θεωρεί ότι θα υπάρξει «τεράστια αναταραχή» αν μια νεαρή γυναίκα, επειδή είναι δύο-τριών μηνών έγκυος, βρεθεί να παρακάμπτει τη σειρά.
Σημείωσε ότι θεωρεί ότι είναι μια πρόταση που μπορεί να φανεί χρήσιμη, «αν και θεσμοθετούμε τρόπους καλής συμπεριφοράς που πρέπει να θεωρούνται δεδομένοι» αλλά ότι πρέπει να επανεξετάσουν το θέμα της κατηγορίας των ατόμων τα οποία θα δικαιούνται αυτής της ιδιαίτερης μεταχείρισης.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, συνεχάρη τις δύο συναδέλφους του για την πρωτοβουλία αλλά είπε ότι θεωρεί το πρόστιμο των €500 υπερβολικό. Εξέφρασε ακόμη την ανησυχία για κατάχρηση αυτού του μέτρου «από τους γνωστούς επιτήδειους».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς είπε ότι αναγνωρίζουν και εκτιμούν τις προθέσεις των δύο συναδέλφων τους, σημειώνοντας ότι ο προβληματισμός τους αφορά στο πως θα μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο αυτό στην πράξη.
Κατά τη συζήτηση, εκπρόσωποι των Συνδέσμου Τραπεζών, και Συνδέσμου Υπεραγορών έθεσαν το θέμα του προστίμου, και συγκεκριμένα ότι ήταν ψηλό.
Ο εκπρόσωπος του Παγκύπριου Συνδέσμου Υπεραγορών ανέφερε ακόμη ότι ήδη υπάρχουν οδηγίες για να δίνεται προτεραιότητα σε αυτές τις ομάδες και ότι θεωρούν ότι δεν θα υπάρξει κάποιο θέμα στις υπεραγορές.
Ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) είπε ότι συμφωνούν με τέτοια μέτρα, όμως ανησυχούν στο θέμα της εφαρμογής, ενώ, όπως είπε, το πρόστιμο είναι ψηλό.
Για το ύψος του προστίμου, η κ. Ορφανίδου ανέφερε ότι δεν θεωρούν, με την κ. Ερωτοκρίτου, ότι είναι ψηλό, αλλά θα το δουν και θα επανέλθουν. Είπε ότι το σκεπτικό τους ήταν ότι είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν συνήθως πάνω από τέσσερα ταμεία και που γι’ αυτές ένα τέτοιο ποσόν δεν είναι μεγάλο.
Είπε ακόμη ότι δεν είναι όλες οι γυναίκες που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη, και ότι δεν είναι ανάγκη να το χρησιμοποιήσει μία έγκυος αν δεν το χρειάζεται αλλά είναι καλό να υπάρχει γιατί, όπως είπε, έχει δει περιπτώσεις γυναικών σε προχωρημένη εγκυμοσύνη που δεν τους είχε δοθεί προτεραιότητα.
Η Επιτροπή εξέτασε την πιο πάνω πρόταση νόμου σκοπός της οποίας είναι η θέσπιση ενός αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου το οποίο να διασφαλίζει την παροχή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο κοινό και στα παιδιά.
Η πρόταση νόμου αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση στις 17/11/2022.
Nomoplatform-ΚΥΠΕ-ΓΤΒ
